كنفرانس وحدت اسلامی؛ دستاوردها و انتظارات جهان اسلام

نخستین روز هفته جاری مصادف با سالروز میلاد پیامبر اكرم (ص)، سی امین كنفرانس بین المللی وحدت اسلامی به كار خود پایان داد. این كنفرانس طبق روال سال های گذشته میزبان بیش از 300 شخصیت داخلی و خارجی بود كه به بررسی مهمترین مسائل جهان اسلام با محور وحدت مسلمانان پرداختند.
برخی معتقدند به جای اختصاص هزینه های سنگین برای چنین همایش و كنفرانس هایی در سطح بین المللی، به نظر می رسد می توان بودجه صرف شده برای این رویداد را به دیگر مشكلات و مسائل اختصاص داد.
در دوران كنونی كه تحریم های دشمنان، كشور را از طریق محاصره مورد تهدید قرار می دهد و رهبر معظم انقلاب نیز امسال را سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامیدند، دست اندركاران باید اقتصاد مقاومتی را در عمل كه همانا صرفه جویی و كاهش هزینه های سنگین مشابه است، سرلوحه برنامه های خود قرار دهند.
در مقابل، گروهی دیگر از كارشناسان كه با مسائل بین المللی، به ویژه مسائل منطقه آشنا هستند و در این زمینه دستی بر آتش دارند، معتقدند كه اهمیت برپایی برخی كنفرانس های بین المللی به ویژه كنفرانس وحدت اسلامی از دید مردم پوشیده است و به همین دلیل دستاوردهای اینگونه همایش ها برای آنان ملموس نیست.

** كنفرانس وحدت نمادی از یكپارچگی مسلمانان جهان
دبیر كل مجمع تقریب مذاهب اسلامی بر این باور است كه برپایی این كنفرانس می تواند ضمن اعلام همبستگی جهانی، به عنوان نمادی از وحدت و یكپارچگی مسلمانان را در كنار هم به نمایش بگذارد.
آیت الله محسن اراكی می گوید: مهمانان این كنفرانس ضمن اعلام همبستگی جهانی خود به عنوان نمایندگان جامعه اسلامی با وجود همه گرایش ها در یك مكان و با انگیزه و هدفی واحد، پایبندی خود را به اسلام اعلام می كنند.
وی اصل تشكیل این كنفرانس را نمادی از وحدت جامعه اسلامی دانست و گفت كه مشكلات امت اسلامی و محورهای مربوط به سرنوشت مسلمانان در كنفرانس وحدت بررسی می شود و میهمانان داخلی و خارجی به ارائه پیشنهادها و نظرها و همچنین ارائه مقالات تحقیقی می پردازند.

** بزرگترین تجمع اندیشمندان مسلمان با موضوع وحدت
همزمان با برگزاری این كنفرانس برخی میهمانان خارجی و داخلی در گفت و گو با خبرنگاران ایرنا نكاتی را در اهمیت برگزاری این كنفرانس بیان داشتند:
حجت الاسلام سیدمحمد حسینی شاهرودی نماینده ولی فقیه در استان كردستان با اشاره به سابقه 29 ساله برگزاری كنفرانس وحدت اسلامی گفت: اهمیت برگزاری این كنفرانس در جمهوری اسلامی ایران از این جهت است كه بزرگان جهان اسلام و مسئولان و علمای مسلمان، سالی یك بار در یك محل جمع می شوند، همین موضوع باعث حل شدن برخی از مشكلات جهان اسلام می شود.
امام جمعه سنندج افزود: زمانی كه به عنوان نماینده ایران به خارج از كشور می رویم، متوجه این مساله می شویم كه بسیاری از افراد ذهنیت هایی درباره ایران دارند، ولی زمانی كه با آنان به صحبت می پردازیم، همه این ذهنیت ها فرو می ریزد و ایران را به شكلی دیگر می بینند.
عضو شورای عالی مجمع تقریب مذاهب اسلامی همچنین گفت: وضعیت برخی از كشورها به گونه ای است كه اندیشمندان نمی توانند هر موضوعی را در كشور خود طرح كنند كه مساله فلسطین به عنوان یكی از مهمترین موضوع های جهان اسلام از آن جمله است.
وی اضافه كرد: در بعضی از كشورها حتی اجازه برگزاری راهپیمایی روز قدس را به مردم نمی دهند و متفكران و اندیشمندان اجازه صحبت كردن درباره فلسطین را ندارند ولی این افراد می توانند در جمهوری اسلامی نظرات خود را بیان كنند و با تبلیغ و اطلاع رسانی می توان نظرات این اندیشمندان را در جهان انعكاس داد.
البته حسینی شاهرودی خواستار دوری از مسائل حاشیه ای در این كنفرانس ها شد و گفت:‌ زمانی كه به برخی كشورها می رویم، آنان را در كمال سادگی می بینیم ولی ما به آن اندازه كه به تشریفات اهمیت می دهیم به مسائل اصلی نمی پردازیم. به عنوان مثال ما سعی می كنیم ساختمان ها و بناهای قدیمی را به میهمانان خارجی نشان دهیم در حالی كه می توان ضمن ملاقات با اندیشمندان به طرح مسائل علمی پرداخت و علمای جهان اسلام با شخصیت های بزرگ كشورمان آشنا شوند.

