براساس آمار بستن كمربند ايمني از ميزان قابل توجهي از تلفات رانندگي جلوگيري مي كند كه اين موضوع لزوم بستن اين وسيله را ضروري مي سازد.
بطور مثال براساس گزارش روابط عمومي و امور بين‌الملل سازمان پزشكي قانوني كشور، در ايام نوروز امسال (25 اسفند94 تا 15 فروردين 95) 967 نفر در حوادث رانندگي كشته شده اند كه علت اصلي مرگ 52.1 درصد از افراد ضربه به سر، 23.1 درصد شكستگي هاي متعدد، 8.8 درصد به دليل خونريزي، 10.4 درصد به دليل علل اشتراكي و5.6 درصد به دلايل ديگر بوده است.
اين آمار نشان مي دهد چنانچه سرنشينان اين خودروها به درستي از كمربندهاي ايمني استفاده مي كردند آمار تلفات با كاهش معني داري روبرو مي شد ولي رعايت نكردن مقررات راهنمايي و راهنمايي همانند سرعت غيرمجاز و استفاده نكردن از كمربند ايمني اين تلفات را افزايش داده است.
هر چند از نظر ارزش مالي، قيمت اين كمربندها در مقابل جان انسان ها بسيار ناچيز است اما برخي از رانندگان حتي اتوبوس هاي برون شهري همچنان نسبت به نصب و تعمير آن بي توجهي نشان مي دهند.
خوشبختانه در چند سال اخير بستن اين كمربندها هم براي خودروهاي درون شهري و هم برون شهري اجباري شده كه نتيجه آن نيز كاهش تلفات رانندگي در جاده ها و حتي در درون شهرها بوده است.
با وجود اين مزايا، هنوز برخي از رانندگان نسبت به تعمير و نصب اين وسيله حياتي غفلت مي ورزند و با شيوه هاي مختلف ذهن ماموران را به نوعي در رسيدگي به استفاده از اين وسيله در خودرو، منحرف مي كنند.
نگارنده اين سطور در اواخر شهريورماه جاري يعني در اوج مسافرت هاي تابستاني در دو روز متوالي به يكي از شهرهاي شمالي كشور مسافرت كرده كه در هر دو مورد از اتوبوس به عنوان وسيله نقليه استفاده شد.
هر چند اتوبوسي كه در اين سفر استفاده كردم هر دو متعلق به يك شركت و تعاوني مسافربري بوده اما در صندلي كه من نشستم فاقد كمربند ايمني سالم بوده. يعني با اينكه هر دو اتوبوس كمربند داشت اما فاقد قفل بوده و كمك راننده پس از نزديك شدن به پاسگاه پليس، فقط از مسافران خواست كرد تا كمربندها را ببندند و توجهي به سالم و ناسالم بودن آن نيز نكرد.
كمك راننده در پاسخ به اين پرسش كه چرا اين كمربند سالم نيست فقط گفت كه آن را روي دو پاي خود بياندازم! او بخاطر اينكه احيانا در پاسگاه پليس راه با جريمه روبرو نشود فقط كمربند را روي پاهايم انداخت تا با جريمه پليس روبرو نشود.
او در پاسخ سئوال من كه از وي خواستم بگويد چرا اين كمربند را تعمير نكرده فقط گفت: وقت ندارد و كمربند هم مهم نيست و از پاسگاه كه عبور كنيم همه چيز حله!
معلوم نيست در اين اتوبوس يا اتوبوس قبلي و يا ساير اتوبوس هاي بين شهري چند كمر بند ايمني به همين صورت ناسالم و غير قابل استفاده است با اينحال به نظر مي رسد اگر بخواهيم در اين زمينه آماري بگيريم درصد اين كمربندهاي ناسالم و غير قابل استفاده زياد باشد.
كمربند ايمني با توجه به كاركردهاي خود يك نياز اساسي خودروها به ويژه خودروهاي برون شهري است و بي توجهي در تعمير و نگهداري آن، در حقيقت بازي با جان مسافران و افزايش تلفات انساني است.
در بحث كمربند ايمني كه با هزينه ناچيز توليد و يا تعمير مي شود بايد ابتدا گفت كه چه نهاد و دستگاهي در نصب و تعمير آن نظارت مي كند تا نسبت به رفع اين مشكل اقدام شود؟
در خصوص كمربندهاي ايمني چنانچه در آماده سازي آن كوتاهي از طرف راننده باشد تنها جريمه نقدي نمي تواند مشكل را رفع كند بلكه مجازات هاي ديگري نيز بايد در نظر گرفت زيرا در صورت بروز حادثه اي جان انسان ها با خطر جدي مواجه مي شود.
در رسيدگي به نصب و تعمير كمربندها، شركت هاي تعاوني مسافربري بيشتر مي توانند نقش ايفاء كنند زيرا به رانندگان نزديكترند و فرصت بيشتري نيز براي رسيدگي به اين مساله دارند.
پاسگاه هاي پليس بخاطر محدوديت نيروي انساني و همچنين حضور موقت رانندگان در پاسگاه ها كمتر مي توانند در اين زمينه نقش ايفاء كنند، هرچند بايد نقش نظارتي خود را در اين زمينه فراموش نكنند و به صورت راندمي به اين مساله رسيدگي كنند.
دامنه نصب و تعمير و رسيدگي به وضعيت كمربندها و جديت در اين كار بايد به خودروهاي درون شهري نيز كشيده شود و با رانندگاني كه نسبت به نصب آن و همچنين نصب نمادين آن اقدام مي كنند برخورد كنند.
بسياري از سرنشينان خودروها در درون شهرها به طور كامل اين كمربندها را قفل نمي كنند كه اين موضوع آسيب ها و تلفات انساني درون شهرها را افزايش داده است.
بهرحال بستن كمربند ايمني جداي از نظارت و برخورد انتظامي، به فرهنگسازي نيز نيازمند است تا هموطنان بيش از پيش در استفاده از اين وسيله ترغيب شوند.
رسانه ها ازجمله صدا و سيما نقش مهمي در اين زمينه دارند و با توليد برنامه هاي مختلف مي توانند در اين زمينه فرهنگسازي كنند.
توليد سريال ها و فيلم هاي آموزنده نيز از ديگر رويكردهاي فرهنگسازي در اين خصوص است كه رسانه ها مي توانند در اين زمينه اقدام كنند.
------------------------------------------------------------------------------------
* دبير گروه اجتماعي ايرنا
تهران - ايرنا - كمربند ايمني از لوازم اساسي و حياتي خودروها است زيرا همين وسيله به ظاهر ساده، در تصادفات رانندگي از تلفات جاني فراوان جلوگيري مي كند.
