به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، آئین بیست و سومین دوره جشنواره تحقیقات علوم پزشكی رازی اخیرا و همچون سایر جشنواره ها، با معرفی و تجلیل از پژوهشگران و محققان برتر حوزه سلامت كشور برگزار شد.
این جشنواره ها با تقدیر و اهدای جوایز به تعدادی از منتخبان هیات داوران همراه است، اما به باور برخی از همین برگزیدگان حوزه، برگزاری چنین آئین هایی هرچند برای تشویق تاثیرگذار است، در كل برای حمایت از شاكله پژوهشی كشور كه به اعتقاد آنها با امكانات اندك در حال فعالیت هستند، اقدام ناچیز و بسیار محدودی است.
برخی، چرایی این حمایت كمرنگ را بی اثربودن بخش پژوهش در كشور دانسته و معتقدند همین مقدار بودجه و حمایت هایی هم كه در حال حاضر از بخش پژوهش كشور به عمل می آید، زیاد است. در مقابل، برخی نیز همچون دكتر مصطفی قانعی به عنوان یكی از برگزیدگان بیست و سومین جشنواره رازی چنین دلائلی را منطقی نمی دانند.
**این كه پژوهش برای كشور دستاوردی ندارد، اشتباه محاسباتی است
دكتر قانعی كه با خبرنگار گروه علمی ایرنا سخن می گفت، اظهار كرد: اگر بخواهیم راجع به پژوهش صحبت كنیم باید اتفاقات یك دهه اخیر حوزه علم و فناوری در كشور را مد نظر قرار دهیم، چراكه تا قبل از آن، این حوزه هیچ موجودیتی نه از لحاظ تولید علم و نه از لحاظ تولید فناوری نداشت.
دكتر قانعی افزود: كشورمان حدود یك دهه است كه رشد علمی خود را تجربه می كند و این رشد علمی مدیون یك برنامه ریزی و همچنین مطالبه ای بوده است كه از سوی رهبر معظم انقلاب شكل گرفته است.
وی در ادامه اظهاركرد: البته اینكه ادعا كنند بخش پژوهش در كشورمان دستاوری نداشته، یك اشتباه محاسباتی است، به هرحال كشورمان حدود یك دهه است كه به لحاظ تولید علم موجودیت پیدا كرده و توانسته است خود را به دنیا نشان دهد.
دبیر ستاد حوزه زیست فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری با تاكید براینكه كشورمان در حال عبور از مرحله بلوغ علمی به سر می برد، افزود: البته بعد از علم می رویم سراغ فناوری و سپس تجاری سازی و كسانی كه این مراحل را پشت سر می گذارند، در آینده رهبری حوزه پژوهشی را بر عهده خواهند گرفت و كار را پیش خواهند برد.
وی ادامه داد: بنابراین از لحاظ رشد، ما مراحل ابتدایی بلوغ را در این دوره طی كرده ایم اما اینكه هنوز بالغ نشده ایم و به آن نقطه مطلوب و مورد نظر دست نیافته ایم مسئله صحیحی است؛ اما آیا انتظار ما از این حوزه و نگاه مان به آن نیز صحیح است یا نه؟
دكتر قانعی همچنین با بیان اینكه برخی ادعا می كنند حوزه پژوهش كشور پاسخگوی رفع معضلات كشور نیست، گفت: این درحالی است كه اگر دقت كنید هنگامی كه از اعضای هیات علمی دانشگاه خواستیم تولید علم انجام دهند و برنامه ریزی كردیم آنها انجام داده اند.
**اثربخشی بخش پژوهش در گرو تقاضا و حمایت های مادی
دكتر قانعی در ادامه اظهاركرد: هنگامی كهن هادی مانند وزارت دفاع به دانشگاه ها مراجعه و پروژه های فناورانه مطالبه می كند، می بینیم كه این پروژه ها به خوبی انجام می شود.
وی افزود: بالاخره تولید بسیاری از رادارها، پهپادها و تجهیزات الكترونیكی دفاعی در كشور حاصل كارهای علمی دانشگاهی است و دلیل این پیشرفت ها در ابتدا در گرو تقاضا و مطالبه و در مرحله بعد حمایت های مادی و معنوی از بخش پژوهش بوده است.
رئیس ستاد زیست فناوری معاونت علمی در ادامه گفت:بنابراین در حال حاضر نمی توان حوزه پژوهش و دست اندركاران آن را كه اعضای هیات علمی و دانشمندان و محققان می باشند، متهم كرد كه قدمی برای رفع مشكلات كشور برنداشته اند چراكه هرچا مطالبه ای بوده و با حمایت های مادی و معنوی همراه بوده است، كار نیز به شكل مطلوب انجام شده است.
