در ادامه اين گزارش مي خوانيم: طرح سهام عدالت 11 سال پس از تصويب، اكنون درمرحله حساس انتقال به 49 ميليون نفري قرارگرفته است كه سهامداران آن هستند. طرح «توزيع سهام عدالت» پس از ابلاغ سياست‌هاي كلي اصل 44 قانون اساسي در سال 1384 به درخواست رئيس جمهوري وقت در آبان ماه سال 1384در هيأت وزيران تصويب و از آبان 1385 كليد خورد.
مطابق مواد 34 تا 38 اصل 44 قانون اساسي، دولت مجاز شده است در اجراي سياست گسترش و مالكيت عمومي با هدف تأمين عدالت اجتماعي، تا 40درصد از مجموع ارزش سهام بنگاه‌هاي قابل واگذاري را به شش دهك پايين درآمدي جامعه واگذار كند.
براساس اين قانون 60 شركت بورسي و غيربورسي براي واگذاري در قالب اين طرح انتخاب و قرار شد تا دولت به وكالت از مردم طي 10 سال از محل سود اين شركت‌ها، حق السهم سهامداران را بپردازد. البته دو دهك پايين درآمدي با اولويت روستانشينان و عشاير، سهام با 50درصد تخفيف و با دوره تقسيط ده ساله واگذار شده است اما در مورد چهار دهك بعدي، حسب مورد، واگذاري به صورت تقسيط 10 ساله امكانپذير است.
حال 10 سال مهلت قانوني براي پرداخت حق السهم سهامداران به پايان رسيده است و سازمان خصوصي‌سازي به نيابت از دولت مكلف است تا زمينه پرداخت سود از سال يازدهم به سهامداران و سپس آزادسازي آن را فراهم كند. برهمين اساس طبق آيين‌نامه اجرايي طرح توزيع سهام عدالت درابتدا بايد صورتحساب تسويه ارزش سهام هر سهامدار كه درآن زمان يك ميليون تومان درنظرگرفته شده بود، به دست مردم مي‌رسيد تا مشخص شود كه چه ميزان از ارزش سهام در طول 10 سال گذشته تسويه شده است. از 17اسفند سال گذشته همين اتفاق افتاد و سهامداران توانستند كه صورتحساب اوليه سهام عدالت خود را مشاهده كنند اما بجز دو دهك نخست جامعه (شامل تحت پوششان كميته امداد و بهزيستي، روستائيان و عشاير) مبلغ تسويه شده صورتحساب چهار دهك ديگر532 هزار تومان بود. درواقع با احتساب سودي كه اين شركت‌ها در 10سال اخير داشته‌اند حدود نيمي از ارزش اوليه سهام عدالت براي هر نفر تأمين شده است.
درهمين راستا و همزمان با انتشار صورتحساب‌ها سازمان خصوصي‌سازي به مشمولان قطعي خود اعلام كرد كه اگر سهامداري تمايل داشته باشد مي‌تواند مابقي مبلغ را تا سقف يك ميليون تومان يعني 468 هزار تومان پرداخت كنند تا صاحب كل يك ميليون تومان ارزش سهام شوند و درغيراين صورت سهامداران به همان ميزان 532 هزار تومان سود دريافت مي‌كنند. برپايه محاسبات انجام شده سود يك ميليون تومان سهام عدالت سالانه حدود 150 هزار تومان و سود 532 هزار تومان حدود 90 هزار تومان مي‌شود.
همزمان با فراخوان سازمان خصوصي‌سازي و تمديد مهلت واريز الباقي ارزش سهام كه تا پايان مهر ماه جاري صورت گرفت بحث‌هاي بسياري درخصوص اين اقدام دولت ميان برخي از كارشناسان، نمايندگان مجلس و بخصوص رسانه‌هاي منتقد درگرفت.
اين درحالي است كه دولت يازدهم و اكنون دولت دوازدهم، مجري قوانيني هستند كه در دولت قبل تصويب شده است. براساس آيين نامه اجرايي فصل ششم توزيع سهام عدالت كه در 27بهمن سال 1387 درشوراي عالي اجراي سياست‌هاي كلي اصل چهل‌و چهارم به تصويب رسيده و امضاي سيدشمس‌الدين حسيني وزير وقت اقتصاد پاي آن است، نحوه تخصيص سهام و سود آن براي سهامداران مشخص شده است.
براساس تبصره يك ماده شش اين آيين نامه كليه افراد ثبت‌نام شده تا پايان سال 1394، مشمولان نهايي سهام عدالت محسوب مي‌شوند و سازمان خصوصي‌سازي ضمن انجام فرآيند لازم براي قطعيت سهامداري آنها، موظف است نسبت به تنظيم و ارائه صورتحساب تسويه اقساط به اين مشمولان، پس از پايان دوره اقساط اقدام كند.
درتبصره سوم ماده شش نيز آمده است: دوره محاسبه اقساط سهام عدالت با لحاظ سال مالي شركت‌هاي سرمايه‌پذير، حداكثر ده دوره مالي از تاريخ 1385.1.1تا پايان نيمه اول سال 1395 تعيين مي‌شود. اما تبصره چهارم نحوه پرداخت مابه التفاوت احتمالي ارزش اوليه سهام با آنچه تسويه خواهد شد را مشخص كرده است. براساس اين تبصره در صورتي كه در پايان دوره تقسيط، بهاي سهام مورد واگذاري به طور كامل تسويه نشده باشد، مشمولان مي‌توانند حداكثر تا پايان شهريور ماه 1396، رأساً نسبت به پرداخت بدهي و تسويه حساب سهام مورد خريداري اقدام كنند. در هر صورت به ميزان مبلغ بدهي تسويه شده، سهام به مشمولان تعلق مي‌گيرد.
