محققان دانشگاه صنعتی اصفهان موفق به ساخت حسگر تشخیص دهنده میزان انسولین خون شدند

به گزارش روز یكشنبه ایرنا به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری، در ساخت این زیست حسگر از نانوذرات طلا استفاده شده است.
«این زیست حسگر قادر است مقدار انسولین را در محدوده‌ی 1 تا 1000 نانومول بر لیتر با دقت بالایی اندازه‌گیری كند. حساسیت و انتخابگری بالا از دیگر مزیت‌های این حسگر است و در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی كاربرد موثر دارد.
پروفسور علی اصغر انصافی، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، گفت: «انتخابگری بالای این زیست حسگر بدون نیاز به عملیات خاص روی نمونه‌ مورد نظر و آماده سازی، از مهم‌ترین ویژگی ‌های آن محسوب می‌شود و در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی كاربری موثر دارد.
به گفته‌ی انصافی، در ساخت این زیست حسگر، ابتدا پلیمر پلی ارتوفنیلن دی امین، به طریق الكتروشیمیایی در سطح نانوذرات طلا، قرا گرفت سپس تك رشته DNA خاص حساس به انسولین، از طریق پیوند سولفیدی بر روی بستر فوق متصل شد .
مطالعات نشان داده كه در حضور یون منیزیم، انسولین پس از برهمكنش با زنجیره DNA یك قفس چهار وجهی ایجاد می‌ كند كه این تغییر ساختمان به عنوان ابزار تشخیص انسولین در مقادیر كم به روش امپدانس الكتروشیمیایی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
انصافی در پایان دلیل استفاده از نانوذرات طلا و اهمیت حضور آن‌ ها در ساخت حسگر را اینگونه توضیح داد: «طراحی و ساخت زیست‌ حسگرها بر پایه‌ی DNA نیازمند روشی است كه بتوان اولاً DNA را به صورت پایدار در بستر حسگرحفظ نمود و ثانیاً تعداد زنجیره‌های DNA قرار گرفته روی بستر را كنترل كرد.
این دو مسئله مهم را می‌ توان با استفاده از نانوذرات طلای اصلاح شده با دیگر مواد كنترل نمود لذا بدون حضور نانوذرات اصلاح شده امكان كنترل و پایداری حسگر مهیا نخواهد شد.»
این تحقیقات حاصل تلاش‌های پروفسور علی اصغر انصافی و پروفسور بهزاد رضایی- اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان- و الهه خدامی، دانشجوی دكترای شیمی تجزیه دانشگاه اصفهان- است. نتایج این كار در مجله‌ Colloids and Surfaces B: Biointerfaces با ضریب تأثیر3/887 (جلد 159، سال 2017، صفحات 47 تا 53) به چاپ رسیده است.
انسولین یكی از مهم ترین هورمون‌ هایی است كه در بدن ترشح می‌ شود كه افزون بر كنترل قند خون، نقشی اساسی بر بسیاری از فعالیت‌های سوخت و ساز بدن نیز دارد بنابر این اندازه‌ گیری و كنترل مقدار انسولین در افراد سالم و بیمار، نقش پررنگی در كنترل بیماری دیابت ایفا می‌ كند.
دانشگاه صنعتی اصفهان فعالیت خود را از سال 1356 آغاز كرده و اكنون با حدود 12 هزار دانشجو و 500 عضو هیات علمی یكی از دانشگاه های برتر كشور است.
2093 ** دریافت و انتشاردهنده: اصغر دواتگر