چرا فرهنگ كار جمعی در ایران قوی نیست؟

وقتی افراد برای انجام كاری كه به فعالیت جمعی نیازمند است به انجام انفرادی آن روی می آورند چه موانعی بر سر راه پیشرفت و ترقی یك جامعه بوجود می آورند این پرسشی است كه در میان كارشناسان و صاحبنظران مطرح است.
مصداق ها و مثال های مختلفی در جامعه در خصوص تمایل نداشتن برخی از ما برای مشاركت در كار جمعی وجود دارد بطور مثال در همان دوران كودكی و در برخی مدارس وقتی قرار می شد دانش آموزان به كمك هم روزنامه دیواری درست كنند كار به نتیجه نمی رسید و در خاتمه یك نفر تمام كارها را انجام می داد، حتی در مقاطع تحصیلی بالاتر هم وقتی اساتید از دانشجویان می خواهند كه با همكاری هم پروژه ای را انجام دهند در بیشتر موارد یكی دو نفر این كار را به اتمام می رساندند.
جالب است كه در ورزش كشور نیز نشانه های فقر كارگروهی را شاهد هستیم؛ به شكلی كه معمولا موفقیت رشته های انفرادی مثل كشتی از موفقیت تیم های ورزشی چند نفره مثل فوتبال بیشتر است. نه‌تنها در ورزش كه در بسیاری از گروه‌های فرهنگی، اجتماعی و مجموعه‌های اقتصادی خرد و كلان كشور نیز می‌توان ردپای بی‌میلی به «كارجمعی» را بین ایرانی‌ها دید.
كارشناسان علوم اجتماعی معتقدند مهم‌ترین عامل توسعه در هر كشوری، ابزار، فناوری و پول نیست، بلكه شاخص‌ترین محور توسعه در هر سرزمینی، نیروی انسانی است كه اتحاد و همكاری این نیروها می‌تواند موانع پیشرفت و آبادانی را سریعتر و با زحمت كمتری از سر راه بردارد، اما در جامعه ما همچنان به كارگروهی با دیده شك و تردید نگاه می‌شود.
در همین راستا خبرگزاری جمهوری اسلامی در دویست و سی امین میزگرد خود به بررسی وضعیت مشاركت جمعی در ایران با حضور علی باصری استاد و عضو هیات علمی دانشگاه،زهرا گیتی پسند كارشناس مسئول ترویج فرهنگی وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی و سیدحسن موسوی‌ چلك جامعه شناس و رییس انجمن مددكاران اجتماعی ایران پرداخت.

** فرهنگ ارتباط مستقیمی با كار گروهی دارد
علی باصری عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به این كه فرهنگ مفهومی است كه به صورت ذهنی مطرح می شود، افزود: فرهنگ مفهومی است كه ارتباط مستقیم با كار گروهی و مشاركت اجتماعی دارد و در واقع چتر حمایتی و هدایتی در جامعه در جهت رفع نیازها و دستیابی به اهداف است كه یكی از این اهداف همان كار و شغل است كه در نهایت جهت رفع نیازهای مادی و غیرمادی انسان تعریف می شود.
وی ادامه داد: با نگاهی تاریخی به جوامع شرقی و غربی می بینیم كه جوامع شرقی را همواره با رویكرد جمع گرایی می شناختند و در مقابل آن جوامع غربی رویكردی فردگرایی داشتند برای نمونه در ایران بیش از 70 درصد جمعیت كشور را روستانشینان تشكیل می دادند و در آن جامعه سنتی فرهنگ یاریگری، دگریاری، همیاری، همكاری و در نهایت تعامل را شاهد بودیم.
عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به سابقه كار اتحادیه های تعاونی در ایران، افزود: بررسی سابقه كار این اتحادیه ها بیانگر این است كه این تعاونی ها خیلی قدرتمند فعالیت می كردند كه با گذشت زمان بین سنت و مدرنیته فاصله ای به وجود می آید و این فرهنگ مشاركت و یاریگری در جامعه كاهش می یابد.
