ليست هاي متعدد قومي و سياسي مردم را سردرگم كرد/ لزوم آسيب شناسي انتخابات شوراي شهر اهواز

به گزارش ايرنا نشست نقد و تحليل انتخابات شوراي شهر اهواز دوشنبه در دانشگاه شهيد چمران اهواز از سوي انجمن فرهنگ و انديشه اساتيد اين دانشگاه و در ادامه سلسله نشست هاي كرسي آزادانديشي برگزار شد.
عضو هيات علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز با اشاره به جايگاه شوراها در نظام سياسي كشور گفت: طبق اصل يكصد قانون اساسي، براي پيشبرد برنامه هاي اجتماعي، فرهنگي، شهري و... از طريق همكاري مردم در نهادي موسوم به شورا انجام مي شود و اين شوراها به نمايندگي از مردم امور را پيگيري مي كنند؛ به عبارت ديگر شوراها تجلي خواست مردم است.
مهناز كسمتي شوراي شهر را نهاد تصميم گيرنده و نظارت كننده دانست و افزود: 34 وظيفه براي شوراي شهر تعريف شده كه مهمترين آنها انتخاب فردي شايسته به عنوان شهردار، نظارت بر نحوه هزينه و درآمدهاي شهر و جلوگيري از حيف و ميل و ارائه طرح و نظارت بر برنامه هاي پيشنهادي شهرداري است.
وي اضافه كرد: البته يكي از محدوديت هاي كاري شوراي شهر اين است كه تنها بر امور شهرداري مي تواند نظارت كند و ساير دستگاه هاي خدماتي زيرنظر اين نهاد نيستند.
عضو دوره اول شوراي شهر اهواز با تاكيد بر نقش شوراها در برنامه ريزي براي افزايش مشاركت شهروندان گفت: اين مساله ايجاب مي كند كه افراد توسعه يافته وارد شوراي شهر شوند تا بتوانند عامل توسعه شهر و كمك به تشكل هاي مردم نهاد باشند.
وي با بيان اينكه شوراها از ابتداي تشكيل در سال 87 با چالش هايي مواجه بوده اند اظهار كرد: نبود شاخص براي ورود افراد به شورا به ويژه شاخص تحصيلي در شوراي اول مشكل ساز شده بود، عدم حمايت كافي حاكميت، عدم تناسب وظايف و اختيارات و ناكارآمدي منتخبان مشكلاتي بود كه در اين مدت با آن روبه رو بوده است.
كسمتي اضافه كرد: اعمال نفوذ جناح هاي سياسي و طوايف باعث ناكارآمدي شده و فقدان آموزش هاي تخصصي سبب شد تا براي بسياري از اعضا فعاليت در شورا به عنوان شغل دوم و يا سوم محسوب شود و دغدغه ذهني آن را نداشته باشند.
وي همچنين با اشاره به ويژگي هاي خاص شوراي شهر اهواز در دوره هاي گذشته گفت: مهمترين چالش شوراي شهر اهواز انتخاب افراد، بر اساس راي قومي و طايفه اي، نه بر اساس شايسته سالاري بوده است به طوري كه همه اعضاي دور دوم شورا از يك قوم بودند.
كسمتي افزود: ضعف كار سيستمي و تعامل صحيح اعضاي شورا با يكديگر چنانكه در دور سوم به انحلال شورا انجاميد، نبود طرح و برنامه، عدم استقلال راي و نداشتن شجاعت كافي، توجه به خواسته هاي شخصي و نبود دغدغه به مسائل شهري كه باعث افزايش تخلفات مالي و ملكي شد، همچنين دخالت قدرت هاي بيرون از شورا براي انتخاب شهردار از مشكلات شوراي اهواز بوده است.

