مشاركت ایران با اتحادیه اوراسیا ادامه زنجیره موفقیت های بین المللی پس از برجام

به گزارش ایرنا، نخست وزیران كشورهای روسیه، ارمنستان قزاقستان، بلاروس، قرقیزستان در اجلاس دیروز (سه شنبه) بیشكك پایتخت این كشور تنظیم موافقت نامه ایجاد منطقه آزاد تجاری با ایران را تصویب كردند كه دربر گیرنده فرصت های بسیار گسترده اقتصادی از جمله بازرگانی، سرمایه گذاری و آماده كننده زمینه های همكاری های بیشتر است.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا كه ژانویه سال 2015 فعالیت رسمی خود را آغاز كرد با عضویت روسیه، قزاقستان، ارمنستان، بلاروس و قرقیزستان 2/2 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی و 3/1 تریلیون دلار تولیدات صنعتی دارد و همچنین تجارت خارجی كشورهای عضو به خارج از اتحادیه بالغ بر 877 میلیارد دلار یعنی برابر 7/3% صادرات و 3/2% واردات كل جهان است.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا جمعیتی معادل 180 میلیون نفر را در برمی‌گیرد. ویتنام از ماه مه 2015تفاهم نامه منطقه تجارت آزاد با این اتحادیه را امضا كرده است و چین، تركیه، تونس، هند، نیوزیلند و مغولستان نیز خواهان ایجاد چنین منطقه آزاد مشتركی هستند.
ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تاكنون چند دور مذاكرات مربوط به مشاركت اقتصادی را برگزار كرده اند كه به برنامه همكاری موقت در قالب تسهیل تجارت و دریافت تخفیف تعرفه ای برای برخی كالاهای ایرانی تا حد صفر رسیده اند.
این موفقیت در قالب دستاوردهای پسابرجامی شكل گرفته، زیرا پس از امضای توافق برجام بین ایران و 1+5 و تائید آن به عنوان یك سند معتبر جهانی در شورای امنیت سازمان ملل و برنامه لغو تحریم های قبلی، زمینه های همكاری های اقتصادی و بانكی بین المللی ایران بدون مانع فراهم شد.

**دستاوردهای مشاركت ایران در حل سیاسی بحران سوریه:
پیش از این نیز همكاری های ایران با روسیه و سپس جامعه جهانی به پیشبرد راه حل صلح آمیز بحران سوریه به صورت مستقل و همچنین در قالب حضور در مذاكرات بین المللی سوری در ژنو منجر شد.
همچنین برنامه ریزی مذاكرات سوری-سوری با همكاری تهران، مسكو و آنكارا در آستانه پایتخت قزاقستان كه از چهارم بهمن تا كنون سه دور آن برگزار شده است و 10 دی ماه نیز سبب برقراری آتش بس فراگیر در سوریه با تائید در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل شد، از دستاوردهای همكاری های منطقه ای ایران پس از برجام است.
آمریكا و گروه كشورهای غربی-عربی ضدسوری به بهانه تحریم های سازمان ملل، مانع شركت ایران در روند حل سیاسی بحران سوریه می شدند كه با امضا و سپس اجرای برجام، جمهوری اسلامی در این مذاكرات و تقویت جبهه ضدتروریسم شركت كرد.
اكنون با همكاری ایران و روسیه برنامه گروه كشورهای ضدسوری با هدف سرنگونی حكومت بشار اسد كنار نهاده شده و براساس توافق ها، نتیجه مذاكرات سوری-سوری و همه پرسی داخلی آینده سوریه را تعیین خواهد كرد.

