در گزيده اي از اين گزارش آمده است: در شرايطي كه هموطنان مان در شهرهايي مانند «ريگان» استان كرمان در گرماي بالاي 50 درجه سانتيگراد براي دستيابي به حداقل آب مورد نيازشان مشكل دارند، در كلانشهرهايي مانند تهران متأسفانه برخي از شهروندان از سر ناآگاهي، با آب زلال و تصفيه شده پياده روها،حياط خانه ها و خودروهايشان را مي‌شويند و آب، اين مايه حيات را در حجم بالا بيهوده هدر مي‌دهند.
** مشكل كم آبي در ايران
صادق يونسلو كارشناس صنعت آب در پژوهشي پيرامون روش هاي بهينه سازي مصرف آب مي‌نويسد: در طبيعت هيچ عنصري به ارزشمندي آب نيست و هيچ موجود زنده‌اي بدون آب نمي‌تواند به زندگي‌اش ادامه دهد.
وي مي‌افزايد: ايران با داشتن 1.1درصد جمعيت جهان و يك درصد از مساحت كره زمين، فقط 36 صدم درصد از منابع تجديد شونده آب را در اختيار دارد و از اينرو جزو كشورهاي كم‌آب دنيا محسوب مي‌شود. همچنين حدود 84 درصد از مساحت كشورمان در مناطق نيمه خشك، خشك و بياباني قرار گرفته و فقط 16 درصد آن جزء مناطق مرطوب و نيمه مرطوب است. بندر انزلي با متوسط بارندگي سالانه 1940 ميليمتر پربارش‌ترين شهر ايران و يزد با 60 ميليمتر، كم‌بارش‌ترين شهر كشورمان است.
** كاهش 3 درصدي بارش ها
براي پي بردن به اهميت و ضرورت صرفه‌جويي در مصرف آب، ابتدا بايد نگاهي به وضعيت بارندگي‌هاي امسال و تأسيسات و امكانات تأمين و توزيع آب در كشورمان داشته باشيم و سپس روش‌هايي را كه مي‌تواند به مصرف بهينه آب بخصوص در فصل گرما و تابستان كمك كند، از نظر بگذرانيم.
** تنش هاي آبي شهرها
مهندس جانباز با اشاره به اقدام‌هايي كه براي تأمين آب مورد نياز مردم انجام شده و حجم آب پشت بعضي سدها بيشتر از سال‌هاي اخير بوده و در برخي ديگر مطلوب نبوده است، اظهار مي‌دارد: در حال حاضر يك هزار و 154 شهر كشور با حدود 3.99درصد جمعيت شهرنشين ايران تحت پوشش شركت‌هاي آب و فاضلاب شهري قرار دارند و از آب با كيفيت مطلوب بهره‌مندند. همچنين با 151 هزار كيلومتر شبكه توزيع و 29 هزار كيلومتر خطوط انتقال آب آبرساني به شهرها استفاده مي‌شود.
** گرما و افزايش مصرف آب
مديرعامل شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور با يادآوري اين‌كه در اوقات پيك مصرف آب، ميزان توليد حدود 8 درصد از مصرف آن كمتر است و برخي شهرها را احتمالاً دچار تنش‌هاي آبي مي‌كند، مي‌افزايد: شدت تنش‌هاي آبي در هر شهر به عواملي مانند ميزان بارش‌ها و مديريت مخازن و خطوط انتقال آب بستگي دارد. آنچه امروز مي‌توان گفت، اين است كه توزيع آب نسبت به سال‌هاي گذشته متوازن‌تر و فشار آب به نسبت بهتر شده است.
مديرعامل شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور با اشاره به اين‌كه الگوي مصرف آب در روستاهاي كشور متفاوت و ميانگين آن كمتر از شهرها و 15 مترمكعب در شبانه روز تعريف شده است، مي‌افزايد: 9.52درصد روستائيان الگوي مصرف آب را رعايت مي‌كنند،
32 درصد آنان بين 15 تا 30 مترمكعب در شبانه روز مصرف دارند و 1.15 درصد هم مصرفي بيش از 30 مترمكعب آب در شبانه روز دارند كه دليل عمده آن را آبياري باغ‌ها و باغچه ها و درختكاري هايشان، مي‌توان دانست.
