نخستین تالار موزه ای یك هنرمند زن ایرانی افتتاح شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا این هنرمند چندی پیش 51 اثر خویش را وقف دانشگاه تهران كرده بود؛ اكنون این فضا نخستین تالار موزه ای یك هنرمند زن در تاریخ هنر ایران به شمار می رود.
آثار وی خلق شده از تركیب آینه‌كاری، اشكال هندسی، نقش‌مایه‌ها و نقاشی پشت شیشه و به سبك مدرن است.
وی نخستین هنرمندی است كه تركیب تكنیك قدیمی نقاشی پشت شیشه، آینه‌كاری، خاتم‌كاری و هندسه اسلامی و طراحی معمارانه را در ایجاد آثار هنری تجسمی خود بكار برد.
به گزارش روز شنبه ایرنا در این مراسم مجید سرسنگی معاون فرهنگی دانشگاه تهران، گفت: به نمایندگی از دانشگاه تهران، حضور این هنرمند را در این باغ كه نشانه ای از قدمت فرهنگ و علم در این كشور است گرامی می دارم و سلام رئیس دانشگاه تهران كه اكنون خارج از كشور هستند را به این هنرمند ابلاغ می كنم.
سرسنگی افزود: پس از حدود یك سال پیگیری، امروز شاهد افتتاح این نگارخانه هستیم. یك روز سید محمد بهشتی به من گفت كه می خواهم با برویم و كارگاه منیر فرمانفرماییان را ببینیم، من با این هنرمند دورادور از طریق آثارشان و اشتهاری كه در حوزه هنرهای تجسمی داشت آشنا بودم به فاصله چند روز این قرار را گذاشتیم و به اتفاق ضمن دیدین آثار ارزشمند او این بحث مطرح شد كه این كارها وقف دانشگاه تهران و در این دانشگاه نگهداری شود.
سرسنگی، اظهار داشت: وقف نامه ای این هنرمند در حضور رئیس دانشگاه تهران امضا شد كه بر اساس آن 51 اثر از آثار او وقف دانشگاه تهران شد و دانشگاه تهران هم موظف شد در باغ نگارستان، مجموعه ای را به نام منیر شاهرودی فرمانفرماییان نامگذاری كند و تا زمانی كه پایه های این دانشگاه پا برجاست آثار او هم چون نگینی در این دانشگاه بدرخشد.
وی در ادامه اعلام كرد كه دو تشكر از منیر شاهرودی فرمانفرماییان، دارد، یكی به دلیل اینكه بانوی هنرمند بزرگی است و كارهایی را خلق كرده، نه فقط در ایران بلكه در سطح جهان مشهور است بطوریكه در همین چند روز كه خبر افتتاح این تالار پخش شده بود، بسیاری از موزه داران و گالری داران دیگر كشورها به من نامه زدند و این كار را ستودند.
معاون فرهنگی دانشگاه تهران، در ادامه افزود: تشكر دیگر من به دلیل وسعت نظر و روح بالای اوست كه بخشی از این آثار را به دانشگاه تهران هدیه كردند، من در طول سه دهه ای كه در حوزه فرهنگ كار كرده ام سه بار تلاش كردم هنرمندان برجسته ای كه به هر حال عمری از آنها گذشته بود، آثارشان را در مراكزی گردهم بیاورم تا از ایران خارج نشود؛ متاسفانه در هر سه مورد شكست خوردم و خوشحالم برای چهارمین بار این اقدام صورت گرفت و اثار خانم شاهرودی در جایی قرار می گیرد كه بزرگترین نهاد علمی و فرهنگی كشور است.
وی ادامه داد: همچنین از خانواده اوو از خانم ملكی كه در این مدت مانند یك دختر دلسوز در كنار هنرمند بود تا این پروژه به سرانجام برسد، تشكر كنم.
مجید سرسنگی، تاكید كرد: ما معمولا در خصوص هنر و هنرمندان حرف زیاد می زنیم، من امیدوارم بخشی از این حرف ها تبدیل به عمل شود. ما هنرمندان بزرگی در كشور داریم، افراد شاخص و برجسته ای داریم كه وظیفه ما به عنوان مدیران فرهنگی و هنری كشور این است كه بیشتر به آنان توجه كنیم. ملت و كشوری كه قدردان و متوجه هنر خودش نباشد، قطعا چیز زیادی برای گفتن نخواهد داشت. امیدوارم دوستانی كه در حوزه های مختلف مسئولیت دارند هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم شهرداری در خصوص توجه به هنرمندان گام های بلندی را بردارند.