وی اظهار كرد: در رابطه با فرهنگ كار گروهی و دسته جمعی سه رویكرد روانشناختی، جامعه شناختی و مردم شناختی و دینی و عقیدتی وجود دارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه تشریح كرد: در مقوله رویكرد روانی عامل اصلی و تاثیرگذار در فرهنگ كار گروهی خود فرد است یعنی فرد در فضایی قرار می گیرد و وقتی فرد در درون محیط قرار می گیرد وارد بحث های جامعه شناختی می شویم و در شرایطی كه فرهنگ حاكم بر كار گروهی شكل می گیرد نگاه، مردم شناختی می شود و در نهایت آموزه های دینی است كه تعیین می كند چه قدر توانسته فرهنگ كار دسته جمعی را تقویت و درونی كند.
وی با بیان این مطلب كه كارگروهی در سه سطح خرد، میانه و كلان قابل بررسی است، افزود: در این بحث كه چرا فرهنگ كار گروهی تقویت نشده یك بخش آن به گروه های مرجع برمی گردد. معمولا وقتی افراد در یك شبكه ارتباطی قرار می گیرند فرد یا گروه هایی برای آنها نقش الگو را ایفا می كنند كه اگر این الگوها كار خود را به درستی انجام دهند باعث تقویت كار فرد می شود و این افراد برای كار گروهی و دسته جمعی تشویق می شوند.

** فایده گرایی مانعی بر سر راه كارگروهی
این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به بحث اصالت فایده گرایی، افزود: در این بحث علت اصلی كه در كار گروهی و دسته جمعی موفق نیستیم این است كه منافع فردی بر منافع جمعی ارجحیت دارد كه عوامل زمینه ای و گوناگونی بر این ارجحیت موثر است كه خود این ها قابل بررسی است.
این استاد دانشگاه با تاكید بر این كه یكی از اشكالات در طول تاریخ اجتماعی و فرهنگ ما فرآیند اجتماعی شدن یا فرهنگ پذیری است، افزود: فرآیند اجتماعی شدن پروسه ای است كه از كودكی یاد می گیریم چگونه رفتار كنیم تا به نیازهای ما پاسخ داده شود و در طول تاریخ و جامعه این فرآیند اجتماعی شدن به صورت ناقص در ما شكل می گیرد.
وی با بیان این مطلب كه یكی دیگر از ضعف های فرهنگی ایرانیان این است كه فكر می كنند همه چیز را می دانند، گفت: وقتی تخصص گرایی را قبول داشته باشیم در كنار این كه مقوله فردی است یك امر جمعی شكل می گیرد.
باصری با اشاره به نظریه وجدان جمعی دوركیم جامعه شناس فرانسوی، اظهاركرد: این جامعه شناس معتقد است وجدان جمعی كه باعث می شود افراد كنار هم جمع شوند در واقع همان نیازهای مشترك، ارزش ها و هنجارهای جامعه و اعتقادات افراد است كه در نهایت این اشتراك ها منجر به تقسیم كار اجتماعی می شود و این تقسیم كار زمانی به وجود می آید كه افراد رفتارهای فردی و تخصصی خود را در یك جمع داشته باشند و مذهب، زبان و فهم مشترك را از عوامل موثر اشتراك افراد بیان می كرد.
وی با بیان این مطلب كه تصور ذهنی مردم ایران این است كه می توانند همه كارها را به صورت فردی انجام دهند، افزود: مردم كشورمان فكر می كنند در تمام كارها تخصص دارند و به همین دلیل پذیرش اجتماعی افرد محدود است و برای مثال یك معلم نمی خواهد بپذیرد كه تكنسین ماشین نیست و اگر مشكلی بروز كند شخصا اقدام به رفع آن می كند كه این موضوع زمینه اختلال در شبكه ارتباطی فردی و جمعی شكل می گیرد كه البته این مورد سابقه تاریخی دارد.

