به گزارش گروه علمي ايرنا، خوانش پريشي، نارساخواني (Ddyslexia) نوعي اختلال يادگيري است كه طي آن مغز نمي تواند به درستي تصاوير معيني مانند اعداد و حروف را پردازش كند.
نارساخواني، بر توانايي خواندن و نوشتن كودك تاثير مي گذارد و نشانه هاي آن در دوران دبستان و ورود كودك به مدرسه آشكار مي شود؛ كودكي كه مبتلا به خوانش پريشي است به طور معمول تا قبل از ورود به مدرسه مشكلي ندارد اما با شروع آموزش ها مشخص مي شود كه نمي تواند همپاي همكلاسي هاي خود پيشرفت كند.
** انواع اختلالات يادگيري
دكتر پيمان حسني ابهريان متخصص علوم اعصاب شناختي و رئيس مركز مغز و شناخت پژوهشگاه علوم شناختي در اين باره به خبرنگار علمي ايرنا گفت: در واقع سه نوع اختلال يادگيري داريم كه مهمترين آن 'اختلال در خواندن' يا خوانش پريشي و نارساخواني است، دوم 'اختلال در نوشتن' است كه بيشتر با نوشتن ديكته مشخص مي شود و به آن نارسانويسي مي گويند و سوم 'اختلال يادگيري رياضي' است.
وي افزود: اختلالات يادگيري در واقع گروهي از اختلالات شناختي هستند كه علت آنها اختلال در عملكرد مغزي است و با روش هاي توانبخشي شناختي قابل درمان هستند.
ابهريان ادامه داد: اين اختلالات عبارتند از اختلال در يكي يا بيشتر از فرايندهاي شناختي پايه كه در فرايند درك و كاربرد زبان شفاهي يا شنيداري و يا در محاسبات رياضي نقش دارند؛
افرادي كه اختلال يادگيري دارند، در گوش دادن، فكر كردن، صحبت كردن، خواندن، نوشتن، هجي كردن يا محاسبات دچار مشكل هستند.
وي گفت: در ميان اين اختلالات سه مورد فراواني و اهميت بيشتري دارد كه شامل خوانش پريشي، اختلال در نوشتن و در نهايت اختلال در محاسبات رياضي است.
** علائم و روش تشخيص خوانش پريشي
دبير كارگروه توانبخشي شناختي ستاد توسعه علوم و فناوري هاي شناختي در مورد روش تشخيص اين اختلال توضيح داد: زماني مي توان مساله اختلال يادگيري را مطرح كرد كه كودك وارد دوره دبستان شده باشد و دانش آموز از ناتواني هاي حركتي، بينايي، شنوايي و كم تواني ذهني يا مشكلات مانند مشكلات هيجاني، فقر فرهنگي فقر اقتصادي و مادي در رنج نباشد.
ابهريان افزود: همچنين دانش آموز بايد از ضريب هوشي 85 به بالا برخوردار باشد و همچنين با توجه به سن و سطح كلاس خود در مهارت هاي تحصيلي، گوش دادن و مهارت هاي ساده خواندن، حل مساله و محاسبات رياضي مشكل داشته باشد.
وي ادامه داد: بنابراين در مورد كودكي كه از لحاظ سطح هوشي متناسب با ساير همكلاسي هاي خود باشد و اختلالات خاص و همچنين مشكل بينايي، شنوايي و حركتي نداشته باشد اما در تحصيل عقب تر از همكلاسي هاي خود باشد، مي توان تشخيص اختلال يادگيري داد.
ابهريان گفت: اين كودكان با وجود اينكه بهره هوشي طبيعي دارند، به خوبي قادر به ادامه تحصيل نيستند؛ برخي از اينها در يك درس خاص مثلا در خواندن يا رياضي دچار مشكل هستند ولي برخي از آنها ممكن است كه در چند درس دچار مشكل باشند. هرچه سن بالاتر مي رود و دانش آموزان به مقاطع بالاتر تحصيلي مي روند، اين اختلال خود را بيشتر نشان مي دهد.
وي اظهار كرد: اختلالات يادگيري يكي از اختلالات عصبي تكاملي و از شايعترين اختلالات در بين كودكان هستند كه شيوع مختلفي براي آنها مطرح شده به گونه اي كه يك تا 30 درصد جمعيت جوامع را شامل مي شود كه شيوع نسبتا بالايي دارد.
ابهريان ادامه داد: ميزان شيوع اين اختلال در ايران حدود 20 درصد در شروع مدرسه است يعني 20 درصد كودكان دچار اختلال يادگيري هستند كه عمده ترين آن نارساخواني و اختلال يادگيري و حل مسائل رياضي است.
