به گزارش ایرنا، پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات پیشگیرانه دفاعی و غیرنظامی است كه به جنگ‌افزار نیاز ندارد و با اجرای اصول آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی كشور در شرایط بحرانی جلوگیری كرد، اصول پدافند غیرعامل در سه حوزه تخصصی سایبری، زیستی و فنی تعریف شده است.
مبانی پدافند غیرعامل با هدف مصون سازی كشور در مقابل حملات و تهدیدهای سایبری، زیستی و رعایت اصول فنی در شهرسازی و جانمایی ساختمان ها، به توجه مسوولان در اجرای الزامات قانونی، فرهنگ سازی برای شهروندان و نهادینه شدن در تمام شئون جامعه نیازمند است، حفظ جان مردم، حفاظت از زیرساخت های حیاتی، استمرار خدمات ضروری به مردم، حفاظت از تاسیسات و تجهیزات، پایدارسازی مدیریت عالی، حفاظت سایبری، تامین نیازهای مردم، حفاظت شهر در جنگ ها، تداوم شبكه های اطلاع رسانی و تداوم اداره و مدیریت مردم، كاركردهای پدافند غیرعامل در كشور تعریف شده است.
علاوه بر ضرورت امنیتی رعایت اصول پدافند غیرعامل، رعایت برخی اصول دفاعی و پیشگیرانه ریشه دینی دارد و در بسیاری موارد مانند سوره انبیا، ساخت تجهیزات دفاعی بر مسلمانان تاكید شده است و همواره در روایات تاریخی از زمان پیامبر اسلام(ص) برای مثال اختفا و استتار به عنوان ابزاری برای درامان ماندن از دشمنان مورد استفاده بوده است، در شرایط امروزی نیز پیشرفت های فناورانه، هم زمینه تهدید بیشتر و هم امكان دفاع هوشمندانه‌تر را فراهم كرده است؛ در كنار تمام این الزامات، توجه و آگاهی مسوولان و مردم به این مبانی فراتر از هر گونه هدفگذاری باید تبیین و فرهنگسازی شود.
تهدیدهای حوزه پدافند غیرعامل در حال حاضر در سه گروه تهدیدهای فنی، زیستی و سایبری تقسیم‌بندی می‌شود كه متناسب با هر سه حوزه، مبانی و اصولی پیشگیرانه برای در امان بودن بخش های حیاتی كشور مانند دستگاه های اجرایی خدمات رسان در بخش های آب و برق، ایمن سازی ساخت و سازها و مراكز درمانی مانند بیمارستانها، تعریف شده كه در طول سال های اخیر در دل قوانین و مقررات گنجانده شده و در حال حاضر فقط به رعایت آن از سوی دستگاه های نظراتی و اجرایی وابسته است.
رعایت اصول پدافند غیرعامل در ساخت و سازها به ویژه در طرح های دولتی بر عهده مسكن و شهرسازی، شهرداری‌ها و سازمان نظام مهندسی ساختمان به عنوان ناظران ساخت و سازهاست، از سوی وزارت مسكن و شهرسازی رعایت 22 مبحث در ساخت و سازها الزامی شده است كه اصول پدافند غیرعامل مبحث 21 است.
هشتم آبان 1382 به دستور مقام معظم رهبری كمیته دائمی پدافند غیرعامل كشور با هدف مصون ماندن كشور از حملات سایبری و زیستی تشكیل شد و تذكرهای مختلف رهبر انقلاب برای اجرای الزامات پدافند غیرعامل با هدف حفظ نظام و حیات مردم، اكنون حجت را بر تمام بخش های كشور تمام كرده است، وجود اسناد ، قوانین و مقررات بالادستی متعدد مانند اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل مصوب فرماندهی معظم كل قوا ، اسناد راهبردی نظام در حوزه دفاعی، مصوبات مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام ، قوانین برنامه چهارم و پنجم و ششم توسعه ، مبحث 21 مقررات ملی ساختمان ، مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی كشور مبنی بر ضرورت رعایت پدافند غیرعامل در طرح های توسعه و عمران شهری، نقطه قوتی برای تحقق چشم‌انداز پدافند غیرعامل است كه ضرورت دارد دستگاه‌های متولی برای اقدامات لازم به‌منظور اجرا و عملیاتی كردن آن‌ها تلاش كنند.