این استاد دانشگاه در پایان سخنانش، اظهار كرد: تلاش ما این است كه باغ موزه نگارستان را كه تبدیل به یك فضای دلمرده، بدون تحرك و جنبش شده بود را تبدیل به یك فضای پویای فرهنگی فاخر كنیم. اعتقاد ما این است كه فضاهای میراث فرهنگی باید تماشاگر داشته باشند. طبیعتا این كارها علی الظاهر به مذاق برخی هم خوش نمی آید و من متاسفم كه در آستانه یك چنین برنامه خوبی، با برخی خبرهای مجعول كام ما را تلخ كردند اما قطعا ما از راهی كه شروع كردیم پا پس نمی گشیم .
در ادامه این مراسم فربود فرهی، عضو تولیت تالار دائمی منیرشاهرودی به سخنرانی پرداخت و گفت: نه تنها خود منیر شاهرودی این همه كار خیر و هنری كرده اند، بلكه خانواده او هم این رویه را داشته اند مثلا وقف محل انسیستو پاستور كه توسط پدر همسر این هنرمند انجام شد و بعد برادر همسرش، دكتر فرمانفرماییان باغ بسیار بزرگی را در پل تجریش وقف انسیستو پاستور كرد.زندگی خانواده فرمانفرماییان بالا و پایین بسیار داشته است و در تمام این مدت همسر منیر شاهرودی فرمانفرماییان مشوق این هنرمند بود.
اعضای تولیت این مكان بهمن كیارستمی، سیروس سمیعی و نسرین ملكی تالار دائمی منیر شاهرودی فرمانفرمایان به ریاست فربود فرهی است.
سپس سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی در ادامه مراسم گفت: یكی ار توفیقات من در زندگی آشنا شدن با این هنرمند بزرگ بوده است. در میان هنرمندان معاصر ما، كدام است كه می‌توان نام منیر را بر او گذاشت؟ هنرمند معاصری كه این مأموریت را داشته، از بین تمام هنرمندان دیگر ما، این منیر فرمانفرمائیان بود كه هم‌چون اسمش، هنرش نیز انعكاسِ نور و روشنایی است. او هیچ‌گاه خسته و متوقف نشده و نور و تلألو در ایشان كم فروغ نگشته است.
بهشتی افزود: درباره اهمیت و ارزش فرمانفرماییان 95 ساله همین بس كه او با بزرگانی چون اندی وارهول، جكسن پولاك و ویلم دكونینگ نشست و برخاست داشته و آثارش دو سال پیش در نخستین نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم نیویورك روی دیوار رفته است.
در این مراسم چهره هایی دیگر چون مجتبی حسینی، مجید ملانوروزی، علیرضا سمیعی آذر، مهندس مرتضی كاظمی، محمد سریر، فرامرز قریبیان، صابر ابر، فریدون آو، گلی امامی، هادی هزاوه‌ای، بهمن كیارستمی، فرامز قریبیان، بهزاد حاتم، امیرحسین اعتماد، امیرحسین حریری، شیرین پرتوی و گالری داران و علاقه مندان حضور داشتند.
بازدید از تالار دائمی منیر شاهرودی فرمانفرماییان از 25 آذر 1396 در مجموعه باغ‌موزه نگارستان برای عموم آزاد است. این موزه در تهران، میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع واقع شده است.
منیر شاهرودی چند اثر آینه‌كاری برای اماكن عمومی ساخت كه از آن جمله‌اند: «پانل‌هایی بزرگ برای هتل لاله»، «دو آینه بزرگ برای فرهنگسرای نیاوران»، «یك پانل اتاق خواب در كاخ نیاوران»، «یك مجسمه برای باغ موزه فرش» و آثاری برای خانه‌های خصوصی.
پس از انقلاب اثر حجمی از منیر فرمانفرمائیان با عنوان «آب روشنایی است» در «نمایشگاه باغ ایرانی» به نمایش درآمد.
