به گزارش روز دوشنبه خبرنگار اقتصادی ایرنا، اواخر پارسال بود كه بانك مركزی به حذف ارز مسافرتی چراغ سبز نشان داد. بهمن ماه سال گذشته اكبر كمیجانی قائم مقام بانك مركزی با تاكید بر اینكه مراودات ارزی تجاری كشور باید از صرافی ها به شبكه بانكی كشور باز گردد، گفته بود: صرافی ها باید نیاز ارز مسافرتی و خرد شهروندان را تامین كنند.
تا پیش از سال 1387 كه نظام تك نرخی و شناور بر بازار ارز كشور حاكم بود ، ارزی به نام ارز مسافرتی وجود نداشت و مردم می توانستند نیازهای ارزی خود را برای سفر و یا موارد دیگر به راحتی با قیمت متعادل از بازار یا بانك تهیه كنند.
بحران ارزی سال های 1390 و 1391 گریبان ارز مسافرتی را نیز گرفت و به همین منظور در بهمن ماه سال 1390 بانك مركزی در بخشنامه ای با تقسیم بندی مقاصد سفر، فروش ارز مسافرتی برای هر یك از مسافران هوایی (به استثناء سوریه، عراق، آذربایجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی) به مقصد كشورهای تركیه، تركمنستان، كویت، قطر، بحرین و عمان را به میزان هزار دلار و یا معادل آن به سایر ارزها و در مورد سایر كشورها به میزان 1500 دلار به نرخ رسمی (مرجع) اعلام كرد.
همچنین فروش ارز مسافرتی به هریك از مسافران هوایی به مقصد كشورهای آذربایجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان و امارات متحده عربی به میزان 400 دلار و یا معادل آن به سایر ارزها به نرخ رسمی(مرجع) تعیین شد.
در فروردین ماه 1391 این بخشنامه اصلاح شد اما همچنان تقسیم بندی میزان ارز تخصیصی به نسبت مقاصد سفر وجود داشت، اما این بار بسته به اینكه سفر زمینی، هوایی، دریایی یا ریلی انجام می شد، میزان ارز تخصیصی متفاوت بود.
بر اساس این بخشنامه، میزان ارز مسافرتی هوایی به مقصد كشورهای تركیه، تركمنستان، كویت، قطر، بحرین و عمان به میزان 1000دلار یا معادل آن به سایر ارزها و یكبار در سال، به مقصد كشورهای آذربایجان، ارمنستان، پاكستان، افغانستان ، امارات‌متحده‌عربی و لبنان به میزان 400دلار یا معادل آن به سایر ارزها و یكبار در سال، به كشورهای عراق، سوریه و عربستان «عمره‌مفرده» به میزان 400 دلار یا معادل آن به سایر ارزها و دو نوبت در سال و به مقصد سایر كشورها به میزان 1500 دلار یا معادل آن به سایر ارزها و یك بار در سال تعیین شد.
این میزان برای سفرهای زمینی، ریلی و دریایی هموطنان به مقصد كشورهای عراق، سوریه و عربستان « عمره مفرده» به میزان 400 دلار یا معادل آن به سایر ارزها و دو نوبت درسال، به مقصد سایر كشورها به میزان 400 دلار یا معادل آن به سایر ارزها و یك بار در سال بود.
در مرداد ماه 1391 این بخشنامه بار دیگر اصلاح و ارز مسافرتی به غیر از عتبات عالیات، سوریه و عمرده مفرده حذف شد. در آن زمان فروش ارز مسافرتی به مقصد عراق (عتبات عالیات) به مبلغ 200 دلار، سوریه 200 دلار و عربستان سعودی (عمره مفرده) 200 دلار و در مجموع یك بار در سال انجام می شد.
آخرین تصمیم ساماندهی ارز مسافرتی در دولت دهم به آذرماه 1391 باز می گردد كه در آن تخصیص ارز مسافرتی به نرخ مبادله ای حداكثر300 دلار یك بار در سال برای همه مقاصد به مسافرین هوایی، زمینی، ریلی و دریایی تعیین شد.