** مصرف آب بدون درآمد
همواره بخش قابل توجهي از آب توليدي در كشور به مصرف مي‌رسد، بدون آن‌كه براي دولت و شركت‌هاي آب و فاضلاب، درآمدي داشته باشد.مهندس جانباز در اين رابطه توضيح مي‌دهد: ميزان آب بدون درآمد كشور در سال گذشته 2.25درصد بوده كه مواردي مانند هدر رفت آب از تأسيسات آبرساني مانند مخزن‌ها، شبكه‌هاي توزيع و شستشوي تصفيه‌خانه‌ها را در بر مي‌گيرد و بخش ديگر آن به عدم دقت در قرائت كنتورهاي آب باز مي‌گردد. به طور كلي ميانگين پرت واقعي آب تصفيه شده در تهران حدود 11 درصد است، نه 40 و حتي 50 درصدي كه عده‌اي مي‌گويند! زيرا سالانه در تهران بيش از يك ميليارد مترمكعب آب توزيع مي‌شود كه 40 درصد پرت آن به 400 ميليون مترمكعب مي‌رسد كه عدد بسيار بزرگ و غير واقعي است. ميانگين واقعي آب بدون درآمد در شهرهاي كشور كمتر از 15 درصد است، هرچند كه در برخي شهرها مي‌تواند به 25 درصد هم برسد.
** هوشمندسازي تنطيم فشار شبكه هاي آب
مهندس جانباز با يادآوري اين كه مشتركين مي‌توانند حوادث آب را در اسرع وقت به سامانه تلفني 122 اطلاع دهند تا از اين طريق هم از هدر رفت آب پيشگيري شود، اضافه مي‌كند: يكي از راهكارهاي مديريت مصرف آب، جلوگيري از پرت فيزيكي آن است. همچنين در سال هاي اخير اقدام هايي براي هوشمند سازي تنظيم فشار آب در شبكه‌هاي توزيع انجام شده است. به اين ترتيب در ساعاتي كه مصرف آب پايين است، فشار آب هم به وسيله سنسورهاي نصب شده در شبكه هاي توزيع كاهش مي يابد و با افزايش مصرف، به فشار آب هم افزوده مي‌شود.
** ارزاني تعرفه آب
به گفته مهندس جانباز اگر چه مصرف سرانه آب در ايران از استانداردهاي جهاني بالاتر است، اما بايد توجه داشت كه ايران در منطقه‌اي گرم و خشك از كره زمين واقع شده است كه به خودي خود مصرف آب را بالا مي‌برد.
** بهينه‌سازي مصرف آب شرب
مهندس جانباز با اشاره به اين‌كه طرح بهينه سازي مصرف آب شرب سال گذشته در مجلس شوراي اسلامي تصويب شده و وزارت نيرو بر آن است كه الگوي مصرف آب را رسماً به روز كند، در مورد آبرساني به روستاها اظهار مي‌دارد: براساس مصوبه سال قبل مجلس 500 ميليون دلار از محل صندوق توسعه ملي به بخش آب روستايي اختصاص يافت كه به مصرف ساخت و تكميل و تجهيز 924 مجتمع آبرساني روستايي رسيد.
همچنين سال گذشته به حدود 3 هزار و 900 روستا با 2 ميليون و 700 هزار نفر جمعيت آبرساني شده است و در دولت يازدهم حدود 4 ميليون نفر از جمعيت روستايي كشور در 5 هزار و 226 روستا از نعمت آب آشاميدني سالم، بهره‌مند شده‌اند و تا آخر تيرماه امسال هم 800 روستاي ديگر با 500 هزار نفر جمعيت، از شبكه آبرساني بهره‌مند مي‌شوند.
