آنتی بیوتیك منبع با ارزش دارویی

به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از سازمان جهانی بهداشت، بیماری های عفونی همواره یك تهدید جدی برای سلامت محسوب می شوند. با كشف آنتی بیوتیك، مرگ ناشی از بیماری های عفونی كاهش قابل ملاحظه ای داشته است؛ ولی با استفاده نابجای آنتی بیوتیك و مقاومت در برابر آن، این بیماری ها در حال بازگشت هستند.
با توجه به افزایش مقاومت در برابر آنتی بیوتیك، جهان نیاز مبرمی به تغییر الگوی مصرف و تجویز این منبع با ارزش دارویی دارد. در صورتی كه مصرف دارو با همین الگو باقی بماند، حتی تولید و توسعه داروهای جدید نیز نمی تواند مانع از افزایش مقاومت نسبت به آنتی بیوتیك باشد. علاوه بر عدم استفاده خودسرانه از آنتی بیوتیك، اقداماتی برای كاهش گسترش عفونت از طریق واكسیناسیون منظم، شستن مرتب دست ها و توجه به بهداشت مواد غذایی ضروری است.
مقاومت ضد میكروبی (Antimicrobial resistance) به مقاومت یك میكروارگانیسم (شامل باكتری، قارچ، ویروس و انگل) در برابر داروهای ضد میكروبی، برای درمان عفونت ناشی از آن گفته می شود. زمانی كه این میكروارگانیسم ها نسبت به داروهای ضد باكتری، ضد قارچ و ضد ویروس مقاوم شوند، داروهای استاندارد بی اثر می شوند، عفونت در بدن باقی می ماند و به راحتی منتقل می شود. تكامل گونه های مقاوم یك پدیده طبیعی است و زمانی رخ می دهد كه میكروارگانیسم به اشتباه تكثیر شود یا صفات مقاوم بین چند میكروارگانیسم رد و بدل شود. استفاده مكرر و نابجا از آنتی بیوتیك، یكی از مهمترین دلایل افزایش باكتری های مقاوم به دارو هستند. باید درنظر داشت كه آنتی بیوتیك فقط قادر به درمان عفونت های باكتریایی است و به هیچ عنوان در برابر عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی، گلودرد و آنفلوآنزا موثر نیست.
***چرا مقاومت در برابر درمان های ضد میكروبی به یك نگرانی جهانی بدل شده است
مقاومت در برابر آنتی بیوتیك به یك معضل جهانی بدل شده و همین امر كارشناسان سازمان جهانی بهداشت را به ایجاد كمپینی برای مقابله با این معضل واداشته است.
در سال 2012 میلادی، سازمان جهانی بهداشت گزارشی را مبنی بر افزایش مقاومت به داروهای ایدز ارایه كرد. این گزارش پیام آور این مطالب بود كه كنترل این بیماری مهلك با داروهای رایج، اثربخشی كمتری دارد و باید به سمت داروهای پرهزینه تر حركت كرد.
در سال 2013 میلادی، 480 هزار مورد جدید بیماری سل مقاوم به دارو در 100 كشور گزارش شد كه به معنی دوره های درمان طولانی تر و اثر بخشی كمتر داروهای فعلی بود.
در بخش هایی از مكونگ در ویتنام، مقاومت به بهترین داروی تركیبی درمان مالاریا گزارش شد كه بزرگترین دستاورد درمان مالاریا را به مخاطره كشاند.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، نسبت بالایی از باكتری های مقاوم به آنتی بیوتیك كه سبب عفونت های شایعی مانند عفونت های دستگاه ادراری، ذات الریه و عفونت های خون می شوند، وجود دارند. ناكارا بودن دارو نسبت به عفونت به معنای افزایش نرخ ناتوانی و مرگ و تحمیل هزینه های هنگفت در حوزه بهداشت است.
