میزگرد ایرنا/اجرای قانون هوای پاك و تعطیلی پنجشنبه، راهكار رفع آلودگی هوای قم

تاكید بر مشاركت رسانه ها و مردم درحل بحران آلودگی هوا، اهمیت استفاده از انرژی های پاك و سوخت استاندارد ، نظارت جدی بر موضوع مهم معاینه فنی خودروها و استقبال از صنایع پاك از جمله موضوع هایی بود كه در میزگرد ایرنا مركز قم مورد توجه قرار گرفت.

**مدیركل حفاظت محیط زیست قم در این میزگرد گفت: خبرگزاری جمهوری اسلامی همواره در مسیر آگاهی بخشیدن به مردم در موضوع های محیط زیستی پیشگام بوده است و این میزگرد نیز اقدام پسندیده ای برای توجه دادن ذهن شهروندان به اهمیت داشتن هوای پاك و راهكارهای كاهش آلودگی هواست.
تورج همتی افزود: اجرای قانون هوای پاك كه در سال جاری توسط دولت به همه دستگاه های اجرایی ابلاغ شد، تنها راهكاری است كه با عمل به آن می توانیم سطح آلودگی هوای شهرهای كشور از جمله قم را كاهش دهیم و در این زمینه مشاركت مردم در كنار نهادهای اجرایی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
با توجه به اهمیت هوای پاك، از سال 1380 برای مقابله با آلودگی هوا برنامه كاهش آلودگی هوا مصوب و اجرا شد كه یكی از برنامه هایی كه از سوی دولت به مجلس رفت، قانون هوای پاك است.
سال 90 لایحه ای از سوی دولت تهیه و به مجلس ارسال شد تا ایرادها برطرف شود و بعد از بررسی در سال 96 به عنوان قانون هوای پاك تصویب و به تمام دستگاه های دولتی ابلاغ شد.
وی ادامه داد: برای رسیدن به موفقیت در سیاست كاهش آلودگی هوا، باید همه بخش ها با تعهد اجتماعی به تكالیف خود عمل كنند و اجازه ندهند سلامت شهروندان به خاطر منافع مالی، با خطر رو به رو شود؛ حضور رسانه ها و انجمن های دوستدار محیط زیست در موفقیت برنامه های مقابله با آلودگی هوا، بسیار موثر است.
وی بااشاره به اهمیت استفاده ازایده های نو و شركت های دانش بنیان در استقرار صنایع پاك در كشور و استان، بیان كرد: همزمان با اجرای برنامه های توسعه ای كشور باید مراقب محیط زیست و سلامت شهروندان بود و از صنایع پاك استقبال كرد كه آلودگی های محیط زیستی كنترل شده ای دارند.
همتی گفت: قم از جمله استان هایی است كه از پدیده آلودگی هوا رنج می برد اما هنوز در میان هشت كلان شهركشور كه با مشكل جدی آلودگی هوا رو به رو هستند قرارنگرفته است، متاسفانه باید گفت اگر وضعیت به همین صورت ادامه یابد، شهر قم نیز در آینده نزدیك به این جمع اضافه خواهد شد.
وی با اشاره به وجود كارگروه مقابله با گرد و خاك در استان قم، افزود: مشكل عمده دیگری كه قم با آن رو به روست، مساله گرد و غبار با منشاء داخلی است كه اگر برای آن فكری نشود، تعداد روزهایی كه آسمان قم غبار آلود است به خصوص در فصل گرم سال، افزایش خواهد یافت.
وی با بیان اهمیت استفاده از انرژی های پاك در كاهش آلودگی هوای شهر، ادامه داد: با توجه به موقعیت جغرافیایی قم، استفاده از انرژی های خورشیدی در سطح شهر می تواند حجم بالایی از آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی و فعالیت نیروگاه حرارتی را كاهش دهد.
همتی بااشاره به اهمیت استفاده ازسوخت استاندارد در خودروها برای كاهش آلودگی هوای شهر، گفت: در تلاش هستیم تا در قم از سوخت هایی كه استانداردهای بالاتری دارند استفاده و شرایط را برای اسقاط هر چه بیشتر خودروهای فرسوده فراهم كنیم.
وی بیان كرد: برای كاهش آلودگی هوای شهر علاوه بر سهم دستگاه های اجرایی و تقویت سیستم حمل و نقل عمومی، مردم نیز می توانند با كاهش استفاده از خودروهای تك سرنشین و استفاده از دوچرخه در مسیر های نزدیك، نقش بسزایی در سالم سازی هوای شهر قم، داشته باشند.
وی ادامه داد: دستگاه های نظارتی باید از تردد خودروهای فرسوده و بدون معاینه فنی به خصوص در بخش حمل و نقل شهر قم جلوگیری كنند.

