پس از توافق‌نامه اتصال ريلي جمهوري اسلامي ايران به جمهوري آذربايجان كه به امضاي محمود واعظي وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات جمهوري اسلامي ايران و وزير اقتصاد و صنعت جمهوري آذربايجان رسيد، واعظي كه رياست كميسيون مشترك اقتصادي ايران و جمهوري آذربايجان را نيز عهده داشت، اظهار اميدواري كرد كه اين اقدامات ريلي سال آينده به سرانجام برسد. حجم مبادلات تجاري دو كشور در سال 500 ميليون دلار است كه با اتصال شبكه ريلي ايران و آذربايجان اين حجم مبادلات به 2 ميليارد دلار در سال افزايش خواهد يافت.
در نشست كميسيون مشترك اقتصادي دو كشور مقرر شده بود كه عمليات اجرايي پل آستارا كه خطوط ريلي دو كشور از اين طريق به هم متصل مي‌شوند با هزينه مشترك دو كشور بر عهده طرف آذربايجاني باشد.
اين خط ريلي كه از اهميت بالايي برخوردار است از مسير قزوين-رشت-انزلي-آستارا به خطوط ريلي كشور آذربايجان متصل مي‌شود و يك خط ريلي بين المللي به شمار مي‌آيد چرا كه با اتصال خطوط ريلي ايران به آذربايجان در مسير مذكور راه‌آهن 5 هزار و 200 كيلومتري هندوستان تا بندر هلسينكي در اروپاي شمالي به هم وصل مي‌شوند و اين خط يك خط ريلي بين‌المللي به شمار مي‌آيد. به تبع آن با اين اتصال٬ حمل بار از 45 روز به 20 روز كاهش پيدا مي‌كند و راه نيز حدود سه هزار كيلومتر كوتاه مي‌شود بنابراين يك اتفاق بزرگ در حمل و نقل ريلي است.
براساس گزارشهاي وزارت راه نيز، فاصله خطوط ريلي آذربايجان تا مرز ايران هشت كيلومتر است كه قرار شد در اين فاصله مسير ريلي ايجاد كند همچنين دو كيلومتر داخل ايران نيز توسط شركت راه‌آهن كشورمان ساخته مي‌شود.
لذا اتصال راه‌آهن و ساخت پايانه با ظرفيت جابه‌جايي 5ميليون تن كالا از اتفاق‌هاي خوب كه در يك سال آينده شاهد آن خواهيم بود. اميدواريم در آستارا تركيبي از راه‌آهن، بندر و حمل و نقل جاده‌اي داشته باشيم و همين حمل و نقل تركيبي، فرصتي براي تسهيل انتقال كالا به آذربايجان و روسيه از مبدا خليج‌فارس خواهد شد.
براساس اين توافق‌نامه آستارا پيش از آن كه از طريق خط آهن رشت-قزوين به خطوط ريلي كشور متصل شود به خطوط ريلي جمهوري آذربايجان وصل مي‌شود ضمن آن كه سرعت و شتاب اجراي پروژه راه‌آهن قزوين رشت با سرعت بيشتري توسط شركت ساخت٬ توسعه و زيربناهاي حمل و نقل در حال اجرا است و اين خط ريلي در دو سال آينده به بهره‌برداري مي‌رسد.
خطوط ريلي آذربايجان به اروپا و آسياي مركزي متصل است و اتصال خط آهن قروين-رشت-انزلي-آستارا به خطوط ريلي آذربايجان براي توسعه تجاري ايران در بخش ريلي اهميت بسياري دارد. پس از اتمام راه‌آهن كريدور شمال - جنوب، هزينه حمل و نقل بار كاهش مي‌يابد كه اين به نفع دو كشور است و ايران سعي دارد هرچه زودتر اين خط ريلي را به سرانجام برساند.
اتمام مرحله نخست اين طرح منجر به افزايش 10 برابري حمل و نقل كالا بين ايران و جمهوري آذربايجان خواهد شد، همچنين اگر حجم مبادلات كالا بين دو كشور حدود 500 هزار تن است، با اتصال راه‌آهن دو كشور حجم مبادلات به 5 ميليون تن در سال افزايش خواهد يافت.
**اهميت پل ريلي آستارا
با ساخت اين پل بخش قابل توجهي از بار و محموله‌هاي ترانزيتي به ريل انتقال پيدا مي كند. افتتاح پل ريلي آستارا باعث مي‌شود حجم قابل توجهي از بار ترانزيتي از جاده به ريل منتقل شده و در كنار عدم نياز به پرداخت عوارض ورود كاميون هاي ايراني به آذربايجان، سهم ريل به طور قابل توجهي افزايش پيدا مي‌كند.
اين پل با هدف اتصال آستارا به آستارا ميان دو كشور ايران و آذربايجان ساخته خواهد شد. البته اين پايان كار نيست و در طرف كشور آذربايجان بايد با ساخت هشت كيلومتر خط آهن، ريل به مرز وصل شود و در ايران نيز با دو كيلومتر خط ريلي جديد، قطارها به ترمينال انتقال پيدا كنند. با ساخت اين پل خطوط ريلي دو كشور به يكديگر وصل مي‌شود و اين امر باعث مي‌شود بخش قابل توجهي از بار و محموله‌هاي ترانزيتي به ريل انتقال پيدا كند.
وقتي راننده‌اي پول عوارض 300 دلاري به آذربايجان را مي‌دهد قطعا تا ادامه مسير را نيز خواهد رفت و اين امر باعث مي شود ترانزيت جاده‌اي از ايران تا خاك روسيه و مسيرهاي دورتر ادامه پيدا كند. اين در حالي است كه در صورت اتصال ريلي ديگر نيازي به ورود كاميون‌هاي ايراني به خاك آذربايجان وجود نخواهد داشت و صرفه جويي در پرداخت اين عوارض يكي از مزيت‌هاي اين پل است.
با توجه به اينكه تا سال آينده رشت به راه آهن وصل مي‌شود. مي‌توان انتظار داشت راه آهن بخش بيشتري از ترانزيت اين حوزه را در دست بگيرد تا ابتدا محموله‌ها به رشت بيايند، سپس از طريق كاميون مسافت حدود 150 كيلومتري رشت تا آستارا جابه جا شوند و دوباره به راه آهن سپرده شده تا به سمت روسيه و حتي گرجستان حركت كنند.اين اتفاق مي‌تواند به شكلي قابل توجه سهم راه آهن را در ترانزيت افزايش داده و اميدها براي افزايش نفوذ آن را بالا ببرد.
ساخت اين پل مقدمه‌اي براي اتصال ريلي ايران به آذربايجان است كه در آينده نزديك با رسيدن خط آهن به آستارا به مرحله عملياتي مي رسد.
..............................................................................................................................
فعال حوزه گردشگري و مسافري
تهران- ايرنا- طرح اتصال راه‌آهن جمهوري آذربايجان به راه‌آهن ايران موسوم به آستارا-آستارا قرار است سال آينده به بهره‌برداري برسد و بر همين اساس آستارا نخستين شهري در گيلان خواهد بود كه صداي سوت قطار در آن شنيده مي‌شود.