با وجود كارایی بسیار كارت های عابر بانك، اینكه كوچك و كم جا هستند و این گونه برداشت می شود كه احتمال سرقت آن نسبت به پول نقد كمتر است، اما این تكنولوژی از دست سارقان در امان نبوده و سرقت از جیب، جای خود را به سرقت های اینترنتی داده است به گونه ای كه سارقان به راحتی با هك كردن یا دسترسی داشتن به رمز های اول یا دوم عابربانك ها به راحتی به اهداف خود می رسند.
از آن جایی كه میزان استفاده از كارت های عابربانك، توسعه یافته به گونه ای كه افراد برای انجام انواع تراكنش های مالی از آن استفاده می كنند؛ حفظ، نگهداری و شیوه استفاده از آن مستلزم رعایت نكاتی است تا افراد طعمه اقدامات شیادان نشوند.
این روزها حتی بازنشستگان نیز برای دریافت حقوق مستمری خود از عابربانك استفاده می كنند و این همان مساله ای است كه سارقان از آن مطلع هستند و از ناتوانی و اطلاعات كم این قشر سوء استفاده كرده و این گونه دست به سرقت می زنند.
در برخی موارد سارقان با اطلاع از این موضوع، در اطراف دستگاه های خودپرداز كمین كرده و در زمان مقتضی و با بكارگیری ترفندهایی گوناگون، كارت و وجوه آنان را به سرقت می برند.
با این وجود، اطلاع و آگاهی از ترفندهای سارقین، كمك بسزایی در پیشگیری از اینگونه جرائم خواهد داشت، زیرا برای ارتكاب هر عمل مجرمانه، 2 عامل اصلی انگیزه مجرم و شرایط و فضای مناسب برای وقوع جرم دخیل است.
هر چند از بین بردن انگیزه مجرمان، وظیفه ای فراتر از حیطه توان مسئولیت های یك شهروند عادی و در محدوده اختیارات و توانایی های سازمان های كلان كشوری است، اما جلوگیری از ایجاد فضا و بستر مساعد بروز یك عمل مجرمانه توسط بزهكاران، تا حد بسیاری وابسته به نوع عملكرد هر یك از قربانیان بالقوه، یعنی شهروندان است كه می تواند آنان را در برابر مجرمان فرصت طلب حفظ كرده و موجب ناكامی مجرمان شود.
سارقان از ترفندهای مختلف برای انجام سرقت های بانكی از نوع عابربانك، استفاده می كنند كه اگر گشت و گذاری در صفحه حوادث روزنامه ها زده باشید تا حدودی با شگردهای آنها آشنا شده اید. دانستن این شگردها در حفط و نگهداری و ایجاد حساسیت در استفاده از كارت های عابر بانك بسیار موثر است.
پلیس همواره می گوید كه سارقان عموما در قالب یك تیم كار می كنند.
در سرقت هایی كه به صورت تیمی انجام می شود، یكی از سارقان در حال دستكاری دستگاه خودپرداز و دیگری مواظب اطراف است تا در صورت بروز خطر نفر اول را آگاه كند.
نفر اول با ایجاد تله در دستگاه خودپرداز مثلا از طریق یك نوار فیلم كه هم رنگ لبه ورودی كارتخوان ها است، اقدام به فریب شهروندان كرده است؛ به این شكل كه وقتی مشتری با خودپرداز كار می كند، كارت در دستگاه گیر كرده در این حین سارق وارد شده و تظاهر به كمك می كنند در حالی كه سعی در به دست آوردن رمز كارت قربانی داشته است.
سارق، قربانی را متقاعد كرده كه می تواند كارت را بیرون بكشد، قربانی رمز كارت را وارد كرده و سارق كلمه «لغو» - كنسل - را وارد و سپس دكمه اینتر را فشار می دهد، پس از چند بار تلاش، قربانی متقاعد می شود كه كارت او توقیف شده و به همراه سارق محل را ترك می كند، در این شرایط سارق به خود پرداز برگشته، كارت را بیرون كشیده و با رمزی كه به دست آورده، وجوه داخل عابربانك را صفر می كند.