مبانی دفاعی در پدافند غیرعامل همواره بر اساس نوع تهدیدها تعریف می شود، امروزه نیز با پیشرفت فناوری در عرصه های مختلف، با دگرگونی های مداوم تهدیدها به ویژه در حوزه سایبری مواجه هستیم كه ضرورت رعایت مبانی پدافند غیرعامل را به ویژه برای دستگاه های اجرایی مرتبط با فناوری اطلاعات ضروری‌تر جلوه می دهد.
با توجه به اینكه نوع تهدیدات به صورت سیال و به طور دائم در حال دگرگونی است و امروز متناسب با رشد روزافزون به ویژه در عرصه های زیستی و فناوری، نوع تهدیدها نیز متحول شده است و در حوزه زیستی بیولوژیكی، با ظهور تهدیدهای نوپدید، توجه بیشتر به دفاع غیرعامل و پدافند غیرعامل در جامعه احساس می شود.
بر همین اساس، در حوزه پدافند غیرعامل تهدیدها بر سه نوع فنی، سایبری و زیستی تعریف شده كه متناسب با آن ضرورت هایی در این سه حوزه برای دستگاه ها و بخش های مختلف كشور تعریف شده، استان ها از لحاظ شرایط مورد تهدید نیز دراین سه تقسیم بندی لحاظ شده اند كه در استان سمنان رعایت اصول زیستی و سایبری بیشتر مورد تاكید بوده است.
استان سمنان با وسعت 9.7 میلیون هكتار وسعت و بیش از 702 هزار نفر جمعیت، به عنوان محور ارتباطی شمال به جنوب و شرق به غرب، دارای تنوع گیاهی و آب و هوایی متفاوت و معین استان تهران در زمان بحران تعیین شده و بر همین اساس، حساسیت رعایت مبانی پدافند غیرعامل در این استان بیشتر به نظر می رسد.
توجه بر رعایت الزامات قانونی در ساخت و سازها و اصول فنی اجرایی به ویژه در طرح های دولتی، توجه به مبانی پدافندی در حوزه انرژی باایجاد مراكز تخصصی امنیتی آبفا با هدف آمادگی، پشتیبانی و امدادرسانی، اتصال سه دستگاه دولتی سمنان به سامانه «هانی پات» كه فناوری انعطاف پذیر امنیت داده هاست، و رصد تمام تراكنش ها و پیش بینی و پیشگیری از حملات سایبری در دستگاه های اجرایی در استان سمنان تاكنون بخشی از اقدامات پدافند غیرعامل بوده است.
ششم تا دوازدهم آبان96 هفته پدافند غیرعامل نامگذاری شده است، از همین رو میزگرد «اهمیت و ضرورت پدافند غیرعامل در زندگی امروز» با حضور مدیران دستگاه های اجرایی در خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان سمنان برگزار شد كه در آن ایرج كارخایی مدیركل پدافندغیرعامل استان، سید مسعود میررضایی مدیركل فناوری اطلاعات و ارتباطات استان، علی اكبر صباغ مدیرعامل شركت برق منطقه ای استان، حسن شكریان مدیركل دفترامور شهری و شوراهای استانداری و محمد حسن تجلی رابط و مسول دبیرخانه پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان حضور داشتند.
**پدافند غیرعامل گامی برای حفظ نظام و حیات مردم
مدیر كل پدافند غیرعامل استانداری سمنان گفت: طرح جامع پدافند غیرعامل به عنوان یك چراغ راهنما برای شناخت وضعیت موجود استان در همه حوزه ها و ارائه راهكار با هدف ایجاد آمایش سرزمین و شناسایی و برطرف كردن تهدید ها تدوین می شود.