برگزیده بیست و سومین جشنواره رازی ادامه داد: به عنوان مثال اگر در كشور خودروی استاندارد و مناسب تولید نمی شود، به دلیل آن است كه مطالبه مناسبی نیز از سوی خودروسازان به بخش كشور ارائه نشده است.
**حمایت از پژوهشگران در شان این جامعه زحمتكش نیست
دكتر امیر آوان برگزیده بیست و سومین جشنواره علوم پزشكی رازی دارای
دكتری تخصصی ژنتیك پزشكی كه تاكنون شش مقاله تایید شده داخلی و 138 مقاله تایید شده خارجی داشته و در حال حاضر و استادیار دانشگاه است، با بیان این كه در حال حاضر بخش پژوهش كشور با مشكلات زیادی دست و پنجه نرم می كند، حمایتی را كه در حال حاضر از پژوهشگران می شود در شان این جامعه علمی نمی داند.
دكتر اوان معتقد است: این مقدار بودجه ای كه به بخش پژوهش كشور اختصاص یافته است به هیچ عنوان برای انجام كارهای بنیادی كافی نیست.
این استادیار دانشگاه كه 10 سال در هلند به تحصیل و كار مشغول بوده است، می گوید: در این كشور بیشترین بودجه را به بخش پژوهش اختصاص می دهند چراكه پیشگیری و جلوگیری از بروز یك مشكل كه به طور حتم رفع آن سخت تر به نظر می رسد، همواره برای آنها مهمتر بوده است.
به گفته آوان، لذا یكی از قدم های اصلی حداقل برای پیشرفت در زمینه بحث كارهای بالینی و درمان بیماری ها، بحث پژوهش است به عبارتی به جای درمان بیماری ها بیشتر سرمایه گذاری در پژوهش صورت گیرد.
آوان در ادامه مهمترین لازمه بخش حوزه پزشكی را تمركز و حمایت از پژوهش های كاربردی روی برخی بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، عروقی و بیماری های سرطان دانست كه شیوع آن در دنیا و البته ایران افزایش داشته است.
این دكتری تخصصی ژنتیك گفت: یك نیاز اصلی در بخش سرطان كه حوزه تخصصی بنده نیز می باشد، بحث شناسایی داروهای جدید ضد سرطان است این درحالی است كه متاسفانه در حال حاضر بیشترین سرمایه گذاری در بحث واردات دارو است.
وی افزود: این یعنی به جای این كه بیشتر وقت و سرمایه خود را در حوزه پزشكی برای انجام پژوهش و آزمایشات اثربخش در برخی تركیبات داروهای حوزه های مختلف و تاثیرگذار در حوزه سلامت از جمله شناسایی داروهای جدید ضدسرطان و گرفتن تاییدیه آن گذاشته شود، بیشتر به برنامه ریزی برای ورود دارو مشغول هستیم.
**حمایت از پژوهشگران انسجام لازم را ندارد
دكتر مجید غیور مبرهن برگزیده بیست وسومین جشنواره رازی نیز دارای دكتری تخصصی علوم تغذیه و استاد دانشگاه دارای 34 مقاله داخلی تایید شده و 172 مقاله خارجی تایید شده است.
وی گفت: بخش پژوهش در حوزه پزشكی خوشبختانه در سال های اخیر به دلیل ایجاد زیرساخت های مناسب با پیشرفت های مناسبی همراه بوده است، اما در حال حاضر متاسفانه حمایت ها به شكل انسجام یافته نیست.
غیورمبرهن در گفت و گو با خبرنگار گروه علمی ایرنا، افزود: معاونت تحقیقات وزارت بهداشت برنامه ریزی فوق العاده ای در حوزه تحقیقات علوم پزشكی داشته، اما این بخش نیازمند حمایت است چراكه ذهن دست اندركاران بودجه كشور همچنان با موضوع پژوهش همراه نیست.
به باور این دكتری تخصصی علوم تغذیه، بخش پژوهش كشور به دلیل تاثیرگذاری در كاهش مشكلات كشور جای زیادی برای پیشرفت دارد.
وی معتقد است اگر حمایت های بیشتری از بخش پژوهش شود پاسخ بسیاری از سوالات مان را خواهیم گرفت و مشكلات بسیاری از بخش های مختلف كشور رفع خواهد شد.
