به گزارش ايرنا دكتر 'محمد بقايي (ماكان)' عصر سه شنبه در همايش بين المللي علامه اقبال لاهوري در اسلام آباد پاكستان، با تبيين انديشه‌هاي اقبال لاهوي و مولانا، مولوي را شمس انديشه اقبال ناميد و گفت: اقبال فوايد آموزههاي عرفاني و فلسفي مولانا را برگرفته و خود را مبلغ انديشه‌هاي مولانا مي‌داند.
بقايي در ادامه سخنانش از 'اقبال لاهوري' به عنوان 'مولوي' عصر حاضر ياد كرد و گفت: پس از او كسي هم تراز مولانا نيست كه با فلسفه جديد و قديم، عرفان، تفكرات شرق و غرب، نظريههاي اجتماعي، سياسي و اخلاقي و تمامي پديدههاي نظري، عملي و علوم جديد آشنا باشد، لذا اقبال لاهوري 700 سال اطلاعات پس از مولانا را در چنته داشت.
اين پژوهشگر فرهنگ و هنر ايراني با اشاره به تأثيرات مولانا بر اقبال در مورد مهم ترين مضامين و مفاهيم مشترك گفت: اقبال در تمامي آثار خود از 'اسرار خودي' تا 'ارمغان مجاز' دلبستگي شديد خود را به افكار مولانا ابراز مي كرد تا جايي كه از او با نام هاي مرشد و پير ياد مي كند.
وي با بيان اينكه اقبال در جاويد نامه خود كه به سبك 'ارداوير افنامه'، 'سير العباد سنايي' و 'كمدي الهي دانته' به نگارش درآورد، مولوي را به عنوان راهنماي سفر خيال خود بر مي گزيند، ادامه داد: اين مهم بيانگر احترام عظيم براي مرشد و مراد خود است و عقل و عشق را در او ميجويد.
مؤلف مجموعه 24 جلدي 'بازشناسي افكار و آثار اقبال'، مولوي را شمس انديشه اقبال ناميد و تصريح كرد: اقبال لاهوري در جاي جاي آثارش فوايد آموزههاي عرفاني، اجتماعي و فلسفي مولانا را برگرفته است، اقبال خود را مبلغ انديشه‌هاي مولانا مي داند و رسالت خود را اين مي داند كه با ترويج مولانا و افكارش در شرق عالم (مسلمانان) تحرك پديد آورد تا حركتي را كه از خود دارند از بيگانه نجويند.
بقايي با بيان اينكه اقبال عصر خود و مولانا را از بسياري جهات هماهنگ مي‌داند، افزود: در زمان مولانا به دنبال استيلاي مغولان فضائل اخلاقي در انحطاط به سر مي‌برد، مغولان سبب از بين رفتن قدرت سياسي شرق شدند، اقبال نيز معتقد بود در دنياي امروز مغولان تازهاي آمدند: عقل گرايي مفرط و فناوري غرب. از اين رو اقبال رسالت خود را در آن ديد كه مانند مولانا به مقابله با اين خطر برخيزد.
وي ادامه داد:مولانا در زمان چيرگي و حتي زماني كه 'معين الدين پروانه'، وزير آنان بود، آشكارا از آنان بد مي گفت و مردم را به ايستادگي ترغيب مي كرد تا استقلال يابند و اين انديشه از مضامين محوري افكار اقبال است، به بيان ديگر او نقش مولوي را در 700 سال پيش براي خود قائل است.
مؤلف 'لعل روان' افزود: اقبال از مولانا آموخت كه جوامع بشري جز با عشق فعال نمي شوند، اين عشقي است كه اقبال در كتاب 'بازسازي انديشه ديني' آن را راه حياتي مي‌داند و او آموخت كه انسان واقعي بايد پيوسته در طلب آرمانهاي انساني باشد كه پويايي و تلاش سرلوحه آن است و اين انديشه حضور خود را در همه سرودههاي اقبال نشان ميداد.
مؤلف 'در شبستان ابد' وجه ديگر تشابه مولانا و اقبال لاهوري را اينگونه بيان كرد: اقبال و مولوي هر دو متفكري پويا و تكامل طلب بودند و به نظر هر دو آدمي از اسفل به اعلي مي رود و براي پيشرفت انسان محدوديتي نيست.
مولانا و اقبال تلاش را زندگي و عدم تحرك را مرگ مي دانند و هر دو رسيدن به جاودانگي را به ميزان تلاش آدمي مي دانند، هر دو با زمينه تفكرات پيش از خود آشنا بودند، هر دو در قلمرو عقل حضور دارند، ولي نمي خواهند ماوراء عقل را تجربه كنند. هر دو شاعر جهاني اند، شعرشان فلسفي، اجتماعي و عرفاني است.
بقايي تصريح كرد: اقبال بر خلاف صوفيه وحدت وجودي معتقد به مقام فنا في الله نيست، بلكه معتقد است خود انسان پس از طي مراحل سلوك در كنار خود اعلي جاي مي گيرد و خداي گونه مي شود، از ديد اقبال خدا نيازمند انسان متعالي و كمال يافته است.
به گزارش ايرنا، همايش سه روزه بزرگداشت علامه اقبال لاهوري از سوي موسسه پژوهشي مطالعات ' مسلمان' اسلام آباد با حضور صاحبنظراني از كشورهاي افغانستان، آذربايجان، چين، تاجيكستان، سريلانكا، سودان، تركيه، آمريكا، تركيه، مجارستان روسيه و ديگر كشورها در اسلام آباد پايتخت كشور پاكستان برگزار شد.
اين همايش فردا چهارشنبه به كار خود پايان مي دهد.
علامه اقبال لاهوري نخستين كسي بود كه ايده ايجاد يك كشور مستقل را براي مسلمانان شبه قاره هند مطرح كرد كه در نهايت منجر به ايجاد كشور پاكستان شد.
مردم پاكستان، علامه اقبال را شاعر ملي كشورشان مي دانند.
اين شاعر نامدار در سال 1256 شمسي (1877 ميلادي) متولد شد و در ارديبهشت 1317 (21 آوريل 1938 ميلادي) در 61 سالگي ديده از جهان فرو بست. مقبره او در شهر لاهور پاكستان است.
مردم پاكستان همه ساله روز نهم نوامبر را به عنوان زادروز علامه اقبال لاهوري جشن مي گيرند و به اين شاعر و فيلسوف بزرگ كه توانست با اشعار و ايده هايش، فضايي انقلابي براي ايجاد يك كشور مستقل در بين مردم كشورش ايجاد كند، اداي احترام مي كنند.
محمد اقبال لاهوري معروف به 'علامه اقبال'، شاعر، فيلسوف، سياستمدار و متفكر مسلمان پاكستاني بود كه اشعار زيادي نيز به زبانهاي فارسي و اردو سروده است.
بيشتر آثار علامه اقبال لاهوري، شخصيت بزرگ تاريخ پاكستان، به زبان فارسي سروده شده و فقط سه منظومه از اشعار او به زبان اردو است.
'زبور عجم'، 'جاويد نامه'، 'اسرار خودي' و 'اسرار و رموز'، 'ارمغان حجاز' و از جمله آثار برجسته علامه اقبال است كه به زبان فارسي سروده شده است.
شبد**6125*9122*سيدبهادر حسيني**انتشار دهنده: مهدي نعمتي
اسلام آباد - ايرنا - پژوهشگر تاريخ، ادب و هنر و استاد دانشگاه از علامه اقبال لاهوري به عنوان مبلغ انديشه هاي مولانا ياد كرد و گفت: علامه اقبال، مولوي عصر حاضر است.
