به گزارش ایرنا 'وضعیت هوای در حالت هشدار، هوای ناسالم برای گروههای حساس' و عناوین مشابه تقریبا تیتر هر روز رسانه ها در كلانشهرها است. طبق آمار اعلامی سازمان محیط زیست شهرهای تهران، قم، تبریز، اصفهان، ارومیه، اهواز و مشهد همواره در ردیف آلوده ترین شهرهای ایران هستند.
میزان سرب و بارش اسیدی ناشی از فعالیت كارخانه ها، خودروها و وسایل دودزا در این كلانشهرها در حال افزایش است و بر اساس مطالعات صورت گرفته در دانشگاه علوم پزشكی تهران 10 درصد از مرگ و میرهای موجود در ایران بر اثر آلودگی هوا اتفاق می افتد.
در این میان شمار روزهای با هوای ناسالم و آلوده در كلانشهر مشهد ظرف سالهای اخیر رو به افزایش بوده بطوری كه شهرندان مشهدی امسال تنها 14 روز هوای پاك تنفس كردند. این تعداد در مدت مشابه پارسال 21 روز بود .
عوامل متعدد دیگری نیز در بروز آلودگی هوای مشهد موثر است كه از جمله مهمترین آن می توان به رفت و آمد بی رویه وسایل نقلیه اشاره كرد كه سهم عمده ای در ایجا این معضل دارند.
* 14 روز هوای پاك در 320 روز
رئیس مركز پایش آلاینده های زیست محیطی شهرداری مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: ظرف 320 روز امسال شهروندان مشهدی تنها 14 روز هوای پاك تنفس كردند. در این مدت 226 روز هوا سالم، 75 روز ناسالم برای گروههای حساس و پنج روز نیز ناسالم برای تمام افراد بود.
رضا اسماعیلی افزود: طبق مطالعات صورت گرفته میزان مرگ و میر ناشی از عارضه قلبی در افرادی كه در شهرهای آلوده زندگی می كنند نسبت به آنهایی كه در هوای سالمتر و در نواحی خارج از شهر ساكن هستند تا 30 درصد بالاتر است.
وی ادامه داد: از لحاظ رتبه بندی آلاینده های اصلی هوا ذرات معلق كوچكتر از 2.5 میكرون، ذرات معلق كوچكتر از 10 میكرون، اكسیدهای نیتروژن، منواكسیدكربن، ازن و دی اكسیدگوگرد به ترتیب اهمیت قرار دارند.
رئیس مركز پایش آلاینده های زیست محیطی شهرداری مشهد گفت: آلاینده اصلی هوا در شهر مشهد ذرات معلق كوچكتر از 2.5 میكرون می باشد كه مقادیر حداكثر آن ساعت 22 و بعد از آن ساعت 8 صبح ثبت شده است. حداقل بار آلودگی هوای این آلاینده مهم در ساعت 14 الی 15 می باشد.
وی افزود: شاخص كلی كیفیت هوا در محدوده 101 تا 150 پی.اس.آی بیانگر وضعیت هشدار برای افراد حساس و كودكان، بین 151 تا 200 پی.اس.آی هشدار برای همه سنین، بین 200 تا 300 پی.اس.آی حالت اضطرار است و آلودگی بیشتر از 300 پی.اس.آی نیز وضعیت بحرانی را نشان می دهد.
او استفاده شهروندان از ناوگان حمل و نقل عمومی و پرهیز از بكارگرفتن خودروهای شخصی را موجب بهبود وضعیت هوا اعلام كرد.
* 200 هزار تن آلودگی ناشی از خودروها
رئیس كمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر مشهد نیز به خبرنگار گفت: 70 درصد از آلایندگیهای زیست محیطی شهر مشهد مربوط به خودروهای دودزاست. روزانه افزون بر یك میلیون خودرو در شهر مشهد رفت و آمد دارند كه سالانه 200 هزار تن آلودگی تولید می كنند.
محمد حاجیان افزود: روزانه افزون بر شش میلیون سفر درون شهری در مشهد انجام می شود كه سهم ناوگان حمل و نقل عمومی در این بخش تنها 44 درصد است. این در حالی است كه یكی از سیاستهای راهبردی برای كاهش آلودگی هوای كلانشهرها كاهش استفاده از خودروهای شخصی است.
وی ادامه داد: شهروندان مشهدی پارسال در مجموع 25 روز هوای پاك داشتند و امسال نیز با گذشت 320روز تنها 14روز هوای پاك تجربه كردیم لذا باید با گسترش حمل و نقل ریلی، گسترش خطوط تندرو اتوبوسرانی و ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه سواری از آلودگی هوا كاست.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد نیز گفت: كارگروه ویژه در شورای پنجم برای كنترل آلودگی هوا تشكیل می شود.