** ارزش و قيمت سهام عدالت در بازار دو برابر شده است
بجز سودي كه قرار است دولت از چند روز آينده پرداخت آن را آغاز كند، مهم‌ترين مزيت سهام عدالت مالك شدن سهامداران بر بخشي از شركت‌هاي دولتي است كه هم‌اكنون ارزش اسمي آنها حداقل دو برابر شده است. برهمين اساس بسياري از كارشناسان و همچنين رؤساي كميسيون‌هاي اقتصادي و برنامه و بودجه مجلس در نامه‌اي از رئيس‌جمهوري خواستند تا به جاي پرداخت سود، اصل سهام را به مردم واگذار كند چراكه سود حداكثر 150 هزار توماني در هر سال گرهي از مشكلات اقتصادي مردم بازنمي كند. درخصوص ميزان ارزش فعلي سهام عدالت معاون وزير اقتصاد گفته است: يك ميليون تومان سهامي كه از سال 85تا 94 براي مشمولين در نظر گرفته شده است قيمت بازاري آن دوبرابر شده است، ولي مشمولين مي‌توانند در صورت تمايل با همان قيمت قبلي الباقي سهام خود را آزاد كنند.
به گفته پوري حسيني رئيس كل سازمان خصوصي‌سازي 11 سال قبل تعدادي از شركت‌هاي سرمايه پذير انتخاب شدند كه مقداري از سهام اين شركت‌ها از يك درصد تا 90 درصد به سهام عدالت اختصاص يافت و دولت از سهام اين شركت‌ها يك ميليون تومان سهام براي مشمولين در نظر گرفت و قرار شد از محل سود اين سهام تا 10 سال اقساط سهام مذكور را دريافت كنند و برخلاف تصور مردم، دولت سهام را مجاني به مشمولين واگذار نكرد و در حدود 10 سال صبر كردند كه از محل دريافت سود سهام از شركت‌هاي سرمايه‌پذير، بدهي مردم به دولت پرداخت شود. رئيس كل سازمان خصوصي‌سازي مي‌افزايد:بايد توجه شود كه الباقي اين سهام كه از محل سودهاي دريافتي از شركت‌هاي سرمايه پذير در طي 10 ساله سهام عدالت آزاد نشده است، متعلق به دولت بوده و هست. به عبارتي از اول سهامي داده نشده بودكه حالا برداشته شود.
به گفته اين مقام مسئول 60 شركت در قالب شركت‌هاي سهام عدالت است كه 49 مورد آن داراي قيمت قطعي است.ارزش اين شركت‌ها 27 هزار و 200 ميليارد تومان است در حالي كه ارزش بازار آن 55 هزار ميليارد تومان است.از مجموع 60 شركت دولت در 10 سال گذشته شركت‌هايي را كم و شركت‌هايي را به آنها اضافه كرده است. ازجمله شركت‌هايي كه حذف شدند؛ شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران بود و زيانده به حساب مي‌آمد و شركت‌هاي سوددهي به آنها اضافه شدند.
** آغاز پرداخت چند مرحله‌اي سهام عدالت در آينده نزديك
رئيس كل سازمان خصوصي‌سازي از آغاز پرداخت چند مرحله‌اي سود سهام عدالت طي چند روز آينده خبر داد.به گزارش روابط عمومي سازمان خصوصي سازي، پوري حسيني در خصوص پرداخت سهام عدالت گفت: شركت‌هاي سرمايه پذير صورت‌هاي مالي خود را تيرماه مصوب نموده و از اول مرداد تا پايان اسفند ماه فرصت دارند كه سود تقسيم شده را به حساب سازمان خصوصي‌سازي واريز نمايند و سازمان خصوصي‌سازي با نهايت قدرت و دقت بيش از 500 ميليارد تومان از 3400ميليارد تومان را دريافت كرده است. كه اين رقم 15 درصد از كل سود سهام مصوب شركت‌هاي سرمايه پذير كه ناشي از عملكرد سالي مالي است، خواهد بود. وي همچنين افزود: برخلاف تصور ما تقسيم سود سهام عدالت چند روزي است به تأخير افتاده و پس از هماهنگي‌هاي لازم با دستگاه‌هاي مربوطه، ان‌شاءالله از چند روز آينده اين امر آغازخواهد شد و مرحله به مرحله سود واريز خواهد شد كه اطلاع‌رساني‌هاي بعدي جزئيات بيشتري را در اختيار مشمولين قرار خواهد داد.
*منبع: روزنامه ايران؛ 1396،7،18
**گروه اطلاع رساني**1699**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصي
تهران- ايرنا- روزنامه ايران در گزارشي در پاسخ به همه ابهامات پيرامون سهام عدالت نوشت: سود يك ميليون تومان سهام عدالت سالانه حدود 150 هزار تومان و سود 532 هزار تومان حدود 90 هزار تومان است.