ایرج كارخایی افزود: 300 دوره آموزشی در قالب 90 هزار نفر ساعت در سه سال اخیر، برگزاری یك دوره رزمایش و افزایش مولدهای برق دستگاه های اجرایی از 80 عدد به 100 از جمله اقدامات پدافند غیرعامل در استان سمنان در دولت تدبیر و امید بوده است.
وی با اشاره به این كه در شهرستان ها در چهار فصل شورای پدافند غیرعامل برگزار می شود، خاطرنشان كرد: به دستور مقام معظم رهبری هشت آبان سال 82 دستور تشكیل كمیته دائمی پدافند غیرعامل با هدف مصون ماندن كشور از حملات سایبری و زیستی تشكیل شد.
وی بیان داشت: با توجه به این كه ایمنی افراد جامعه، رعایت مسایل پدافندی، جانمایی شهری، نیاز به گفتمان سازی و فرهنگ دارد، تا كنون مقوله پدافند غیرعامل د بسیاری از حوزه های حساس به درستی رعایت نشده است.
مدیركل پدافند غیرعامل استان سمنان با بیان اینكه جامعه هنوز به این باور نرسیده كه پدافند سدی است در مقابل تهدید های سایبری، زیستی كه باید بیش از پیش در دستور كار قرار گیرد، افزود: در بحث اجرایی هنوز انتظارها از دستگاه های اجرتیی خدماتی و زیرساختی، شهرداری ها در اجرایی اصول پد افند غیرعامل بر آورده نشده است.
وی بیان داشت: استكبار جهانی به علت این كه انقلاب اسلامی را با حضور مقتدرانه نظام و مردم مانع دستیابی به اهداف خود می بیند كه عامل بیداری دیگر جوامع شده است همچنان دسیسه هایی و تهدیدهایی را در مقابل ایران دارند كه نیاز است تمهیدات و راهبرد اساسی كشور از جمله مصون سازی كشور پدافند غیرعامل اجرایی شود.
وی با اشاره به تاریخچه رعایت اصول پدافند غیرعامل در كشورهای پیشرو بر ضرورت همه جانبه به این مساله در كشور تاكید و خاطرنشان كرد: كشورهای قدرتمند در بُعد غیر نظامی در حوزه رعایت مبانی پدافند غیرعامل بسیار قدرتمند عمل كرده اند و ایران نیازمند افزایش قدرت غیرنظامی با اجرای پیوست های پدافند غیرعامل طرح های مختلف با هدف ارتقای امنیت زیستی، محیطی و سایبری است.
وی یادآور شد: در مراحل اجرایی ساخت و سازها در استان سمنان، اصول و دستورالعمل‌هایی كه در مبانی پدافند غیرعامل در قانون الزام شده است باید جدی‌تر گرفته شود.
كارخایی، رعایت اصول پدافند غیرعامل به ویژه در طرح های عمرانی بخش دولتی را ضروری عنوان و خاطرنشان كرد: رعایت این اصول به نوعی پیشگیری و پیش‌بینی برای اصول دفاعی در شرایط بحرانی است تا دست كم دستگاه های اجرایی و خدماتی در زمان تهدید دشمنان در امان بمانند.
مدیركل پدافند غیرعامل استان سمنان با اشاره به ماده 215 برنامه توسعه كشور مبنی بر ضرورت ارایه پیوست پدافند غیرعامل در كنار پیوست های زیست محیطی برای تمام طرح‌ها عمرانی دولتی، ادامه داد: بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در اردیبهشت 96 تمام استانداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی، موظف و مكلف به رعایت الزامات و ملاحظات پدافند غیرعامل در مراحل ساخت و توسعه عمرانی هستند.
