به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، نخستین مناظره های انتخاباتی نامزدها كه جمعه هشتم اردیبشهت ماه به صورت مستقیم از رسانه ملی پخش شد، همچون 2 دوره قبل، با استقبال گرم مخاطبان همراه بود، نمود این استقبال؛ موج گسترده ای از پیام ها و دیدگاه هایی است كه توسط كاربران در شبكه های اجتماعی به راه افتاد و دست به دست می شد.
در آستانه انتخابات 96، تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری، موضوعی است كه بیش از هر چیز می تواند مواضع، دیدگاه ها و برنامه های آنان را به مردم معرفی كند، در این میان مناظره های انتخاباتی یكی از شیوه های تبلیغاتی است كه به صورت مستقیم، مردم را از برنامه ها و سیاست های نامزدها آگاه می كند.
مناظره های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری یكی از داغ ترین سوژه هایی است كه این روزها هم مورد توجه ویژه رسانه ها و هم شهروندان قرار دارد، اما مناظره های تبلیغاتی نامزدها فراتر از سوژه، یك فرصت انتخاباتی و تبلیغاتی است كه نامزدها با بهره گیری از آن می توانند مسیر آرای مردمی را به نفع خود هدایت كنند یا برعكس. .
فارغ از اقبال مردمی كه به مناظره های تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری وجود دارد، درباره نخستین مناظره انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم نیز حرف و حدیث های بسیاری مطرح است؛ از چرایی برگزاری مناظره و چگونگی طرح پرسش ها تا نحوه پاسخگویی نامزدها. با توجه به اهمیت مناظره های انتخاباتی و همچنین طرح دیدگاه های نامزدهای ریاست جمهوری در این مناظره ها، بیان نكاتی بایسته به نظر می آید؛
1- مناظره به عنوان یك شیوه تبلیغاتی بیش از هر چیز، فضایی برای ارائه برنامه ها، سیاست ها، مواضع و دیدگاه های نامزدهای ریاست جمهوری درباره مسائل و موضوعات مختلف در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره است و از روابط و مناسبات خارجی تا محیط زیست و سلامت شامل شود.
در فضای مناظره های 6 نامزد ریاست جمهوری، درباره ارائه برنامه ها و راهكارها، جز در مواردی اندك، نامزدها بیش از آنكه، برنامه، راهبرد و راهكار ارائه دهند در پاسخ به پرسش های طرح شده از سوی مجری، به ریشه یابی و بیان علت برای مشكلات و مسائلی همچون حاشیه نشینی پرداختند. برنامه هایی نیز كه از سوی برخی نامزدها در مناظره دیروز ارائه شد، به صورت جزیره ای و تا اندازه ای بدون در نظر گرفتن اصل تعادل و توازن در سیاستگذاری بود.
2- نفس و متن مناظره مبتنی بر بحث و ارائه دیدگاه ها و مواضع در چارچوب برنامه ها و سیاست هایی است كه از سوی نامزدها درباره مسائل كلان و خرد ارائه می شود. اما در نخستین مناظره نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ، تا اندازه ای حاشیه ها به متن مناظره ها راه یافت و برخی نامزدها به جای ارائه برنامه و سیاست های خود به مردم، به نوعی عملكرد و سیاست های رقبا را زیر سوال می بردند. در حالی كه چرایی و چگونگی یك مناظره واقعی باید به دور از از چنین فضایی باشد.
3- همانگونه كه برخی صاحب نظران نیز نظر دادند، وجه غالب در مناظره نخست؛ نقد وضع موجود كشور بود. اما دیده شد كه برخی نامزدها، این موضوع را هدفمند ساختند و با محدود كردن مسائل و مشكلات كنونی كشور به 4 سال اخیر تلاش می كردند، سیاست ها و برنامه های نظام اجرایی كشور را زیر سوال ببرند. چنین رویه ای در مناظره روز گذشته در حالی دنبال شد كه وضعیت موجود از یك امر اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و غیره، نه محصول و برآیند یك دوره زمانی كوتاه كه در بلند مدت اتفاق افتاده است.
موضوع دیگر در زمینه نقد وضعیت موجود توسط نامزدهای ریاست جمهوری این است كه آنان فقط وضعیت كنونی را به نقد می كشیدند و همانگونه كه اشاره شد در بیان مسائل مطرح شده به نوعی علت یابی می كردند بی آنكه برنامه و راهكاری برای بهبود وضعیت موجود یا به عبارتی ترسیم وضعیت مطلوب داشته باشند.
4-رعایت اخلاق در تبلیغات و ایجاد فضای رقابتی سالم در انتخابات، موضوعی است كه باید هم از سوی نامزدهای ریاست جمهوری و هم هواداران آنان مدنظر قرار گیرد. در مناظره دیروز اما دیده شد كه در مواردی حاشیه ها در متن مناظره ها نفوذ می كرد و مجادله جای مناظره را می گرفت.
اتخاذ رویه نفی و تخریب رقیب برای اثبات خود در رویكرد مناظره ای نامزدهای رقیب، گاه مناظره را از مسیر واقعی خود دور می ساخت. در حالی كه مناظره فضایی برای ایراد دیدگاه ها، مواضع و نقد سالم و گاه به چالش كشیدن رقیب در یك نقد منصفانه است. اما برخی برخوردهای تهاجمی و ادامه بداخلاقی های سیاسی در مناظره به گونه ای بود كه مغرضانه بودن آن برای مخاطبان به وضوح قابل تشخیص بود.
5- بهره گیری از طبقات محروم جامعه به عنوان یك برند تبلیغاتی و كسب آرای این قشر جمعیتی، موضوعی است كه در انواع انتخابات اعم از ریاست جمهوری، نمایندگی مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا همواره صورت گرفته است. این موضوع در نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری 96 ؛ نیز تا اندازه ای دیده شد. برخی نامزدها مستقیم و غیر مستقیم به ویژه در موضوع عدالت اجتماعی، مساله حاشیه نشینی این موضوع را برجسته كردند در حالی كه رفع فقر و محرومیت و كاهش شكاف های طبقاتی در جامعه برنامه ای است كه به ترسیم چشم انداز بلند مدت نیاز دارد و ارائه راهكارهای مقطعی به ویژه در تبلیغات انتخاباتی جز آنكه مردم را در انتخاب اصلح سرگردان كند، راه به جایی نمی برد.
نخستین مناظره اگر چه با برخوردهای تهاجمی و گاه عدم ورود برخی نامزدها به موضوع های چالشی همراه بود اما در كنار مناظره های بعدی می تواند زمینه ساز فضای مشاركت سیاسی چشمگیر در كشور باشد ، ضمن آنكه ایجاد فضای شفاف از مواضع و رویكرد های نامزدهای ریاست جمهوری، مردم را در انتخاب فرد اصلح یاری رساند.
پژوهشم**3050**1601**خبرنگار: فاطمه دوله** انتشاردهنده: شهناز حسنی
تهران-ایرنا- مناظره های تبلیغاتی نامزدها فراتر از سوژه، یك فرصت انتخاباتی است كه هم فضای انتخاب شفاف را برای مردم فراهم می كند هم فرصتی است كه نامزدها با بهره گیری از آن، بتوانند مسیر آرای مردمی را به نفع خود هدایت كنند.