***حقایقی در مورد مقاومت نسبت به آنتی بیوتیك
پایگاه خبری وب مد webmd در خصوص مقاومت در برابر انتی بیوتیك ها نوشت:
-مقاومت در برابر آنتی بیوتیك به بزرگترین تهدید سلامت جهانی و امنیت غذایی تبدیل شده است.
-مقاومت در برابر آنتی بیوتیك تمام افراد جهان را با هر سنی تهدید می كند.
- درمان بیماری های عفونی مانند سل و ذات الریه بر اثر افزایش مقامت نسبت به آنتی بیوتیك بسیار دشوار تر از قبل شده است.
-مقاومت در برابر آنتی بیوتیكی یكی از مهمترین دلایل بستری طولانی مدت در بیمارستان است و بودجه سنگینی را به بیمار و جامعه تحمیل می كند.
- یك مطالعه جدید نشان می دهد عفونت های مقاوم در برابر دارو در حال افزایش هستند و پیش بینی می شود كه قربانیان آن روز به روز افزایش یابد و تعداد مرگ و میر ناشی از آن در سال 2050 میلادی، بیشتر از سرطان باشد.
-ایكولای (E. coli)، مالاریا و سل در سال جاری حدود 700 هزار قربانی داشتند كه در صورت عدم درمان و اتخاذ راهكارهای موثر، این آمار به 10 میلیون نفر می رسید.
-عفونت های مقاوم در برابر دارو نه تنها بیماران بیشتری را به سمت مرگ هدایت می كند؛ بلكه در سطح جهانی هزینه ای حدود 100 تریلیون دلار دربرخواهد داشت.
-آنتی بیوتیك های استفاده شده در شاخه كشاورزی، عامل اصلی این معضل است.
-در بسیاری از كشورها، آنتی بیوتیك های استفاده شده در حیوانات، بیشتر از انسان است.
-ضایعات شركت های تولید كننده داروهای ضد میكروبی كه اغلب وارد آب می شوند نیز یكی دیگر از معضلات جدی در این زمینه است.

*** مهمترین راهكارهای مقابله با معضل باكتری های مقاوم به آنتی بیوتیك كدام است
-افزایش اطلاعات در زمینه بیماری ها، درمان های رایج و اثر بخشی داروها
برای اولین قدم باید اطلاعات دقیقی در مورد درمان های رایج و اثر بخشی آن به دست آورد تا بتوان موارد نابجای استفاده از آنتی بیوتیك را تشخیص داد؛ زیرا همانطور كه گفته شد، مصرف نابجا یا خود سرانه آنتی بیوتیك، مهمترین علت مقاومت نسبت به آنتی بیوتیك است.
-توقف استفاده از آنتی بیوتیك در مزارع و دامداری ها
استفاده از آنتی بیوتیك در مزارع و دامداری ها، یكی از مهمترین روش های انتقال به انسان است. در بسیاری از كشورها راهكارهایی برای جلوگیری از آنتی بیوتیك در مزارع، دامداری ها و حوضچه های پرورش ماهی صورت گرفته است.
-عدم تجویز آنتی بیوتیك در بیماری های انگلی، قارچی و ویروسی
-استفاده از دوره كامل آنتی بیوتیك
-توسعه داروهای مختلف
14 تا 20 نوامبر با هدف افزایش آگاهی از میكروارگانیسم های مقاوم به آنتی بیوتیك و تشویق برای اتخاذ بهترین شیوه مقابله با این معضل در میان عموم مردم، كاركنان حوزه بهداشت و سیاست گذاران، هفته جهانی آگاهی در مورد آنتی بیوتیك نامیده شده است.
این دومین بار است كه چنین مناسبتی برای مقابله با رشد میكروارگانیسم های مقاوم در برابر آنتی بیوتیك و داروهای ضد میكروبی دیگر شكل می گیرد و شروع آن با تایید در شصت و هشتمین مجمع جهانی بهداشت در ماه می سال 2015 بوده است.
علمی (6) ** 9259**1440
مترجم:سپیده علی‌كاشانی** اتنشار: گلشن