فرمان پادشاه هخامنشی در آن روزگار بعدها به نخستین منشور حقوق بشر تلقی شد و این افتخار از آن ایرانیان شد كه مردانی از این سرزمین برای نخستین بار در تاریخ بشریت منادی حقوق انسان ها شدند و قرن ها بعد با پذیرش دین اسلام، مفاهیم حقوق بشر را در این دین تكامل یافته آسمانی دیدند.
سرزمین پارس، زادگاه هخامنشیان بود و خاندان پارس به رهبری كوروش دوم از سال559 تا 529 پیش از میلاد بر ایران حكومت می كردند.
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد كه آرامگاه كوروش را در خود جای داده است، پنجمین مجموعه ثبت شده ایران است كه در سال 1383خورشیدی در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.
در این سال ها بود كه نداهایی از بیرون مرزها به گوش می رسید و فراخوان هایی از سوی خارج نشینان داده می شد كه 29 اكتبر (هفتم آبان) را با حضور در مجموعه تاریخی پاسارگاد به عنوان روز غیررسمی كوروش گرامی بدارند؛ گردهمایی هایی كه با عنوان روز جهانی كوروش از شبكه های ماهواره ای تبلیغ می شد اما هیچ گاه در تقویم سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسكو) جای نداشت.
حضور برخی افراد در چنین روزی در مجموعه تاریخی پاسارگاد با حركات و برنامه هایی خارج از عرف جامعه همراه بود تا جایی كه بیم آن رفت كه امنیت گردشگران در این مجموعه زیرسوال رود و از آن پس، تدابیری برای حفظ امنیت گردشگران در هفتم آبان هر سال اتخاذ شد.
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد، مجموعه ای از سازه های باستانی بر جای مانده از دوران هخامنشیان است كه در شهرستان پاسارگاد در استان فارس قرار دارد.
این مجموعه دربرگیرنده ساختمان هایی همچون آرامگاه كوروش،مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، كاخ دروازه، پل، كاخ بارعام، كاخ اختصاصی، دو كوشك، آب نماهای باغ شاهی، آرامگاه كمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، كاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است.
نام اصلی شهر پاسارگاد چیزی شبیه ' پَسَرگَد' بوده و نام پاسارگاد از اسم قبیله شاهان پارسی یعنی قبیله 'پاسارگاد' گرفته شده كه به معنای آنان كه گُرز گران می كشند.
** تصویر كوروش در دنیای امروز
هم اینك روزی رسمی به نام كوروش نه در تقویم رسمی ایران و نه در تقویم سازمان یونسكو تعریف نشده است؛ از دیگر سو، با توجه به تكریم و تجلیلی كه در نظام اسلامی از بزرگان سرزمین ایران در طول تاریخ صورت می گیرد، نامگذاری روزی به نام كوروش خارج از تصور نیست.
مقام های ارشد كشور همواره بر ضرورت پاسداشت مفاخر ملی تاكید كرده اند.
مقام معظم رهبری اردیبهشت 87 در سفر به استان فارس فرمودند: « در دنیا از چیزهائی كه جنبه افتخارآمیز هم خیلی ندارد، گاهی اوقات به عنوان مفاخر تاریخی استفاده می كنند. آن كسانی كه مفاخر تاریخی را ندارند، برای خودشان خلق می كنند! ما این همه مفاخر تاریخی داریم، این همه چیزهائی كه مایه تفاخر تاریخی ملت ایران است، اعتماد به نفس ملت ایران است؛ چرا اینها را نشان ندهیم؟»
حجت الاسلام و المسلمین دكتر حسن روحانی رئیس جمهوری نیز 10 اردیبهشت 94 در بازدید از مجموعه جهانی تخت جمشید گفت: این آثار تاریخی می خواهد به ما بگوید این ملت ، ملت بزرگی است كه هركار بزرگی را می تواند به خوبی انجام دهد.
در این میان، علی اكبر ولایتی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بهمن 94 به طور مشخص درباره كوروش گفته است: بر اساس نوشته ابوالكلام آزاد اندیشمند هندی ذوالقرنین همان كوروش است و علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان و آیت الله العظمی ناصر مكارم شیرازی نیز معتقدند نشانه هایی كه قرآن درباره ذوالقرنین گفته با كوروش تطبیق دارد.
با این حساب، شاید بتوان چنین پیش بینی كرد كه در ظرف نگاه ایرانی اسلامی به تاریخ كشورمان، امكان نامگذاری روزی به نام كوروش دور از انتظار نیست.
اهمیت درنگ بر این موضوع زمانی مشخص می شود كه برخی كشورها از هم اكنون در خلا تصمیم گیری ها برای روز كوروش در سرزمین مادری، در اندیشه تبلیغ روز دلخواه خود برای این مناسبت هستند.
