معمای بیمه مسكن‌مهر زلزله‌زدگان كرمانشاه

به گزارش خبرنگار ایرنا، از همان آغاز بكار طرح ساخت مسكن مهر، بانك مسكن به فكر بیمه تسهیلاتی افتاد كه به متقاضیان این طرح داد تا اگر واحدهای مسكن مهر دچار حادثه شدند، بیمه به داد وام گیرنده‌ها و طبعا سرمایه بانك برسد.
گرچه كمتر از 12 درصد ساختمان‌های كشور بیمه آتش ‌سوزی و كمتر از هفت درصد آنها بیمه زلزله دارند اما واحدهای مسكن مهر همگی 'بیمه حوادث غیرمترقبه' هستند؛ بیمه‌ای كه زلزله‌زدگان كرمانشاهی امیدوارند به دادشان برسد.

**تهدید به شكایت
هنوز داد اعتراض و انتقاد استاندار و زلزله زدگان كرمانشاه از كم ‌كاری و سختگیری بانك‌ها در پرداخت تسهیلات بازسازی بلند است كه بدحسابی بیمه‌ها هم داغ مضاعفی بر دل آنان گذاشته است.
حدود 12 درصد از 90 هزار واحد مسكونی آسیب دیده در زلزله 7.3 ریشتری كرمانشاه، مسكن مهر هستند كه پرونده های بیمه آنها هنوز در پیچ و خم های 'بیمه آرمان' گیر كرده است.
آرمان اصلی ترین شركتی است كه بانك مسكن برای بیمه كردن تسهیلات مسكن مهر انتخاب كرده اما اكنون، صدای اعتراض مدیران این بانك را هم در آورده و آنان معتقدند كه این بیمه در حال 'وقت تلف كردن' است.
اكنون 70 روز از زلزله مهیب كرمانشاه گذشت اما چشم انتظاری مالكان مسكن مهر برای دریافت خسارت از بیمه ادامه دارد؛ مسئولان بیمه آرمان وعده جدیدی برای پرداخت داده اند و همزمان استاندار كرمانشاه تهدید به شكایت كرده است.
هوشنگ بازوند انتقادهای خود در این زمینه را از اواخر دی ماه علنی كرد اما ابتدا لحن ملایم تری داشت.
استاندار كرمانشاه وقتی دید از اقدام عملی خبری نیست، روز 30 دی گفت: مردم به اندازه كافی تحت فشار هستند، درست نیست كه شركت های بیمه ها با اعصاب مردم بازی كنند.
او تهدید كرد كه 'اگر شركت های بیمه تعلل و كوتاهی كنند از آنها رسما شكایت و آنها را دادگاهی می كنیم و با هیچ‌ كس مماشات نمی‌كنیم.'
احمد صفری، رئیس مجمع نمایندگان استان كرمانشاه هم روز دوم بهمن در نشست شورای اداری استان تاكید كرد: خسارت بیمه واحدهای مسكن مهر بعد از حدود 70 روز از زلزله 21 آبان هنوز پرداخت نشده است و مردم بشدت از این موضوع ناراضی اند.
در همین نشست، محمدرضا عارف، رئیس فراكسیون امید مجلس شورای اسلامی كه روز دوشنبه ( 2 بهمن) برای بازدید از مناطق زلزله زده به كرمانشاه سفر كرده بود، گفت: خسارت بیمه واحدهای مسكن مهر تخریب شده در استان كرمانشاه پرداخت نشده و بیمه مسئول آن كه من اسمش را نمی آورم، به تعهداتش عمل نكرده است.

**روال پرداخت خسارت چگونه است؟
روال پرداخت خسارت بیمه واحدهای آسیب دیده مسكن مهر به این صورت است كه ابتدا باید مالكان واحدهای آسیب دیده با مدارك لازم به شعب بانك مسكن مراجعه كنند، در مرحله بعد بانك مسكن گزارش ها را بررسی، جمع بندی و برای بیمه ارسال می كند سپس كارشناسان بیمه باید به واحدهای خسارت دیده مراجعه و ضمن تصویربرداری، ارزیابی خسارت كنند.
در نهایت با بررسی و جمع بندی این كارشناسی‌ها، میزان پرداخت خسارت به تفكیك هر یك از واحدها در قالب یك فایل اكسل برای بانك مسكن ارسال می شود تا از محل پولی كه بیمه پیش‌تر به این بانك واریز كرده، خسارت مالكان مسكن مهر پرداخت شود.
خبرنگار ایرنا برای شفاف سازی در باره گیر این روند شفاف به سراغ مسئولان بانك مسكن و بیمه آرمان رفت.