شهروندان باید دقت داشته باشند كه در صورت گیر كردن كارت، روی لبه كارت خوان را به دقت نگاه كرده و در صورت وجود هرگونه برآمدگی اعم از چسب، ناهمخوانی لبه ها و دیدن نوار لبه فیلم رادیوگرافی آن را بیرون كشیده و كارت خود را به دست آورند.
همچنین در صورت بروز هر گونه مشكل نامفهوم، از دادن رمز خود به افراد دیگر و خواهان كمك، خودداری كنید.
حداقل اینكه روز بعد به كارتتان دسترسی پیدا خواهید كرد؛ این بهتر است كه اصل موجودی را همین امروز از دست بدهید.
اگر كارتتان گیر كرد، صبر كنید تا نفر بعد هم از دستگاه استفاده كند و بعد آنجا را ترك كنید، اگر فردی نیامد كمی از دستگاه دور شوید و به مدت چند دقیقه دستگاه و مراجعین بعدی را به دقت زیر نظر بگیرید.
مطمئنا با رعایت این نكات تا حد بسیار زیادی از سرقت موجودی خود جلوگیری و سارقان را ناامید كرده اید.
در مورد دیگری كه شكل جدید كلاهبرداران به شمار می رود، استفاده از رسیدهای باطله عابر بانك ها است.
افراد سودجو با استفاده از شگرد جدید كلاهبرداری از طریق رسیدهای باطله عابر بانك ها، اقدام به فریب مسئولان بانك ها كرده و از این طریق مبالغ قابل توجهی به دست آورده اند.
اشخاصی با پرسه زدن اطراف عابر بانك ها اقدام به جمع آوری كاغذهای باطله رسید مشتریان می كنند، این اشخاص به روش ماهرانه ای با مسئولان در بانك ها تماس گرفته و از طریق شماره حساب افراد با شگردهای خاص و استفاده از ادبیات بانكی مناسب، اقدام به دریافت اطلاعات حساب افراد می كنند.
در مرحله بعدی این افراد شیاد و كلاهبردار نسبت به تهیه مدارك جعلی به نام این افراد اقدام می كنند.
پس از انجام این كارها با مراجعه به بانك می توانند مقادیری پول از حساب افراد دریافت كنند. افراد مذكور كاملا به ادبیات بانكی آشنا هستند و با شگردی خاص و محترمانه اقدام به دریافت اطلاعات می كنند.
شهروندان باید توجه داشته باشند كه پس از استفاده از خودپردازها، رسید بانكی خود را در سطل های زباله كنار خودپردازها نریزید یا اینكه اطلاعات آن را به خوبی نابود كنند.
شیوه دیگری كه در بین مجرمان سابقه دار ابداع شده این است كه فرد كلاهبردار از یك واحد صنفی یا مغازه درخواست سفارش می دهد كه در گفته های خود اذعان می كند در شهری دیگری است و قادر به خرید حضوری نیست.
در این شیوه سرقت، سارق سفارش كالا داده و درخواست می كند كه یكی از افراد از طریق دستگاه خودپرداز «ای تی ام» - ATM - حاضر شده تا با راهنمایی وی پول سفارش به حساب ریخته شود.
به محض ورود به منوی انگلیسی فرد مال باخته مورد سرقت قرار گرفته و تمامی حساب وی خالی می شود.
در نمونه دیگر، وقتی بانك تعطیل می شد، سارق دست به كار شده، روی دكمه دستگاه های خودپرداز چسب ریخته تا نقشه اش را عملی كند.
فردی كه از این طریق مورد سرقت قرار گرفته، می گوید: برای گرفتن پول به یكی از دستگاه های خودپرداز رفتم و وقتی كارت عابربانك را داخل دستگاه گذاشتم و رمز را وارد كردم دستگاه به من پولی نداد. دكمه انصراف را زدم اما كارتم را هم پس نداد. همان لحظه پسر جوانی كه كنار من ایستاده بود پیشنهاد داد كه موضوع را با نگهبان بانك در میان بگذارم. من نیز به سمت در اصلی بانك رفتم اما كسی نبود مجددا به سمت دستگاه برگشتم و دیدم كه دستگاه به حالت عادی برگشته و از آن جوان نیز خبری نیست.