*تعدد نامزد؛ تعدد ليست
كسمتي با اشاره به انتخابات دوره پنجم شوراي شهر اهواز اظهار كرد: در اين دوره تعدد نامزدها به رغم انتظار زياد بوده است؛ اين در حاليست كه به دليل نبود اعتماد عمومي نسبت به شورا انتظار داشتيم تعداد نامزدها كمتر شود.
وي با بيان اينكه وسعت تقلب هاي انتخاباتي باعث شده كه نتايج دوره پنجم شوراي شهر اهواز هنوز اعلام نشود، افزود: گسترده بودن ليست هاي متعدد قومي و سياسي باعث تشتت آرا شد و هزينه كرد نجومي برخي نامزدها نيز نگران كننده بود.
به گفته وي، در اين دوره از شوراي شهر اهواز براي نخستين بار شاهد غيبت زنان بوديم.
اين استاد دانشگاه همچنين با ارائه تحليل آماري از راي دهندگان پنجمين دوره شوراي شهر اهواز گفت: در اين دوره 800 هزار نفر واجد شرايط راي دادن بودند كه حدود 542 هزار تعرفه براي رياست جمهوري و 497 هزار تعرفه براي شوراي شهر مصرف شد به اين معني كه نرخ مشاركت در انتخابات رياست جمهوري حدود 68 درصد و در انتخابات شوراي شهر 62 درصد بوده است.
وي افزود: با توجه به اينكه هر شركت كننده بايد به 13 نفر راي دهد، بنابراين بايد 6 ميليون و 400 هزار نفر-راي داشته باشيم، اين در حاليست كه با احتساب 600 نامزد حدود 2.1 ميليون نفر-راي داده شده است؛ به عبارتي حدود 4.3 ميليون نفر-راي داده نشده است.
كسمتي اضافه كرد: تحليل آماري نشان مي دهد كه راي دهنده ها به صورت ليستي راي نداده اند و هر كدام از راي دهنده ها به سه تا چهار نفر راي داده است.
وي تاكيد كرد: راي دادن غيرليستي شهروندان اهوازي مي تواند شوراي شهر را آسيب پذير كند زيرا شورا يك تيم را شامل مي شود كه اين مساله باعث عدم تعادل در آن مي شود.
كسمتي همچنين تعدد ليست هاي قومي و سياسي را دليل سردرگمي شهروندان و استقبال نكردن آنها از ليست هاي ارائه شده در انتخابات عنوان كرد و افزود: ضعف عملكرد برخي جناح هاي سياسي در ارائه ليست كه موجب سوءاستفاده تعدادي را بوجود آورد.
وي افزود: مناسبات و تاكتيك هاي غيراخلاقي براي راي آوري برخي از ليست ها، رد صلاحيت افراد مورد وثوق و بي اعتمادي به توانمندي افراد ناشناس از جمله عواملي بود كه باعث دلزدگي و عدم تمايل مردم به مشاركت شد.
كسمتي در ادامه با بيان اينكه به ازاي هر كرسي 46 نفر نامزد شده بود گفت: نگراني برخي جناح ها از رد صلاحيت فعالان سياسي اجتماعي، توصيه هاي قومي طايفه اي و توهم موفقيت براي برخي افراد، باعث شده بود در اين دوره شاهد تعدد بسيار نامزدها باشيم كه نتيجه آن هم كاهش پايگاه اجتماعي منتخبان بود به طوري كه نفر اول شورا حدود 30 هزار راي و نفر سيزدهم 18 هزار راي كسب كرد كه در مقابل 400 هزار راي دهنده بسيار ناچيز است.

*غيبت زنان از شوراي اهواز
كسمتي اظهار كرد: در دوره اول شوراها 44.4 درصد و دوره چهارم 19 درصد اعضا را زنان تشكيل مي داد اما در دوره پنجم تعداد آنها به صفر رسيد.
وي افزود: با توجه به اينكه 15 درصد نامزدها را زنان تشكيل مي داد انتظار داشتيم كه 15 درصد منتخبان نيز از زنان باشند.
عضو هيات علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز اضافه كرد: در ليست هاي اصلاح طلبان و ليست هاي قومي زنان وجود داشتند اما در ليست اصولگرايان هيچ زني معرفي نشده بود كه اين مساله پرسش هاي بسياري را پيش رو قرار مي دهد و اين افراد بايد پاسخ افكار عمومي را بدهند.
وي به حاشيه راندن مطالبات زنان و استفاده نكردن از نگاه تيزبين و ظريف آنها را آسيب ناشي از عدم حضور زنان در شوراي شهر دانست.
كسمتي همچنين درباره راهكارهاي افزايش مشاركت مردم و شايسته سالاري گفت: تلاش براي منطقه اي كردن انتخابات شوراها، راه اندازي نهادهاي زيردستي شوراها (شوراي محلات)، توسعه نهادهاي مردم نهاد و سمن ها با رويكرد تخصصي براي شناسايي افراد، حضور پررنگ كارشناسان و نخبگان، ايجاد اصلاحات در شوراي شهر و ايجاد دفاتر مشاوره براي پيش آزمون و به منظور جلوگيري از ورود بي رويه نامزدها از جمله اين راهكارهاست.