** پدیده هارپ در خشكسالی قم تاثیری ندارد
مدیركل هواشناسی استان قم نیز در این میزگرد با اشاره به این كه پدیده هارپ در نیامدن باران و خشكسالی شهر قم تاثیری ندارد، گفت: این موضوع ساخته ذهن افرادی است كه از علم هواشناسی اطلاعی ندارند و تنها از ابزار شایعه و بزرگ نمایی برای بیان این مطلب استفاده می كنند.
یحیی زارع افزود: مقیاس جو زمین بسیار گسترده است و پروژه هارپ نمی تواند در خشكسالی و تر سالی آن تاثیری داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر این پدیده كارآمد بود، كسانی كه مدعی ساخت و استفاده از آن هستند، جلوی طوفان های ویرانگر آمریكا را می گرفتند، این سخنان ارزش علمی ندارد و باید ذهن مردم ایران از این شایعه ها دور شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره با آغاز فعالیت سامانه بارشی درقم تاكید كرد: با وجود این بارندگی ها، این استان نسبت به میانگین بارش ها در سطح استان های كشور در جایگاه بیست و نهم قرار دارد و لازم است مسئولان و مردم در كنار یكدیگر با صرفه جویی، راهكاری های لازم برای عبور از این بحران را مهیا كنند.
زارع گفت: وظیفه هواشناسی، پیش بینی وضعیت هوا بر اساس داده های ایستگاه های سطح زمین، رادارها و ماهواره های بین المللی است؛ كارشناسان هواشناسی بر اساس این داده ها، مدل های هواشناسی را طراحی و پیش بینی های لازم را ارائه می دهند.
وی با اشاره به این كه مدل های پیش بینی وضعیت هوا، به صورت جهانی، منطقه ای، كشوری و استانی تهیه می شوند، افزود: مدل های جهانی برای پیش بینی هوای استان ها دقت لازم را ندارد و برای ارائه یك مدل جامع باید به همه داده های هواشناسی توجه كرد.
وی ادامه داد: اداره كل هواشناسی قم، پیش بینی های خود را در قالب پیش بینی های كوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در اختیار مسئولان استان قرار می دهد.
زارع گفت: پیش بینی های بلند مدت اداره كل هواشناسی در حدود 70 درصد به واقعیت منجر می شود، بنابراین تصمیم سازان و تصمیم گیران استان می توانند بر مبنای این اطلاعات اقدام های مورد نیاز را انجام دهند.
وی بیان كرد: برای تصمیم گیری صحیح در برخورد با پدیده آلودگی هوای شهر قم در قالب طرح جامع «مقابله با آلاینده ها و گرد و خاك» باید به آمار و اطلاعات درست و دقیق دسترسی داشته باشیم كه در همین جا لازم است دستگاه های اجرایی استان همكاری لازم را داشته باشند و اطلاعات خواسته شده را در اختیار مجریان طرح قرار دهند.
وی ادامه داد: بیش از 20 دستگاه در جریان مقابله با آلودگی هوای شهر قم نقش دارند و باید به تكالیف خود در این زمینه عمل كنند.
زارع گفت: در فصل های گرم سال پدیده گرد و خاك و در فصل های سرد بحث آلودگی های شیمیایی در آسمان قم مشاهده می شود، بر اساس اطلاعات ایستگاه های هواشناسی استان، سرعت باد در فصل های سرد سال پایین است و نمی تواند آلودگی محیط را جا به جا كند، بنابراین اكتفا به باد و باران برای مقابله با آلودگی ها هوا در شهر قم، قابل توجیه نیست.
وی با اشاره به وضعیت نامناسب قم در برخورداری از بارش های جوی، افزود: اداره كل هواشناسی استان آماده است تا اطلاعات مرتبط با وضعیت هوای قم را در اختیار همه بخش ها به خصوص كشاورزان كه بالاترین حجم مصرف آب را دارند قرار دهد، تا آنان بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت به بهره برداری از مزارع خود اقدام كنند.
وی بیان كرد: با وجود كاهش بسیار زیاد حجم بارش ها در استان، صرفه جویی و استفاده از روش های نوین آبیاری تنها راهكاری است كه با استفاده از آن می توان آینده كشاورزی قم را حفظ كرد.
وی ادامه داد: همچنین اداره كل هواشناسی استان قم آمادگی دارد بر اساس اطلاعات نقشه های هواشناسی، به متقاضیان فعالیت در بخش صنعت كمك كند تا بهترین مكان را برای استقرار واحد تولیدی خود انتخاب كنند؛ در نتیجه این كار، واحدهای صنعتی در مسیر بادهای غالب مستقر نمی شوند و آلودگی كمتری وارد هوای شهر می شود.

