محمد حری روز شنبه در گفت وگو با ایرنا با اشاره به تاسیس قرارگاه زیستی خوزستان از سال 92 اظهار كرد: هدف این قرارگاه كه از زیرمجموعه های پدافندغیرعامل است، شناسایی تهدیدات زیستی اعم از طبیعی و انسان ساخت (با عنوان بیوتروریسم) است.
وی با اشاره به دستور استاندار خوزستان برای رصد كردن تهدیدات زیستی استان افزود: برای نخستین بار از زمان تاسیس، قرارگاه زیستی گونه ای گیاه مهاجم به نام 'سنبل آبی' و گونه ای ماهی مهاجم موسوم به 'تیلاپیا زیلی' را به عنوان تهدیدات زیستی خوزستان شناسایی كرده و مقابله با آنها در دستوركار پدافند غیرعامل خوزستان قرار گرفته است.
حری نسبت به خطر ظهور 'سنبل آبی' در تالاب هورالعظیم هشدار داد و گفت: از 20 روز پیش اخباری مبنی بر مشاهده این گیاه مهاجم در رودخانه های دجله و فرات در عراق دریافت كردیم كه با توجه به ارتباط آبی این رودخانه ها با هورالعظیم درگیر شدن این تالاب با سنبل آبی كه به 'شیطان ارغوانی' معروف است، موجب نگرانی شده است.
وی توضیح داد: 'سنبل آبی' یكی از 10 علف هرز خطرناك در دنیا شاخته شده كه گل بسیار زیبایی دارد و تالاب های خوزستان به ویژه هورالعظیم مستعد رشد این گیاه هستند.
حری افزود: 'سنبل آبی' امسال در تالاب 'عینك' استان گیلان مشاهده شد كه پنج هزار نفر بسیج شدند تا تالاب را از این گیاه مهاجم پاكسازی كنند كه البته به دلیل خواص این گیاه نمی توان با اطمینان گفت در این تالاب ریشه كن شده است.
وی اضافه كرد: این گیاه نخستین بار در آمریكا دیده شد و اكنون 100 سال است كه این كشور با آن درگیر است و از سال 1990 سازمان پدافند غیرعامل آمریكا (دفاع غیرنظامی) معدوم كردن این گیاه را در دستور كار گذاشته ولی هنوز نتوانسته آن را ریشه كن كند.
مدیركل پدافند غیرعامل خوزستان با بیان اینكه سنبل آبی در شرایط اقلیمی خوزستان قابلیت رشد را دارد افزود: تالاب عینك تنها 300 هكتار مساحت دارد كه مقابله با این گیاه در آن به مراتب آسان تر از خوزستان است و در صورتی كه تالاب های وسیع خوزستان با این گیاه درگیر شوند بسیار فاجعه بار خواهد بود زیرا تمام اقتصاد تالاب های استان و معیشت مردم بومی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به گفته وی، سنبل آبی قدرت تبخیر بالایی نیز دارد و آب زیادی مصرف می كند به این معنی كه در صورت پدیدار شدن در تالاب های خوزستان تمام آنها را خشك می كند.
حری با بیان اینكه برای جلوگیری از ورود این گونه به تالاب های خوزستان نمی توان كاری كرد، گفت: تنها راه این است كه به محض مشاهده این گیاه بتوانیم جلوی گسترش آن را در تالاب بگیریم به همین دلیل هشدارهای خود را به مسئولان مربوطه داده ایم و این مساله در دستوركار قرارگاه زیستی خوزستان قرار گرفته است.
وی افزود: مقرر شده كه محیط زیست خوزستان تالاب را رصد كند و در صورت مشاهده اطلاع دهند همچنین قرار است كه با محیط زیست عراق وارد مذاكره شود كه در صورت دیدن آن در تالاب به ما هم اطلاع رسانی كنند.
حری، با تاكید بر آموزش و آگاه سازی مردم محلی و فعالان محیط زیست نسبت به تهدید این گونه گیاهی اظهار كرد: دلیل اصلی رشد ناگهانی این گیاه در آمریكا این بوده كه مردم آن را به عنوان گل زینتی وارد خانه ها و گلخانه های خود كردند بنابراین مردم در زمینه مقابله با رشد این گیاه بسیار نقش اساسی دارند.