** بازیابی جایگاه ایران در اوپك:
سومین دستاورد مهم پسا برجامی، بازیابی جایگاه جمهوری اسلامی در سازمان كشورهای صادر كننده نفت (اوپك) است كه براثر تحریم های سازمان ملل و یكجانبه اروپایی و آمریكایی، نقش ایران در این سازمان مهم جهانی كمرنگ شده بود.
ایران با استفاده از فرصت برجام و همچنین افزایش توان تولید نفت در دولت یازدهم، با وجود تصمیم آذرماه اوپك برای كاهش جهانی تولید، موفق شد سهم خود را به میزان بیش از تحریم ها یعنی حدود چهارمیلیون بشكه در روز تثبیت كند و بازاری را كه در اختیار كشورهای دیگر قرار گرفته بود، بازپس گیرد.
همجنین دیپلماسی نفتی ایران در كنار دیپلماسی برجامی توانست، روند ایستاده بازگشت دلارهای نفتی محبوس شده در كشورهای خریدار نفت را دو باره به حركت در آورد و مانند همه كشورها مطابق قراردادهای بین المللی نفت بفروشد و با استفاده از نظام بانكی بین المللی ارز دریافت كند.
در جریان نشست آذرماه اوپك در وین با وجود تصمیم گیری برای كاهش تولید، ایران اجازه یافت میزان نفت خام خود را طی شش ماه نخست سال 2017 حدود 90 هزار بشكه در روز افزایش دهد.
جمهوری اسلامی با توجه به اینكه پس لغو تحریم ها توانسته سهم بیشتری از بازار نفت را بگیرد با برنامه ریزی و راهبرد نفتی موفق به كسب موافقت همگانی شد تا از كاهش نفت معاف شود و به عنوان یكی از بزرگ ترین دارندگان منابع نفت و گاز جهان از این پس حق دارد روزانه 3 میلیون و 900 هزار بشكه تولید كند.
اعضای اوپك در وین توافق كردند به مدت شش ماه از اول سال ٢٠١٧ روزانه یك میلیون و ٢٠٠ هزار بشكه از سطح تولید خود بكاهند و مجموع سقف تولید را به ٣٢ میلیون و 500 هزار بشكه در روز برسانند و این منوط به كاستن روزانه 600 هزار بشكه نفت از تولید غیراوپكی ها از جمله روسیه است كه آن را اجرا می كند.


** خرید هواپیمای ایرباس و بوئینگ:
ایران تقریبا مدت كمی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 زیر شدیدترین تحریم های سازمان ملل و یكجانبه آمریكا و اروپا قرار گرفت.
یكی از مهمترین این تحریم ها منع فروش هر نوع هواپیما یا قطعه به ایران بود كه در آن فناوری آمریكا وجود داشت.
منع ورود برخی هواپیماها به بهانه فرسودگی و سن زیاد به فرودگاههای كشورهای مختلف به ویژه اروپایی، اجاره هواپیما، خریدهای دست دوم و واگذاری بخشی از پروازها به شركت های خارجی در زمان اوج سفرها مانند حج تمتع یا نوروز از جمله آسیب های وارده به صعنت هواپیمایی ایران بود.
اما پس از برجام، قراردادهای خرید هواپیما با شركت ایرباس اروپا و بوئینگ آمریكا با پافشاری مدیران این دو شركت امضا شد كه یك فروند آن تحویل شده و چند فروند دیگر ایرباس نیز در مرحله انتقال است.
پایگاه اینترنتی روزنامه واشنگتن فری بیكن نیز دیروز نوشت: وزارت خزانه داری دولت آمریكا به اعطای مجوز به شركت هایی مانند بوئینگ كه می توانند قراردادهای چندین میلیارد دلاری با ایران ببندند، ادامه خواهد داد.
اوایل مهرماه امسال، اداره كنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریكا (OFAC) مجوز فروش هواپیما به ایران را به شركت های هواپیماسازی ایرباس و بوئینگ داد.
با صدور این مجوز، مذاكرات بین نمایندگان شركت های بوئینگ و ایرباس با مدیران هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) به مراحل نهایی رسید.
درنتیجه، قرارداد حدود 10 میلیارد دلاری بین ایران ایر و شركت ایرباس برای خرید 100 فروند هواپیما به امضا رسید و همچنین قرارداد خرید 80 فروند دیگر با شركت بوئینگ آمریكا نهایی شد.
موفقیت بین المللی ایران در این زمینه استفاده نكردن از منابع ارزی داخلی و بهره گرفتن از اعتبارات و تامین منابع مالی از خارج است كه نشان می دهد، جمهوری اسلامی توانسته از فرصت پسابرجامی استفاده كند و برنامه های پیش رو را نیز با افق بهره برداری بیشتر از این حوزه تنظیم كند.

**دستاوردهای دیگر:
افزون بر این موفقیت ها، استقبال دهها شركت بزرگ نفتی غربی، روسی و آسیایی برای مشاركت در طرح های ایران، برنامه فعال سازی دوباره صنعت خودروسازی با حضور شركت های معتبر با هدف انتقال دانش، فناوری و بومی سازی، رفع محدودیت های بین المللی بانكی و جذب سرمایه های خارجی در بخش های مختلف از جمله دستاوردهای بین المللی كارنامه دولت یازدهم در برجام و پسابرجام به شمار می رود.
از: هادی مولوی نیا-ایرنا، مسكو
اروپام 1516 **