بی گمان ذهن مردمانمان هیچ گاه بواسطه شاعرانگی های مفاخرش از روستا خالی نمی شود؛ آنگاه كه سهراب می گوید: آب را گل نكنیم، چه گوارا این آب!/چه زلال این رود!/مردم بالادست، چه صفایی دارند!/چشمه‌هاشان جوشان، گاوهاشان شیرافشان باد!/ ... مردمان سر رود، آب را می‌فهمند، گل نكردندش، ما نیز آب را گل نكنیم.
چنین است كه اگر آبادی در هیاهوی آهن و دود و سیمان گیج نشود، دنج ترین جای جهان خواهد بود چنانكه با رشد عظیم جمعیت و چیرگی صنعت بر كره خاكی، گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد و امروز تقاضا برای این گونه گردشگری در جهان و كشور، روندی صعودی دارد.
بنا به تعریف استادان گردشگری، گردشگری روستایی امروزه یكی از مردمی ترین اشكال گردشگری است و فعالیت ها و گونه های مختلف گردشگری در محیط های روستایی و پیرامون آنها كه دربردارنده آثار مثبت / منفی برای محیط زیست روستا ، انسان و طبیعت است، تعریف می شود.
ذهن مردمانمان از خاطره خوش روستا خالی نمی شود اما دلمان می گیرد آن دمان كه گاه و بی گاه خبر اضمحلال طبیعت رو به فزونی می رود؛ آب كم است، رودخانه ها می خشكند، جنگل هایمان زخمی خشونت اره برقی هاست ، شالیزارهایمان زیر آهن و سیمان لگدكوب می شوند و روز به روز چهره خوش روستاهایمان با معماری خشن شهری هم نوا می شود.
اما هنوز گیلان به نسبت دیگر نقاط كشور نماد آبادانی است، رودها در روستاهایش می خروشد و هنوز شناسه اش جنگل، شالی و باران است و فرهنگش سرخوش آئین هایی است كه برای مردمان سرزمینمان و دیگر مردمان دور گیراست.
كاملیا رشیدی دانش آموخته جغرافیا و برنامه ریزی توریسم معتقد است: امروز گردشگری روستایی، گردشگری آرامش است.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان كرد: گردشگران می خواهند با حضور در روستاها فضایی متفاوت از اقلیم شهری تجربه كنند اما متاسفانه این روزها چهره ناب روستاهایمان به خشونت شهری روز به روز آلوده تر می شود.
وی ادامه داد: استقبال كم نظیر گردشگران از موزه میراث روستایی گیلان گواه این موضوع است؛ معماری و نوع زندگی روستایی موجب شده تا هر ساله گردشگران بسیاری از داخل و خارج كشور برای بازدید از این موزه به گیلان سفر كنند از این رو، تكیه بر معماری بومی اساس مجوز بوم گردی در استان است.
رشیدی بیان كرد: فضای گیلان به نسبت سایر استان های شمالی، بكرتر مانده و روستاهای آن تا حدود زیادی دستخوش تغییر نشده و می توان با آمایش ، كارشناسی و برنامه ریزی از آنها در راستای توسعه گردشگری روستایی بهره گرفت.
بی مانند است، در آن هنگام كه خسته از كار كشاورزی و دام و جنگل بر می گردی و زنان روستایی نان از تنور برگرفته با پنیر محلی و ریحان چیده شده از باغ و گردوهایی كه از درختان عظیم توسط كهن سال ترین مرد خانه چیده شده و آثار جدا كردن پوست سبز گردوان بر دستانشان گویی نقش حنا نگاشته است، سفره گشوده اند؛ چای از هیزم بر می گیرند تا دیگ فسنجان مرغابی را برای شب بر زغال گداخته بگذارند.
خوش طعم ترین جاذبه گردشگری گیلان، غذاهای محلی است كه به واسطه اقلیم و ذوق مردمانش طعم طبیعت در آن رسوخ كرده و باقلاقاتوق، ساده ترین و خوشمزه ترین ابداعات آشپزی این خطه سرسبز است؛ دیگر نمی گوییم از مطنجن مرغابی (مرغابی، رب انار ، مغز گردو و ...) ، شیرین قرمه و ...
و همه این ها موجب شد تا سفره گیلان در كنار آدلاید استرالیا ، بارسلونا از اسپانیا ، برگن از نروژ ، بوداپست از مجارستان ، دیترویت از آمریكا ، لیورپول از انگلیس ، رم از ایتالیا ، مونته ویدئو از اروگوئه ، سالوادور برزیل و سنگاپور به عضویت شبكه شهرهای خلاق جهان پیوند زده شود.
بابك علیدوست دانش آموخته دكترای گردشگری معتقد است: گردشگری روستایی در گیلان، یكی از پر جاذبه ترین گونه های گردشگری است و روستاهای تعیین شده با نام روستاهای هدف، فرصتی برای توسعه گردشگری است.
وی افزود: متاسفانه روز به روز چهره روستاها خالی از جوانان شده و معماری روستاها شهری تر می شود كه این موضوع، نیازمند برنامه ریزی و اهتمام مسئولان است.
