كارشناس مسايل آب: چاه غيرمجاز براي كشت دوم برنج حفر مي شود

«انوش نوري اسفندياري» امروز(شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي ايرنا افزود: علاوه بر اينكه برخي كشاورزان براي توسعه فعاليت خود، نسبت به حفر چاه هاي غيرمجاز اقدام مي كنند، برخي كشاورزان نيز به دليل خشكسالي هاي اخير و محدوديت منابع آب قبلي، چاه هاي جديد حفر كرده اند.
وي اضافه كرد: وزارت نيرو كه مسئول كنترل و مديريت بهره برداري از منابع آب كشور است، تعداد چاه هاي غيرمجاز را حدود 300 تا 400 هزار حلقه تخمين مي زند كه بخش عمده آن چاه هاي كم عمق و نيمه عميق است كه براي مصارف كشاورزي حفر شده است.
عضو انديشكده تدبير آب ايران درباره پر و مسلوب المنفعه كردن (مسدود كردن) 32 هزار و 728 حلقه چاه در چهار سال اخير، مي گويد: سرعت اين امر متناسب با تعداد چاه هاي غيرمجاز نيست و با اين روند كنوني، پر و مسلوب المنفعه كردن چاه هاي غيرمجاز كنوني حدود 15 سال طول مي كشد؛ ضمن اينكه در اين مدت نيز چاه هاي جديدي حفر خواهد شد.
اسفندياري ميزان اضافه برداشت از سفره هاي زيرزميني در سالهاي اخير را حدود 6 تا 11 ميليارد متر مكعب در سال عنوان كرد و گفت: حدود 40 درصد از اين اضافه برداشت ها مربوط به چاه هاي غيرمجاز است.
وي تاكيد كرد: با توجه به خشكسالي هاي اخير و همچنين برداشت هاي بي رويه از سفره هاي زيرزميني، بايد مطالعاتي جامع در مورد ميزان آب قابل برداشت و همچنين ظرفيت آبخوان هاي هر منطقه انجام ؛ تعداد و ظرفيت چاه ها مطالعه و بر اساس اين اطلاعات، پروانه هاي صادر شده براي برداشت آب، اصلاح شود.
عضو انديشكده تدبير آب ايران در ارتباط با چالش هاي پيش رو براي مقابله با حفر چاه هاي غيرمجاز گفت: خلا اصلي اين است كه دولت اصرار دارد همه كارها را توسط عوامل خود انجام دهد؛ مشكل بعدي اين است كه به دليل مسايل معيشتي مردم، برخوردها با مدارا انجام مي شود؛ علاوه بر اينها، بايد بدانيم كه رويكرد دستور و بخشنامه جوابگو نيست بلكه بايد از رويكردهايي مانند «مديريت جمعي» استفاده كنيم؛ يعني اينكه نظارت ها توسط بهره برداران چاه هاي مجاز در هر منطقه انجام شود.
به گزارش ايرنا، وزارت نيرو در كارنامه چهارساله خود اعلام كرده از ابتداي دولت يازدهم تا پايان خردادماه امسال، 32 هزار و 728 حلقه چاه مسلوب المنفعه شده است.
در دهه هاي اخير هر چند بارش ها سال به سال كمتر و كمتر شده، اما برداشت از منابع آبي هر سال نسبت به سال قبل روندي صعودي داشته است؛ بنابر اين،‌ علاوه بر خشكسالي هاي چند سال اخير، عواملي ديگر مانند افزايش جمعيت،‌ رعايت نكردن مديريت مصرف، توسعه كشاورزي و صنعت و حفر چاه هاي مجاز و غيرمجاز، دست به دست هم داده و كم آبي را به بحراني براي آينده ايران تبديل كرده است.
كاهش بارندگي ها و افزايش برداشت از منابع آبي در سال هاي اخير، چالش «كم آبي» را به يك بحران تبديل كرده است.
با وجود گزارش هاي منتشر شده و اظهار نظر كارشناسان حوزه آب و همچنين مسئولان وزارت نيرو، 92 درصد آب مصرفي كشور در بخش كشاورزي، 6 درصد در بخش شرب و 2 درصد در بخش صنعت مصرف مي شود.
بنابر اين بعد از خشكسالي، انگشت اتهام به سمت بخش كشاورزي نشانه مي رود؛ هر چند برخي مسئولان در وزارت جهاد كشاورزي عدد 92 درصد را رد مي كنند.
عليمراد اكبري معاون آب و خاك وزير جهاد كشاورزي در اين زمينه مي گويد: در بحث مصرف آب كشاورزي، بخش كشاورزي در مظان اتهام است كه حدود 90 درصد آب كشور را مصرف مي كند در حاليكه فقط 60 تا 65 درصد منابع آب كشور در بخش كشاورزي مصرف مي شود.
«محمد رضا بختياري» مديرعامل شركت آب منطقه اي تهران نيز در مورد برداشت بي رويه از منابع آب زيرزميني معتقد است بايد علاوه بر بستن چاه هاي غيرمجاز، برداشت چاه هاي مجاز را هم كنترل كرد؛ چرا كه بعضي از اين چاه هاي مجاز، اضافه برداشت دارند و بعضي ها هم اضافه برداشت ندارند كه بايد برداشت آنها هم محدود شود.
يكي از آثار برداشت بي رويه آب هاي زيرزميني «فرونشست زمين» است. اين وضعيت اكنون در برخي نقاط كشور كه با بيلان منفي آب زيرزميني روبرو هستند، رخ داده است. نمونه اي از اين رخداد را مي توان در دشت ورامين در 40 كيلومتري جنوب شرقي تهران و در حاشيه راه آهن تهران – مشهد مشاهده كرد.
حفر سه هزار و 200 چاه مجاز و غيرمجاز در دشت ورامين و برداشت بي رويه منابع آب از اين چاه ها، دشت ورامين را به يكي از نقاط بحراني كشور تبديل كرده است؛ هم اكنون اين دشت 85 ميليون متر مكعب بيلان منفي دارد، يعني سطح آب سفره هاي زيرزمينيِ آن، سال به سال 85 ميليون متر مكعب افت دارد.
«مسعود مرسلي» مجري پروژه آب‌هاي كارستي سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني كشور نيز چندي پيش در مورد بحران آب در كشور گفت: ايران با داشتن يك درصد جمعيت و يك درصد خشكي جهان، سه دهم درصد از منابع آبي و 2.5 درصد مصارف آب جهان را به خود اختصاص داده است.
اين محقق سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات ‌معدني كشور گفت: اكنون 40 ميليارد مترمكعب آب سطحي و 56 ميليارد مترمكعب از آب‌هاي زيرزميني كشور مصرف مي‌شود، همچنين 450 هزار حلقه چاه مجاز و 350 هزار حلقه چاه غيرمجاز شناخته شده در كشور وجود دارد.

براي آگاهي از آخرين اخبار اقتصادي ايران و جهان با كانال اقتصادي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
IRNAeco@
https://t.me/irnaeco
اقتصام**9189**1561**خبرنگار: اسماعيل داودي* انتشار:مژگان توانا