سید حسن موسوی چلك روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: فراموش نكنیم كه كار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود. زمانی كه افراد یك جامعه فرهنگ كار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شكل می‌گیرد.
وی با بیان این مطلب كه انسان موجودی اجتماعی است لذا برای داشتن زندگی با نشاط و اطمینان از حال و آینده به ناچار می بایست در بسیاری از امور با دیگران تشریك مساعی كند، افزود: انسان تنها در جامعه راه به جایی نخواهد برد و شاید به همین دلیل است كه از ابتدای خلقت كار گروهی مبنای زندگی انسان بوده و هست و باید باشد.
این جامعه شناس اظهاركرد: با كمی تامل در مورد فرهنگ كار جمعی در كشور درمی یابیم كه مبنای برخی مشاغل همچون كشاورزی و دامداری بر كار جمعی استوار است اگرچه برخی معتقدند كه ایرانیان بیشتر به كارهای فردی گرایش دارند و این عبارت را به كار می برند كه ایرانیان خودمحور (فردمحور) هستند و من هم نمی خواهم این نوع نگاه را رد كنم اما این برداشت به طور مطلق قابل تعمیم نیست.
موسوی چلك ترجیح منافع فردی بر منافع جمعی، تمركز بر اختلافات در حوزه های مختلف، شهرنشینی، تغییر ساختار روابط اجتماعی مردم، تغییر سبك زندگی، جایگزینی تكنولوژی و فناوریهای نوین كه باعث تقویت رفتار فردی می شود، ضعف سرمایه اجتماعی و مولفه های آن از قبیل اعتماد اجتماعی، مشاركت اجتماعی و كاهش مسئولیت پذیری اجتماعی را از عوامل موثر بر كاهش كار گرهی عنوان كرد.
وی تاكید كرد: میزان مشاركت اجتماعی و به عبارتی فرهنگ كار گروهی یكی از ملاك هایی است كه كشورهای توسعه یافته را از كشورهای در حال توسعه مجزا می كند و در نتیجه بهره وری و كیفیت كار افزایش می یابد و از طرفی زمان كمتری برای انجام كارها صرف می شود.
این جامعه شناس ادامه داد: كار گروهی حتی در كاهش منابع هم موثر است و باعث می شود فشار كاری كمتری بر افراد تحمیل شود. اما با این وجود در كشورهای توسعه نیافته افراد علاقه ای به فعالیت گروهی ندارند و همین امر سبب می شود كه علاوه بر صرف انرژی بیشتر، كارها با كیفیت پایین تری در این جوامع انجام پذیرد.
وی با اشاره به این كه اگرچه مشاركت در حیات اجتماعی انسان سابقه ای طولانی دارد اما در دنیای جدید و از دهه 1970 به بعد در ادبیات توسعه، قالب رویكردهای مشاركتی مورد توجه قرار گرفت، گفت: از منظر جامعه شناختی مشاركت نوعی فرآیند تعاملی چند سویه است و باید بین مشاركت به عنوان عمل و تعهد (عمل مشاركت) و به عنوان حالت یا وضع (امر شركت كردن) تمیز قائل شد. مشاركت در معنای نخست، داشتن حضور فعالانه در گروه است و در معنای دوم از تعلق گروهی خاص و داشتن سهم در هستی آن خبر می دهد.
این جامعه شناس، مشاركت اجتماعی را پذیرش اصل برابری مردم عنوان و هدف از آن را همفكری، همكاری، و تشریك مساعی افراد در جهت بهبود كمیت و كیفیت زندگی در تمامی زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عنوان كرد.
وی اظهار كرد انجام كار گروهی و مشاركت اجتماعی می بایست دارای ویژگی جمعی، ارادی، منطقی و داوطلبانه باشد تا شاهد اثرگذاری لازم باشیم. براین اساس مشاركت اجتماعی را نوعی كنش آگاهانه، داوطلبانه، جمعی و كم و بیش سازمان یافته افراد و گروه ها در جهت اهداف، نیازها و منافع جمعی تعریف می كنند.
