عزاداری ها و مراسم بزرگداشت شهیدان كربلا در روزهای محرم یادآور بزرگی قیام سیدوسالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) است. بزرگمردی كه برای حفظ معارف حقیقی اسلامی به همراه 72 تن از یاران باوفایش حماسه‌ای جاودان را خلق كرد كه هرگز در محدوده زمانی و مكانی خاصي محصور نماند و برای حركت ها و مبارزه های ظلم‌ستیزانه در تمام جهان و در طول سال ها و سده های متوالی الهام بخش و به الگویی بی نظیر بدل شد.
عاشورا فرهنگي برخاسته از متن و آموزه های اسلام ناب به شمار می رود و نقشی اثرگذار در استحكام اندیشه ها و باورهای دینی دارد. امام حسین(ع) برای تحقق اسلام راستین و حفظ ارزش ها و معارف آن و همچنین برملا ساختن ظلم و فساد حكومت وقت به مبارزه با یزید و سپاهیانش پرداخت و بنابر رسالت الهی خویش گام در مسیری پرخطر نهاد و با قیام و شهادتش مشعل فروزان هدایت را برای اهل یقین برافروخت.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت امام حسین(ع) و یارانش با حجت الاسلام «ابوالفضل ساجدی» عضو هیات علمی موسسه امام خمینی(ره) و مدیر قطب علمی فلسفه دین اسلامی به گفت وگو پرداخت.
***ایرنا: در ارتباط با شخصیت و مكارم اخلاقی سومین پیشوای شیعیان امام حسین(ع) توضیح بفرمایید؟
**ساجدی: سومین امام شیعیان(ع) شخصیت ویژه ای داشت، ایشان به لحاظ معنوی در بالاترین سطح از معنویت بود و دعای عرفه وی گوشه كوچكی از معارف معنوی این امام همام(ع) را برای همگان آشكار ساخته و به تصویر می‌كشد. سید و سالار شهیدان علاوه بر وجه معنوی و روحانی با حضور در جامعه و تعامل با مردم به احیای دین اسلام می پرداخت. البته تمام ائمه اطهار(ع) شخصیت هایی كامل بودند اما امام حسین(ع) به دلیل شرایط خاص اجتماعی، الگویی شایسته از ضرورت مقاومت در برابر ظلم را ترسیم كرد. شماری از افراد بر این باورند كه انجام دادن فعالیت های اجتماعی با تعهد و اعتقاد به مسایل عرفانی و معنوی منافات دارد در حالی كه برپایه آموزه های اسلام و نهضت سیدالشهدا(ع) می بایست كه با ایجاد همگرایی میان این 2 مقوله، در عین عروج عرفانی، حضور اجتماعی و مبارزه با ظالم نیز وجود داشته باشد.
امام خمینی(ره) در میان علمای ما از جمله افرادی بودند كه از امام حسین(ع) الگو برداری كردند و در هر 2 زمینه در حد توان خودشان حضور یافتند و اینك بر همگان لازم است تا از شخصیت چند بعدی امام(ع) درس بگیرند.
***ایرنا: قیام امام حسین(ع) منشا چه آثار و پیامدهایی در حفظ آرمان ها و ارزش های اصیل اسلامی بود و چرا با آنكه سیدالشهدا(ع) می دانست این قیام به شهادت ایشان می انجامد در انجام دادن رسالتش ثابت قدم ماند؟
**ساجدی: سومین پیشوای شیعیان(ع) به واسطه علم غیب و نه برپایه محاسبه های مادی از سرنوشت خویش در كربلا آگاه بود و بنا نیست كه معصومان(ع) از علم غیب در زندگی دنیوی استفاده كنند مگر در مواردی كه خداوند به آنها دستور داده است و در حقیقت امام(ع) با این نهضت خود به رسالت و تكلیف الهی خویش عمل كرد و به لحاظ دین اسلام، شهادت ایشان، مقدمه بیداری بسیاری از جوامع در طول تاریخ شد و قیام عاشورا در زمان خویش نیز ضمن متزلزل كردن پایه های حكومت امویان، بستر فروپاشی آن را فراهم آورد.
