نخود كرمانشاه را دريابيد

آخرين نوآوري در زمينه برداشت راحت‌تر نخود روز 11 مرداد رونمايي شد كه نوع ارتقا يافته دستگاه برداشت نخود سابق است كه 12 سال پيش توسط ايرج ياوري، عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي كرمانشاه ساخته و ثبت ملي شد.
اختراع قبلي مهندس ياوري به دلايل متعدد با استقبال چشمگيري مواجه نشد؛ به همين دليل او به فكر رفع نقص دستگاه افتاد و سه سال روي آن هزينه كرد و زحمت كشيد.
خروجي تلاش هاي ياوري 'دستگاه (هد) برداشت مكانيزه نخود و عدس' است؛ دستگاهي با عرض سه متر كه به گفته او به تمام ماشين آلات برداشت محصول وصل مي شود.

** خبرهاي خوب براي نخودكاران و عدس‌كاران
ياوري در باره تفاوت اختراع جديد و قديمي خود به خبرنگار ايرنا گفت: در دستگاه جديد، محصول از طريق هدايت باد به داخل پلت‌فرم هدايت و عمليات تغذيه با كمك باد انجام مي شود.
در دستگاه قديمي سيستم وزش بادي كه محصول را به سمت تيغه برش هدايت مي كرد به صورت 12 شاخه جداگانه بود كه نمي توانست كل سطح محصول را پوشش دهد اما در هد جديد، باد به صورت تيغه اي و سراسري، كل محصول را به سمت تيغه هدايت مي كند.
به گفته ياوري در دستگاه جديد سيستم دمنده باد قابليت تنظيم ارتفاع هم دارد و مي توان آن را بالاتر از سطح نخود تنظيم كرد؛ به گونه اي كه همزمان با رسيدن تيغه برش به ساقه نخود، وزش باد محصول را براي خورده شدن به داخل دستگاه هدايت مي كند.
يكي از نگراني هاي نخود كاران سنتي در استفاده از دستگاه مكانيزه برداشت نخود، احتمال ريزش محصول بر روي زمين است اما به گفته ياوري هم در هد قبلي و هم جديد، اگر دستگاه به درستي تنظيم شود امكان ريزش نخود بر روي زمين وجود ندارد.
يكي ديگر از سوالات كشاورزان اين است كه آيا امكان استفاده از دستگاه جديد براي برداشت محصولي كه به روش سنتي كشت شده وجود دارد؟
عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي كرمانشاه در پاسخ تاكيد دارد كه اگر زمين كشاورزي صاف و فاقد سنگ هاي بزرگ باشد، برداشت نخود يا عدس كاشته شده به روش سنتي و نامنظم نيز با استفاده از دستگاه جديد وجود دارد.
او يكي ديگر از مزيت هاي دستگاه جديد را امكان برداشت محصول عدس عنوان كرد و گفت: عدس هم ارتفاع كوتاهي دارد و هم حجم بوته آن كم است؛ با اين حال هد جديد تا نزديك سطح زمين پايين مي آيد و با كمك باد تيغه‌اي، به راحتي محصول را برداشت مي كند.

** سرعت و هزينه برداشت
سرعت برداشت دستگاه ارتقا يافته برداشت نخود، يك هكتار در ساعت است كه هزينه آن بين 200 تا 300 هزار تومان براي كشاورزان آب مي خورد؛ كاري كه در روش سنتي هزينه، وقت و هدررفت زيادي دارد طوري كه گاه كشاورز را از كشت نخود منصرف مي كند.
همچنين مخزن دستگاه بزرگ است و مي تواند تا حدود 2 تن نخود را در خود جاي دهد.
هم اكنون تنها يك نمونه از دستگاه جديد برداشت نخود و عدس در استان كرمانشاه وجود دارد كه ياوري براي تهيه آن حدود سه سال زمان گذاشته و 14 تا 15 ميليون تومان هزينه كرده است.
البته همچنان دستگاه قديمي ياوري هم مشتري هاي خاص خود را دارد؛ طوري كه در سالهاي 94 به 95، او 15 دستگاه از آن را ساخته و به كشاورزان و كمباين داران استان فروخته است.
به گفته ياوري گرچه هزينه ساخت اين 15 دستگاه را با وام مضاربه اي تامين كرده اما به صورت غيرنقدي و با چك آنها را به كشاورزان واگذار كرده و هنوز هم پولي دريافت نكرده است.
ياوري حتي 2 دستگاه از نوع قديمي را هم به عراق صادر كرده است.

** حمايت يارانه اي؛ انتظار ياوري از مسئولان
آنچنان كه او اظهار كرد: اگر متقاضي خريد دستگاه جديد وجود داشته باشد و وزارت جهاد كشاورزي از توليد آن حمايت كند، تلاش خواهيم كرد دست كم براي فصل برداشت سال آينده چند نمونه الگويي از دستگاه را تهيه و براي آشنايي و آگاهي نخودكاران در مناطق مختلف استان به كار بگيريم.
اين مخترع با اشاره به وعده هايي كه براي حمايت از اختراعش از سوي مسئولان استان داده شده، گفت: بسياري از اين وعده ها عملي نمي شوند.
او تاكيد دارد كه نهادهاي متولي بايد دستگاه هايي را كه براي كشاورزي استان سرنوشت ساز است به صورت يارانه اي در اختيار كمباين داران و كشاورزان قرار دهند.
اين مخترع به پرداخت يارانه دولتي براي خريد دستگاه هاي 'كشت مستقيم محصول' و 'هد برداشت كلزا' اشاره و اضافه كرد: دستگاه برداشت مكانيزه نخود هم بايد در ليست دستگاه هاي يارانه اي قرار بگيرد.

** وضعيت توليد نخود در كرمانشاه
نخود بوته‌اي كوتاه دارد كه ارتفاع آن در رقم‌هاي معمولي كمتر از 40 سانتيمتر است و كاشت، داشت (وجين) و برداشت آن در روش سنتي به صورت دستي انجام مي شود كه عملي بسيار سخت، طولاني و هزينه بر است.
عدس هم ديگر محصول پرطرفدار در كرمانشاه است كه به همراه نخود به صورت يكسال در ميان و چرخشي با گندم و جو در يك زمين زراعي كشت مي‌شوند.
اكنون اما بسته مديريت مكانيزه محصول نخود و عدس از مرحله تهيه زمين، كاشت، داشت و برداشت با اختراع اخير ياوري كامل شده كه اگر توليد انبوه آن مورد حمايت دستگاه هاي متولي قرار گيرد و زمينه توسعه و استفاده از آن براي همه كشاورزان استان فراهم شود، يك تحول بزرگ در توليد اين محصولات در استان رخ خواهد داد.
سطح زيركشت نخود در استان كرمانشاه سالانه به حدود 140 هزار هكتار مي رسد و اين استان مقام اول كشور را در توليد نخود دارد.
توليد نخود استان در سال 95 حدود 72 هزار تن بود كه با توجه به برداشت مناسب پيش بيني شده است امسال به 102 هزار تن افزايش يابد.
استان كرمانشاه با 2 ميليون نفر جمعيت داراي بيش از 950 هزار هكتار زمين كشاورزي و باغ است.
8066/7444 خبرنگار: عبدالله الماسي ** انتشاردهنده: فرزاد نويدي