در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جامعه، شاهد هستیم كه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره زنان ایران اسلامی توانسته‌اند با پیشرفت در عرصه تحصیل و كسب مدارج علمی و دانشگاهی، حضوری فعال و گسترده در جامعه داشته باشند.
این مشاركت در تمامی سطوح مدیریتی (ملی، منطقه ای، ناحیه‌ای و محلی) قابل ملاحظه و چشمگیر است و نظام جمهوری اسلامی، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در كشور را با بهره‌گیری از ساختارهای قانونی و فرادستی و بهره‌گیری هر چه بیشتر از این ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در كشور فراهم كرده و بر همین اساس بستر لازم برای مشاركت و حضور بیش از پیش زنان در جامعه ایجاد شده است .
یكی از مسائلی كه جوامع در حال توسعه و توسعه یافته امروزه با آن مواجه هستند و برای آنها بسیار مهم است ،مسئله توسعه پایدار و یكی از مهمترین شاخه‌های آن یعنی توسعه پایدار روستایی است كه می‌تواند راهگشای جامعه در رسیدن به توسعه پایدار در تمام سطوح باشد.
برای رسیدن به توسعه پایدار، توجه به چند مؤلفه اساسی مورد نظر است كه مهمترین آن نیروی انسانی است كه زنان هم دراین بین نیمی از جوامع بشری را تشكیل می دهند كه از اهمیت خاصی در زمینه دسترسی به توسعه پایدار برخوردارند.
**زنان و مشاركت در شكل گیری توسعه پایدار
توجه به دو مولفه زنان و مشاركت در شكل‌گیری توسعه پایدار و استمرار آن از عوامل اصلی هستند، این دو مولفه در شكل‌گیری توسعه پایدار روستایی نیز می‌تواند بسیار راهگشا باشد.
مدیریت نواحی روستایی یكی از مهمترین اجزای دستیابی به توسعه پایدار در سطح ملی است كه بدون بهره‌گیری از شیوه‌های مدیریتی توانمند و كارآمد میسر نخواهد شد.
مدیریت خردمندانه سكونتگاه‌های روستایی بر پایه خردجمعی و مشاركت واقعی همه ذی‌نفعان در راستای توسعه و پیشرفت پایدار از اهمیت بسزایی برخوردار است،بنابراین مشاركت زنان در مدیریت روستایی به عنوان یكی از ذی‌نفعان دارای اهمیت بسیار است .
**اصل شورا در اسلام
اصل شورا و مشاوره از مهمترین اصول اجتماعی اسلام است كه در منابع اسلامی با دقت و اهمیت خاصی مطرح و در سیره پیامبر اكرم(ص) و پیشوایان بزرگ اسلام جایگاه ویژه ای دارد به طوری كه می توان گفت ،نهاد شورا ستون فقرات نظام اسلامی و شیوه ای اجتناب ناپذیر در مدیریت جامعه اسلامی است.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران كه برگرفته از قرآن كریم و سنت پیامبر و معصومین(ع) است ،اصول مهمی را در بر گرفته است كه هفتمین اصل آن، مربوط به شوراست.
در این اصل بیان شده است: طبق دستور قرآن كریم «وَ امَرُ هُم شوری بَینَهُم» و« شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ » شوراها، مجلس شورای اسلامی ، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش و روستا و نظایر این ها از اركان تصمیم گیری و اداره امور كشورند.
شورای اسلامی شهر و روستا ،شوراهایی هستند كه در شهرها و روستاها ایران بطور جداگانه با رای مردم همان حوزه انتخاب می‌شوند ،همچنین شورای هر استان از نمایندگان منتخب شوراهای شهرستان‌های تابعه هر استان تشكیل می‌شود.
براساس ماده 68 وظایف و اختیارات شورای اسلامی روستا ،انتخاب فردی ذیصلاح به سمت دهیاری برای مدت چهار سال بر اساس آیین‌نامه مربوط و معرفی به بخشدار جهت صدور حكم از وظایف شوراهای روستایی است .