**مزایای كار جمعی
این جامعه شناس درخصوص مزایا و كاركردهای كار گروهی بیان كرد: افزایش احساس ارزشمندی در افراد، كاهش هزینه خدمات، اجرای كامل برنامه ها، ایجاد انگیزش و ارزش درونی برای مشاركت كنندگان، توسعه بهینه كشور، تقویت احساس مسئولیت، رفع وابستگی كشور، افزایش ارزش دانش بومی و انجام امور به شیوه درست از مزایای كار جمعی است.
موسوی چلك، بی اعتمادی یا كاهش اعتماد به اعضای گروه، فرار از پذیرش مسئولیت در جمع، ترس از پاسخگویی به تعهداتی كه در گروه مشخص می شود را از موانع عمده كار گروهی عنوان كرد.
وی افزود: توجه بیش از پیش سازمان ها در عصر حاضر برای ماندگاری و كسب سهم بیشتر بازار، موجب شده تا مطالعات پژوهشگران علم مدیریت در جهت افزایش اثربخشی و كارآمدی فعالیت ها، به سمت تیم های كاری حركت كند. كارآمدی و اثربخشی تیم های كاری مستلزم تقویت اصول اساسی كار تیم و شناخت موانع و آفات است چرا كه نحوه تعامل و نقش هریك از اعضا به عنوان تقویت كننده یا مانع، عنصری سرنوشت ساز است.
وی به اهمیت كار تیمی تاكید كرد و گفت: گروهی از دانشمندان علم مدیریت آن را لازمه دست یافتن به مزیت رقابتی پایدار در فضای رقابتی دنیای امروز می‌دانند و عده‌ای معتقدند تنها كار تیمی است كه در نهایت باعث ایجاد مزیت رقابتی می‌شود، زیرا هم توان لازم را دارد و هم كمیاب است .
موسوی چلك افزود: اگر همه كاركنان یك سازمان به سوی یك هدف مشترك بسیج شوند، در هر رشته و در هر بازار و در برابر هر رقیبی و در هر زمان، موفقیت ثمره تلاش آنها خواهد بود. هر چند كه درست كردن یك تیم متحد و یك دست مشكل است اما پیچیده و غیر ممكن نیست و شاید حفظ نمودن آن از تشكیل آن مهم‌تر باشد.
وی گفت: انسان موجودی اجتماعی است و برای رفع نیازهای خود و همچنین داشتن زندگی با نشاط و اطمینان از حال و آینده می بایست در بسیاری از امور با دیگران مشاركت داشته باشد. از طرفی در عصر حاضر كار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود. زمانی كه افراد یك جامعه فرهنگ كار دسته جمعی را فرا گیرند، تمایل بیشتری نیز برای تلاش در جهت سازندگی آن جامعه شكل می‌گیرد.
موسوی چلك اظهار كرد: البته فرهنگ كار جمعی در ایران ضعیف است و عوامل متعددی همچون عوامل تاریخی و خودكامگی پادشاهان، سوءمدیریت، انتصاب مدیران ناكارآمد، نبود تشویق و تنبیه، ناامیدی از اینكه كارها به نتیجه برسد، وضعیت معاش نگران‌كننده، همه و همه در تضعیف اصل فرهنگ كار جمعی موثر هستند.
وی در پایان گفت: به طور خلاصه راهكارهای برون رفت از این مشكل و ترویج فرهنگ كار گروهی می تواند از خانواده شروع و تا مدرسه و دانشگاه و حتی در مقطع دكتری ادامه داشته باشد و رسانه ها نیز می توانند با توجه به شرایط بومی هر منطقه نقش موثری در این زمینه داشته باشند. همچنین سعی كنیم تا حدودی نیازهای افراد و رضایتمندی آنها را در گروه تامین كنیم.
اجتمام**9132** 1569
خبرنگار: فرزانه سلامت بخش ** انتشار: علی حبیبی
تهران - ایرنا - یك جامعه شناس با اشاره به اهمیت مشاركت اجتماعی گفت: در عصر حاضر كار جمعی از مولفه‌های پیشرفت در هر جامعه ای محسوب می شود.