وی ادامه می دهد: به تصور اینكه كارتم داخل دستگاه گیر كرده است، به خانه برگشتم تا روز بعد در ساعت اداری موضوع را پیگیری كنم اما در بین راه چندین پیامك بانك به دستم رسید كه با خواندن آنها حسابی شوكه شدم زیرا مبلغ سه میلیون و200 هزار تومان از حساب من برداشت شده بود. صبح روز بعد وقتی به بانك رفتم، متوجه شدم كه فردی با ریختن چسب روی دكمه های دستگاه، برخی از گزینه ها را از كار انداخته و مانع از انجام عملیات بانكی شده و پس از سرقت كارت عابربانك و اطلاع از رمز آن، حسابم را خالی كرده است.
این سارق كه توسط پلیس آگاهی تهران دستگیر شده در اعترافات خود گفته است: اغلب در ساعات غیراداری و در زمان تعطیلی بانك ها، با ریختن چسب اقدام به از كار انداختن برخی كلیدهای دستگاه های خودپرداز می كردم و زمانی كه افراد پای دستگاه های خودپرداز می رفتند، در یك لحظه با غفلت آنها رمز كارتشان را به خاطر می سپردم، بعد آنها را دست به سر می كردم و با سرقت كارتشان، پا به فرار می گذاشتم.
شگردهای سارقان روز به روز تغییر كرده و آنها با استفاده از بی دقتی قربانیان خود، ترفندهای جدیدی را مد نظر قرار می دهند در حالیكه با رعایت نكاتی چند می توان كام سارقان را تلخ كرد.
پلیس پیشگیری نیروی انتظامی در این زمینه نسبت به بی توجهی و اعتماد به كسانی كه كنار عابر بانك ایستاده اند، رعایت دقت درخصوص اهمیت رمز عابر بانك و نگهداری از كارت، در نظر گرفتن نكات ایمنی در هنگام ترك عابر بانك و داشتن آگاهی كامل در ارتباط با نحوه صحیح استفاده از عابر بانك تاكید دارد.
گاه سرقت از كارت ها، از طریق عابر بانك نیست بلكه اینترنتی است كه رد اصطلاح به آن فیشینگ گفته می شود یعنی سارق به نوعی به اطلاعات كارت شما اعم از مشخصات و رمز كارت، دست یافته و اقدام به سرقت می كند.
به عنوان مثال در موردی، پسر جوانی با برقراری رابطه دوستی با دختری و سوء‌استفاده از اعتماد او اقدام به برداشت غیر مجاز از حسابش كرده بود.
به گفته شاكیه، شخص ناشناسی مبلغ 20 میلیون ریال به صورت غیرمجاز از حسابش برداشت كرده بود كه با بررسی‌های فنی مبلغ برداشتی صرف خرید شارژ تلفن همراه و پرداخت قبوض به صورت اینترنتی شده بود كه با تحقیقات بیشتر متهم به هویت معلوم شناسایی شد.
متهم در اعترافات خود اذعان داشت، سال گذشته به مدت 6ماه با شاكیه دوست بودم و در این مدت هزینه‌هایی برای او انجام دادم و پس از مدتی كه خواستار پایان این رابطه شدم، شاكیه حاضر به پرداخت مخارج انجام شده نشد. از آنجایی كه در زمان دوستی و با توجه به اعتمادی كه شاكیه به من داشت كارت عابربانك خود را در اختیار من قرار داد، من نیز در فرصتی مناسب رمز دوم كارتش را برای روز مبادا فعال كردم و پس از پایان دادن به رابطه دوستی‌مان، اقدام به برداشت از حساب شاكیه درقالب پرداخت قبض و خرید شارژ تلفن همراه كردم.