گنجاندن روز كوروش در تقویم ملی این مزیت را برای استان فارس به همراه دارد كه برداشته های فرهنگی این استان می افزاید و این اقلیم را كه اكنون به عنوان پایتخت فرهنگ و ادب می شناسیم با شناسه ای غنی تر به جهانیان معرفی می كند .
همچنین ثبت روز ملی كوروش در تقویم و به رسمیت شناختن آن می تواند راه را بر هر نوع تخریب و كژاندیشی در باره این شخصیت ممتاز تاریخ ببندد و انس و الفت مردم با اسطوره های ملی و میهنی را مستحكم كند .
از دیگر مزایای ثبت روز كوروش و به رسمیت شناختن آن در تقویم ملی آن است كه زمینه برای حفاظت و نگهداری بیشتر از یادمان و آرامگاه كوروش فراهم می آید ، این اثر باستانی و تاریخی كه در فهرست آثار جهانی یونسكو به ثبت رسیده اكنون در معرض انواع آسیب ها و تخریب ها قرار دارد
** اصالت در مرز تردید
اینجاست كه در تقویم رسمی كشور، جستجوی مناسبتی برای نامگذاری آن به نام كوروش موضوعیت می یابد و این كه آیا روزی كه از فراسوی مرزهای ایران به عنوان روز كوروش قلمداد می شود، دارای اصالت تاریخی هست یا خیر.
در این میان، یك نویسنده، مترجم و پژوهشگر بر این باور است كه انتساب هفتم آبان به واقعه تاریخی ورود پیروزمندانه كوروش بنیانگذار سلسله تاریخی هخامنشیان به بابِل چندان معتبر نیست.
دكتر سید محمد مهدی جعفری در گفت و گو با ایرنا افزود: هرچند مستندات درباره انتساب هفتم آبان به این واقعه تاریخی چندان معتبر به نظر نمی رسد اما این موضوع چیزی از بزرگی كوروش و ورود پیروزمندانه او به بابل كم نمی كند.
وی گفت: تعیین روزی بر پایه مستندات دقیق تاریخی به نام روز بزرگداشت كوروش می تواند فرصتی برای شناخت بیشتر ارزشهای ملی و اسطوره ای باشد و از این طریق از برداشت های غیر متعارف نیز جلوگیری می كند. .
این پژوهشگر متون دینی گفت: بسیاری از اندیشمندان و علمی دینی عنوان ذوالقرنین كه در قرآن كریم آمده است را منتسب به كوروش می دانند ، دراین زمینه دكتر علی شریعتی و علامه طباطبایی پیشقدم بوده اند و قبل از آنها پروفسور عبدالكلام آزاد دانشمند شهیر هندی با دلایل متقن كوروش را ذوالقرنین دانسته اند و بر آن تاكید كرده اند .
این نهج البلاغه پژوه و نویسنده معاصر با بیان اینكه در تورات نیز نام كوروش برجسته شده است گفت : كوروش به لحاظ آزاد سازی یهودیان و برخورد مناسبی كه با ملت های مختلف پس از تسخیر بابل داشت مورد تكریم همه ملت ها است، او در بازسازی بیت المقدس نقش داشته و از این رو انتساب ذوالقرنین به وی چندان بعید نیست و به حقیقت بسیار نزدیك است. .
نماینده مردم دشتستان در دوره اول مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار كرد: در عین حال ما باید از افراط و تفریط در معرفی مفاخر بپرهیزیم و در این زمینه راه اعتدال را در پیش بگیریم ، افراط و تفریط باعث می شود كه ما شناخت درستی از این مفاخر به دست نیاوریم .
جعفری ادامه داد : تعیین روزی در تقویم رسمی كشور برای بزرگداشت كوروش با هدف پرداختن به آموزه های حقوق بشر لازم و ضروری است .كوروش كارهای انسانی زیادی انجام داده و تجلیل بزرگان در آموزه های معنوی و دینی ما، تقابلی با دین ندارد.
بدین ترتیب، رجوع به آرای مورخان و استادان تاریخ كشور می تواند چراغ راه مناسبی برای شناسایی روزی در خور مناسبتی به نام بزرگداشت كوروش باشد؛ اقدامی كه حس وطن دوستی ایرانیان را ارج نهد و مانع از سوء استفاده بیگانگان از احساسات مردم باشد.
6113 / 2027
شیراز- ایرنا – روزی كه كوروش دوم بنیانگذار سلسله هخامنشیان به عنوان فاتح نبردی بزرگ قدم به بابِل نهاد و با رعایت حقوق انسان ها در سرزمین فتح شده، رویه ای متفاوت با لشكرهای پیروز در جنگ های باستان در پیش گرفت، بدون تردید روزی بزرگ در تاریخ بشریت بود.