محمدرضا حیدری بر لزوم گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی تاكید و بیان كرد: دولت و مجلس در بودجه سال 1397 باید با وضع عوارض سوخت آن را به توسعه زیرساختهای حمل و نقل عمومی و ریلی كلانشهرها اختصاص دهند تا از آلودگی هوا كاسته شود.
* شناسایی 200 واحد صنعتی آلاینده
واحدهای صنعتی از دیگر عوامل مهم آلودساز هوای كلانشهرها هستند از اینرو پایشهای مستمری باید انجام و از فعالیت واحدهای آلاینده جلوگیری شود.
مدیركل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: شمار واحدهای آلاینده زیست محیطی در این استان متغیر است و هر سه ماه یكبار واحدهای صنعتی پایش می شوند.
حمید صالحی افزود: نیمه نخست امسال 420 مورد پایش در حوزه شناسایی و برخورد با واحدهای صنعتی آلاینده انجام و 200 واحد صنعتی و تولیدی مستعد ایجاد آلودگی شناخته شدند كه بیش از 80 درصد این واحدها در مشهد و حومه آن فعالیت دارند.
وی ادامه داد: از مجموع این واحدها 90 واحد به عنوان آلاینده هوا شناسایی و برای آنان اخطاریه صادر شد كه تاكنون از این تعداد 60 واحد نسبت به رفع نقص و عامل آلاینده هوا در واحد خود اقدام كردند .
مدیركل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: 30 واحد از این تعداد به فعالیت خارج از عرف و ضوابط خود ادامه دادند كه هم اكنون دارای پرونده و پیگیری قضایی در رابطه با تخلف زیست محیطی هستند.
وی افزود: 18 درصد پایشهای نظارتی انجام شده در خراسان رضوی در حوزه واحدها و صنایع مربوط به آلودگی هوا است. تلاشهای صورت گرفته و همراهی صاحبان صنایع باعث شده تعداد صنایع آلاینده طی سالهای گذشته كاهش یابد.
او ادامه داد: همچنین هم اكنون 16 كانون بحران گرد و غبار در خراسان رضوی وجود دارد كه نیازمند مدیریت است. بحران ریزگرد داخلی و نیز در كشورهای همسایه شمالی و شرقی خراسان رضوی از جمله عوامل موثر در بروز آلودگی در هوای كلانشهر مشهد است.
صالحی گفت: سازمانهای متولی باید نسبت به مدیریت كانونهای گرد و غبار داخلی در خراسان اقدام كرده و از گسترش روزافزون این كانونها جلوگیری كنند. علاوه بر این منطقه كویری قره قوم در تركمنستان و نیز بخشهایی از افغانستان به عنوان 2 كانون گرد و غبار در همسایگی خراسان رضوی هستند كه شهرهای مشهد و سرخس را تحت تاثیر جدی قرار می دهند.
* تاثیر كوتاه مدت و بند ملدت آلودگی هوا بر سلامتی
مدیر گروه بهداشت محیط حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: عوامل آلودگی هوا متنوع هستند و بسته به نوع سوخت مورد استفاده در خودروها و كارخانه ها، نوع ریزگردها و ذرات معلق در هوا و گازهای متصاعد در هوا نوع آلاینده ها متنوع است.
علی حسنی افزود: بسته به نوع سوخت خودروها میزان سرب و بنزن موجود در هوا متغیر است. آلودگی هوا جدا از نوع آلاینده روی سلامتی انسان تاثیر كوتاه مدت نظیر سردرد، سوزش چشم و مشكلات تنفسی دارد. در درازمدت نیز این پدیده مشكلانی همچون سرطان، نارسایی قلبی و تغییرات ژنتیكی را سبب می شود.
وی ادامه داد: تاثیر آلودگی هوا بر سلامت كودكان، سالمندان و بیماران قلب و عروقی بیشتر از سایر افراد است.
مدیر گروه بهداشت محیط حرفه ای دانشگاه علوم پزشكی مشهد مهمترین عنصر آلوده ساز را در مشهد ذرات معلق ذكر و بیان كرد: در كارگروه آلودگی هوای خراسان رضوی مقرر شده جنس آلاینده ها مشخص شوند تا اقدامات پیشگیرانه به صورت سازمان یافته تری انجام شود.
وی گفت: باید با نزدیك كردن سوختهای مورد استفاده در خودروها و صنایع به استاندارد سوخت پاك، هوای سالم را برای تنفس شهروندان در سطح كشور به خصوص كلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد كه سالانه پذیرای 27 میلیون زائر و مسافر نیز است به ارمغان آورد.
گزارشگر:ندا جواهرفر**انتشار:حسین كریم زاده
مشهد - ایرنا - پدیده آلودگی هوا به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر در جهان معضلی عجین با زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی و تنفس هوای آلوده با سرب و انواع ذرات معلق به تجربه ای ناگزیر و هرروزه برای ساكنان این مناطق مبدل شده است.