** رسانه و دولت نقش مهمی در ترویج كار گروهی دارد
این استاد دانشگاه ادامه داد: راه برون رفت از این وضعیت به دوره زمانی برمی گردد و دیگر این كه بپذیریم توانایی ما محدود است و این موضوع در درون جامعه نیز درونی شود كه رسانه و دولت نقش مهمی در درونی كردن این فرهنگ برعهده دارد.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه در مشاركت های اجتماعی و فرهنگی باید كار جمعی را پررنگ كنیم یعنی عوامل فردی، تاریخی و گروهی را برجسته كنیم برای نمونه در سطح شهر بیلبوردهایی نصب كنیم كه در آن به جای تبلیغ انواع دمنوش های تبلیغاتی درباره فرهنگ كار جمعی ارائه دهیم.

** فضای مجازی عاملی برای فاصله از فرهنگ كار گروهی
این استاد دانشگاه با تاكید بر این كه ایران در گذشته جامعه سنتی بوده كه در نتیجه حركت به سمت مدرنیته به یك باره شكاف و فاصله ای به وجود می آید، گفت: به عقیده من كشور ما خیلی زود به عناصر جدید تكنولوژی دست یافت كه در مردم شناختی این موضوع را پس افتادگی یا تاخیر فرهنگی عنوان می كنند.
وی افزود: اگر برای فرهنگ دو بعد، مادی و غیرمادی درنظر بگیریم بعد مادی آن همان ابزارهای رسانه ای است. یكی از دلایلی كه ما از فرهنگ كار گروهی فاصله گرفتیم همین فضای مجازی است. 40 میلیون ایرانی در فضای مجازی فعال هستند كه فضای مجازی باعث شده افراد دیگر ارتباط كلامی نداشته باشند و از فضای واقعی دور شوند.
باصری تصریح كرد: ما عقبه و سابقه فرهنگی قوی داریم برای نمونه بحث تامین اجتماعی را كوروش در دوره هخامنیشان مطرح می كند و می گوید اگر كسی در حین كار، ساخت و ساز و كار جمعی دچار صدمه جسمی شد دولت و اطرافیان موظف هستند، اگر خود شخص آسیب دید درمان كند و اگر فوت كرد خانواده او تا آخر مستمری بگیرد. این بحث تامین اجتماعی در سابقه تاریخی ما وجود دارد اما افراد تا چه حد از آن اطلاع دارند؟ چرا كه این حمایت اجتماعی مهم است.
این استاد دانشگاه عوامل اجتماعی مختلفی همچون خانواده، مدرسه، گروه دوستان و همسالان، رسانه و كل جامعه را در امر اجتماعی شدن افراد موثر دانست و تاكید كرد كه این عوامل باید با هم پیوند داشته باشند.
باصری تاكید كرد: اولین راهكار برای ترویج فرهنگ كار جمعی آموزش است و این آموزش نباید سطحی باشد بلكه باید كاربردی باشد. نظام آموزش ما در همه مقاطع و فرآیند و حتی در مقطع دكتری ضعف دارد كه باید برای بهبود این شرایط تلاش كنیم.
این استاد دانشگاه دومین راهكار برای ترویج كار گروهی را تبلیغات اعلام كرد و گفت: باید از فضاهای شهری به صورت كاربردی استفاده كنیم. اگر تبلیغات محیطی به شكل مستمر انجام شود اثربخشی خود را بر پیكره جامعه خواهد گذاشت البته باید تبلیغات را در سطوح مختلف جغرافیایی و با توجه به اقلیم مناطق، نوع مشاغل و دسته بندی كارها و سطح ارتباطات كه وجود دارد تعریف كنیم.
باصری ادامه داد: زندگی شهری باعث جدایی افراد شده و ما موظفیم كاری كنیم كه افراد با هم باشند و به فكر منافع دیگری هم باشند كه راهكار آن بحث ذهنی و روانی است.
این عضو هیات علمی دانشگاه، راهكار دیگر برای ترویج كار گروهی را تقویت باورهای دینی بیان كرد و افزود: باید افراد بدانند كه آموزه های دینی ما چه توصیه هایی درباره مشاركت اجتماعی دارد و این تقویت باورها باید به صورت كلان باشد.