كارخایی، درباره روند اجرایی الزام پیوست پدافند غیرعامل در ساخت و سازها ،گفت: سازمان برنامه و بودجه كشور در جریان تخصیص اعتبار به طرح‌های عمرانی در سطح بالا، به نحوه اجرای پیوست پدافند غیرعامل طرح‌ها نیز توجه دارد و تخصیص اعتبار متناسب با آن اجرا می‌شود و از این طریق، كارفرما ملزم به رعایت و اجرای این اصول در ساخت‌وسازهاست.
وی یادآور شد: در استان سمنان حدود 2 سال است پیوست پدافند غیرعامل در اجرای طرح های عمرانی بزرگ با نظارت اجرا می‌شود كه طرح های آبرسانی مانند سد كالپوش، توسعه دانشگاه‌ها مانند دانشگاه گرمسار و شاهرود و نیروگاه های انرژی برق، مسایل و اصول پدافند غیرعامل مورد توجه بوده و بر اجرای آن نظارت شده است.
وی با اشاره به فعالیت 2 شركت مشاور برای اجرای اصول پدافند غیرعامل در استان سمنان، گفت: 2 شركت بومی استان در اجرای طرح های شهرسازی و راهسازی فعالیت دارند و به دستگاه های اجرایی مرتبط استان سمنان، مشاوره‌های تخصصی در زمینه اصول پدافند غیرعامل ارایه می‌دهند. كارخایی با اشاره به جایگاه و ماموریت‌های گسترده پدافند غیرعامل در حوزه های مختلف كه رسالت اصلی آن حفظ و حراست از جان و مال مردم ، زیرساخت‌ها و سرمایه‌های كشور و كاهش آسیب‌پذیری و افزایش پایداری ملی و تداوم خدمات‌رسانی در زمان بحران است، افزود: حوزه پدافند كالبدی و فنی یكی از مهمترین بخش‌های كاری پدافند غیرعامل است كه باید برای رعایت الزامات و ملاحظات پدافند غیرعامل در كلیه طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای و ساخت‌وسازها، تدابیر لازم را اتخاذ و نظارت عالی داشته باشد.
مدیركل پدافند غیرعامل استان سمنان بیان كرد: وجود اسناد، قوانین و مقررات بالادستی متعدد مانند اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل مصوب فرماندهی معظم كل قوا ، اسناد راهبردی نظام در حوزه دفاعی، مصوبات مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام ، قوانین برنامه چهارم و پنجم و ششم توسعه ، مبحث 21 مقررات ملی ساختمان ، مصوبه اخیر شورای عالی معماری و شهرسازی كشور مبنی بر ضرورت رعایت پدافند غیرعامل در طرح های توسعه و عمران شهری، نقطه قوتی برای تحقق چشم‌انداز پدافند غیرعامل است كه ضرورت دارد دستگاه‌های متولی اقدامات لازم به‌منظور اجرا و عملیاتی كردن آن‌ها تلاش كنند.
**اتصال 16 دستگاه اجرایی سمنان به فناوری مراقبت از اطلاعات تا پایان امسال
مدیر كل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان سمنان گفت: ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان زیر ساخت اصلی و زمینه ارتباطات پیوسته و یكپارچه كشور و دنیا قلمداد می شود و به همین دلیل در سال های اخیر شاهد حملات زیاد هكرهای سایبری در نقاط مختلف دنیا بوده ایم.
مسعود میررضایی، با بیان اینكه كمیته پدافند سایبری غیرعامل باید با رویكرد حفظ اطلاعات فعال باشد، تصریح كرد: كارگاه های آموزش حوزه سایبری طی دورهای مختلف در سطح استان و كشور با هدف آشنایی با باج افزارها و تهدیدهای سایبری برگزار می شود.
وی با اشاره به زیر ساخت های مناسب فناوری اطلاعات و ارتباطات در استان سمنان اشاره كرد و گفت: در چند مدت گذشته باج افزارها به بخش های نرم افزاری هیچ دستگاه دولتی و خصوص استان سمنان حمله و آسیب نرسانده اند.
وی به ایجاد مراكز تخصصی امنیتی آبفای دانشگاه سمنان اشاره كرد افزود: در این مركز آمادگی، پشتیبانی و امدادرسانی فضای سایبری در استان سمنان پوشش داده می شود.
