در ادامه اين گزارش مي خوانيم: اين فرونشست علاوه بر اينكه به بروز حوادث آني منجر ميشود، خطرپذيري اين شهر را در برابر حوادثي مانند زلزله كاهش داده است. اگر تا پيش از اين عنوان مي‌شد تهران با زلزله شش‌ريشتري ويران ميشود، بررسي‌هاي جديد نشان مي‌دهد زلزله 4.5ريشتري نيز تهران را ويران ميكند. فرونشست زمين در تهران ناشي از برداشت بي‌رويه آب است كه به‌ويژه در دولت قبل با حفر چاه‌هاي غيرمجاز افزايش چشمگيري داشته است.
دو سال پيش بود كه بهرام عكاشه، استاد دانشگاه و پدر علم ژئوفيزيك و زلزله شناسي، هشدار داد كه ممكن است تا حداكثر 15سال ديگر يك زلزله مهيب در تهران رخ دهد. هرازگاهي تهراني‌ها با شايعه احتمال بروز زلزله مواجه مي‌شوند و ترس ناشي از آن در دلشان جا خوش كرده است. با وجود اين، بارها از سوي متوليان امر اعلام شده كه كلانشهر تهران آمادگي مقابله با زلزله را ندارد. گرچه طي اين مدت اقداماتي در دستور كار قرار گرفته، اما بافت‌هاي فرسوده تهران به‌حدي چشمگير است كه نمي‌توان وجود آنها را كتمان كرد. از سوي ديگر، فرونشست زمين نيز مزيد بر علت شده و تهران را ناامن‌تر كرده است، چراكه هر لحظه امكان ريزش ساختمان در مناطق پرخطر وجود دارد. حال احتمال وقوع زلزله در تهران از يك طرف و ركورددار بودن اين كلانشهر در فرونشست زمين از طرف ديگر، موجي از نگراني را به وجود آورده است؛ نگراني‌اي كه بارها و بارها به زبان آمده، ولي همچنان بي‌برنامگي و مديريت غلط در اين راستا نمايان است، به گونه‌اي كه تهران با زلزله‌اي نه چندان بزرگ ويران ميشود و در اين بين جدا از خسارت وارده قطعا عده زيادي جان خود را از دست خواهند. بنابراين وقت آن رسيده كه شوراي شهر پنجم در آستانه شروع به كار به اين مهم توجه ويژه داشته باشد تا حداقل با ايمن‌سازي پايتخت، شدت مقاومت در مقابل زلزله افزايش يابد.
** تهران ركورددار جهان در فرونشست زمين
هر روز يك ميلي‌متر از زمين در تهران نشست ميكند، يعني در سال 36سانتي‌متر. اين ميزان نشست تهران را ركورددار نشست زمين در دنيا كرده است. فروچاله‌‌ها يكي از تهديدهايي است كه اين‌روزها قدم‌به‌قدم به شهر تهران نزديك‌‌تر ميشود و صداي پاي آن از دشت‌هاي خشكيده ورامين به گوش مي رسد. شايد تا به امروز شهروندان تهراني اين بحران را حس نكرده باشند، اما اگر رويه فعلي ادامه پيدا كند تهراني‌ها هر روز بايد شاهد فروريختن ساختمان و ايجاد چاله‌ها در خيابان‌‌هاي سطح شهر باشند. در سال گذشته، بحران فرونشست زمين به دليل كاهش شديد منابع آب زيرزميني باعث شد كميسيون كشاورزي، آب و صنايع غذايي دست به كار شود و بيشتر به بررسي اين موضوع بپردازد، نمايندگان بخش خصوصي در كنار نمايندگاني از نهادهاي دولتي و عمومي در اين نشست به بررسي اين بحران زيستي پرداختند. جنوب تهران به‌طور جدي با مخاطرات نشست زمين مواجه است و بررسي‌‌ها و گزارش‌هاي مطالعاتي نشان مي‌دهد كه در ميان مناطق 22گانه تهران، در مناطق شمالي و به‌طور كلي در شهر تهران، دو عامل براي فرونشست وجود دارد كه عامل اول فرسودگي تاسيسات شهري ازجمله فرسودگي لوله‌هاي آب و نشت آب و در نتيجه نشست زمين ناشي از اين عامل است و عامل ديگر حفاري‌هاي صورت‌گرفته است كه در چند ماه گذشته با چند مورد از اين فرونشست‌ها در شهر تهران مواجه بوديم.