وي خاطرنشان كرد: با وجود آمار بالاي شيوع اين اختلال، هنوز به قدر كافي به اين مساله توجه نشده است و كودك با انگ و برچسب هايي مانند تنبلي، بي سوادي، خنگي و بازيگوشي از بقيه كودكان جدا مي شود.
ابهريان گفت: اين مشكل بسيار جدي است و بايد در مدارس غربالگري روي دانش آموزان در اين زمينه صورت بگيرد و كودكاني كه علائم اين اختلال را دارد به متخصصان علوم شناختي ارجاع داده شوند.
وي گفت: دانش آموزاني كه اين اختلال در آنها تشخيص داده مي شود بايد به روانشناسان و روانپزشكان ارجاع داده شوند تا تست هاي مربوطه مانند تست توانايي رياضي و تست هوش روي آنها انجام شود.
** راه هاي درمان
رئيس مركز مغز و شناخت پژوهشگاه علوم شناختي در خصوص راه هاي درمان اين اختلال نيز گفت: اين اختلال درمان دارويي ندارد مگر اينكه در مواردي اختلالات يادگيري با اختلالات ديگري مانند بيش فعالي و نقص توجه همراه باشد كه براي رفع بيش فعالي و نقص توجه او دارو تجويز مي شود.
ابهريان افزود: اما اگر كودك فقط اختلالات يادگيري داشته باشد، مربوط به حوزه توانبخشي شناختي و توانمندسازي شناختي مي شود كه با برخي روش هاي آموزشي كمك مي كند تا افرادي كه مشكل خواندن دارند، بتوانند از طريق توانايي هاي ديگر، مهارت خواندن خود را تقويت كنند و صرفا محدود به ديدن حروف نباشند.
وي ادامه داد: همچنين به دانش آموزاني كه اختلال رياضي دارند نيز اعداد با روش هاي جذاب تري آموزش داده مي شود و حجم آموزش در هر بار كمتر و شيوه هاي آموزشي متنوع تر مي شود.
** خوانش پريشي فراوان ترين اختلال يادگيري
آمارها نشان مي دهند كه تقريبا 80 درصد دانش آموزاني كه مشكل فراگيري دارند، در واقع در خواندن مشكل دارند؛ بنابراين اختلال خواندن شايعترين اختلال يادگيري است و طبعا بيشترين حجم خدمات آموزشي و برنامه هاي مداخله اي تخصصي را نيز بايد به خود اختصاص دهد.
متخصص علوم اعصاب شناختي در اين خصوص اظهار كرد: اختلال خواندن پيامدهاي زيادي مي تواند براي افراد، خانواده ها و جامعه داشته باشد، از اين رو توجه به رفع اين مشكل اهميت زيادي دارد.
ابهريان توضيح داد: اختلال در يادگيري، نوشتن يا رياضي، كم آسيب ترين نوع اختلال است و مشكل چنداني براي فرد ايجاد نمي كند اما فردي كه در خواندن مشكل دارد در تمام دروس با مشكل مواجه مي شود زيرا خواندن پايه تحصيل دانش است و به تبع آن در تمام مراحل زندگي خود نيز دچار مشكلاتي خواهد شد.
وي ادامه داد: همچنين مساله ديگري كه براي اين افراد پيش مي آيد، اين است كه از سوي همكلاسي هاي خود ممكن است مسخره شود يا اينكه معلم او را تنبيه يا سرزنش كند؛ اين مساله باعث مي شود كه علاوه بر مشكل شناختي كه دارد، مشكل هيجاني نيز براي او ايجاد شود و علاقه و انگيزه خود را براي مدرسه رفتن و اعتماد به نفس خود را از دست بدهد
و تصور كند كه استعداد و توان يادگيري ندارد.
** توصيه به خانواده ها
ابهريان به خانواده ها توصيه كرد كه از برچسب زدن به كودكان خود كه دچار اين مشكل هستند، پرهيز كنند و نسبت به تشخيص به موقع اين اختلال اقدام كنند.
وي افزود: خانواده ها نبايد كودكان خود را تحت فشار قرار دهند و در مقابل بايد به آنها كمك كنند تا بر مشكل خود فايق آيند؛ مهمترين عامل حمايت عاطفي و ايجاد بستري مناسب براي آموزش و ادامه تحصيل آنها است.
ابهريان ادامه داد: مطالعات نشان داده اند كه اين كودكان اگر در بستر مناسبي تحت درمان قرار گيرند، نه تنها مي توانند به خوبي آموزش بگيرند بلكه حتي مي توانند از همكلاسي هاي خود جلوتر باشند.
علمي**1834**1440
خبرنگار: ناهيد شفيعي **انتشار: گلشن
تهران- ايرنا-خوانش پريشي يا نارساخواني از جمله مهمترين اختلالات يادگيري است كه طبق آمارهاي اعلام شده بين يك تا 30 درصد در جوامع مختلف و 20 درصد در ايران شيوع دارد.
