نیروگاه های مقیاس كوچك، همسو با محیط زیست استان های شمالی

كاهش آلودگی بالاتر از عدد استاندارد نسبت به نیروگاه های بزرگ ،حفظ زمین های طبیعی و كشاورزی، كاهش مصرف گاز برای چرخاندن ژنراتورها درحد نیاز به گاز خانگی، تولید و مصرف در محل و نیاز به سرمایه گذاری اندك از مزیت های نیروگاه های مقیاس كوچك است كه سبب افزایش استقبال سرمایه گذاران بخش خصوصی داخلی و خارجی در استان های شمالی شد.
تولید مقیاس كوچك یا تولید پراكنده یا (Distributed Generation) تأمین انرژی برق با استفاده از مولدهای تولید برق با ظرفیت حداكثر 25 مگاوات است كه قابلیت نصب در محل‏های مصرف و یا اتصال به شبكه توزیع با قابلیت كاركرد دایم به منظور تأمین انرژی برق را دارد و از لحاظ مشخصه های زیست محیطی بهره برداری از آنها در مراكز مختلف میسر است.
براساس تعریف، مجموعه­ ای از دستگاه­ها یا تاسیسات تولید برق را كه اتصال آن به شبكه توزیع محلی از نظر فنی امكان­پذیر بوده و ظرفیت عملی تولید آن در محل اتصال به شبكه توزیع از 25 مگاوات بیشتر نباشد، مولد مقیاس كوچك می ­نامند.
اكنون نیاز برقی حدود 4هزارو 400 مگاوات استان های مازندران و گلستان ازطریق نیروگاه شهید سلیمی نكا، نیروگاه هزار مگاواتی علی آباد كتول، نیروگاه 50مگاواتی نوشهر و همچنین بخشی از نیاز برق در زمان پیك مصرف از كشور تركمنستان تامین می شود.
نیروگاه شهید سلیمی نكا با 2 هزار و 214 مگاوات ظرفیت، از نیروگاه‌های سیكل تركیبی كشور و از بزرگترین تولید كننده های برق كشور با حدود 40 سال عمر شناخته می شود.
بر اساس آمار سالانه حدود 50درصد سوخت نیروگاه شهید سلیمی نكا كه در ساحل دریای خزر، در 22 كیلومتری شمال شهرستان نكا در مازندران واقع شده ،مازوت است.
نیروگاه های كوچك متشكل از موتورهای گازسوز كوپل شده با ژنراتور هستند كه به گفته كارشناسان برخلاف نیروگاه های بزرگ كه نیاز به خط لوله ویژه و متصل به لوله فشار قوی گاز دارند، با خط لوله و فشار گاز خانگی كار می كنند.
نكته مهم و قابل توجه تاكید بر ایجاد نیروگاه كوچك در استان های شمالی به جای نیروگاه بزرگ مقوله حفظ زمین های طبیعی و كشاورزی این خطه از ایران است ،چراكه بر اساس اظهارات كارشناسان برای یك نیروگاه بزرگ 500مگاواتی به 50 هكتار زمین نیاز است اما برای یك نیروگاه كوچك 25مگاواتی فقط به سه هزار متر مربع زمین نیاز داریم ،یعنی برای دستیابی و تولید 500مگاوات برق با ایجاد 20نیروگاه كوچك در شش هكتار كه نسبت به نیروگاه بزرگ 44هكتار زمین كمتر نیاز است.
همچنین برای ایجاد یك نیروگاه بزرگ 500مگاواتی به سرمایه گذاری یكهزارو500میلیارد تومان نیاز است كه این رقم سرمایه گذاری هم برای بخش خصوصی بسیار سنگین است و از طرفی دولت نیز از این پس بر اساس قانون وارد انجام این پروژه های سنگین نمی شود ،درحالی كه هر نیروگاه كوچك 25مگاواتی فقط 50میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد.
**ایجاد 40نیروگاه مقیاس كوچك در مازندران و گلستان
مدیرطرح تولید پراكنده شركت برق منطقه ای مازندران و گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : وزارت نیرو در راستای اصل 44 خصوصی سازی و كاهش تصدی گری دولت و همچنین تعهد جمهوری اسلامی در مورد كاهش گازهای گلخانه ای ،به تولید برق در مقیاس نیروگاه های كوچك روی آورده و آنرا به بخش خصوصی واگذار می كند.
وی افزود:با توجه به اهمیت رعایت مقولات زیست محیطی و از طرفی حفظ زمین های كشاورزی و منابع طبیعی ، تولید برق و مصرف آن در محل در قالب نیروگاه های كوچك بهترین گزینه است.
وی توضیح داد: برای ایجاد یك نیروگاه 500مگاواتی نیاز به 50 هكتار زمین است و برای تامین سوخت آن كه نیاز به خط ویژه لوله گاز و اتصال به لوله فشار قوی است باید حداقل 10 تا 15كیلومتر به صورت طولی زمین های كشاورزی را تملك كرد.
مدیرطرح تولید پراكنده شركت برق منطقه ای مازندران و گلستان با بیان اینكه انتقال انرژی برق از نیروگاه نیاز به ایجاد خطوط قوی
برق است كه این طرح نیز بخشی از زمین های كشاورزی و عرصه های طبیعی را از بین می برد، بیان داشت: هدر رفت انرژی برق از نیروگاه بزرگ نیز تا 60 درصد برآورد شده است.