باصری درباره راهكار دیگر برای ترویج كار گروهی را افزایش رضایتمندی شغلی در مشاغل گوناگون بیان كرد و گفت: این رضایتمندی شغلی را باید در همه مشاغل و صنف ها شاهد باشیم یعنی باید منفعت را برای افرادی كه به صورت فردی یا گروهی برای شخص یا ارگانی كار می كند ملموس و فاصله ها را كم كنیم و سعی كنیم حداقل نیازهای افراد را در مجموعه ها و صنف ها برآورده كنیم.

** كار در فرهنگ اسلامی
كارشناس مسئول ترویج فرهنگی وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی نیز در این میزگرد در تعریف مفهوم كار گفت: كار فعالیتی است كه منتج به تولید كالا یا ارایه خدمت شود.
زهرا گیتی پسند افزود: كار،مستلزم صرف انرژی است و می تواند معیشت فرد و یا خانواده را تامین كند.
وی با اشاره به دیدگاه اسلام در خصوص كار جمعی بیان داشت: در دیدگاه مذهبی مسلمانان، كار جمعی بر كار فردی ارجح است به طوری كه نماز به جماعت تاكید می شود و در مناسك مذهبی مسلمانان به شكل جمعی حضور دارند.
وی گفت: به نظر می رسد واژه فرهنگ كار، فرهنگ مثبت كار را القا می كند؛ در حالیكه در فرهنگ كار، وجوه منفی نظیر تنبلی،از زیر كار در رفتن و سهل انگاری هم مستتر است.
گیتی پسند گفت: هر دو وجه مثبت و منفی در فرهنگ كار وجود دارد. وجوه مثبت و منفی فرهنگ كار، هر دو ریشه در فرهنگ دارند.
این كارشناس وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی گفت: به طور مثال اگر از ایرانی می خواهیم كالای ایرانی بخرد، باید قبل از آن برای ارتقاء فرهنگ كار تلاش كنیم.
به گفته وی، فرهنگ شهرنشینی و همچنین آموزه هایی كه از خارج وارد می شوند، بر روی فرهنگ كار تاثیر دارند.
وی افزود: در دیدگاه اسلامی كار موضوعی ارزشمند است و زمانی كه از دیدگاه اسلامی دور می شویم از فرهنگ مثبت كار هم دور شده ایم.
وی بیان داشت: در فرهنگ اسلامی،گستره كار بسیار بزرگتر است و تنها بر عمل و مهارت تاكید نمی شود بلكه نیت فرد مهم است.

**كارگروهی در ایران
وی در خصوص كار گروهی در ایران گفت: در ایران،رفتار و عملكرد فرد، زمانی كه عضو گروه باشد و زمانی كه مدیریت گروه را بر عهده داشته باشد،متفاوت است.
گیتی پسند معتقد است : كار گروهی نیاز به انعطاف پذیری دارد. متاسفانه در ایران انعطاف پذیری بسیار اندك است.
وی ادامه داد: در كار گروهی حتی اگر فردی مخالف دیگری باشد باز هم می توانند با هم بمانند و كار را به پیش ببرند؛به شرط اینكه انعطاف پذیر باشند.

**كودكان در خانه می آموزند
وی با اشاره به اینكه فرهنگ كار را، كودكان در خانه فرا می گیرند ،اظهار داشت: پدر و مادری كه از محیط كار خود اظهار نارضایتی كنند، می توانند بر اذهان كودكانشان تاثیر نامطلوبی داشته باشند.به عبارتی الگوی نامناسبی از كار در اذهان كودكان از مقوله كار شكل می گیرد.
به گفته گیتی پسند، فرهنگ كار از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.پدری كه از صبح در محل كار خود است و شب پس از یك ترافیك طولانی خسته به خانه می رسد بر روحیه فرزندش اثر ناخوشایندی دارد.در این شرایط كودك،همه خستگی های و نارضایتی ها را به كار نسبت می دهد. وی گفت: در شرایط یاد شده فرهنگ كار و كار جمعی شكل نمی گیرد.
