آيين گرگعيان در اهواز برگزار شد

به گزارش ايرنا اين آيين در مناطق مختلف اهواز مانند كوي علوي ، زويه، لشكر آباد و ساير مناطق عرب نشين و در شهرهاي كارون، شوش، هويزه، اميديه ، شادگان، حميديه، سوسنگرد ، آبادان و ... برپا شد.
گرگيعان' يا 'قرقيعان' مراسمي است كه هر ساله شب 15 ماه مبارك رمضان و مصادف با ولادت امام حسن مجتبي (ع) به شكلي خاص و شاد به ويژه در استان خوزستان و در ميان عرب‌هاي اين استان برگزار مي‌شود.
برخي معتقدند وجه تسميه 'گرگيعان' يا 'قرقيعان' از «قرع الباب» به معناي در زدن گرفته شده است. به اين دليل ‌كه كودكان در خانه‌ها را براي گرفتن شيريني و عيدي مي‌كوبند. برخي ديگر در اين باره مي‌گويند كه 'گرگيعان' از كلمه «قرّة العين» به معناي شادي و سرور مشتق شده است. بر اساس اين روايت مراسم گرگيعان مصادف با تولد حسن مجتبي (ع) است و خاستگاه آن خوشحالي پيامبر اكرم (ص) براي تولد اولين نوه‌اش است. مردم هم براي عرض تبريك به علي بن ابي‌طالب (ع) و فاطمه زهرا (س) «قرة عين، قرة عين» گويان به در منزل‌شان مي‌رفتند و كم‌كم به صورت مناسبتي هر ساله در ميان مسلمانان رواج يافت اما گويا به تدريج در برخي از مناطق از جمله خوزستان ومناطقي از برخي استانهاي جنوب كشور باقي ‌ماند.
نام اصلي اين آيين «قرقيعان» است ولي با توجه به اين كه عرب‌هاي خوزستان در تلفظ حرف «قاف» را در بيشتر كلمات «گاف» ادا مي‌كنند به آن «گرگيعان» مي‌گويند. در هرمزگان به آن 'آرگيز گرداني' مي‌گويند. آيين 'گرگيعان' با نام‌هاي مختلف در كشورهاي عربي وجود دارد. مردم بغداد آن را «ماجينه» و اهالي جنوب بغداد به آن «كركيعان» مي‌گويند. همچنين در بحرين «قرقاعون»، قطر «قرنقعوه»، كويت و شرق عربستان «قريقعان»، عمان «قرنقشوه» و در امارات متحده عربي به نام «حق الليله» ناميده مي‌شود. اين مراسم در بندر ديلم و بوشهر نيز با نام 'گره‌گشو' برگزار مي‌شود.
شكل كلي برگزاري اين مراسم به اين شكل است كه كودكان در هر منطقه پس از افطار با همراه داشتن كيسه‌هايي براي جمع‌آوري شيريني، آجيل، كيك و انواع خوراكي با پوشيدن لباس‌هاي محلي ( در خوزستان پسران دشداشه مي‌پوشند و دختران چادر عربي به سر مي‌كنند) و با شور و شعف به كوچه پس‌كوچه‌هاي شهر يا روستاي محل سكونت خود مي‌روند.
آنها سراغ تك‌تك خانه‌ها مي روند ، در مي‌زنند و با خواندن اشعاري اهالي آن خانه را مورد خطاب قرار مي‌دهند و به جمع‌آوري عيدي، شيريني و انواع خوراكي مي‌پردازند. اهالي محل و بزرگترها هم با روي باز از كودكان استقبال مي‌كنند و شيريني و آجيل و خوراكي‌ها را ميان آنها تقسيم مي‌كنند.
اجراي مراسم 'گرگيعان' در ميان كودكان كويتي با شعار «قرقيعان و قرقيعان بين اقصير و رمضان» (قرقيعان و قرقيعان بين شعبان و رمضان)، كودكان اماراتي با شعار «انطونه حق‌الله يرضي عليكم‌الله» (حق خداوند را بدهيد خداوند از شما راضي باشد) و كودكان ديگر كشورهاي عربي با شعار «عطونا الله يعديكم بيت مكه يوديكم» (به ما عيدي بدهيد كه خدا به عنوان عيدي سفر مكه به شما بدهد) به شادي در كوچه‌ها مي‌پردازند.
اما در ميان كودكان عرب خوزستان به اين شكل رايج است كه مي‌گويند: «ماجينه يا ماجينه حل الكيس و انطينا» (آمديم و آمديم كيسه را باز كن و به ما عيدي و شيريني بده) و يا خطاب به كساني كه بر پشت‌ بام باشند مي‌گويند: «يا اهل سطوح تنطونه لو نروح» (اي افرادي كه بالاي پشت‌بام ايستاده‌ايد به ما عيدي مي‌دهيد يا برويم؟)

كودكاني كه دست ‌جمعي براي گرفتن عيدي روانه كوچه‌ها مي‌شوند به دو گروه تقسيم مي‌‌شوند؛ گروه نخست مي‌گويد: «گرگيعان و گرگيعان» و گروه دوم جواب دهد: «الله يعطيكم رضعان» (خدا به شما بچه دهد) يا اين ‌كه «گرگيعان و گرگيعان؛ الله ايخلي اوليدكم» (خدا پسرتان را نگه دارد).
آيين 'گرگيعان' تا نيمه شب طول مي‌كشد و كودكان هر منطقه تقريبا به تمام منازل آن كوي سر مي‌زنند و شادي مي‌كنند و در پايان هم بزرگ‌ترها براي اداي مراسم شب ولادت امام حسن مجتبي (ع) در مكاني دور هم جمع مي‌شوند.

7164/6002
خبرنگار : عاطفه جوادي**انتشاردهنده : كبري آقازري