متهم در اظهارات خود اعتراف كرد كه انگیزه او از این كار جبران هزینه‌هایی بوده كه برای شاكیه انجام داده است. سرانجام با توجه به اقدامات صورت گرفته، پرونده به همراه متهم تحویل دادسرا شد.
این پرونده نیز جنس دیگری از برداشت های غیرمجاز است در حالی كه باید برای امنیت بیشتر رمز كارت بانكی خود را به صورت دوره‌ای تغییر دهیم و كارت و رمز عبور خود را به هیچ وجه در اختیار كسی نگذاریم تا زمینه ارتكاب به جرم برای كسی فراهم نشود.
** رعایت نكات پیشگیرانه در سرقت از عابربانك
پلیس پیشگیری ناجا به منظور ناكام كردن سارقان در این حوزه، توصیه های پیشگیرانه ای بدین ترتیب ارائه می كند:
- دانستن كامل روش استفاده از كارت عابر در هنگام دریافت آن الزامی است.
- برای حفظ و نگهداری از كارت خود كوشا باشید.
- رمز كارت عابر بانك شما راز شماست، آن را فاش نكنید.
- مرتبا حساب های بانكی خود را كنترل كنید.
- در هنگام استفاده مراقب باشید كسانی كه اطراف شما ایستاده اند، شماره های كارت شما را نبینند.
- ارسال مشخصات كارت می تواند خطرناك باشد، حتی برای آشنایان.
- پیشنهاد افراد نامطمئن در انجام عملیات بانكی را نپذیرید.
- كارت خود را هرگز به فرد دیگری ندهید.
- نكات ایمنی را در انجام پرداخت های اینترنتی انجام دهید.
** اقدامات لازم پس از سرقت عابربانك
پلیس پیشگیری توصیه می كند، مالباختگان عابربانك پس از سرقت، پلیس ١١٠ را در جریان بگذارند و بلافاصله كارت را باطل كنند.
به توصیه پلیس پیشگیری ناجا، اگر فردی در خیابان توسط سارقان به زور وادار به برداشت وجه از كارت خود شد، باید بلافاصله مردم و افراد حاضر در محل را مطلع كند.
** فریب تبلیغات افراد سودجو را نخورید
سرهنگ علی نیك نفس رئیس مركز تشخیص و پیشگیری پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی در این زمینه به هموطنان توصیه می كند همواره دقت داشته باشند با رعایت نكات امنیتی فریب تبلیغات افراد سودجو را نخورند و از قرار دادن تصاویر خصوصی و خانوادگی در شبكه های اجتماعی اجتناب كنند. وی اضافه كرد: همچنین به شهروندان توصیه می شود در فضای مجازی به افرادی اعتماد كنید كه مورد اعتماد خانواده باشند و شناخت كاملی از آنها داشته باشند.
نیك نفس می گوید: در استفاده از شبكه های اجتماعی تنظیمات امنیتی و خصوصی مربوطه را انجام دهند تا هر فردی به اطلاعات شخصی و خصوصی كاربران دسترسی نداشته باشد.
وی اضافه می كند: پلیس فتا از هموطنان درخواست كرد در صورت مواجهه با موارد مشكوك آن را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس Cyberpolice.ir بخش ثبت گزارش مردمی گزارش كنند.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر بیش از 360 میلیون كارت بانكی در سراسر كشور توزیع شده است و در دست مردم به طور متوسط بیش از 4 تا 5 كارت بانكی وجود دارد.
اجتمام**9105**1021
گزارشگر: آرزو نیكنام**انتشار: حسین نوروزیان
تهران - ایرنا - استفاده از كارت های عابر بانك یكی از ابزارهای ضروری هر شهروندی به شمار می آید؛ اگر در گذشته حمل پول نقد حرف اول را می زد اما اكنون چنین نیست، حتی اگر از عابربانك ها استفاده نكنیم، با استفاده از رمز دوم خریدهای اینترنتی انجام می دهیم و اقساط خود را پرداخت می كنیم.