ذاكری فرد حداقل سرمایه گذاری برای نیروگاه 500مگاواتی را یكهزارو 500میلیارد تومان اعلام كرد و بیان داشت: این در حالی است كه برای یك نیروگاه كوچك 25مگاواتی به كمتر از سه هزار متر مربع زمین و 50میلیارد تومان سرمایه نیاز است.
ذكر این نكته ضروری است كه با راه اندازی و بهره برداری خط لوله انتقال گاز سمنان به مازندران در سال جاری ،علاه بر پایداری گاز مشتركان استان های شمالی ،كمبود و یا افت فشار گاز در مصارف صنعتی استان های شمالی نیز از بین رفته است.
مدیرطرح تولید پراكنده شركت برق منطقه ای مازندران و گلستان با بیان اینكه بر اساس مطالعات انجام شده تا سال 1403 هزار مگاوات برق از طریق 40 نیروگاه كوچك به مقدار تولید این انرژی در این استان ها اضافه می شود، گفت: در حال حاضر سه نیروگاه 25مگاواتی ، یك نیروگاه هشت مگاواتی و سه نیروگاه زیر پنج مگاواتی در استان مازندران فعال است.
وی با اشاره به اینكه پس از برجام قرارداد سرمایه گذاری خارجی برای ساخت 10 نیروگاه 25 مگاواتی در استان مازندران امضا و اجرایی شده است، گفت: میزان سرمایه گذاری خارجی برای ایجاد این نیروگاهها 150 میلیون دلار است.
وی با اشاره به اینكه قرارداد ساخت این نیروگاهها با سرمایه گذارانی از كشورهای كانادا، آلمان، كره جنوبی ،چین و مالزی بسته شده است، ادامه داد: در حال حاضر سه قطعه زمین در سه نقطه از شهرستان بابل و آمل برای ایجاد چهار نیروگاه 25 مگاواتی به شركت های كانادایی تحویل شده است.
وی توضیح داد: اكنون امكانات و تجهیزات مورد نیاز 2 نیروگاه 25 مگاواتی كه قرار است در یك قطعه زمین در شهرستان آمل در كنار هم ایجاد شود، در حال ارسال به منطقه است.
او افزود: همین امكانات نیز برای 2 نیروگاه 25 مگاواتی در 2 نقطه از زمین خریداری شده در بابل در حال حمل است.
مدیرطرح تولید پراكنده شركت برق منطقه ای مازندران و گلستان گفت: قرارداد ایجاد 6 نیروگاه 25 مگاواتی دیگر نیز با سه شركت كره ای، مالزیائی و آلمانی در شهرهای نشتارود، محمودآباد، نور، دابودشت، رویان و سرخرود منعقد شده است.
ذاكری فر در باره چگونگی این قراردادها هم گفت: بر اساس قرار داد، شركت برق منطقه ای تا پنج سال به صورت تضمینی برق تولیدی این نیروگاهها را خریداری می كند و پس از پنج سال باید با هماهنگی مدیریت شبكه وزارت نیرو، برق تولیدی را به فروش برسانند.
مدیر طرح تولید پراكنده شركت برق منطقه ای مازندران و گلستان همچنین گفت كه با بررسی های صورت گرفته، در سال های آینده باید 14 پست 63 و 230 كیلو ولت و 6 خط مدار به طول 55 كیلومتر در استان مازندران احداث شود.
**پیش بینی نیاز 5هزارو 539مگاوات برق در استان های مازندران و گلستان تا سال 1403
مدیر عامل شركت برق منطقه ای مازندران و گلستان با بیان اینكه عمده مصارف برق دراستان های شمالی مربوط به وسایل برقی سرمایشی است، گفت: پیك مصرف برق در این استان ها در سال جاری تا حدود 4هزارو 413مگاوات بوده است.
مهندس حسین افضلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: تابستان امسال رشد مصرف در استان مازندران 10درصد 2تا سه برابر بیشتر از متوسط كشوری ،معادل 2هزار و 950 مگا وات بوده است.
وی ادامه داد: بر ای تامین انرژی در استان و در پیك مصرف به احداث نیروگاه های تولید پراكنده كه همان نیروگاه مقیاس كوچك است نیاز داریم .
وی با اشاره به اینكه تابستان 97 حدود 310مگاوات نیروگاه نوشهر وارد مدار می شود، بیان داشت: باید نیروگاه های متعدد دیگری ساخته شود.
وی با بیان این نكته كه موانع پیش روی احداث نیروگاه فقط مربوط به اخذ مجوز زیست محیطی است گفت: برای اینكه تابستان سال 97 را بدون اعمال خاموشی سپری كنیم ،اجرای 34 پروژه را در دستور كار داریم كه تاكنون برای این طرح ها حدود 235میلیارد تومان هزینه شده است.
وی اضافه كرد: برای اتمام و بهره برداری این 34پروژه، به 232میلیارد تومان وبرای احداث 8پروژه دیگر تا تابستان 98 به 160میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.
افضلی بیان داشت: 2نیروگاه تولید پراكنده 25مگاواتی در تنكابن و چمستان و2 نیروگاه تولید پراكنده 12مگاواتی در عباس آباد و تشبندان محمودآباد در سال 97وارد مدار می شوند.
برق منطقه ای مازندران و گلستان دارای بیش از 2میلیون و 40 هزار مشترك است كه حدود یك میلیون و 700 هزار مشترك آن در مازندران هستند.
خبرنگار: سید رضا هاشمی كروئی ** انتشار دهنده: محسن حسن نیا
6990/1899