وی با اشاره به فتوت نامه گفت: در ایران سابقه ارزشمندی از فتوت نامه صنفی وجود دارد؛به طوری كه هر صنف در گذشته فتوت نامه صنف خود را داشت.
یادآور می شود، فتوت نامه رساله یا كتابی است كه در باب منش، عقاید، قوانین، و آداب جوانمردان نوشته شده است. فتوت نامه ها بخش قابل توجهی از ادبیات عامیانه ایران را تشكیل می دهند و نماینده فرهنگ توده های مردم این مرزو بوم در روزگاران گذشته اند.همچنین آن مهم در میان اهل صنوف مختلف رواج داشته و هر یك از صنوف برای خود فتوت نامه جداگانه ای داشتند.فتوت نامه چیت سازان گواه این مطلب است كه هر شغلی برای خود فتوت نامه خاصی داشته است.
وی توضیح داد: فتوت نامه می تواند برای هر صنفی نگاشته شود تا بتوان اخلاق حرفه ای را از آن طریق به كسانی كه وارد یك فعالیت شغلی می شوند آموزش داد.

**راهكار ارتقا فرهنگ كار و كار جمعی
این كارشناس حوزه كار معتقد است: برای اینكه كودكان بتوانند از همان سنین كودكی با موضوع كار عجین شوند چه خوب است كه بتوانند در واحدهای اقتصادی حضور یابند و از همان سنین با كار و فرهنگ كار از نزدیك آشنا شوند. چرا كه مدت طولانی تحصیل، سبب می شود زمانی كه فرد به دنیای كار وارد می شود، فكرش با میل به انجام كار اداری پر شده باشد.
وی با اشاره به كار پژوهشی در خصوص تحلیل محتوای كتاب های درسی دبیرستان (دوره دوم متوسطه) گفت:در این بررسی فرهنگ كار در كتب مختلف درسی مورد بررسی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در این كتاب ها،نگرش مثبت به كار 26درصد،كار و تلاش مضاعف21درصد، بهره گیری از فناوری جدید 13درصد، كارایی و بهره وری11درصد، تعاون و همكاری گروهی 8 درصد ،رعایت تقسیم كاری 7 درصد،رضایت شغلی 4درصد، مدیریت مشاركتی و تعهد كاری هر كدام 3 درصد،رعایت نظم در انجام كارها 2درصد،كارآفرینی 1 درصد و عدالت سازمانی، مشورت در انجام كارها و رعایت مسائل سازمانی صفر درصد بوده است.
وی گفت: بررسی پنج كتاب درسی دبیرستان نشان می دهد كه تنها 17درصد مطالب در این كتاب ها در خصوص شیوه های همكاری و كارگروهی آموزش داده شده است.
وی با بیان اینكه كودكان باید از كودكی كار جمعی را بیاموزند گفت: معلمی اگر كار جمعی را باور نداشته باشد نمی تواند به دانش آموزان خود كار جمعی را آموزش دهد، اظهار داشت: باور كردن و اعتماد كردن مهم است .آموزگاران باید به كار جمعی اعتقاد داشته باشند تا بتوانند از طریق آموزش، این مهم را انتقال دهند.كار گروهی مستلزم عبور از رقابت به همكاری، از سوء ظن به حمایت و از خودمحوری به اهداف گروهی است.
به گفته این كارشناس،برای موفقیت در كارگروهی،لازم است هر یك از اعضاء،به جای اینكه منتظر پیش قدم شدن سایرین شوند، خودشان آغازگر باشند؛ قبل از اینكه منتظر باشند سایرین به وی ارزش گذارند، او را باور كنند و به او خدمت كنند؛خود فرد به سایرین و ارزش های آنان،احترام بگذارد، به دیگران خدمت كند و آنان را باور داشته باشد.

