به گزارش روز سه شنبه گروه اخبار علمی ایرنا، LIGO ( رصدخانه موج گرانشی ) بزرگترین آشكارساز امواج گرانشی و لبه علم در فیزیك است. این آشكار ساز از دو لیزر تداخل سنج بسیار بزرگ تشكیل شده كه هزاران كیلومتر از هم فاصله دارند. آشكارساز LIGO با استفاده از خواص فیزیك نور و فضا، منبع امواج گرانشی را شناسایی میكند.
از سال 1901 تاسال 2016 میلادی، جایزه نوبل فیزیك 110 بار و به 204 دانشمند تعلق گرفته است. فیزیك اولین جایزه ای است كه در وصیت نامه نوبل ذكر شده و این موضوع نشان می دهد كه فیزیك محبوب ترین حوزه آلفرد نوبل بوده است.
در اواخر قرن نوزدهم، اغلب افراد فیزیك را به عنوان علم پیشرو قبول داشتند و وصیت نامه نوبل نشان میدهد كه باور خود او نیز چنین بوده است. زمینه تحقیقاتی نوبل هم به فیزیك گره خورده است. فیزیك اساسی ترین علم طبیعی محسوب می شود. این علم با اجزای بنیادی ماده و اثر متقابل آنان سرو كار دارد و قادر به توصیف ریزترین ساختار مواد است. اگرچه فیزیك و شیمی دو رشته كاملا مستقل هستند؛ ولی در برخی از زمینهها، تفكیك این دو علم با سختی انجام میشود. گاهی اوقات تفكیك حوزههای فیزیك و شیمی برای بنیاد نوبل دشوار است و به سختی میتوانند جوایز را به یكی از این دو رشته اختصاص دهند. جایزه نوبل فیزیك توسط آكادمی سلطنتی علوم سوئد در استكهلم سوئد اهدا میشود.
****دانستنی هایی درباره جایزه نوبل فیزیك
-از سال 1901 تا 2016 میلادی، 110 جایزه نوبل فیزیك اهدا شده است.
-47 جایزه نوبل فیزیك فقط به یك برنده تعلق گرفته است (مشترك نبوده است).
-تاكنون دو محقق زن موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیك شده اند.
-یك دانشمند آمریكایی به نام جان باردین، دوبار موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیك شده است.
-جوانترین برنده جایزه نوبل لورنس براگ نام دارد. این دانشمند استرالیایی هنگام دریافت جایزه فقط 25 سال سن داشت و در سال 1915 به همراه پدر خود موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیك شد.
-میانگین سنی دریافت كنندگان جایزه نوبل فیزیك 55 سال است.
دستاوردهای دانشمندان برنده جایزه نوبل تا اندازه ای تاثیر گذار است كه می تواند فیزیك را در جهت دیگری سوق دهد.
جایزه نوبل سال 2016 میلادی به سه دانشمند اهدا شد. این جایزه به دو قسمت تقسیم شد؛ یك قسمت آن به دیوید جی تولس (David J. Thouless) و قسمت دیگر آن بطور مشترك به اف. دانكن. ام . هالدن (F. Duncan M. Haldane) و جی. مایكل كاسترلیتز ( J. Michael Kosterlitz ) برای اكتشافات نظری گذارهای فاز توپولوژیك و فازهای توپولوژیك ماده تعلق گرفت.
جایزه نوبل فیزیك به جایزه خانوادگی معروف است؛ ماری كوری و پیر كوری، زوج موفقی بودند كه در سال 1903 میلادی موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیك شدند. ماری كوری در سال 1911 میلادی برای دومین بار موفق به دریافت جایزه نوبل، ولی این بار در حوزه شیمی شد. یكی از دختران خانواده كوری، به نام Irène Joliot-Curie، در سال 1935 به همراه همسر خود موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد.
لورنس براگ به همراه پدر خود ویلیام براگ در سال 1915 موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیك شدند. نیلز بور در سال 1922 موفق به دریافت نوبل فیزیك شد و پسرش ای جی بور در سال 1975 جایزه نوبل فیزیك را از آن خود كرد. مان سیگبن در سال 1924 و پسرش كای سیگبن در سال 1981 موفق به دریافت نوبل فیزیك شدند. جی جی تامسون در سال 1906 و پسرش جورج تامسون در سال 1937 جایزه نوبل فیزیك را دریافت كردند.
****
آلفرد نوبل در تاریخ 21 اكتبر سال 1833 در شهر استكهلم كشور سوئد به دنیا آمد. خانواده او از نوادگان اولاف رودبك، یك نابغه مشهور سوئدی بودند كه در قرن هفدهم، دوران پرشكوه قدرت نمایی سوئد در اروپای شمالی، می زیستند. نوبل در 17 سالگی به پنج زبان زنده دنیا كاملا مسلط بود و اشعار و داستان هایی از وی به جای مانده است. وی همچنین به موضوعات اجتماعی و صلح علاقمند بود.
بنیاد نوبل نهادی است كه در سال 1900 در پی تنظیم وصیت نامه آلفرد نوبل، شكل گرفت. نوبل بخش عمده ثروتش را برای جایزه ای درنظر گرفت كه با نام خود او به برجسته ترین تلاش ها در پنج زمینه فیزیك، شیمی، علوم پزشكی یا فیزیولوژی، ادبیات و برقراری صلح اهدا می شود.
علمی (6) ** 9259**1440
مترجم: سپیده علی كاشانی** انتشار: گلشن
تهران – ایرنا - جایزه نوبل فیزیك سال 2017 میلادی به راینر وایز ( Rainer Weiss)، بری باریش (Barry C. Barish) و كیپ استیون تورن ( Kip S. Thorne) از آمریكا به دلیل آشكارساز LIGO و مشاهده امواج گرانشی تعلق گرفت.