در ادامه اين گزارش مي خوانيم: فهرست خريد هواپيما از غول ايتاليايي- فرانسوي ATR نهايي شد و كار به مرحله مبادله سند رسيد. حالا با نهايي‌شدن تبادل اين سند بحث ورود نخستين هواپيماهاي «ATR ـ» به ناوگان ايران به شكل رسمي پيگيري مي‌شود. ايران‌اير پيش از اين ابراز اميدواري كرده بود كه با نهايي‌شدن قرارداد با اين شركت ايتاليايي، امكان ورود چند فروند از هواپيماهاي ATR به ناوگان ايران تا پيش از سال‌جاري نهايي شود و به نظر مي‌رسد با اظهارات جديد آخوندي، اجراي اين قرارداد درهفته‌هاي پاياني سال 1395 ممكن شود.
اين خبري است كه ديروز عباس آخوندي وزير راه‌وشهرسازي اعلام كرد. اين موضوع درحالي رخ مي‌دهد كه پس از ورود نخستين ايرباس خريداري‌شده، فرانسه تا قبل از نوروز ٩6، دو فروند ايرباس پهن پيكر را به ايران تحويل مي‌دهد. علاوه براين، ديروز خبر رسيد كه هواپيماهاي برزيلي هم تا قبل از جشن نوروز به ايران مي‌رسند و ٤ فروند هواپيماي امبرائر توسط كيش ايرلاين خريداري شده است. البته هواپيماهاي خريداري‌شده برزيلي برخلاف ايرباس‌ها، صفر كيلومتر نيستند و سال ساختشان ٢٠٠٨ و ٢٠١٠ است. پس از برجام وزارت راه‌وشهرسازي ايرلاين‌هاي كشور را موظف كرده كه تنها هواپيماهاي جوان با عمر كمتر از ١٥سال خريداري كنند. ايران پيش از اين، نمي‌توانست هواپيماهاي جوان خريداري كند و حالا برجام فرصتي پيش‌روي صنعت هوايي گذاشته است تا به سرعت فرآيند جوان‌سازي ناوگان خود را دنبال كند.
**بازپس‌گيري سهم ايران از اقتصاد هوايي
اما درحالي مخالفان دولت رويكرد دولت يازدهم در نوسازي ناوگان هوايي را مورد انتقاد قرار مي‌دهند كه بسياري از كارشناسان موقعيت پيش‌آمده را فرصت طلايي براي افزايش بهره‌وري هوايي مي‌دانند. آرمان بيات پيشتر دراين‌باره به «شهروند» گفته بود؛ اگر به استاندارد‌هاي جهاني برسيم، بسياري از هزينه‌هاي تحميلي به شركت‌هاي هواپيمايي ما سرشكن مي‌شود. رقابت‌پذيري در نرخ‌گذاري ايجادشده و عرضه صندلي بالا مي‌رود. ماحصل اين تغييرات هم پويايي صنعت هوايي و انتقال آن به دهك‌هاي پايين جامعه است.
ازطرفي فرسودگي ناوگان هوايي امكان پروازهاي دوربرد را از ايران گرفته و ايرانيان سالانه رقم بالايي براي خريد بليت هواپيما به شركت‌هاي هوايي خارجي مي‌پر‌دازند. برپايه برآورد سازمان هواپيمايي از سال 90 تا سال 93 ايرانيان بيش از 12ميليارد دلار از شركت‌هاي هواپيمايي خارجي بليت خريده‌اند. برآورد اين رقم ازسوي شركت هما نيز اين است كه ايرانيان سالانه چهار‌ميليارد دلار براي پرواز از نقاط مختلف دنيا به ايران و برعكس از ايرلاين‌هاي خارجي بليت خريداري مي‌كنند. درنتيجه تنها با احتساب بازگشت مشتريان داخلي، مي‌توان انتظار داشت هزينه خريد هواپيماهاي جديد دركمتر از سه‌سال تأمين شود، اما اثرگذاري غيرمستقيم نوسازي و توسعه ناوگان هوايي كشور بيش ازاين موارد است. قراردادهاي جديد، ايران را اميدوار كرده كه سهمي دربازارهاي جهاني كسب كند و حتي به هاب حمل‌ونقل هوايي منطقه تبديل شود.
**شكست حصر تحريم‌ها
امضاي برجام اين فرصت را به ايران داد تا پس از چهاردهه به صورت مستقيم با سازندگان اصلي هواپيما وارد مذاكره شود و نخستين گام‌ها را براي نوسازي ناوگان هوايي خود بردارد. ناوگاني قديمي كه به گفته عباس آخوندي ميانگين سن آن به ٢٣سال مي‌رسد. آخرين هواپيمايي كه ايران از ايرباس خريداري كرده بود، به سال ٥٦ بازمي‌گردد. زماني كه ايران‌اير، ٦ فروند هواپيماي پهن‌پيكر ايرباس300 به ايرباس سفارش داد. پس از آن ايران‌اير در اواسط دهه90 ميلادي هم توانست با مذاكراتي بسيار حساس دوفروند هواپيماي جديد از ايرباس بخرد.