*لزوم آسيب شناسي انتخابات شوراي شهر اهواز
در ادامه اين جلسه عبدالرضا نواح عضو هيات علمي دانشگاه شهيد چمران نيز با اشاره به ايجاد فضاي قومي و چندقطبي در انتخابات شوراي شهر اهواز، گفت: انتخابات شوراي شهر اهواز بايد آسيب شناسي و براي انتخابات آينده برنامه ريزي شود، در غير اينصورت شورا به جاي حل مشكلات شهر، به پيامدهايي همچون نزاع دسته جمعي منجر مي شود.
وي با اشاره به تئوري 'تضاد اجتماعي' افزود: تضادهاي اجتماعي همچون قوميت در حال حاضر مساله اي حل نشده است و روزبه روز بدتر مي شود، در حالي كه در رژيم گذشته اين مساله كنترل و نهادينه شده و براي آن برنامه تدوين شده بود.
نواح اظهار كرد: در سال 85 از سوي دفتر مطالعات مجمع تشخيص مصلحت نظام براي تهيه بخش 'قوم عرب' در پروتكل قوميت ها دعوت شدم كه اين مطالعه در سال 87 به اتمام رسيد اما هنوز چيزي تحت عنوان پروتكل قوميت ها در كشور وجود ندارد.
وي تصريح كرد: در حوادث تروريستي داعش در روزهاي گذشته، مساله قومي، منطقه اي و مذهبي بسيار پررنگ بوده است.
نواح با اشاره به 'تئوري كاركردگرايي' ، انتخابات رياست جمهوري و شوراي شهر را با هم مقايسه كرد و گفت: در انتخابات رياست جمهوري 'تضاد' به 'كاركردگرايي' تبديل شد و بر اساس نگاه كاركردگرايانه در نهايت فردي مناسب براي اداره شرايط فعلي مملكت انتخاب شد؛ اما در انتخابات شورا همچنان شاهد ايجاد فضاي قومي و چندقطبي بوديم؛ اگر چه ليست 'جمنا' به واسطه پايگاه راي ثابت خود برنده شد، با اين حال ديديم كه آرا به صورت عجيبي به صندوق ريخته شد.
وي با اشاره به مفاهيم 'مدرن' ، 'پست مدرن' و 'مدرن متاخر' اظهار كرد: به نظر من بايد براي تحليل گران ما مهم باشد كه چرا شهرونداني كه در انتخابات رياست جمهوري 'مدرن' عمل كردند، در انتخابات شورا نتوانستند با تكيه بر عقلانيت راي بدهند و حتي نتوانستند بر اساس الگوي 'مدرن متاخر' رفتار كنند، به طوري كه ما هيچ اجماعي بر روي يك ليست واحد از هر كدام از اقوام و گروه هاي سياسي نديديم.
اين عضو گروه جامعه شناسي دانشكده اقتصاد و علوم اجتماعي، با بيان اينكه در انتخابات شوراي شهر نتوانستيم فضاي 'تضاد' را به سازش تبديل كنيم، افزود: نوع چسباندن پوسترها و بنرهاي انتخاباتي نامزدهاي شوراي شهر تا موسيقي هايي كه در سطح شهر پخش مي شد نشان داد كه بر اساس عقلانيت عمل نمي كنيم و رفتارها احساسي و عاطفي است.
وي تصريح كرد: به نظر مي آيد كه پيامدهاي انتخابات شورا آنچنان نگران كننده است كه اين انتخابات برنده اي نداشته باشد و احتمالا به ميان دوره اي كشيده شود، زيرا فضا همچنان پرهيجان و عاطفي است و از عقلانيت دور شده است و برخي نامزدها به راحتي با نتايج كنار نمي آيند.
نواح افزود: در انتخابات شورا شايسته گزيني و گرايشات سياسي نامزدها به كنار رفته و انتخاب بر اساس قوميت اتفاق افتاد.
وي نسبت به آينده شوراهاي شهر هشدار داد و اظهار كرد: معتقدم ضعف عملكرد در انتخابات آينده، مي تواند باعث از بين رفتن ماهيت شوراي شهر شده و اين نهاد به كلي تضعيف شود.
اين استاد دانشگاه با تاكيد بر آسيب شناسي انتخابات شوراي شهر اهواز و برنامه ريزي براي انتخابات آينده گفت: بايد براي انتخابات آينده برنامه ريزي شود تا ديگر شاهد هزينه هاي بيهوده نباشيم و اينگونه نباشد كه شورا به جاي حل مشكلات، به پيامدهايي همچون نزاع دسته جمعي منجر شود.
نواح همچنين با بيان اينكه 40 درصد جمعيت اهواز در مناطق حاشيه قرار دارند گفت: در شرايطي كه مناطق حاشيه در محروميت به سر مي برند، ليست هاي سياسي كاركردي ندارد زيرا بايد افراد متخصص براي بازسازي و نوسازي مناطق حاشيه انتخاب شوند.

/7151/6002/
خبرنگار: نادره وائلي زاده**انتشاردهنده : كبري آقازري