به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ، بازی سنتی سرخ آبی های پایتخت در پنج دهه گذشته همواره منشا هیجان های فراوانی برای علاقمندان به ورزش پرطرفدار فوتبال بوده است. شهرآورد پایتخت در سال 1378 توسط مجله «ورد ساكر» به عنوان مهمترین شهرآورد در آسیا و بیست و دومین شهرآورد بزرگ در جهان اعلام شد. دیدار سرخآبی ها هر چند مانند دیگر بازی های لیگ برتر یك بازی سه امتیازی است اما هیجان و كری خوانی های هواداران این دو تیم موجب می شود شكست یا پیروزی در این بازی تا مدت ها در خاطر فوتبال دوستان بماند .
هر چند كه در تركیب این دو تیم مانند گذشته دیگر شاهد حضور ستاره ها نیستیم اما این بازی همچنان می تواند بیش از یكصد هزار تماشاگر را به ورزشگاه بكشاند و هفته های منتهی به دربی یكی هیجان به همراه استرس بر هوادران دو تیم حاكم كند؛ چنانكه هیچ هواداری راضی نیست كادر فنی تیمش نتیجه دربی را فدای قهرمانی كند.اما جدا از هیجان و استرس حاكم بر این بازی، نكاتی در تاریخچه شهرآورد پایتخت وجود دارد كه یادآوری آنها خالی از لطف نیست؛
1- بهار سال 1347 خورشیدی سوت نخستین شهرآورد پایتخت زده شد. پس از این شهرآورد بود كه فضای فوتبالی ایران یك دو قطبی ورزشی را تجربه كرد. بعد از گذشت نزدیك به پنج دهه از آن تاریخ این دو قطبی همچنان پا برجامانده است.
فوتبال ایران در این مدت زمان شاهد ظهور تیم های پرطرفداری مانند تراكتور سازی، صنعت نفت آبادان، ملوان بندر انزلی و استقلال اهواز بوده اما با این وجود، هنوز شهرآورد تهران به عنوان یكی از مهمترین بازی هایی محسوب می شود كه موجب ایجاد هیجان و استرس فوتبالی در هوادران می شود.این امر موجب شده تا در شهرستان های صاحب فوتبال، دوستداران این رشته ورزشی افزون بر تیم شهر یا استان خود در روز شهرآورد به نوعی طرفدار یكی از این دو تیم محسوب شوند.
2- انتخاب نماد بین هواداران یكی از نكاتی جالب شهرآورد پایتخت است در حالی كه از نخستین سال های شكل گیری این دو تیم رنگ پیراهن آبی و سرخ نماد دو تیم استقلال و پرسپولیس بود هواداران و برخی از پیشكسوتان دو باشگاه از دهه 50 به بعد سعی داشتند با انتخاب اعدادی كه حكایت از برتری یا تعداد بردهای این دو تیم داشت، نمادی دیگر را نیز به نماد های باشگاه خود اضافه كنند. هواداران پرسپولیس در این كار پیشقدم تر از آبی پوشان بودند. آنان با یادآوری برد 6 بر صفر شهرآورد سال 1352 این عدد را به عنوان نماد باشگاه خود انتخاب كردند. البته آبی پوشان نیز در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 با یادآوری چهار برد پیاپی این تیم مقابل رقیب، عدد 4 را نماد باشگاه استقلال قرار دادند.
3- هر چند كه در پنج دهه گذشته این دو تیم توانسته اند افتخارات باشگاهی و بین المللی زیادی كسب كنند اما هواداران برخی از افتخارات ویژه این دو تیم را همواره به رخ حریف می كشند. یكی از نقاط ضعف پرسپولیس در این پنج دهه ناكامی در جام باشگاه های آسیا است.
این تیم هر چند یك بار در تورنمنت «جام در جام» باشگاه های آسیا قهرمان شد اما همواره در دستیابی به قهرمانی لیگ قهرمانی آسیا ناكام بود. اما در مقابل تیم رقیب در این زمینه افتخارات فراوانی دارد و در زمره چند تیم برتر قاره كهن قرار دارد. این تیم دو عنوان قهرمانی، دو نایب قهرمانی و دو عنوان سومی لیگ قهرمانان آسیا را از آن خود كرده است.