مدیر كل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان سمنان با اشاره به اتصال سه دستگاه دولتی به سامانه «هانی پات» فناوری پویا و انعطاف پذیر برای مراقبت از اطلاعات كه وظیفه رصد تمام تراكنش های و پیش بینی و پیشگیری حملات را در دستگا های اجرایی بر عهده دارند، یادآور شد: پیش بینی شده تا پایان سال 96 نزدیك به 16 دستگاه دولتی به این سامانه مجهز شوند.
** پیش بینی برای تامین انرژی برق در شرایط بحرانی
مدیر عامل شركت برق منطقه ای استان سمنان گفت: مجموعه مردم و متولیان امر پدافند غیرعامل تمام ارگان های نظام موظف هستند حوزه های پدافندی غیرعامل خود را با هدف هدایت و كاهش آسیب ها و تهدیدها اجرایی كنند.
سید علی اكبر صباغ با اشاره به این كه انرژی برق امروزه یك نیاز ضروری مردم است كه در شرایط بحرانی امكان بیشترین آسیب‌پذیری را دارد، خاطرنشان كرد: برای تغییر زیرساخت های موجود و توسعه آن با هدف كاهش آسیب پذیری، نیاز به اعتبارات زیادی است.
وی با اشاره به این كه هدف از برگزاری مانورها در اوقات مختلف سال شبیه سازی اتفاقات و شرایط بحرانی برای دستگاه های خدمات رسان است، خاطرنشان كرد: با برگزاری این مانورها بسیاری از نقاط ضعف شناسایی، بررسی و بر طرف می شود.
وی، به تمرین استفاده از دیزل ژنراتورهای مولد برق برای زمان بحران و تهدید اشاره كرد و گفت: دو گانه سوز كردن برخی نانوایی ها و تامین منبع تغذیه سوخت در برخی دستگاه های اجرایی در شرایط بحرانی در این مسیر پیش بینی و اجرا شده است، به عنوان نمونه بیمارستان های استان سمنان به عنوان یكی از حیاتی ترین مراكز درمان و مورد نیاز در شرایط حمله و بحران، به مدت یك هفته ذخیره سوخت ژنراتورهای مولد برق دارند.
مدیر عامل شركت برق منطقه ای استان سمنان گفت: در بسیاری از مانورها و به ویژه در هفته پدافند غیرعامل برق بسیاری از دستگاه های اجرایی و بیمارستان ها قطع می شود تا میزان آمادگی آنان در شرایط بحرانی سنجیده شود.
** لزوم رعایت مبانی پدافند غیرعامل و پیشگیرانه فنی در ساخت و سازها
مدیر كل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری سمنان با تاكید بر اینكه رعایت اصول پدافند غیرعامل در ساخت و سازها به ویژه در طرح های دولتی بر عهده مسكن و شهرسازی، شهرداری‌ها و سازمان نظام مهندسی ساختمان به عنوان ناظران ساخت و سازها تعیین شده اند، گفت: از سوی وزارت مسكن و شهرسازی رعایت 22 مبحث در ساخت و سازها الزامی شده است كه اصول پدافند غیرعامل مبحث 21 است.
حسن شكریان افزود: جانمایی های شهری، شهرسازی، خیابان بندی ها از جمله مبحث 21 در رعایت اصولی پدافند غیرعامل است، این اصول و قوانین به شهرداری های استان سمنان كه متولی صدور پروانه ساختمانی هستند ابلاغ شده و باید در طراحی ها و اجرای آن نظارت كنند.
وی با اشاره به این كه وضعیت موجود زیر ساخت های شهری با تهیه طرح های جامع و تفصیلی حتی در خیابان بندی باید رعایت می شود، خاطرنشان كرد: توان مالی و اعتباری اجرایی كردن طرح ها از دیگر شرایط تاثیرگذار در اجرای پدافند غیرعامل است.