از آن زمان تاكنون امكان مذاكره و معامله مستقيم با شركت‌هاي هواپيماساز وجود نداشته و قرارگرفتن اين مسأله دركنار نرسيدن قطعات مورد نياز باعث شده 40درصد از كل هواپيماهاي ايران رسما زمينگير شوند. در سال‌هاي گذشته البته ايران بارها اقدام به خريد هواپيماهاي جديد و دست‌دوم براي توسعه و نوسازي ناوگان هوايي خود كرد اما به واسطه تحريم‌ها اين تلاش‌ها يا موفقيت‌آميز نبود يا هزينه خريد هواپيما و تأمين قطعات را براي ايران چند برابر كرده بود، اما با اجرايي‌شدن برجام حصر تحريم‌ها شكسته شده و بعد از ورود نخستين ايرباس به ايران، منابع خبري از ورود هواپيماهاي «A.T.R» و امبرائر تا پايان سال مي‌رسد.
تلاش براي نوسازي ناوگان هوايي ايران كه ميانگين عمر آن به ٢٣سال مي‌رسيد، از روزهاي پس از امضاي برجام آغاز شد و درنهايت مهرماه امسال بود كه اوفك (دفتر كنترل دارايي‌هاي خارجي وزارت خزانه‌داري آمريكا) مجوز فروش هواپيما به ايران را به شركت‌هاي ايرباس و بويينگ داد. نخستين قرارداد رسمي خريد هواپيما را ايران با شركت بويينگ در ٢١ آذرماه سال‌جاري نهايي كرد و يك هفته بعد يعني ٢٩ آذرماه قرارداد ايران و ايرباس نهايي شد. دو قراردادي كه براساس آن ظرف ١٠سال آينده ٢٠٠ هواپيماي نو به ناوگان هوايي ايران اضافه مي‌شود.
به گفته وزير راه‌وشهرسازي ١٠٠ فروند از اين هواپيماها ساخت شركت ايرباس، ٨٠ فروند آن بويينگ و ٢٠ فروند ديگر هم حاصل قرارداد با كمپاني فرانسوي ATR خواهد بود. درنهايت ٢٠روز بعد از امضاي قرارداد ايران‌اير و ايرباس، نخستين فروند هواپيما در تولوز فرانسه به ايران تحويل داده شد و طي مراسمي ٢٣ دي‌ماه در فرودگاه مهرآباد به زمين نشست. به گفته وزير راه‌وشهرسازي دو فروند هواپيماي ايرباس330 ديگر تا قبل از نوروز ٩٦ به كشور وارد مي‌شود و 9 فروند هواپيماي ديگر در سال آينده به ايران تحويل مي‌شود. ديگر هواپيماهاي سفارش داده‌شده هم ظرف ١٠سال آينده به تدريج به كشور وارد خواهد شد، اما جز ايرباس، ٨٠ هواپيماي بويينگ هم در راه ايران است. به گفته فرهاد پرورش، مديرعامل ايران‌اير نخستين بويينگ آوريل 2018 (ارديبهشت‌ماه 1397) به ايران وارد مي‌شود و بقيه آنها هم طي ١٠سال وارد كشور مي‌شوند.
دركنار برنامه‌ريزي براي خريد هواپيماهاي نو، سازمان هواپيمايي به ايرلاين‌هاي داخلي اجازه داده نسبت به خريد هواپيماهايي كه از نظر ايمني و كيفيت شرايط مثبتي دارند و البته عمرشان به 15سال نمي‌رسد نيز، اقدام كنند و دراين راستا يكي از ايرلاين‌هاي داخلي نسبت به ورود چهار فرورند هواپيماي دسته دوم با سن پايين اقدام كرده كه احتمالا تا پايان سال به ناوگان كشور اضافه خواهند شد.
**ورود ٤ فروند هواپيماي امبرائر به ناوگان هوايي تا پايان امسال
«با عملياتي‌شدن اين هواپيماها مقاصد پروازي كيش‌اير به ٢٠ فرودگاه افزايش مي‌يابد». مديرعامل شركت هواپيمايي كيش‌اير اين خبر را اعلام كرد و توضيح داد: چهار فروند هواپيماي «Embraer ١٩٥» با سال ساخت 2008 و 2010 ميلادي و 108 صندلي پرواز تا پايان امسال وارد ناوگان هوايي كيش‌اير مي‌شود تا نياز 20 فرودگاه كشور جهت اتصال به جزيره كيش و ساير نقاط رفع شود.