آخرین آمارها نشان می دهد پارسال بیش از 9 میلیون ایرانی به خارج از كشور سفر كردند كه شامل بازرگانان، گردشگران، دانشجویان و زائران عتبات عالیات بودند و همه آنها در صورتی داشتن بیش از 12 سال سن ، امكان استفاده از ارز مسافرتی را نیز برای یكبار در سال داشتند.
در مجموع تركیه، عراق، امارات، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، آلمان و عربستان بیشترین مقصد سفر ایرانیان در سال گذشته بوده است.
حال اگر تصور شود پنج میلیون نفر از ایرانیانی كه به خارج از كشور سفر كرده اند، این ارز را دریافت كرده اند و
تفاوت نرخ ارز مبادله ای و آزاد 5500 ریال محاسبه شود، یعنی اینكه پارسال دولت هشت هزار و 250 میلیارد ریال برای این سفرها یارانه اختصاص داد.
البته بسیاری از مردم ترجیح می دهند به دلیل طولانی بودن فرآیند دریافت ارز مسافرتی، ارز مورد نیاز را از بازار آزاد تهیه كنند اما در هر صورت با حذف ارز مسافرتی كه یكی از اقدام های اولیه برای اجرای یكسان سازی ارز به شمار می رود، بیش از هشت هزار میلیارد ریال در هزینه های ارزی دولت صرفه جویی می شود.
اكنون با حذف ارز مسافرتی، انتظار می رود رفع این نیاز به صرافی ها منتقل شود و همین امر می تواند افزایش تقاضای اسكناس را در بازار در پی داشته باشد، اما «سعید مجتهدی» رئیس كانون صرافان ایران این گمانه زنی را تایید نمی كند.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به اختلاف اندك نرخ ارز مسافرتی و مقدار اندك (۳۰۰دلار) و تشریفات دریافت آن بسیاری از مسافران از چنین ارزی استفاده نمی كردند.
مجتهدی توضیح داد: برای دریافت ارز مسافرتی، خریداران ابتدا باید به یك بانك مراجعه و پس از ارائه مدارك و پرداخت وجه ارز و در یافت برگه حواله در فرودگاه ارز مزبور را دریافت می كردند و از این رو حذف ارز مسافرتی هیچ اثری بر بازار نخواهد داشت.
«اصغر سمیعی» از فعالان بازار ارز و رئیس اسبق كانون صرافان ایران نیز در گفت و گو با ایرنا از سهمیه ارز مسافرتی به عنوان ارز ارزان یاد كرد و آن را قدمی مثبت برای تك نرخی شدن ارز و كم شدن رانت ارزی دانست.
سمیعی با تاكید بر اینكه «گمان نمی كنم این مسئله ربطی به افزایش تقاضا داشته باشد» اظهار داشت: تقاضا برای ارز زیاد نشده، بلكه از بخشی به بخش دیگری منتقل شده است و حتی شاید چون متقاضی باید بهای بیشتری برای تهیه ارز بپردازد تا حدودی در مصرف ارز احتیاط بیشتری كند.
وی ادامه داد: در این رویه حذف ارز مسافرتی نمی تواند دلیل افزایش نرخ ارز باشد و اگر قیمت ارز بالا برود دلایل دیگری دارد كه می توان به تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی، نرخ بهره و نرخ بیكاری در كشورهای مختلف اشاره كرد.
این فعال بازار ارز قیمت های كنونی ارز را در بازار نامناسب و حبابی ندانست و گفت: به تازگی بانك مركزی تصمیم گرفته كه یورو را نیز مانند دلار توسط صرافی های بانك ها تزریق كند كه این حركت سبب تخلیه حباب یورو نیز شده است.
به گزارش ایرنا، اتحادیه طلا و جواهر امروز قیمت هر دلار امریكا در بازار آزاد را 38 هزار و 980 ریال، یورو را 47 هزار و 610 ریال و پوند انگلیس را 51 هزار و 410 ریال اعلام كرده است.
برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با كانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
IRNAeco@
اقتصام**2025*1561**خبرنگار: لیلا جودی* انتشار:مژگان توانا
تهران - ایرنا - حذف ارز مسافرتی از مجموعه مقررات ارزی كشور از امروز بیستم شهریور ماه در حالی آغاز شد كه فعالان بازار ارز انتظار ندارند این تصمیم سبب افزایش قیمت ها شود.