اسلام انسان را وظیفه مدار تربیت می كند و به مسلمانان می آموزد كه شما باید پیرو وظیفه باشید و در راه انجام دادن مسوولیت اگر شهید و پیروز شوید در هر 2 صورت سعادتمند خواهید بود و بنابراین اگر مسلمانان وظیفه گرا باشند گاهی حفظ اسلام وابسته به حیات آنها است و امام حسین(ع) شهید شدند اما دین را زنده نگاه داشتند، شهادتی كه به احیای دین منجر شود ارزشمند به شمار می رود.
***ایرنا: رمز ماندگاری قیام امام حسین(ع) در طول قرن ها چیست؟
**ساجدی: قیام عاشورا پیام های فردی و اجتماعی دارد افرادی كه خود را با ارزش های متعالی امام(ع) پیوند می زنند این مساله در طول زندگی آنها در بعد عاطفی و روانی تاثیر گذار خواهد بود و یك نوع تحولات روانی را به دنبال می‌آورد. یكی از بزرگترین كارزارهایی كه دشمنان می‌خواهند به وسیله آن به مسلمانان ضربه بزنند این است كه دل جوانان را به طرف ارزش ها و گرایش های مادی و غربی جذب كنند و شهادت امام حسین(ع) سبب شد تا در طول تاریخ جوانان زیادی با توجه به آنچه كه برای سید و سالار شهیدان اتفاق افتاد گرایش ها و علاقه هایشان تغییر كند.
آثار اجتماعی نهضت سیدالشهدا(ع) مبنای بسیاری از حركت های شیعیان بود و امروزه شیعیان را در جهان به عنوان الگویی كه در برابر ظلم تسلیم نمی شوند، معرفی می كند و بخشی از آثار اجتماعی قیام عاشورا در انقلاب ایران مشاهده شد. پیروانان حقیقی سومین امام شیعیان(ع) در طول تاریخ با درس گرفتن از قیام وی توانستند تحولات مهم تاریخی را محقق كنند و در طول تاریخ شیعه بسیاری از ایثارگری ها در این ارتباط شكل گرفت. راهپیمایی ها و تجمع های میلیونی در روزهای محرم حسینی از بلوغ سیاسی و فكری رهروان آن حضرت نشات می گیرد و این عزاداری ها به حركت های آزادی بخش و سرنگونی استبداد و ظلم در جهان می انجامد و سبب به وجود آمدن یك نیروی بزرگ اجتماعی در سركوب ظالمان می شود و ضمن ضمانت استمرار تفكر شیعه، روح آزادی خواهی را در میان نسل جوان نهادینه می سازد. امروزه روانشناسان و جامعه شناسان فراوانی در دنیا این حادثه و پیامدهای آن را مطالعه و واكاوی می كنند و پیامدهای این قیام برای آنها بسیار عجیب و شگفت آور است. رمز ماندگاری این نهضت و قیام را باید در اخلاص ایشان دانست چراكه وی مخلصانه جان خود را در مسیر حفظ ارزش های اخلاقی و انسانی اهدا و حركت خویش را به منظور اصلاح جامعه و جلب رضایت الهی آغاز كرد.
***ایرنا: در دنیای كنونی مظاهر برخورد حق و باطل بسیاری وجود دارد، چطور می توان از قیام كربلا در این زمینه الگوبرداری كرد؟
**ساجدی: افرادی كه در نهضت های آزادی بخش شركت می كنند باید اخلاص و انجام دادن وظیفه الهی را مهمترین شاخص حركت خود بدانند. آموزه های امام حسین(ع) در نهضت عاشورا، بصیرت و آگاهی لازم را به مسلمانان در حركت های آزادیبخش می دهد تا دشمنان نتوانند آنها را در انتخاب مسیر صحیح دچار حیرت، سردرگمی و سرگردانی كنند و آنها را منحرف سازند. در مبارزه با ظلم و حكومت استبدادی نباید دچار تسامح و ترس شد. وجود رهبری آگاه و هوشمند در نهضت ها و قیام های آزادی خواهانه می تواند این حركت ها را از آسیب ها و انحراف ها مصون دارد.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**2059**2002**9131
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران- ایرنا- بازروایی و واكاوی دستاوردها و پیامدهای نهضت بزرگ عاشورا، تاثیری شگرف بر نهادینه سازی فرهنگ مقاومت دارد. رمز ماندگاری قیام سید و سالار شهیدان در اخلاص امام(ع) خلاصه می شد، چراكه وی مخلصانه جان خود را برای اصلاح جامعه و حفظ ارزش های اخلاقی و انسانی اهدا كرد.