مديرعامل شركت هواپيمايي كيش دربيان جزييات ورود اين هواپيماها مي‌گويد: به منظور بهره‌مندي و پوشش نياز هموطناني كه به لحاظ شرايط فرودگاه شهر خود و به دليل عدم امكان نشست و برخاست هواپيماهاي استفاده‌شده در ايرلاين‌هاي داخلي خصوصا كيش‌اير از امكان بهره‌برداري از پتانسيل‌هاي گردشگري، تجاري و صنعتي جزيره كيش بي‌بهره بودند، برنامه الحاق چهار فروند هواپيماي سبك‌تر را دربرنامه خود قرار داده‌ايم كه تا پايان سال‌جاري به ناوگان كيش‌اير ملحق مي‌شود.
بنا بر اين گزارش، كيش‌اير درناوگان هوايي خود ١٤ فروند هواپيما مشتمل بر دوفروند هواپيماي ايرباس٣٢١، دو فروند هواپيماي ايرباس٣٢٠، هفت فروند هواپيماي MD و سه فروند هواپيماي فوكر١٠٠ دارد و با برقراري ميانگين ٦٨ سورتي پرواز روزانه و همچنين اتصال مراكز و شهرهاي ٢٠ استان به جزيره كيش، موفق به تأمين نياز پروازي هموطنان شده است.
«محمدتقي جديدي» با بيان اين‌كه با ورود اين هواپيماها تعداد ناوگان هوايي اين شركت به ١٨ فروند افزايش مي‌يابد، گفت: اين هواپيماها از نوع سبك هستند و به سهولت مي‌توانند دربرخي از فرودگاه‌هايي كه پيش از اين شركت‌هاي هوايي نمي‌توانستند به اين فرودگاه‌ها پرواز كنند، پرواز خود را انجام دهند.
او با بيان اين‌كه با عملياتي‌شدن اين هواپيماها دركشور ظرفيت صندلي پروازهاي كيش‌اير به بيش از ٢٥٠٠ صندلي افزايش مي‌يابد، افزود: پيش از اين ناوگان هوايي كيش‌اير متشكل از ١٤ فروند هواپيما شامل ٢ فروندهواپيماي ايرباس٣٢١، دو فروند هواپيماي ايرباس٣٢٠، هفت فروند هواپيماي MD و سه فروند هواپيماي فوكر١٠٠ بود. با ورود چهار فروند هواپيماي جديد امبرائر تعداد ناوگان اين شركت به ١٨ فروند افزايش مي‌يابد.
جديدي ميانگين عمليات ١٤ فروند هواپيماي اين شركت را روزانه ٦٨ سورتي پرواز درمسيرهاي مختلف داخلي و بين‌المللي اعلام كرد. مديرعامل كيش‌اير با ابراز اميدواري نسبت به ورود هواپيماهاي امبرائر تا پايان سال‌جاري و بكارگيري آنها درپروازهاي نوروزي گفت: درصورت افزايش تقاضا ازمبادي مختلف و به منظور كنترل قيمت بليت بازار، اين شركت درصدد است با برقراري پروازهاي فوق‌العاده به كيش از افزايش غيرمنطقي قيمت بليت پروازهاي هوايي دراين مسير جلوگيري كند.
**هواپيماي مسافربري امبرائر ١٩٥ معروف به
ئي-جت (E-Jet) از هواپيماهاي جت به نسبت كوچك مسافربري دو موتوره برزيلي هستند كه درشركت امبرائر برزيل طراحي و توليد مي‌شوند. اين هواپيما براي نخستين‌بار در سال ٢٠٠٢، سري ١٧٠ اين هواپيما به پرواز درآمد و تا سال ٢٠١٣ بيش از يك‌هزار فروند از اين هواپيماها دراين كشور توليد شده است. اين هواپيماها هم‌اكنون دربسياري ازشركت‌هاي هوايي جهان درحال پرواز هستند و تا ٩٠٠كيلومتر مي‌توانند سرعت بگيرند و تا مسافت ٣٥٠٠كيلومتر نيز مي‌توانند پرواز كنند.
*منبع: روزنامه شهروند، 1395.11.28
**گروه اطلاع رساني**9370**1755 **انتشار دهنده: پونه پورقاسمي
تهران- ايرنا- روزنامه شهروند در گزارش صفحه اقتصاد به بررسي عملكرد ناوگان هوايي ايران براي خريد هواپيما از شركت ايتاليايي- فرانسوي ATR و ٤ فروند هواپيماي امبرائر از برزيل پرداخت.