وی افزود: مردم باید مطلع شوند كه در صورت مشاهده این گل آن را جابجا نكنند تا موجب گسترده شدن آن نشوند.
سنبل آبی، طبق گزارش اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) یكی از 10 علف هرز مهاجم دنیا و طبق گزارش برنامه محیط زیست ملل متحد، مهمترین گیاه مهاجم آبزی دنیا است.
سنبل آبی (نام علمی: Eichhornia crassipes) بومی مناطق گرمسیری آمریكای جنوبی و آمازون است و خارج از محدوده بومی خود به عنوان گونه ای مهاجم شناخته می شود. این گیاه آزادانه در آب شناور است و رشد بسیار سریعی دارد و هر گیاه هزاران دانه در سال تولید می كند كه دوام برخی دانه ها تا 28 سال هم می رسد. همین موضوع باعث می‌شود در برخی مناطق جمعیت این گیاه در دو هفته تقریبا دو برابر شود. به دلیل رشد سریع، تعداد دانه‌های زیاد و زیبایی ظاهری گل‌های این گیاه، بتازگی سنبل آبی به عنوان یكی از مهم ترین چالش های تالابی در كشور به ویژه در تالاب هایی همچون انزلی و عینك رشت استان گیلان شناخته شده است. یكی از دلایل گسترش این گیاه، خرید و فروش آن به عنوان گل زینتی در ایران به ویژه در شهرهای رشت، انزلی، لنگرود، قزوین، زنجان، گرگان و تهران بوده است.
*هجوم 'تیلاپیا' به آب های خوزستان
مدیركل پدافندغیرعامل خوزستان همچنین با اشاره به مشاهده گونه ماهی مهاجم 'تیلاپیا' در خوزستان از سال 90 اظهار كرد: اكنون سه نوع از این ماهی مهاجم در آب های خوزستان مشاهده شده اما به گفته كارشناسان 'تیلاپیا زیلی' نسبت به دو گونه دیگر مضرتر است.
وی افزود: بر همین اساس مقابله با این گونه نیز در دستوركار قرارگاه زیستی خوزستان قرار گرفته كه كمیته ای متشكل از محیط زیست، شیلات، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، دانشگاه علوم پزشكی و پژوهشكده آبزی پروری مكلف شدند راهكار مقابله با این گونه را در مدت دو هفته آینده به قرارگاه زیستی ارائه كنند.
بر اساس این گزارش، تیلاپیا یكی از 100 گونه مهاجم شناخته شده در جهان است كه نوع 'تیلاپیا زیلی' در سال 90 برای نخستین بار در خوزستان و در رودخانه كارون مشاهده شد. اما مطالعات جدید نشان می دهد دو گونه دیگر به نام های 'اوره ئوس' و 'نیل' نیز رودخانه كارون پیدا شده اند. هم اكنون همه منابع آبی خوزستان به جز رودخانه زهره به تیلاپیا زیلی آلوده شده اند. در تالاب شادگان ماهی تیلاپیا حدود 50 درصد صید صیادان را به خود اختصاص داده كه نشان می دهد تیلاپیا گونه غالب شده است.
جثه كوچك، همه چیزخوار بودن، سرعت رشد بسیار زیاد، مقاومت بسیار نسبت به شرایط محیطی و كنترل دشوار از ویژگی های این گونه است. مهم تر از همه اینكه رقیب قدرتمند غذایی برای گونه های بومی و محلی به شمار می رود و عرصه را بر آنها تنگ می كند.
7151 /6037
خبرنگار: نادره وائلی زاده ** انتشار دهنده: عبدالحمید راجی
اهواز - ایرنا - مدیركل پدافند غیرعامل خوزستان با بیان اینكه 'سنبل آبی' و ماهی 'تیلاپیا' به عنوان تهدیدات زیستی خوزستان شناسایی شده اند، نسبت به آلودگی تالاب هورالعظیم به گیاه مهاجم 'سنبل آبی' هشدار داد.