** نقش ایران در موضوع وحدت مثال زدنی است
برخی از میهمانان خارجی كنفرانس امسال نیز با این نظر موافق هستند كه برگزاری چنین كنفرانسی ضمن ایجاد و تعمیق وحدت میان مسلمانان جهان باعث می شود تا منجر به رویكردی واحد در چارچوب تقویت اتحاد در جهان اسلام شود.
عبدالله ابراهیم فعال مذهبی كنیا، نقش محوری جمهوری اسلامی ایران را در برقراری وحدت و انسجام اسلامی مثال زدنی دانست و گفت: قدرت های بزرگ و دشمنان اسلام در راستای تامین منافع غیرقانونی خود، همواره دنبال جلوگیری از وحدت و یكپارچگی مسلمانان بوده اند كه باید در این خصوص هوشیاری خود را حفظ كنیم.
وی خواستار استفاده از تجربیات ایران در برپایی كنفرانس وحدت اسلامی برای تقویت همگرایی فكری و عملی بیشتر در سایر كشورها شد و گفت: كنفرانس بین المللی وحدت اسلامی گامی مهم در جهت تقویت هرچه بیشتر وحدت و انسجام میان همه مسلمانان است و امیدوارم آثار این كنفرانس در همه جوامع اسلامی جریان پیدا كند.
مدیر مسجد بزرگ شهر لیون فرانسه نیز معتقد است؛ تبادل نظر میان مسلمانان كشورهای مختلف با هدف دستیابی به رویكردی واحد در چارچوب تقویت اتحاد در جهان اسلام از مهمترین دستاوردهای كنفرانس و حدت اسلامی است.
كامل كابتان گفت: به همین دلیل همایش بین المللی وحدت اسلامی برای مسلمانان جهان جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد و بسیاری از عالمان و رهبران دینی، آن را عامل شتاب گیری روند تقویت اتحاد و همدلی در جهان اسلام ارزیابی می كنند.
مدیر مسجد بزرگ لیون معتقد است كه علوم برگرفته از قرآن و آموزه های اهل بیت (ع) دو منبع برای وحدت مسلمانان بوده و یادگیری این دو منبع بهترین راه برای مبارزه با افراط گرایی و تفرقه است، تشكیل كنفرانس و حدت اسلامی را یك فرایندی مبارك دانست كه می تواند به شكل گیری و تقویت جایگاه تفكرات ناب اسلام در جهان منجر شود.
دیاب مهداوی عضو مجمع علمای مسلمان لبنان با اشاره به چند دستگی میان امت اسلامی با حمایت آمریكا و رژیم صهیونیستی گفت: برگزاری كنفرانس وحدت در عین ایجاد اتحاد و همبستگی میان مسلمانان، سیلی محكمی به صورت دشمنان است تا نشان دهد كه امت اسلامی، امتی متحد است كه با داشتن دین و قبله واحد، تمام قد در برابر اقدامات ویرانگرانه دشمنان می ایستد.

** فرصتی برای همزیستی مسالمت آمیز مذاهب اسلامی
بعضی از میهمانان خارجی كنفرانس امسال معتقد بودند كه بهترین فرصت همزیستی مسالمت آمیز مذاهب اسلامی وجود همین كنفرانس هاست.
رئیس مركز اسلامی اسكاتلند، با اشاره به خالی بودن جای علمای اهل سنت الازهر و عربستان گفت: این گردهمایی بهترین فرصت برای همزیستی مسالمت آمیز مذاهب اسلامی است، زیرا قرار نیست شیعه، سنی شود و سنی، شیعه بلكه قرار است با هم زیستن بهتر را تمرین كنیم.
حسن الربانی تاكید كرد: اختلاف عقیده میان مذاهب اسلامی از قبل بوده و همچنان ادامه دارد و وظیفه ما مسلمانان این است كه با شناسایی اختلافات از طریق حكمت و موعظه، به همزیستی مسالمت آمیز مذاهب اسلامی برسیم.