دي سال گذشته، كاوه زرگران، رئيس كميسيون كشاورزي، آب و صنايع غذايي اتاق تهران، يكي از مهم‌ترين دلايل ايجاد فرونشست زمين را برداشت اضافي از آب‌هاي زيرزميني دانست و گفت: تبعات فرونشست زمين در دشت تهران منجر به افزايش ريسك تخريب تاسيسات زيربنايي و فرونشست در شبكه‌هاي گاز در اين منطقه شده است. برخي كارشناسان عنوان ميكنند ميزان فرونشست خاك در تهران به دليل سستي لايه‌هاي زيرين زمين و پوكي خاك ناشي از برداشت آب‌هاي زيرزميني، در حال حاضر حد مقاومت لرزه‌اي تهران را از شش ريشتر به 4.5 ريشتر كاهش داده و عملا شهر را آسيب‌پذيرتر كرده است، اما مهر سال گذشته محمد شكرچي‌زاده، رئيس مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي و رئيس پژوهشكده ساختمان، عنوان كرد: ارتباط معناداري بين تاثير سست شدن خاك و شدت زلزله تهران به اثبات نرسيده و تهديد واقعي، قرار داشتن اين كلانشهر روي گسل است.
مشكل فرونشست زمين در تهران يكي از مشكلاتي است كه ممكن است به بحران بزرگي تبديل شود، اما بيش از هر چيز بايد به دنبال راه‌حلي براي اين مشكل بزرگ بود. شهروندان تهراني با مصرف نادرست آب يكي از دلايل بروز اين مشكل هستند، مصرف آب در شمال شهر تهران بيشتر از مناطق ديگر است، در حالي‌كه مصرف سرانه آب خانگي در ايران با بسياري از مناطق و كشورهاي مختلف جهان چندان فرق ندارد، اما بخش مهمي از مصرف مربوط به اتلاف آب در شبكه است. درباره فرونشست زمين همه مقصر هستند؛ از مردمي گرفته كه بدون ملاحظه آب را هدر مي‌‌دهند تا دولت‌‌هايي كه براي مصرف بهينه آب هيچ آموزشي براي مردم در نظر نگرفته‌اند. بايد ديد شوراي شهر و شهرداري براي مقابله با اين مشكل چه تمهيداتي انديشيده‌اند؟ اگر لحظه‌اي سياسي‌كاري در نهادهاي درگير اين مشكل را كنار بگذاريم، بايد گفت كه تا امروز هيچ‌كس براي مقابله با اين بحران چاره‌اي جدي نينديشيده است.
**وقوع زلزله در تهران قطعي است
يك عضو شوراي شهر تهران و منتخب مردم اين شهر براي شوراي پنجم درباره كارويژه‌هاي شوراي جديد جهت مقابله با زلزله در گفت‌وگو با «آرمان» مي‌گويد: تهران داراي مجموعه‌اي از گسل‌هاي زلزله است و قطعيت وقوع زلزله در آن هم توسط متخصصان و مشاوران داخلي و هم توسط متخصصان كشورهاي ديگر، ازجمله مشاوران ژاپني كه مطالعات جامعي انجام داده‌اند، پيش‌بيني شده است.
محمد سالاري مي افزايد: بنابراين تنها راه كاهش خسارات زلزله پيشگيري و ايمن‌سازي شهر و ساختمان‌هاي آن است. در اين مورد مهم‌ترين رويكردي كه شوراي شهر در دوره پنجم خواهد داشت، اين است كه ساخت‌وسازهايي كه در تهران انجام ميشود مبتني بر اصول و مقررات ايمني باشد.
او ادامه مي‌دهد: همچنين ساخت‌وسازها بايد توسط سازندگان ذيصلاح انجام شده و تصميمات قانوني در فرايند ساخت‌وساز اعمال شود. اين عضو شوراي شهر تهران توضيح مي‌دهد: براي اين رويكرد بايد شهرداري تهران، شوراي شهر و تشكل‌هاي حرفه‌اي در قسمت‌هاي مختلف تعامل داشته باشند.
سالاري عنوان ميكند: در مورد زيرساخت‌هاي ديگر و اماكن عمومي نيز بايد ايمن‌سازي و پدافند غيرعامل از اولويت‌هاي شوراي شهر و شهرداري تهران باشد، به‌ويژه آنكه در تهران شاهد اين هستيم كه مجموعه شبكه‌هاي انتقال نيرو به شهر تهران ارائه خدمت ميكنند، اما حفاري‌ها در اين زمينه سنتي و داراي خطر است.
او خاطرنشان ميكند: يكي از اولويت‌هاي جدي امتداد كانال‌هاي تجهيزات شهري و رعايت پدافند غيرعامل است كه بايد مطالعات مربوط به پدافند غيرعامل كاملا رعايت شود.
*منبع: روزنامه آرمان؛ 1396،5،9
**گروه اطلاع رساني**1699**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصي
تهران- ايرنا- روزنامه آرمان در گزارشي با بيان اينكه زلزله 4.5 ريشتري هم پايتخت را ويران مي كند، نوشت: تهران هر روز يك ميلي‌متر كوتاه‌تر ميشود؛ اين به معناي فرونشست 36سانتي‌متري پايتخت ايران در سال است كه به نوعي ركوردي در جهان به حساب مي‌آيد.