از آنجایی كه زنان در همه جوامع و همین طور درجوامع روستایی هم نیمی از جمعیت را تشكیل می دهند در مناصب مختلف از جمله مناصب مربوط به مدیریت شهری و روستایی می توانند در روند و تسریع توسعه موثر باشند و شوراهای روستایی هم در انتخاب و عزل دهیاران دخالت دارند ،انتخاب زنان در مقام دهیاران چند سالی است كه چشمگیر بوده و نشان دهنده تاثیر زنان در امر مدیریت روستایی است .
بنابراین باتوجه به اینكه در آستانه برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای شهر و روستا همزمان با دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری (29اردیبهشت ماه امسال) هستیم انتخاب افراد اصلح ،كارآمد و متخصص به عنوان اعضاء شوراهای روستایی می تواند تاثیر مستقیم درانتخاب دهیاران داشته باشد و انتخاب دهیار خوب و شایسته هم بر روندتوسعه روستایی و به دنبال آن بر روند توسعه كشور تاثیرگذار خواهد بود .
**زنان و مدیریت روستا و دهیاری ها
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری ها گفت : یكی از عرصه‌های قابل تامل برای حضور زنان درحوزه مدیریت روستا، نهاد دهیاری است كه با شروع به كار دهیاری‌ها براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تحقق یافت.
سعیدرضا جندقیان افزود:پس از تصویب «قانون تاسیس دهیاری‌های خودكفا» و در راستای تقویت بنیان مدیریت روستایی، وزارت كشور سیاست را‌ه‌اندازی، تقویت و ساماندهی تشكیلات دهیاری‌ها را در پیش گرفت.
وی خاطر نشان كرد: بر این اساس 33هزار و 535 دهیاری در اقصی نقاط كشور فعالیت می كنند در این میان زنان از بدو شكل‌گیری دهیاری‌ها حضور پویا و فعالی در عرصه مدیریت روستایی به نمایش گذاشته‌اند.
**سهم زنان دهیار طی سال های گذشته
جندقیان گفت: سهم بانوان دهیار طی سال‌های 86-84 با رشد 156 درصدی، از 150 به حدود 400 نفر و از سال 90-86 با رشد 123 درصدی از 400 نفر به 888 نفر و از سال 90-93 با رشد 74 درصدی به1544 نفر و از سال 93 تا كنون با رشد43.34 درصدی به2167 نفر افزایش یافته است.
وی ادامه داد: این موضوع حاكی از رشد و بالندگی فكری و فرهنگی روستاییان و توانمندی زنان در عرصه مدیریت روستایی است.
به گفته این مسئول در سازمان شهرداری ها و دهیاری ها ،دهیاران زن، به عنوان نمایندگان دو اجتماع بزرگ از ایران شامل اجتماع زنان و اجتماع مدیران روستایی؛ بار سنگین مسئولیت مدیریت روستایی را بر دوش می‌كشند.
**مهمترین انتظارات از مدیران زن روستایی(دهیاران زن)
جندقیان گفت : تلاش برای به نمایش گذاشتن قدرت، توانایی، انگیزه و ظرفیت‌های زن مسلمان ایرانی برای حضور در عرصه‌های مختلف خدمت‌رسانی،بهره‌گیری از تمامی توان و ظرفیت‌های انسانی روستا بویژه زنان در عرصه توسعه و آبادانی روستا،كمك به توسعه و ترویج فرهنگ و تعالیم اسلام ناب محمدی در مناطق روستایی كشورو تقویت روحیه خودباوری در خود و سایر زنان روستایی برای حضور و نقش‌آفرینی در عرصه‌های مختلف از مهمترین انتظارات از مدیران زن روستایی(دهیاران زن) است .
وی ادامه داد: تلاش در توانمندسازی خود برای موفقیت در انجام وظایف محوله از طریق شركت در دوره‌های آموزشی ،حضور فعال و موثر در تمامی عرصه‌های توسعه روستایی با حفظ شعائر دینی و مذهبی وبرنامه‌ریزی در جهت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار روستایی و فراهم كردن زمینه‌های مشاركت آنان در عرصه‌های مختلف ازدیگر انتظارات از دهیاران زن است .