** قيمت تمام شده آب
مهندس جانباز با اشاره به اين‌كه ميانگين هزينه تمام شده آب در شهرها هر مترمكعب 1200 تومان و در روستاها بيش از 1600 تومان است كه به قيمت‌هاي 450 و 220 تومان به مشتركين آب فروخته مي‌شود، مي‌افزايد: در بيشتر كشورها براي ارائه خدمات مؤثر به مشتركين، قيمت واقعي آب را از آنان دريافت مي‌كنند و اگر چه در ايران از مشتركين پرمصرف آب بهاي بيشتري دريافت مي‌شود، اما بهتر است اين‌كار به صورت قانوني و به عنوان جريمه از آنان دريافت شود، چرا كه وضع هرگونه جريمه از اختيارات قانونگذار است و در شماري از كشورها مانند آمريكا، با وقوع خشكسالي و كم‌آبي در ايالت‌هايي مانند كاليفرنيا، حتي آبياري چمن منازل هم ممنوع اعلام و مشمول پرداخت جرايم سنگيني مي‌شود.
** توصيه‌هايي براي مصرف بهينه آب
* براي شستن ظروف، آن‌ها را در يك سينك پر از آب قرار دهيد، با اين كار از به هدر رفتن آب نسبت به حالتي كه ظروف را با باز كردن مستقيم شير آب مي‌شوئيد، جلوگيري كرده‌ايد. از يك سينك براي شستشو و از سينك ديگر براي آبكشي ظروف استفاده كنيد.
* از حداكثر ظرفيت ماشين‌هاي لباسشويي و ظرف‌شويي استفاده كنيد.
* به جاي شستن پياده‌رو و حياط خانه‌تان با آب تصفيه شده، با استفاده از جارو از به هدر رفتن حدود 300 ليتر آب در هر بار شستشو جلوگيري به عمل آوريد.
* براي شستشوي خودروهايتان از يك سطل آب استفاده كنيد و در زمان شستشو، شير آب را ببنديد. در كارواش‌ها از مخلوط آب و هواي فشرده استفاده مي‌كنند كه ضمن تميزي بيشتر خودرو، مصرف آب كمتري هم دارد.
* در زمان شستشوي دست‌ها، نگذاريد آب به هدر رود. شير آب را هنگام مسواك زدن ببنديد و هنگام استحمام، شير آب را دائم باز نگذاريد. با كاهش 10 دقيقه‌اي زمان دوش گرفتن خود حدود 1500 ليتر در ماه در مصرف آب صرفه‌جويي مي‌كنيد.
* با قرار دادن يك جسم سنگين، حجم فلاش تانك موجود را كاهش دهيد.
* براي بازدهي بهتر كولرها، عملكرد آن‌ها را كنترل و از درستي آن اطمينان حاصل كنيد.
* از شير آب براي زدودن يخ مواد غذايي استفاده نكنيد.
* با آب دادن گياهان در ساعات اوليه روز، از ميزان تبخير سطحي آب بكاهيد و فقط به هنگام نياز به گياهان آب دهيد.
* از عملكرد درست كنتور آب خانه‌تان مطمئن شويد.
* با جلوگيري از نشت قطره‌اي شيرهاي آب، ماهانه حدود 500 ليتر در مصرف آب صرفه‌جويي مي‌كنيد.
* خطوط لوله داراي نشت و شيرهاي بازآتش‌نشاني يا داراي نشت را به واحد امداد و اتفاقات شركت آب و فاضلاب (شماره تلفن 122) اطلاع دهيد.
*منبع: روزنامه اطلاعات، 1396.4.17
گروه اطلاع رساني**9117**2002** انتشار دهنده: فاطمه قنادقرصي
تهران- ايرنا- روزنامه اطلاعات درباره گرماي كم سابقه هواي تابستان و صرفه جويي در مصرف آب به ارايه گزارشي پرداخت و نوشت: اين روزها به دليل گرماي كم‌سابقه هواي تابستان در بسياري از شهرهاي كشورمان، ضرورت صرفه جويي در مصرف آب بار ديگر مطرح شده و اين در حالي است كه با اندكي صرفه جويي مي‌توان از تنش هاي آبي تابستان گرم و طولاني امسال هم به سلامت عبور كرد.
