در ادامه اين مطلب آمده است: اولين قدم در صنعت پلاستيك، توسط فردي به نام وايسا هيكات انجام گرفت كه تلاش ميكرد مادهاي به جاي عاج فيل تهيه كند، چون عاج فيل بهعنوان مادهاي سخت، گران قيمت و همينطور كمياب كاربردهاي فراواني داشت.
امروزه صنعت پلاستيك از پركاربردترين توليدات به حساب ميآيد و اگر فقط كمي به اطراف خود نگاه كنيم، بدون اينكه دقت لازم را هم داشته باشيم، خواهيم ديد كه بسياري از وسايلي كه روزمره از آن استفاده ميكنيم از پلاستيك ساخته شده اند و يا پلاستيك در آن نقش اساسي دارد.
اين همه گيرشدن پلاستيكها از لحاظ محيط زيستي با فاجعهاي بزرگ همراه است، از نگاهي ديگر پلاستيكها به خاطر ماندگاريشان و يا قابل شستشو بودن و از همه مهمتر سبك بودن، ميتوانند ويژگيهايي را داشته باشند.
يكي ديگر از اين ويژگيها كه از لحاظ محيط زيستي خطرناك اما از نگاهي نيز داراي اهميت است ماندگاري آن است، البته اين ماندگاري بسته به نوع استفاده آن وسيله دارد.
اما فاجعه اي كه در حال رخ دادن است و دنيا را از لحاظ محيط زيست به شدت تهديد ميكند زبالههاي پلاستيكي هستند.
در مقالههاي علمي گفته ميشود كه يكي از عوامل موثر در ايجاد آلودگي محيط زيست، دفن كردن زبالهها، به آب ريختن و يا سوزاندن آنها است، بيشتر اين ضايعات كاغذهاي باطله، مقوا و كارتن، شاخه و برگ گياهان، پلاستيك و لاستيكهايي است كه به صورت ضايعات درآمده است.
با بازيافت صحيح و اصولي، ميتوان از ضايعات پلاستيكي فرآوردههاي پلاستيكي جديدي تهيه كرد كه شايد تهيه آنها از مواد پتروشيمي امكانپذير نباشد.
در گذشته تصور ميشد با دفن ضايعات پلاستيكي و لاستيكي در زيرزمين هم ميتوان براي مدتي از شر آنها خلاصي يافت و هم اينكه در زيرزمين همانند برگ درختان ميپوسند و از بين ميروند، تا اينكه در جاهايي كه به علت كمبود زمين مجبور بودند از همان زمينهايي كه در زير آنها مواد پلاستيكي دفن شده بود استفاده كنند متوجه شدند ضايعات پلاستيكي و لاستيكي بدون تغيير و تخريب به جاي ماندهاند.
متاسفانه روز به روز بر اثر كاربرد وسيعي كه مواد پلاستيكي و لاستيكي در صنايع مختلف دارند بر حجم اين گونه ضايعات افزوده ميشوند به طوري كه آمار به دست آمده در سال 1993 نشان ميدهد كه فقط در اروپاي غربي حدود 26 ميليون تن پلاستيك مصرف شده كه 14 ميليون تن آن ضايعات بوده است.
در ايران نيز در سال 1376 بيش از 600 هزار تن پلاستيك مصرف شده كه از اين مقدار 315 هزار تن انواع پلي اتيلن سبك، سنگين و خطي بوده و 200 هزار تن پلي پروپيلن بوده در بيشترين مصارفش در تهيه لوله، ظروف و اتصالات و الياف مصنوعي بوده است، و نيز 110 هزار تن پلي وينيل كلرايد يا پي. وي. سي بوده كه براي تهيه اتصالات و لوله اتصال فاضلاب، شلنگ، چرمهاي مصنوعي رويه و تخت كفش و كفپوشها بوده است، 40 هزار تن پلي استايرن يا كريستال جهت تهيه قطعات وسايل خانگي، ظروف و مقدار 2هزار تن پلي اتيلن ترفتالات يا پت جهت تهيه الياف پلي استر، ظروف نوشابه و بستهبندي مواد غذايي به كار ديده شده است.
با توجه به آمار روز افزون مصارف پلاستيك به موازات آن نيز ايجاد ضايعات پلاستيكي نيز افزايش مييابد و با توجه به حجم ضايعات توليد شده و ارزش اقتصادي آنها و نيز با توجه به نقش مهميكه در كاهش آلودگي محيط زيست دارند داراي ارزش هرگونه سرمايهگذاري براي دولت هستند.
استفاده از ظروف يك بار مصرف پلاستيكي كه باعث دفع زبالههاي ظروف پلاستيكي و انباشت آنها در طبيعت و محيط زيست ميشود، به مرور منابع آبي و خاكي، درياها، رودخانهها و حيات جانداران و گياهان را تهديد ميكند.
هنگاميكه كيسههاي پلاستيكي به عنوان زباله دور ريخته ميشوند، به علت ماندگاري بيش از 500 سال در محيط، باعث آلودگي محيط زيست ميشوند، اين كيسهها به همراه باد جابه جا شده و وارد رودخانهها و كانالهاي آب ميشوند؛ در نتيجه موجب گرفتگي آبراههها شده و در بسياري موارد به علت ساكن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزايش مييابد.
شايد در شهري مثل سمنان به خاطر جمعيت كمتر، تعداد زباله زياد را يك جا مشاهده نكنيم، اما به مانند شهرهاي ديگر مصرف پلاستيك و توليد زباله فراوان است هر چند فرهنگسازيهايي در كل كشور صورت گرفته است و سعي بر كاهش توليد زباله توسط مردم دارد، اما آنقدر توليدات پلاستيكي زياد است كه فردي براي تهيه مواد مورد نيازش حتما به هر شكلي مجبور است از پلاستيك استفاده كند.
يك فروشنده ميگويد: من تاثير رسانهها و تبليغات براي استفاده نكردن از پلاستيك را ديدهام و در سمنان بسيار پيش آمده است كه حداقل در مشتريهايي كه ما داريم تا جايي كه توانستهاند استفاده نكردهاند.
هرچه توليدكننده ميخواهد توليد كند سراغ پلاستيك ميرود و طبيعي است زيرا بهداشت، ارزاني توليد و شكلپذيري قالب را كمهزينه با وجود پلاستيك به دست ميآورد، اما ضربهاي بلند مدت به محيط زيست خواهد زد.
مردم ما بت همان رسانهها تاثير خود را ميگيرند و حال ديگر در بسياري از خانوادهها حداقل ميدانند كه بازيافت به چه معناست؟ حال يا انجامش ميدهند يا خير كه اين بستگي به فرهنگ آن شخص يا خانواده دارد.
7341/6103
خبرنگار: خديجه سلطاني پور ** انتشاردهنده: مصطفي دهقان
روزنامه پيام استان سمنان روز شنبه، بيست و دوم آبان 95 در شماره چهار هزار و 346 در ستون گزارش، مطلبي با عنوان «نايلونها (كيسههاي پلاستيكي) سلامت شهروندان و محيط زيست را به مخاطره انداختهاند» به قلم عابد ميرمعصومي منتشر كرد.