**رشد 74درصدی دهیاران زن در دوره چهارم شوراها
جندقیان گفت :شمار دهیاران زن در دوره اول شوراها 150 نفر، در دوره دوم شوراها با رشد 156 درصدی، از 150 به حدود 400 نفر، در دوره سوم شوراها با رشد 123 درصدی از 400 نفر به 888 نفر و در دوره چهارم شوراها با رشد 74 درصدی به1544 نفر رسید.
وی تصریح كرد: شمار دهیاران زن با رشد صعودی مواجه بوده كه در پایان دوره چهارم شوراها با رشد43.34 درصدی به2167 نفر دهیار زن افزایش یافته است.
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری اعلام كرد:این آمار و اطلاعات حاكی از آن است كه، حضور و مشاركت زنان در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی طی دولت یازدهم، رشد چشمگیری داشته است .
وی افزود : این امر نمایانگر نقش فعالانه این قشر از جمعیت در توسعه كشور است،چرا كه زنان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالایی برخوردار هستند و كشور و دولت كنونی توانسته است با ایجاد شرایط و بسترهای لازم، موجبات بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های زنان روستایی را در عرصه مدیریتی، بیش از پیش فراهم سازد.
جندقیان گفت : مشاهده وضعیت روند تغییرات نشان می‌دهد كه شمار دهیاران زن در پایان دوره چهارم شوراها در استان‌های كشور، با نرخ رشد 40.34 درصد رو به افزایش بوده است .
**استان های كرمان ،گیلان و سیستان بلوچستان دارای بیشترین دهیاران زن
وی تاكید كرد: مشاهده وضعیت دهیاران زن در آغاز و پایان دوره چهارم شوراهای اسلامی شهر و روستا نشان می‌دهد كه، در اكثر استان‌های كشور شمار دهیاران زن درپایان دوره چهارم شورای اسلامی نسبت به آغاز دوره چهارم افزایش یافته است.
وی اضافه كرد: استان كرمان با 11.63درصد، استان گیلان با 7.34 درصد و سپس استان سیستان و بلوچستان با 6،32 درصد، به ترتیب بیشترین میزان افزایش شمار دهیاران زن در طول مدت خدمت دولت یازدهم را به خود اختصاص داده‌اند.
**54درصد دهیاران زن دارای تحصیلات دانشگاهی هستند
معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری گفت : وضعیت تحصیلی دهیاران زن بیانگر این است كه 54 درصد از دهیاران زن با تحصیلات دانشگاهی (كاردانی، كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكتری) در عرصه مدیریت روستایی فعالیت دارند.
وی افزود: میزان تحصیلات دانشگاهی دهیاران زنان در كل كشور 39 درصد است بنابراین نسبت تحصیلات دانشگاهی دهیاران زن از كل كشور 15 درصد بیشتر است كه این رشد مثبت، نشان‌دهنده بهره‌گیری از توان زنان تحصیل‌كرده در عرصه مدیریت روستایی و اعتماد شوراهای اسلامی روستا با قابلیت‌ها و توانمندی آنها است كه می‌تواند عامل تحول در عرصه مدیریت روستایی در دولت یازدهم باشد.
وی اضافه كرد:همچنین آمار و اطلاعات نشان می دهد كه در مقطع تحصیلی كارشناسی ، تحصیلات دهیاران زن (39 درصد) 14.53 درصد نسبت به تحصیلات دهیاران كل كشور (24.47 درصد)، رشد مثبت داشته است كه بسیار قابل توجه است .
جندقیان افزود:در مقطع تحصیلی كارشناسی ارشد و بالاتر نیز تحصیلات دهیاران زن (3 درصد) 1.56 درصد نسبت به تحصیلات دهیاران كل كشور (1.44 درصد) رشد مثبت و قابل ملاحظه‌ای داشته است.
اجتمام**2181**1569**گزارشگر: ناهیدحاجی خانی **انتشار: علی حبیبی
*آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej
تهران - ایرنا - یكی از شرایط لازم برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، مشاركت زنان روستایی در سطح مدیریت روستاهاست، زنان روستایی با حضور در نقش‌های مدیریتی همچون دهیاری و شورای اسلامی روستا، می‌توانند در توسعه جامعه محلی نقش بسزایی داشته باشند.