**آرمان شیطنت می كند
حسن ریحانی پور، مدیر شعب بانك مسكن استان كرمانشاه در گفت و گو با ایرنا تاكید كرد كه این بانك از 30 آبان ارسال گزارش واحدهای خسارت دیده مسكن مهر به بیمه آرمان را آغاز كرده است.
به گفته او، در مجموع تا اول بهمن گزارش خسارت 10 هزار و 255 واحد ارسال شده اما بیمه آرمان تاكنون هیچ اقدامی برای پرداخت خسارت ها انجام نداده است.
البته مسئولان بیمه آرمان تاكید دارند كه 12 میلیارد تومان به حساب بانك مسكن واریز كرده اند.
روابط عمومی بیمه آرمان روز 30 دی اعلام كرد: بیمه آرمان براساس تعهداتی كه در پوشش بیم مسكن مهر كرمانشاه بر عهده دارد، با توجه به شرایط ویژه منطقه و تأكید مسئولان از جمله نهاد ناظر مبنی بر بررسی و پرداخت سریع خسارت آسیب دیدگان حادثه، از تشریفات قانونی معمول صرف نظر كرده و با هدف تسریع در روند عملیات بازسازی واحدهای تخریب شده، علی الحساب 12 میلیارد تومان در اختیار بانك مسكن (بیمه گذار اصلی) قرار داده است.
به باور ریحانی پور اما، این رفتار مسئولان بیمه آرمان نوعی 'بازی و شیطنت' است زیرا 'این مبلغ 12 میلیارد تومان، بین بانك مسكن و بیمه آرمان تهاتر شده و در عمل پولی واریز نشده اما موضوع مهمتر این است كه تا وقتی لیست پرداخت خسارت از سوی بیمه به ما ارسال نشود، بانك امكان پرداخت به مالكان خسارت دیده را ندارد و نمی تواند با مبلغ موردنظر كاری كند.'
عبدالرضا غفوری، مدیر امور مسكن اداره كل راه و شهرسازی استان كرمانشاه هم به ایرنا گفت: تعلل و كوتاهی در پرداخت خسارت بیمه از سوی بیمه آرمان است و مشكلی متوجه بانك مسكن نیست.

**تا آخر بهمن همه را تسویه می كنیم
توضیحات معاون فنی بیمه آرمان البته متفاوت است؛ مصطفی شمس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تاكنون بانك مسكن 9 هزار و 100 پرونده (بیش از 10 هزار واحد) برای ما ارسال كرده كه متاسفانه این گزارش خسارت ها هم به صورت تدریجی و نه یكجا بوده است.
'حجم بالای كار و تعداد زیاد پرونده ها و همچنین اعلام تدریجی آنها از سوی بانك مسكن' مهمترین دلایل شمس برای تاخیر در پرداخت خسارت مالكان مسكن مهر است.
او تاكید دارد كه 'تاكنون هشت هزار مورد از این اعلام خسارت ها توسط كارشناسان بیمه آرمان بازدید و ارزیابی و حواله چهار هزار فقره هم صادر و به بانك مسكن ارسال شده است كه مانعی برای پرداخت خسارت به مالكان این واحدها وجود ندارد.'
معاون فنی بیمه آرمان وعده داد كه حتما 'تا پایان بهمن ماه' به تمام گزارش‌هایی كه بانك مسكن تاكنون ارسال كرده، رسیدگی و خسارت مالكان مسكن مهر كرمانشاه را پرداخت می كنیم.
او البته گفت: پس از بازدید كارشناس های ما مشخص شده كه حدود 2 هزار و 500 واحدی كه گزارش خسارت داشته اند، آسیبی جز ترك مویرگی در كار نبوده است؛ بنابراین تنها به حدود هفت هزار و 500 واحد، خسارت بیمه پرداخت می شود.
شمس برآورد كرد: مجموع خسارت پرداختی به مالكان خسارت دیده حدود 30 میلیارد تومان است.
یكی دیگر از مشكلاتی كه شمس به آن اشاره كرد، این است كه برخی مالكان واحدهای مسكن مهر با تصور اینكه بیمه ای در كار نیست، با مراجعه به سایر بیمه ها اقدام به بیمه كردن واحد مسكونی خود كرده اند و در همان روزهای نخست پس از زلزله، خسارت خود را از آن بیمه دریافت كرده‌اند؛ همین موضوع باعث بررسی بیشتر و كندی كارهای ما شده زیرا نباید به این مالك ها 2 بار خسارت بیمه پرداخت شود.