** ایران پیشرو در ایجاد وحدت
برخی از شركت كنندگان به نقش جمهوری اسلامی ایران در ترویج فرهنگ وحدت میان مسلمانان پرداخته و ایران را در ایجاد وحدت بین مسلمانان جهان پیشرو می دانند.
خانم آمساتو ساو دیبه مشاور رییس جمهوری سنگال گفت: اینكه جمهوری اسلامی ایران هر ساله كنفرانس وحدت اسلامی را برگزار می كند نشان می دهد این نظام، در ایجاد وحدت میان مسلمانان جهان پیشرو و راهبر است و ایران می تواند نقش یك جمعیت فدراتیو را در امت اسلامی ایفا كند.
وی افزود: ایرانیان مردمی شایسته و پرتلاش هستند و همواره وحدت خود را حفظ می كنند. البته خطرات تفرقه میان مسلمانان از نگرانی های بزرگ امت اسلامی است كه مراقبت از آن بسیار ضرورت دارد.

** آغاز فصلی مشترك میان هنرمندان و دانشمندان
امسال آثاری از هنرمندان 37 كشور در كنار كنفرانس وحدت اسلامی به نمایش درآمد تا دغدغه هنرمندان مسلمانی را به تصویر بكشد كه نسبت به مسائل وحدت بخش جهان اسلام به ارائه فعالیت های هنری می پردازند و برخی از این هنرمندان در پاسخ به ایرنا نكاتی را مطرح كردند.
تهیه كننده و كارگردان فیلم مستند «داعش، افراطیان اسلام» برگزاری كنفرانس وحدت اسلامی را نخستین گام در ایجاد اتحاد بین كشورهای اسلامی دانست و گفت: با توجه به شرایطی كه در كشورهای منطقه غرب آسیا همچون عراق، سوریه و لیبی وجود دارد، برای ایجاد اتحاد بین كشورهای مسلمان كار سختی در پیش است و جمهوری اسلامی ایران با برگزاری چنین كنفرانسی گامی در نزدیك سازی و ایجاد اتحاد در جهان اسلام برداشته است.
امیر تقی، كه جایزه بهترین تحقیق مستند در بخش مسابقه بین الملل را در جشنواره فیلم وحدت اسلامی دریافت كرد، افزود: برگزاری چنین كنفرانسی، افراد را از دیگر كشورهای مانند آمریكا، آفریقا، اروپا، آسیا و نمایندگان سنی و شیعه و سایر فرهنگ ها را گردهم می آورد و با انجام گفتمان آنها را به هم نزدیك می كند.
یكی از مهمترین ویژگی های كنفرانس امسال برپایی جشنواره بین المللی فیلم وحدت اسلامی بود كه به گفته دبیر این جشنواره آغاز فصلی مشترك میان علما و هنرمندان است.
هاشم میرزاخانی گفت: جشنواره فیلم وحدت با هدف حمایت از هنرمندانی برگزار شد كه دغدغه آنها تولید فیلم با محتوای ارزشی است و نویدبخش حركتی تاثیرگذار در عرصه سینما هستند.

** فلسطین همچنان مهمترین مساله جهان اسلام
شیخ محمد نمرزغموط رئیس شورای اسلامی فلسطین در لبنان نیز این كنفرانس را فرصتی برای رساندن پیام آزادی فلسطین به سراسر جهان دانست و گفت: مساله فلسطین فقط مربوط به فلسطینی ها نیست بلكه متعلق به كل جهان اسلام است و قبله اول مسلمانان در چنگال رژیم متجاوز صهیونیستی اسیر است و مسلمانان باید برای آزاد سازی آن متحد شوند.

** كنفرانس وحدت و پیروزی حلب
برخی از شركت كنندگان داخلی در سی امین كنفرانس وحدت اسلامی چندین ویژگی را برای كنفرانس امسال برشمردند كه در سال های گذشته كمتر دیده می شد.
حجت الاسلام محمدرضا گلزاده معاون سابق مجمع تقریب مذاهب اسلامی از آزادسازی شهر حلب و شادی آن در میان میهمانان كنفرانس سخن گفت و اظهار داشت: یكی از ویژگی های سی امین كنفرانس بین المللی وحدت اسلامی استقبال از پیروزی امت اسلامی در برابر گروه های تكفیری است كه این كنفرانس همزمان با پیروزی ملت و دولت سوریه در حلب و همزمان با توفیق های رو به پیروزی ملت عراق برگزار شده است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه مطالعات تقریبی مجمع تقریب مذاهب اسلامی افزود: این ظرفیت در كنفرانس امسال به معنی پیام آنلاین و لحظه ای استقبال از پیروزی امت در برابر گروه های تكفیری با تنوع مذهبی و شرایط امروز منطقه و جهان است.