این استاد دانشگاه در ادامه اظهاركرد: در حوزه پزشكی نیز اگر حمایت لازم از پژوهشگران و محققان این حوزه به خصوص دست اندركاران حوزه دانش بنیان این حوزه صورت پذیرد بسیاری از كمبودها در حوزه سلامت برطرف می شود اما متاسفانه هنوز بستر لازم برای پیشرفت این بخش فراهم نشده است.
وی با ذكر مثالی، با بیان این كه در حال حاضر حدود 5 درصد از داروهای موجود در كشور از طریق واردات و با قیمت های گزاف تامین می شود، گفت: این تنها به دلیل در اختیار داشتن دانش محصول نزد كشورهای سازنده دارو و به طور حتم نتیجه سرمایه گذاری آنها در حوزه پژوهش است.
این برگزیده بیست وسومین جشنواره رازی ادامه داد: این درحالی است كه اگر یك صدم درصد این بودجه وارداتی در اختیار محققان كشورمان در حوزه پزشكی قرار گیرد به راحتی پس از چند سال كار مستمر تحقیقاتی می توان دانش این بخش از داروهای وارداتی را بومی سازی كرد.
**حمایت از پژوهش نباید محدود به برگزیدگان جشنواره ها باشد
دكتر محمدعلی منصورنیا دارای دكتری تخصصی اپیدمیولوژی، برگزیده گروه پژوهش برتر، علوم بالینی و سلامت بیست و سومین جشنواره رازی است. از این پژوهشگر كشورمان مقاله ای در حوزه پژوهش در مجله پزشكی bmj چاپ شده است، مجله ای كه در دنیا در سه رده مجلات عمومی از رتبه چهارم با ایمپكت 21 برخوردار است.
دكتر منصورنیا می گوید: مشكلی كه ما داریم این است حمایت از پژوهشگر محدود به برخی جشنواره ها از جمله جشنواره رازی و خوارزمی و امثالهم شده است و در كل توجه شایسته ای به این بخش ارزشمند و تاثیرگذار نمی شود.
این برگزیده بیست و سومین جشنواره رازی كه با ایرنا سخن می گفت، با تاكید بر این كه مشكل اصلی بخش پژوهش نبود حمایت مالی و بودجه ای است، افزود: با وجود این كه وزارت بهداشت نیز از بخش پژوهش حمایت هایی می كند اما این حمایت ها صرفا در حد و توان این وزارتخانه است.
وی اظهاركرد: در حال حاضر تشویق های مالی مقالات برتر از سوی برخی از دانشگاه ها عقب افتاده یا تشویق مقالات فدراسیون سرآمدان علمی كشور قطع شده است و همه اینها به دلیل مشكلات بودجه است.
این پژوهشگر حوزه علوم پزشكی گفت: بالاخره با تولید و چاپ برخی مقالات در مجلات معتبر نام دانشگاه ها نیز در دنیا مطرح می شود و این خود یك اعتبار ایجاد خواهد كرد.لذا باید از پژوهشگران بیش از شرایط فعلی حمایت كرد چراكه بیش از اینكه هزینه كنیم درآمد ایجاد خواهیم كرد.
وی در خصوص برخی اظهارات مبنی بر بی ارزش بودن مقالات علمی تولید شده نیز اظهاركرد: البته واقعیت این است كه در حوزه پزشكی تولید علم و نوآوری از طریق مقاله شكل می گیرد.
این دكتری تخصصی اپیدمیولوژی ادامه داد: اگر بتوانیم یك ایده جدید در قالب مقاله به دنیا عرضه كنیم، این خود یك ارزش است به عنوان مثال مقاله ای كه بنده چاپ كردم سمت و سو و آنالیز مقالات كل دنیا در خصوص یك مسئله را تحت تاثیر قرار می دهد و هنگامی كه نتیجه یك مسئله با تغییر همراه باشد در عمل نیز این تغییر دیده خواهد شد.
منصورنیا توجه هرچه بیشتر مسئولان به بخش تحقیقات در كشور را اصلی ترین خواسته خود مطرح كرد و گفت: درست است كه كشور با مشكل كمبود بودجه مواجه است اما باید به این بخش به عنوان یك بخش اثرگذار توجه ویژه شود.
علمی ** 1836 **
گزارش: یوسف درویشی* انتشار: محتشمی پور
تهران– ایرنا– بخش پژوهش كشور برغم پیشرفت های قابل توجه، مشكلاتی از جمله در زمینه بودجه دارد، به طوری كه برخی از برترین های این حوزه نیز دامنه حمایت ها را دور از شان جامعه پژوهشی كشور و تنها محدود به تعدادی از برگزیدگان جشنواره ها می دانند.