**اختلاف بر سر دریافت لیست پرداخت
مدیر شعب بانك مسكن استان كرمانشاه اظهارات شمس را كاملا رد و تاكید كرد: تاكنون هیچ لیستی برای پرداخت از سوی بیمه آرمان به بانك مسكن نرسیده است.
ریحانی پور همچنین در واكنش به موضوع اعلام تدریجی خسارت ها به بیمه گفت: ما روز 30 آبان گزارش خسارت بلوك مسكن مهر 569 واحدی شیرودی در شهر سرپل ذهاب را به بیمه آرمان ارسال كردیم و این گزارش ها تا پایانی آذرماه به بیش از شش هزار واحد رسید.
او گفت: اگر بیمه آرمان مدعی است كه برخی گزارش ها دیر بدستش رسیده، دست كم چرا لیست پرداخت خسارت مسكن مهر شیرودی سرپل را ارسال نكرده است؟
آنچنان كه ریحانی پور بیان كرد: حتی در صورت ارسال لیست خسارت و آغاز پرداخت آنها، ممكن است عده ای از مالكان مسكن مهر نسبت به میزان خسارت پرداختی معترض باشند كه برای رسیدگی به آن دوباره باید مراحل اولیه تكرار و ارزیابی مجدد صورت گیرد.
او گفت: وقتی خان اول و مرحله نخست پرداخت ها در بیمه آرمان اینقدر طولانی شده است، مشخص نیست كه در صورت اعتراض مالكان به مبلغ خسارت، چند ماه دیگر باید منتظر جواب بمانند.
معاون فنی بیمه آرمان البته در تماس مجدد با ایرنا گفت: ارسال لیست پرداخت ها به بانك مسكن قطعی است و ظاهرا نماینده این بانك دیر متوجه ارسال این لیست شده و در تماسی كه روز سوم بهمن با او داشتم، دریافت لیست پرداخت را تایید كرد.

**توافق بر سقف خسارت پرداختی
یكی دیگر از اختلافات بانك مسكن و بیمه آرمان، بر سر نحوه محاسبه میزان خسارت پرداختی به مالكان مسكن مهر است.
علیرضا بیانیان، مدیرعامل شركت بیمه آرمان پیش‌تر گفته بود: این بیمه مسئول مانده بدهی تسهیلات است و بر این اساس خسارات ناشی از حوادث غیرمترقبه را پرداخت خواهد كرد؛ مثلا اگر سه میلیون تومان از اقساط تسهیلات 15 میلیون تومانی پرداخت‌ شده باشد، تعهد بیمه‌گر 12 میلیون تومان است.
البته با رایزنی مدیران استان كرمانشاه و بانك مسكن، بیمه آرمان از این نظر كوتاه آمد و به گفته شمس، ملاك محاسبه سقف بیمه پرداختی همان 120 درصد ذكر شده در توافقنامه است؛ یعنی اگر مالك مسكن مهر 15 میلیون تومان تسهیلات گرفته باشد، سقف خسارت پرداختی برای او 18 میلیون تومان در نظر گرفته می شود.

**آمار تخریب ها
تعداد كل واحدهای مسكن مهر استان كرمانشاه 50 هزار و 300 واحد است كه تاكنون حدود 38 هزار واحد آن تحویل متقاضیان شده است.
آمارها متفاوت است اما حدود 25 درصد از واحدهای مسكن مهر استان كرمانشاه در زلزله آسیب جزئی و كلی دیده اند كه البته بیشتر خسارت ها در شهرستان سرپل ذهاب است.
در این شهرستان 2 پروژه 200 واحدی و 576 واحدی توسط تعاونی‌های مسكن مهر ساخته شده كه به گفته احمد اصغری مهرآبادی، قائم‌ مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسكن مهر، 'طرح اول در زلزله 21 آبان آسیبی ندید و پروژه دوم با 24 بلوك از نظر سازه‌ای سالم است و حتی یك سقف آن نیز فرو نریخته اما دیوارهای جانبی بلوك‌ها به خصوص در طبقات پایین با توجه به شدت زلزله 7.3 ریشتری تخریب شده است.'
غیر از واحدهای مسكن مهر، بخش زیادی از ساختمان های شخصی ساز هم تخریب شده یا خسارت دیده اند كه تعدادی از آنها بیمه شركت های مختلفی بوده اند؛ شركت هایی كه برخی از آنها خوش حساب از آب در نیامدند.
زمین لرزه 7.3 ریشتری 21 آبان در 11 كیلومتری بخش ازگله، 32 كیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب كرمانشاه 620 كشته و 12 هزار و 386 مصدوم داشته است.
این زلزله به 10 شهرستان و یك هزار و 930 روستای استان كرمانشاه خسارت وارد كرد و براساس ارزیابی های صورت گرفته حدود 90 هزار واحد مسكونی شهری و روستایی نیز آسیب كلی و جزئی دیده است.
7444/8066 خبرنگار:عبدالله الماسی ** انتشاردهنده:علی مولوی