البته پرسپولیس ها نیز در كُری خوانی ها، قهرمانی های خود در لیگ برتر و سقوط استقلال به دسته سوم را به آبی پوشان یادآوری می كنند؛ سقوطی كه نه به خاطر كسب نتایج ضعیف بود بلكه به خاطر قوانین خاص فوتبال در دوره های گذشته اتفاق افتاد. تعداد ملی پوشان، بازیكنان سال آسیا و شمار طرفداران از دیگر مسایلی است كه هواداران دو آتیشه سرخآبی به وسیله آن برای همدیگر كری می خوانند.
برد های دو تیم یكی دیگر از دستمایه های كری خوانی دوآتیشه های سرخآبی محسوب می شود. در شرایط كنونی تیم استقلال با 24 برد و پرسپولیس 21 برد از دربی تهران كسب كرده اند. از نكات جالب توجه بازی های دو تیم این نكته است كه هیچ گاه تعداد بردهای تیم پرسپولیس تهران از استقلال بیشتر نبوده است. هر چند كه برخی طرفداران تیم سرخ پوش تهرانی سه برد استقلال را با حكم كمیته انضباطی را شكست تلقی نمی كنند.
4- چهارچوب كلی تیم ملی فوتبال ایران به طور معمول از بازیكنان این دو تیم تشكیل می شود. اما نكته مهمی كه در بازی های ملی به چشم می خورد فراوانی بازیكن در پست های مختلف تیم ملی است. به باور بسیاری از كارشناسان در طول سالیان متمادی استقلال بهترین دروازه بانان را تحویل تیم ملی فوتبال كشورمان داده است. «ناصر حجازی» كه عنوان دومین دروازه بان قرن آسیا را از آن خود كرده سالیان متمادی مسوولیت گلری ایران را در بازی های ملی بر عهده داشت و توانست افتخارات فراوانی كسب كند. حضور در جام جهانی، المپیك و قهرمانی آسیا با تیم ملی از مهمترین افتخارات وی است.
«احمدرضا عابدزاده» كه به مدت چند سال در تیم استقلال حضور داشت بعد از حجازی یكی از برترین های ایران می باشد. «سید مهدی رحمتی» و «وحید طالبو» دو بازیكن استقلال از دیگر چهره های شاخص دروازبانی استقلال بودند.اما پرسپولیس تهران با وجود اسطوره هایی مانند «علی پروین»، «علی دایی»، «كریم باقری» و «علی كریمی» همیشه بهترین مهاجمان را به تیم ملی فوتبال كشورمان معرفی كرد.
5- گاهی شور و هیجان فراوان دربی تاثیر منفی روی عملكرد بازیكنان دو تیم داشت تا جایی كه كار به زد و خورد كشیده می شد. شاید معروف ترین این كتك كاری های دربی معروف سال 1379 بود كه با مشت «پرویز برومند» دروازه بان استقلال درگیری شروع و با دستگیری تعداد زیادی از بازیكنان دو تیم توسط نیروهای انتظامی به پایان رسید.
در آن بازی هیجانی «مهدی هاشمی نسب» بعد از سال ها حضور در پرسپولیس و گلزنی به استقلال به تیم رقیب پیوست و در نخستین دربی برای آبی پوشان موفق به گلزنی شد. هر چند كه كسی هنوز راز مشت برومند و از هوش رفتن هاشمی نسب را پیدا نكرده، اما آن شهرآورد از لحاظ كیفی یكی از بهترین بازی های دو تیم بود.
6- شمار زیادی از پیشكسوتان و بازیكنان دو تیم محبوب و پرطرفدار كشور در خارج از زمین رقابت، رفاقت مثال زدنی با هم دارند. یكی از نمونه های برجسته این رفاقت را می توان در همگامی و همراهی دو اسطوره محبوب سرخآبی ها یعنی «ناصر حجازی» و «علی پروین» بود. این دو با وجود رقابت مثال زدنی در دهه 50 و 60 فوتبال ایران رفاقتی دیرینه با هم داشته و حتی تا آخرین روزهای حیات مرحوم ناصر حجازی این رفاقت ادامه داشت. پروین در روزهای سخت بیماری حجازی تا آخرین لحظه در كنار رقیب و رفیق دیرینه خود حضور یافت.
پژوهشم**2052**1601**خبرنگار: غفار میرزایی ** اانتشاردهنده : شهناز حسنی
تهران - ایرنا- بازخوانی تاریخچه و كُری خوانی های هواداران دو تیم سرخآبی حكایت از داستان هایی دارد كه هر كدام از آنها برای فوتبال دوستان ایرانی می تواند خاطره انگیز باشد.