** طرح هایی برای سامان دادن به امور جهان اسلام
مروری بر گزارش كمیسیون های شش گانه كنفرانس امسال و همچنین بیانیه پایانی آن حكایت از مهمترین نتایج برگزاری سی امین كنفرانس وحدت دارد.
منوچهر متكی معاون بین الملل مجمع تقریب مذاهب اسلامی در آخرین برنامه كنفرانس امسال با قرائت بیانیه پایانی گفت: چالش‫های فراروی مسلمانان در عصر حاضر در نشست شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی مورد بحث و بررسی قرارگرفت و حاضران ضمن بررسی دستاوردهای مجمع در سال گذشته، خواستار اجرای طرح هایی ضروری برای برطرف‫ كردن شكاف ها و سامان دادن به امور در جهان اسلام شدند.
وی شرایط دوران كنونی را برشمرد و گفت: طی شش سال گذشته منطقه ما و بخش های دیگری از جهان اسلام همچون سوریه، عراق، یمن، بحرین و بخش هایی از آفریقا و آفریقای غیرعربی دستخوش هجمه ها، تخریب ها و از بین رفتن زیر ساخت ها و منابع مادی، معنوی و انسانی جهان اسلام بود كه البته این اقدامات در سایه یك طراحی حساب شده از سوی آمریكایی ها صورت گرفته و صهیونیست ها سناریوی آن را طراحی كردند كه با دلارهای نفتی برخی از كشورهای منطقه به اجرا در آمد.
متكی افزود: اكنون همزمان با این كنفرانس دو عنصر مهم یعنی مقاومت در برابر جریانات تكفیری، داعش و افراط گرایی و همچنین اقدامات افشاگرانه و فكری در جهت آشكارسازی دست های پشت پرده جریان های فتنه انگیر در منطقه موثر بودند.

** 80 مقاله با موضوع وحدت اسلامی
معاون مجمع تقریب مذاهب از رسیدن 80 مقاله به دبیرخانه كنفرانس وحدت با موضوع های وحدت، تكفیر، فلسطین و تمدن سازی نوین اسلامی خبر داد و گفت: این مقالات در كمیسیون های شش گانه (اتحادیه علمای مقاومت، مساعی حمیده، بانوان، رسانه، بررسی وضعیت اقلیت های مسلمان در جهان و رویاروی با چالش های فراروی امت اسلامی) مطرح شد تا تصویربرداری جامعی نسبت به مسائل كنونی جهان اسلام و راهكارهای آینده فعالیت های تقریبی به دست بیاوریم.
البته در كنفرانس امسال استراتژی 10 سال آینده فعالیت های مجمع تقریب بررسی و تصویب شد تا این فعالیت ها در افقی بلند با توجه به شرایط جهان اسلام ساماندهی شود.
شاید یكی از بهترین برنامه های كنفرانس وحدت كه میهمانان برای آن لحظه شماری می كنند، دیدار با رهبر معظم انقلاب در سالروز میلاد حضرت محمد(ص) باشد و حضرت آیت الله خامنه ای با رهنمودهایی پدرانه توشه یك سال آنان به ویژه میهمانان خارجی را تامین می كنند تا این میهمانان به عنوان سفیران و منادیان وحدت به كشورهای خود بازگشته و اتحاد و یكپارچگی ملت های مسلمان را ترویج كنند.
رهبر معظم انقلاب در سخنان امسال خود تلاش روزافزون استكبار و استعمار برای تفرقه و تضعیف مسلمانان را یادآور شده و افزودند: دنیای اسلام امروز دچار گرفتاری‌ها و رنج های فراوانی است كه «اتحاد، هم افزایی، تعاون و عبور از اختلافات مذهبی و فكری در زیر سایه مشتركات فراوان اسلامی»، راه حل این مشكلات و مصائب است.
ایشان تاكید كردند: در صورت وحدت ملت ها و دولت های اسلامی، آمریكایی‌ها و صهیونیست ها، توان تحمیل خواسته های خود بر مسلمانان را از دست می دهند و توطئه به فراموشی سپرده شدن فلسطین ناكام خواهد ماند.
سی امین كنفرانس بین المللی وحدت اسلامی پایان یافت و میهمانان خارجی به كشورهای خود بازگشتند تا با فعالیت های فرهنگی و اجتماعی خود مسلمانان را در زیر پرچم وحدت جمع كنند و مراقب توطئه های دشمنانی باشند كه هر روز با بهانه های واهی بر طبل تفرقه و جدایی بین مسلمین می كوبند.
اینك باید دید تا سال آینده كه شاهد برگزاری سی و یكمین كنفرانس وحدت اسلامی خواهیم بود، چند بند از بیانیه كنفرانس امسال عملیاتی خواهد شد و امت اسلامی برای ایجاد تمدن نوین اسلامی در چه مرحله ای قرار می گیرد؛ هرچند این راه دراز است ولی می توان هر سال گامی بلند در راستای تحقق وحدت امت اسلامی برداشت.
فراهنگ*1003**1027**گزارش از: محمدرضا جعفرملك** انتشار دهنده: محمدجواد دهقانی