وی خاطرنشان كرد: حادثه پلاسكو یك تلنگر بزرگی بود كه ظرفیت و توان و خطراتی كه كشور را تهدید می كند را شناسایی و تبیین كنیم تا برای زمان بحران آمادگی كامل داشته باشیم تا كشور كمترین آسیب را در زمان تهدید دشمنان به خود ببیند.
مدیر كل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری سمنان یادآور شد: در جریان ساخت و سازها، رعایت مسایلی مانند مكان‌یابی، بررسی و پیش‌بینی مخاطرات، پوشش طبیعی و دفاعی بنا، ملاحظات مصون‌سازی در برابر خطرات بیرونی و رعایت اصول حفاظتی به ویژه در روزنه‌های ورودی بنا برای خروج از دسترسی دشمن، از مباحث پیشگیرانه پدافند غیرعامل برای محافظت‌های بیشتر در زمان بحران است.
**جانمایی بیمارستان ها با رعایت اصول پدافندی
رابط و مسوول دبیرخانه پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان گفت: جانمایی بیمارستان در برخی مواقع بر اساس اصول پدافند غیرعامل به نفع سازمان های خصوصی رعایت نمی شود.
محمد حسن تجلی با اشاره به حساسیت حوزه سلامت و حیاتی بودن بسیاری از نكته‌های ریز در اجرای طرح ها، گفت: اگر 12 ثانیه خون به مغز نرسد منجر به فوت فرد بیمار می شود، پس جانمایی بیمارستان ها باید با اولویت پدافند تحقیقات و پژوهش انجام شود تا كمترین تلفات جانی را در بیمارستان ها شاهد باشیم، باید در تمام شهرستان ها یك بیمارستان مستحكم در شرایط ضروری و در هنگام حملات نظامی با پیوست رعایت اصول پدافندی ایجاد شود.
مسوول دبیرخانه پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان، بر ضرورت آگاهی مردم نسبت به لزوم و آثار رعایت اصول پدافند غیرعامل تاكید كردو گفت: شهروندان از مبانی و ضرورت اصول پدافند غیرعامل آگاهی كاملی ندارند و پیشنهاد شده به عنوان یك واحد درسی در دانشگاه ها تدریس شود تا به ویژه جوانان به عنوان نیروهای موثر جامعه با این مسایل آشنایی پیداكنند.
وی با اشاره به این كه وجود درخت ها در نقاط شهری علاوه بر جلوگیری از توسعه و ایجاد ریزگردها به عنوان یك مقوله پدافند غیرعامل است، افزود: خیلی از خیابان های شهرهای مختلف استان سمنان درخت ندارد، و رعایت این اصل باید در تمام شهرها رعایت شود.
وی به برخی از اصول پدافند غیرعامل در شهرسازی اشاره و تصریح كرد: ساخت ساختمان های 32 واحدی در كوچه های هشت و 6 متری در شرایط بحرانی مشكل ساز و غیر قابل كنترل می شود و شهرداری ها در ارایه چنین مجوزهایی باید به نكات مختلف توجه كنند.
رابط و مسوول دبیرخانه پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشكی استان سمنان گفت: بهترین روش برای اجرایی كردن پدافند غیرعامل گام برداشتن بر اساس استانداردهای تعیین شده است تا بهترین شكل مصون سازی برای شریان های حیاتی هر شهر به ویژه در مراكز درمانی و بهداشتی پیش بینی شود.
7344/6103 خبرنگار: امیرحسین كاشی منش ** انتشاردهنده: مصطفی دهقان
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادها در استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@ كانال اخبار ایرنا سمنان مراجعه كنید.
سمنان- ایرنا- پدافند غیرعامل به عنوان مجموعه اقداماتی برای مصون‌سازی شریان‌های حیاتی كشور در زمان تهدید و بحران، ضرورتی است كه با رعایت اصول آن در شرایط امروز، امنیت فردای نظام و حیات مردم در هر وضعیت تهدیدی به ارمغان خواهد آمد.