** مشاركت اجتماعی لازمه موفقیت هر جامعه
سید حسن موسوی چلك جامعه شناس نیز دراین میزگرد با بیان این مطلب كه انسان موجودی اجتماعی است لذا برای داشتن زندگی با نشاط و اطمینان از حال و آینده به ناچار می بایست در بسیاری از امور با دیگران تشریك مساعی كند، افزود: انسان تنها در جامعه راه به جایی نخواهد برد و شاید به همین دلیل است كه از ابتدای خلقت كار گروهی مبنای زندگی انسان بوده و هست و باید باشد.
وی تصریح كرد: فراموش نكنیم كه كار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود. زمانی كه افراد یك جامعه فرهنگ كار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شكل می‌گیرد.
این جامعه شناس اظهاركرد: با كمی تامل در مورد فرهنگ كار جمعی در كشور درمی یابیم كه مبنای برخی مشاغل همچون كشاورزی و دامداری بر كار جمعی استوار است اگرچه برخی معتقدند كه ایرانیان بیشتر به كارهای فردی گرایش دارند و این عبارت را به كار می برند كه ایرانیان خودمحور (فردمحور) هستند و من هم نمی خواهم این نوع نگاه را رد كنم اما این برداشت به طور مطلق قابل تعمیم نیست.
موسوی چلك ترجیح منافع فردی بر منافع جمعی، تمركز بر اختلافات در حوزه های مختلف، شهرنشینی، تغییر ساختار روابط اجتماعی مردم، تغییر سبك زندگی، جایگزینی تكنولوژی و فناوریهای نوین كه باعث تقویت رفتار فردی می شود، ضعف سرمایه اجتماعی و مولفه های آن از قبیل اعتماد اجتماعی، مشاركت اجتماعی و كاهش مسئولیت پذیری اجتماعی را از عوامل موثر بر كاهش كار گرهی عنوان كرد.

** مشاركت اجتماعی در كشورهای توسعه یافته
وی تاكید كرد: میزان مشاركت اجتماعی و به عبارتی فرهنگ كار گروهی یكی از ملاك هایی است كه كشورهای توسعه یافته را از كشورهای در حال توسعه مجزا می كند و در نتیجه بهره وری و كیفیت كار افزایش می یابد و از طرفی زمان كمتری برای انجام كارها صرف می شود.
این جامعه شناس ادامه داد: كار گروهی حتی در كاهش منابع هم موثر است و باعث می شود فشار كاری كمتری بر افراد تحمیل شود. اما با این وجود در كشورهای توسعه نیافته افراد علاقه ای به فعالیت گروهی ندارند و همین امر سبب می شود كه علاوه بر صرف انرژی بیشتر، كارها با كیفیت پایین تری در این جوامع انجام پذیرد.
وی با اشاره به این كه اگرچه مشاركت در حیات اجتماعی انسان سابقه ای طولانی دارد اما در دنیای جدید و از دهه 1970 به بعد در ادبیات توسعه، قالب رویكردهای مشاركتی مورد توجه قرار گرفت، گفت: از منظر جامعه شناختی مشاركت نوعی فرآیند تعاملی چند سویه است و باید بین مشاركت به عنوان عمل و تعهد (عمل مشاركت) و به عنوان حالت یا وضع (امر شركت كردن) تمیز قائل شد. مشاركت در معنای نخست، داشتن حضور فعالانه در گروه است و در معنای دوم از تعلق گروهی خاص و داشتن سهم در هستی آن خبر می دهد.
این جامعه شناس مشاركت اجتماعی را پذیرش اصل برابری مردم عنوان و هدف از آن را همفكری، همكاری، و تشریك مساعی افراد در جهت بهبود كمیت و كیفیت زندگی در تمامی زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عنوان كرد.
وی اظهار كرد انجام كار گروهی و مشاركت اجتماعی می بایست دارای ویژگی جمعی، ارادی، منطقی و داوطلبانه باشد تا شاهد اثرگذاری لازم باشیم. براین اساس مشاركت اجتماعی را نوعی كنش آگاهانه، داوطلبانه، جمعی و كم و بیش سازمان یافته افراد و گروه ها در جهت اهداف، نیازها و منافع جمعی تعریف می كنند.