او تنها هنرمندی است كه در ۴۰ سال اخیر از تركیب آینه‌كاری، اشكال هندسی، نقش‌مایه‌ها و نقاشی پشت شیشه استفاده كرده تا آثار مدرن خود را خلق كند. سبك متمایز او، كه در اواخر دهه ۴۰ و دهه ۵۰ شكل گرفت، از پیوندهای قوی و عمیق با كشورش و كارآموزی در نیویورك پدید آمده است. در سال ۲۰۱۵، فرمانفرمائیان نخستین هنرمند ایرانی شد كه آثارش در یك نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم به نمایش درآمد.
منیر شاهرودی در سال ۱۳۰۱ خورشیدی در شهر قزوین زاده شد. هشت ساله بود كه به همراه پدرش كه نماینده مجلس شده بود، به تهران آمد. او در دانشكده هنرهای زیبای تهران (۱۹۴۴–۱۹۴۶) تحصیل كرد. در همین سال‌ها یك تاریخ هنرنویس و باستان‌شناس آمریكایی توجه او را به خطوط و فرم‌های پرلطف و خوش‌تركیب و ساده اشیای باستانی جلب كرد. تصمیم گرفت به پاریس برود كه مركز هنرهای آوانگارد در اوایل قرن بیستم بود، اما آشنایی با دوستانی از جمله منوچهر یكتایی نقاش و شاعر كه بعدها با او ازدواج كرد، مسیر او را عوض كرد. در سال ۱۳۲۴ با قایق بخاری در جریان جنگ جهانی دوم عازم ایالات متحده شد و به مدت سه سال در مدرسه طراحی پارسونز در رشته تصویرسازی مُد (۱۹۴۶–۱۹۴۹) و دانشگاه كورنل (۱۹۴۸–۱۹۵۱) به تحصیل پرداخت.
منیر شاهرودی در دهه ۱۳۳۰ به‌عنوان تصویرگر مُد برای نشریاتی چون تاون، كانتری، و گلامور طرح لباس می‌كشید و به‌عنوان گرافیست تجاری و طراح مُد برای فروشگاه‌های بزرگ كار می‌كرد. در همین زمان بود كه اندی وارهول را ملاقات كرد. این دوستی ادامه یافت.
منیر پس از جدایی از منوچهر یكتایی با ابوالبشر فرمانفرمائیان، دانشجوی حقوق دانشگاه كلمبیا ازدواج كرد و نام خانوادگی او را به‌عنوان نام هنری خود برگزید.
بعد از غیبتی ۱۳ ساله، در ۱۳۳۶ (۱۹۵۷) به ایران بازگشت. برخی از آثار او در دوسالانه ونیز، ۱۹۵۸ به نمایش درآمد. یك نقاشی انتزاعی از او كه در نخستین دوسالانه تهران در سال ۱۳۳۷ به تماشا درآمد، مدال طلا را برای او به ارمغان آورد. در سفرهای متعددی به مناطق مختلف ایران با فرهنگ و هنر بومی و سنتی ایران آشنا شد. این سفرها همچنین سبب شد او مجموعه‌ای شامل بیش از ۶۰ نقاشی قهوه‌خانه‌ای، بیش از هزاران قطعه نقاشی پشت شیشه، انبوهی از جواهرات نقره‌ای تركمن‌ها، تعدادی در، قاب‌های پنجره و پانل‌های دیواری نقاشی‌شده گردآوری كند.
در چهارمین دوسالانه تهران در سال ۱۳۴۳، بار دیگر یك نقاشی انتزاعی از او به تماشا درآمد و با همان اثر در دوسالانه ونیز آن سال نیز شركت كرد. سال بعد، در «نمایشگاه پاله دو كنگره در مونت كارلو شركت كرد و نمایشگاهی به همراه پرویز تناولی در «انجمن فرهنگی ایران و ایتالیاً برپاكرد.
منیر فرمانفرمائیان یك چهره سرشناس در نقاشی ، حجم و طراحی است و در میان هنرمندان تجسمی دنیا به عنوان یك هنرمند صاحب سبك شناخته می شود.

فراهنگ **1085** 9246 ** 1823 تنظیم كننده : علیرضا مرادی ** انتشار: طاهره نبی اللهی