تلفات رانندگي در ايران سالانه حدود 17 هزار نفر است كه حدود 31 درصد متوفيان را عابران پياده تشكيل مي دهند آماري قابل تامل كه بايد براي كاهش آن فكري كرد.
متاسفانه برخي از رانندگان پس از خروج از منزل يا محل كار فقط به عبور با هر سرعتي فكر مي كنند و بدون توجه به مقررات راهنمايي و رانندگي و همچنين عابران پياده و ديگر رانندگان به مسير خود ادامه مي دهند.
همين رانندگان در رانندگي اصلا گذشت نمي كنند و به هر نحوي مي خواهند خود را به مقصد برسانند. عجله و شتاب در رانندگي خيلي از حوادث را رغم مي زند از اين رو رعايت سرعت مجاز در مسافرت هاي درون و برون شهري يك اصل است.
اما جداي از راننده ها، در بسياري از موارد عابران پياده عامل اصلي حوادث هستند. آنان بدون توجه به مقررات راهنمايي و رانندگي در خيابان ها و جاده تردد مي كنند و فكر مي كنند كه مقررات راهنمايي و رانندگي فقط براي رانندگان است.
با اين حساب اگر بي توجهي رانندگان به مقررات راهنمايي و رانندگي را به رعايت نكردن مقررات از سوي عابران پياده بيافزايم آنگاه وقوع هر حادثه اي در جاده ها و خيابان ها محتمل است.
مقررات راهنمايي و رانندگي براي همه افراد از جمله رانندگان و عابران پياده نوشته و تدوين شده و در مفاد مختلف اين مقررات چگونگي و نحوه تردد در خيابان ها و جاده هم براي رانندگان و هم براي عابران پياده آمده است.
به همان نسبت كه رانندگان ملزم به رعايت مقررات راهنمايي و رانندگي هستند عابران پياده نيز چنين الزامي دارند زيرا اگر يكي از دو نسبت به رعايت مقررات بي توجهي كند آمار تلفات و حوادث همچنان بالا خواهد ماند و جان انسان ها به خطر خواهد افتاد.
آمار تلفات رانندگي در كشورهاي اروپايي بسيار كمتر از ايران است، با اينكه تعداد خودروها در اين كشورها بيشتر از ايران است اما آمار تلفات مثل كشورما نيست.
به طور مثال در كشوري مثل ايتاليا كه يك كشور درجه دو در اروپا محسوب مي شود عابران پياده كاملا به حقوق خود در خيابان و جاده آگاه هستند و بخوبي آن را اجرا مي كنند و همين موضوع آمار تلفات را كاهش داده است.
شهروندان اين كشور اروپايي براي عبور از خيابان كاملا به چراغ راهنمايي و رانندگي توجه دارند و با سبز شدن آن عبور مي كنند و هيچگاه به خود اجازه نمي دهند در نبود خودرو از چراغ قرمز عبور كنند در حالي كه در كشورما برخي شهروندان پس از اينكه مشاهده كنند كه خودرويي در حوالي محل عابرين نيست چراغ قرمز را ناديده مي گيرند و به آن طرف خيابان تردد مي كنند.
در مقررات راهنمايي و رانندگي كشورهاي اروپايي حتي براي عابران پياده نيز جريمه در نظرگرفته شده و آنان در صورت رعايت نكردن مقررات راهنمايي و رانندگي مثل رانندگان با جريمه و مجازات روبرو مي شوند.
يكي از عوامل افزايش تلفات عابران پياده در جاده ها، احداث جاده ها و بزرگراه ها در حوالي محل هاي مسكوني است. هر چند نظير اين جاده ها كه در حاشيه مناطق مسكوني در كشورهاي اروپايي نيز وجود دارد اما آمار تلفات انساني در اين كشورها بسيار كمتر از ايران است.
شبيه اين جاده ها و بزرگراه ها در شهرهاي شمال كشور از جمله گيلان و مازندران بسيار ديده مي شود كه بي توجهي رانندگان و عابران پياده به مقررات سالانه باعث وقوع تلفات زيادي مي شود.
در اين مناطق معمولا خبري از پل هاي عابر پياده نيست و عابران ناگزيرند از سطح جاده و بزرگراه براي عبور و مرور استفاده كنند كه بي توجهي و نبود تابلوهاي راهنمايي و رانندگي منجر به تلفات مي شود.
هر چند در سال هاي اخير در ايران مجازات هايي براي عابران پياده درنظر گرفته شده اما هنوز اين قانون بطور كامل اجرا نمي شود.
ماده 215 آيين‌نامه راهنمايي و رانندگي در مورد تكاليف قانوني عابران پياده داراي 9 بند است.
برابر ماده 215 آيين‌نامه راهنمايي و رانندگي، در صورتي كه عابر پياده با وسيله نقليه برخورد كند،كارشناسان رسمي دادگستري مي‌توانند عابر پياده را در تصادف مقصر قلمداد كنند. اين در حالي است كه هميشه مردم تصور كرده وقتي با خودرويي تصادف مي‌كنند، 100 درصد راننده مقصر بوده است.
بر اساس مقررات راهنمايي و رانندگي بايد شهروندان در محل‌هايي كه پياده‌رو است، از سطح سواره‌رو استفاده نكنند. همچنين در محل‌هايي كه پياده‌رو نيست، يا به دلايلي غيرقابل تردد است، بايد از انتهاي سمت چپ و عكس حركت وسايل نقليه عبور كند.
عابرين پياده براي گذشتن از عرض معابر، تنها از گذرگاه پياده، پل هوايي و پل‌هاي زيرزميني مجاز عبور كنند، و همچنين شهروندان از دويدن، پريدن و ورود ناگهاني به سواره‌رو خودداري كرده و به هيچ عنوان از حصار آزاد راه نگذرند. همچنين در بزرگراه‌ها و خيابان از لابه‌لاي درختان، گل بوته‌هاي حاشيه و ميانه راه عبور نكنند.
در تقاطع‌ها با روشن شدن چراغ سبز، عابرين اجازه حركت دارند و به هيچ عنوان نبايد از موانع و خط كشي‌هاي ويژه سواره‌رو عبور كنند.
به نظر مي رسد در بحث رعايت مقررات راهنمايي و رانندگي بيش از پيش به فرهنگسازي نيازمند است تا هر كس كه وارد خيابان و جاده مي شود بداند كه چه وظايفي در قبال افراد ديگر و خودروها دارند.
در بحث فرهنگسازي رعايت مقررات راهنمايي و رانندگي و قانون جديد نيز بايد علاوه بر پليس، رسانه ها از جمله صدا و سيما به توليد برنامه هاي مختلف نمايشي اقدام كنند و مي بايست مبحثي از كتاب هاي درسي نيز به اين مهم اختصاص يابد.
توليد سريال ها و مجموعه هاي تلويزيوني و همچنين نمايش فيلم هاي ارزنده و فاخر در اين زمينه مي تواند مردم و شهروندان را بيشتر به وظايف و تكاليف خود در خيابان، جاده و بزرگراه آشنا كند.
--------------------------------------------------------------------------------------
* دبير گروه اجتماعي ايرنا
تهران - ايرنا - بخش زيادي از آمار تلفات رانندگي را عابران پياده تشكيل مي دهند كه بخاطر عوامل مختلف از جمله رعايت نكردن مقررات راهنمايي و رانندگي و سرعت زياد خودروها جان خود را از دست مي دهند.