**مزایای كار جمعی
این جامعه شناس درخصوص مزایا و كاركردهای كار گروهی بیان كرد: افزایش احساس ارزشمندی در افراد، كاهش هزینه خدمات، اجرای كامل برنامه ها، ایجاد انگیزش و ارزش درونی برای مشاركت كنندگان، توسعه بهینه كشور، تقویت احساس مسئولیت، رفع وابستگی كشور، افزایش ارزش دانش بومی و انجام امور به شیوه درست را به دنبال دارد.
موسوی چلك، بی اعتمادی یا كاهش اعتماد به اعضای گروه، فرار از پذیرش مسئولیت در جمع، ترس از پاسخگویی به تعهداتی كه در گروه مشخص می شود را از موانع عمده كار گروهی عنوان كرد.
وی افزود: توجه بیش از پیش سازمان ها در عصر حاضر برای ماندگاری و كسب سهم بیشتر بازار، موجب شده تا مطالعات پژوهشگران علم مدیریت در جهت افزایش اثربخشی و كارآمدی فعالیت ها، به سمت تیم های كاری حركت كند. كارآمدی و اثربخشی تیم های كاری مستلزم تقویت اصول اساسی كار تیم و شناخت موانع و آفات است چرا كه نحوه تعامل و نقش هریك از اعضا به عنوان تقویت كننده یا مانع، عنصری سرنوشت ساز است.
وی به اهمیت كار تیمی تاكید كرد و گفت: گروهی از دانشمندان علم مدیریت آن را لازمه دست یافتن به مزیت رقابتی پایدار در فضای رقابتی دنیای امروز می‌دانند و عده‌ای معتقدند تنها كار تیمی است كه در نهایت باعث ایجاد مزیت رقابتی می‌شود، زیرا هم توان لازم را دارد و هم كمیاب است .
موسوی چلك افزود: اگر همه كاركنان یك سازمان به سوی یك هدف مشترك بسیج شوند، در هر رشته و در هر بازار و در برابر هر رقیبی و در هر زمان، موفقیت ثمره تلاش آنها خواهد بود. هر چند كه درست كردن یك تیم متحد و یك دست مشكل است اما پیچیده و غیر ممكن نیست و شاید حفظ نمودن آن از تشكیل آن مهم‌تر باشد.
وی گفت: انسان موجودی اجتماعی است و برای رفع نیازهای خود و همچنین داشتن زندگی با نشاط و اطمینان از حال و آینده می بایست در بسیاری از امور با دیگران مشاركت داشته باشد.
از طرفی در عصر حاضر كار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود. زمانی كه افراد یك جامعه فرهنگ كار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شكل می‌گیرد.
موسوی چلك اظهار كرد البته فرهنگ كار جمعی در ایران ضعیف است و عوامل متعددی همچون عوامل تاریخی و خودكامگی پادشاهان، سوءمدیریت، انتصاب مدیران ناكارآمد، نبود تشویق و تنبیه، ناامیدی از اینكه كارها به نتیجه برسد، وضعیت معاش نگران‌كننده، همه و همه در تضعیف اصل فرهنگ كار جمعی موثر هستند.
وی در پایان گفت: به طور خلاصه راهكارهای برون رفت از این مشكل و ترویج فرهنگ كار گروهی می تواند از خانواده شروع و تا مدرسه و دانشگاه و حتی در مقطع دكتری ادامه داشته باشد و رسانه ها نیز می توانند با توجه به شرایط بومی هر منطقه نقش موثری در این زمینه داشته باشند. همچنین سعی كنیم تا حدودی نیازهای افراد و رضایتمندی آنها را در گروه تامین كنیم.
اجتمام**9132، 9123** 1569
خبرنگاران: زهره دریغ گفتار و فرزانه سلامت بخش** انتشار: علی حبیبی