** تركیب گرد و خاك با آلودگی های گازی در هوای قم یك فاجعه زیست محیطی
همچنین معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست استان قم در این جلسه گفت: سطح دریاچه نمك هنوز مرطوب است و گرد و خاك ملموسی از آن در آسمان شهر قم منتشر نشده است، اما اگر این دریاچه كه 20 برابر قم مساحت دارد به طور كامل خشك شود و گرد و خاك آن با آلودگی های گازی و شیمیایی موجود در آسمان قم تركیب شود، فاجعه زیست محیطی رخ می دهد و سلامت همه شهروندان به خطر می افتد.
دریاچه نمك در ناحیه شرقی استان قم و درحد فاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگترین دریاچه فصلی و فراشور كشور است كه حدود 200 هزار هكتار وسعت داشته و یك سوم آن در محدوده جغرافیایی استان قم قرار گرفته است و دارای ساختار زمین شناختی كم نظیر شامل پوسته نمكی و حاشیه باتلاقی است.
این دریاچه كه در دهه های گذشته از طریق رودخانه های كرج، جاجرود، شور، قمرود و قره چای كاملا پرآب بوده است، اكنون با قطع حقابه ها، خشكسالی مستمر و برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی كه باعث پیشروی آب های فراشور در سفره های زیرزمینی به سمت دشت ها و نابودی پوشش گیاهی و اكوسیستم منطقه شده، به یكی از كانون های فعال ریزگردها در منطقه تبدیل شده است.
سید احمد شفیعی افزود: نیروگاه حرارتی، خودروهایی كه در سطح شهر تردد می كنند، واحدهای صنعتی و كوره های آجر پزی، عمده ترین عوامل آلودگی هوای شهر قم هستند.
وی بیان كرد: برای مقابله با آلودگی هوای شهر و سالم سازی محیط زیست قم باید رسانه ها، افكار عمومی مردم را نسبت به آثار مخرب این آلودگی ها، آگاه كنند تا شهروندان بدانند اگر امروز كاری برای كاهش آلودگی هوای قم صورت نگیرد در مدت كوتاهی این شهر به سرنوشت تهران دچار خواهد شد.
معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست قم نیز در خصوص اقدام های انجام شده برای كاهش آلودگی های گازی در هوای شهر قم، گفت: علاوه بر تلاش های صورت گرفته برای عرضه بنزین بدون سرب در استان، میزان مصرف سوخت مازوت كه از جمله آلوده ترین سوخت های فسیلی است، در كوره های آجر پزی قم با گازسوز شدن این واحدها 90 درصد كاهش پیدا كرد.

** كاهش روزهای پاك قم
معاون نظارت و پایش اداره كل محیط زیست قم نیز در این میزگرد، گفت: دستگاه های نظارتی سنج آلودگی هوا درقم نشان می دهند وضعیت هوای شهر نسبت به مدت مشابه سال قبل با وضعیت بدتری رو به رو بوده و تعداد روزهایی كه هوای قم آلوده ارزیابی شده به خصوص برای گروه های سنی حساس، افزایش یافته است.
اسماعیل احمدی زاده، افزود: برای نمونه تعداد روزهای ناسالم برای گروه های حساس در فصل تابستان نسبت به مدت مشابه سال قبل از 13 روز به 49 روز رسیده است، همچنین تعداد روزهای خطرناك در همین بازده زمانی از یك به سه روز رسیده است.
وی بیان كرد: انسان بیش از آب و غذا برای ادامه زندگی خود به هوا نیاز دارد و اگر این وضعیت آلودگی هوا در شهر قم ادامه یابد در آینده نزدیك مشكل های زیست محیطی فراوانی ایجاد می شود و سلامت شهروندان در معرض خطر جدی قرار می گیرد.
معاون نظارت و پایش اداره كل محیط زیست قم ، گفت: كمیته ای در ستاد مدیریت بحران استان وضعیت آلودگی شهر قم را رسیدگی می كند و در مواقع لزوم برای برخی اقدام ها، همچون تعطیل شدن مدارس و یا برخورد با واحدهای تولیدی متخلف، تصمیم می گیرد.

**لزوم تعطیلی پنجشنبه ها
وی ادامه داد: در خصوص تاثیر مفید تعطیلی روزهای پنجشنبه بر كاهش آلودگی هوای شهر قم تحقیقات بسیاری انجام شده و مكاتبه هایی در این زمینه با دستگاه های مسئول صورت گرفته است اما هنوز نتیجه ای از آن حاصل نشده است.
وی بیان كرد: شهر قم در مسیر تردد 17 استان كشور قرار گرفته است و همین حجم بالای سفرهای عبوری و وجود خودروهای فرسوده در داخل شهر، سهم بالایی از آلودگی هوا را به خود اختصاص داده اند.
احمدی زاده گفت: اكنون در شهر قم حدود 300 هزار خودرو و 100 هزار موتور سیكلت كه 20 برابر یك خودرو با استاندار یورو، آلودگی ایجاد می كند، تردد دارند و برای سالم سازی هوای شهر نیاز است كه تردد این تعداد وسیله نقلیه، كاهش یابد.
وی بیان كرد: باید استفاده از خودروهای برقی و گاز سوز در بخش حمل و نقل و استفاده از نیروگاه های خورشیدی در بخش انرژی مورد توجه مسئولان استان قرار گیرد تا شاهد كاهش روزهای آلوده شهر قم باشیم.
در ایران، بحران آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگی چون تبریز، مشهد، اراك ، اصفهان، شیراز و اهواز، منجر به تشكیل ستاد اجرایی كاهش آلودگی هوا و اعلام روز 29 دی ماه به عنوان روز ملی هوای پاك از سال 1374 شد.
7405/ 6133/ گزارش: سید محمد ابراهیم جنابان ** انتشار دهنده: جعفرمسلمی