علیدوست یكی از چالش های گردشگری روستایی را عزم جدی برای سرمایه گذاری و بازاریابی می داند و تاكید می كند: نبود مشاركت محلی یكی از چالش های توسعه گردشگری است و مردم محلی باید ابتدا نسبت به مقوله گردشگری توجیه شوند، سپس در تصمیم گیری ها، برنامه ریزی ها و اجرای سیاست ها دخالت داده شوند.
مدیركل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان نیز در گفت وگو با ایرنا، با بیان اینكه 17روستای هدف گردشگری در استان تعریف شده، گفت: توسعه گردشگری روستایی در استان نیازمند آموزش، تعامل افراد بومی و همگرایی متولیان و مسئولان است.
رضا علیزاده استفاده مثبت و هوشمندانه از معماری بومی و روستایی را بعنوان گنجینه ای ارزشمند همراه و همزاد با طبیعت بیان می كند و می گوید: معماری بومی گیلان، دارای اسناد و منابع غنی از گذشتگان است و تحلیل این آثار، دستیابی به اصالت و فرهنگ را برایمان مهیا می سازد.
وی یادآور شد: همزمان با سومین همایش روز روستا و عشایر، طرح روستای بدون بیكار در 20 نقطه از كشور از طریق ویدئوكنفرانس به بهره برداری رسید كه افتتاح طرح روستای اسطلخ جان رودبار بعنوان یكی از روستاهای هدف گردشگری با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری بصورت نمادین با گزارش محمدعلی نجفی استاندار گیلان انجام شد.
علیزاده بیان كرد: استاندار گیلان در این مراسم روستای اسطلخ جان رودبار را یكی از روستاهای نمونه استان خواند كه به دلیل دارا بودن جاذبه های گردشگری بی نظیر ، معماری منحصربفرد و توانمندی های كشاورزی و صنایع دستی به عنوان گزینه ای مناسب برای اجرای طرح روستای فاقد جمعیت بیكار انتخاب شده است.
وی اظهار كرد: اجرای طرح روستای بدون بیكار در این منطقه، گامی در راستای ایجاد بسترهای فرصت ساز در سطح روستاها ، رونق اقتصادی و نیز ایجاد اشتغال است.
وی به ایجاد شرایط جدید برای عرضه خدمات گردشگری در روستاهای گیلان اشاره كرد و افزود: بحث توانمندسازی در حوزه صنایع دستی ، توسعه زمینه های تولید و عرضه این محصولات همراه با ایجاد تاسیسات اقامتی و پذیرایی مختلف در قالب بوم گردی، شرایط جدیدی را برای عرضه خدمات گردشگری در روستاهای استان محقق می سازد.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان كشاورزی، دامپروری و گردشگری را تلفیقی مطلوب برای جذب هرچه بیشتر گردشگران به روستاها و نیز مهاجرت معكوس عنوان و تصریح كرد: هدف نهایی در این زمینه، رسیدن به چشم انداز روستای بدون بیكار، است.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان نیز روستاهای هدف گردشگری را ظرفیتی برای توسعه گردشگری دانست.
حمیدرضا آذرپور در گفت و گو با ایرنا با بیان اینكه در حال حاضر استان دارای 17 روستای هدف گردشگری است، اظهار كرد: 15 روستای دیگر نیز برای قرار گرفتن در شمار روستاهای هدف گردشگری گیلان، پیشنهاد شده كه در مرحله بررسی قرار دارد.
وی گفت: ایجاد طرح های بوم گردی، قالی بافی، پرورش ماهی، پرورش زالو، تولید و بسته بندی سبزیجات محلی، رستوران سنتی، توسعه واحد تولید شمع و لوازم تزیینی مستقر در روستای اسطلخ جان رودبار با تسهیلات قرض الحسنه صندوق كارآفرینی امید زمینه اشتغال 200 نفر از ساكنان را فراهم كرده است.
آذرپور با بیان اینكه گیلان از استان هایی است كه برخلاف روند مهاجرت روستانشینان ، همچنان دارای درصد جمعیت روستایی بالاتری به نسبت كشور است، ادامه داد: درصد جمعیت روستایی گیلان 40 درصد است در حالیكه این عدد برای كل كشور رقمی كمتر از 30 درصد را نشان می دهد.
وی توسعه صنایع دستی ، انجام كشت دوم در شالیزارها، اشتغال خانگی و خرد در خانه های روستایی، توسعه و احیای تولید پیله ابریشم، توسعه فضاهای گردشگری روستایی و بوم گردی و ایجاد واحدهای صنعتی كوچك در روستاها با مشاركت روستاییان را از مهم ترین برنامه های استان برای اشتغالزایی در روستاها دانست.
گزارش از: مرضیه ضامن ** انتشاردهنده: امیرحسین كبیری
1881/2007
رشت - ایرنا - روستا در فرهنگ ایرانی به سبب عطر طبیعت، سادگی و صفا نماد زندگی و شاعرانگی است و روستاهای گیلان، كوچه باغ هایی فراخ برای بخشش طعم لذت سفری ناب به گردشگران است.
