به گزارش ايرنا؛ مجموعه تاريخي بيستون در جنوب غربي شهر بيستون واقع شده و در 22 تير ماه سال 1385 به شماره ثبت 1222 در فهرست اثار جهاني به ثبت رسيده است.
پايگاه پژوهشي ميراث جهاني بيستون نيز در سال 1379 تاسيس شده است.
در عرصه محوطه ي تاريخي، فرهنگي و طبيعي بيستون 28 اثر ثبت شده ملي وجود دارد و تاكنون در حريم آن نيز بيش از 150 اثر تاريخي شناسايي شده كه از اين تعداد 88 اثر آن در فهرست ميراث ملي به ثبت رسيده است.
حريم ثبت ملي اثر از شمال غرب و جنوب غربي به كوه هاي 'نِژي وَران'، 'بيستون'، از جنوب به سه چك، كوه لاره و كوه ايل دره، از شرق و جنوب شرق به شيزر محدود است كه حدود 50 هزار هكتار وسعت دارد.
عرصه ثبت ملي از شمال به تپه نادري، از شمال غرب به روستاي سنقرآباد، از غرب به كوه بيستون، از جنوب به كشتارگاه صنعتي و از شرق در فاصله 200 متري به رودخانه گاماسياب و روستاهاي چمبطان بالا و چمبطان پايين محدود است كه حدود هزار و 300 هكتار وسعت دارد.
محدوده عرصه جهاني و حريم بلافصل جهاني بيستون در عرصه ملي آن قرار دارد، محدوده ثبت جهاني حدود 340 هكتار را در بر مي گيرد و حريم منظري آن حدود 34 هزار هكتار است.
آن گونه كه از شواهد و مدارك باستان شناسي برمي آيد انسان ها، اولين بار در دوره پارينه سنگي مياني در غارها و پناهگاه هاي صخره اي دشت بيستون ساكن شدند كه غارهاي شكارچيان، مَرتاريك، مَردودر، مَرآفتاب، مَرخِر و پناهگاه هاي صخره اي چرخِلان و زرده بيوچِك شواهدي بر اين مدعا هستند.
وجود تپه ها و آثار فراوان موجود در دشت بيستون نشان مي دهد كه اين منطقه در پيش از تاريخ از مهمترين مناطق سكونتي منطقه زاگرس و به طور كلي ايران بوده است.
قداست كوه بيستون، شرايط مطلوب آب و هوايي، نزديكي اين محل به بين النهرين و واقع شدن بر سر راه هاي مهم (جاده ماد به بابل در دوران هخامنشي و سلوكي- جاده ابريشم در روزگار اشكاني و ساساني) سبب شد تا در دوران تاريخي شاهان و فرمانروايان بيشماري به اين منطقه توجه كنند و از خود آثار و يادگارهاي بي بديلي در دل و دامنه كوه بيستون بر جاي بگذارند.
برخي از اين آثار به حق در رديف با ارزش ترين مدارك تاريخي عصر خويش قرار داشته و بيانگر واقعه اي تاريخي هستند كه از آن ميان مي توان به كتيبه و نقش برجسته داريوش (دوره هخامنشي)، نقش برجسته هركول (دوره سلوكي) و نقش برجسته هاي اشكاني مهرداد دوم و گودرز دوم اشاره كرد.
بعضي ديگر از اين آثار، نشان دهنده سطح بالاي فن آوري و دانش مهندسي سازندگان خويشند كه پل خسرو (دوره ساساني) و پل بيستون (دوره ساساني) از آن جمله اند.
با مطالعه و بررسي آثار ديگر بيستون مي توان پاره اي از ابهام هاي موجود در رابطه با هنر، معماري، شهرسازي و حتي مسايل اجتماعي و مذهبي دوران مختلف را روشن نمود كه پرستشگاه مادي (دوره ماد)، دژ مادي (دوره ماد)، نقش برجسته بلاش (دوره اشكاني)، پرستشگاه پارتي (دوره اشكاني)، كاخ خسرو (دوره ساساني)، فرهاد تراش (دوره ساساني)، شهر پارتي (دوره اشكاني)، كاروانسراي ايلخاني (دوره ايلخاني)، كاروانسراي شاه عباسي (دوره صفوي) و وقف نامه شيخ عليخان زنگنه (دوره صفوي) از آن جمله هستند.
3033/8066 خبرنگار:فرزاد نويدي ** انتشار دهنده:علي مولوي
كرمانشاه- ايرنا- بيستون در 30 كيلومتري شرق كرمانشاه از مناطق كهن ايران محسوب مي شود كه آثار تاريخي به جا مانده از اين منطقه امروز يكي از مناطق ديدني و گردشگري كشور محسوب مي شود.
