به گزازش ايرنا، مردم دليجان از ديرباز در باور خود اسفند را سرآغاز تحولي در طبيعت و آمادگي براي ورود به فصل بهار دانسته و هرساله در اوايل اسفند ماه با پختن آش، شكرانه سلامت را به جا مي آورند.
پخت آش اسفندي يكي از آئين هاي باستاني دليجان است كه به پاس شكرگزاري در همه خانه ها پخته مي شود و نماد بركت و زندگي، روشني خانه تا سال ديگر است.
در ايران باستان ،اسفند عنوان روزي است كه مردان به زنان هديه مي دادند و زنان با پاسداشت اين هديه آش بر پا مي كردند در واقع ماه اسفند ماهي سرشار از دوستداري، بردباري و فروتني است.
مردم اين خطه براي سپاس از خداوند و شكرگزاري از درگاهش آئين جشن و سرور و پخت آش را برپا مي كردند تا زمستان را با شب هاي بلند، تاريك سرد پشت سر گذاشته و با وزيدن باد اسفندي كه مژده قصل ديگر را در دل خود دارد، به استقبال بهار بروند.
آش اسفندي با اسامي ديگري چون آش هفت دانه، آش هفت حبه، آش دانكو، آش دانگو، آش دونكي و آش دوني هم شهرت دارد و هر ساله توسط مردم دليجان پخته مي شود چرا كه معتقدند اسفند با خود حال و هواي نوروز را به همراه مي آورد.
آش اسفندي هفت گونه از حبوبات كه در زبان راجي دليجاني به آن الوره مي گويند پخته مي شود و تركيبي از نخود، لوبيا سفيد، لوبيا چشم بلبلي، لوبياچيتي يا قرمز، گندم، ماش، عدس به همراه ديگر مواد است.
اما مواد ديگر هم مانند، نخود سياه، مغز گردو، هسته زردآلو،كشمش، چغندر، زردك، سركه، شيره، نمك، زرد چوبه، زيره، و پياز داغ نيز در پخت اين آش، استفاده مي شود.
در گذشته هاي دور اين آئين، به صورت نمادين با برگزاري عروسي سنتي دليجاني، مراسم چوب بازي، برگزاري مسابقه بين كودكان و نوجوانان و بازي هاي محلي و انواع تفريحات شاد و مفرح برگزار مي شده است.
رئيس گروه حفظ و احياي بناهاي تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي استان مركزي گفت: در دليجان اعتقاد بر اين است كه آش اسفندي با ماجراي اسفنديار ارتباط دارد واسفنديار روئين تن كه با اسب سياه كشته شد، با اسب سفيد مي آيد، اسب سياه او را به جهان زيرين برد و اسب سفيد بازگرداند.
اسماعيل شراهي افزود: باور ديگر در دليجان بر اين است كه ديگي از آش را با تركيبات ويژه از شب تا صبح در تنور مي گذاشتند تا در آن سال تنور خانه هم گرم بماند و آش اسفندي را مي خوردند تا توان پايان زمستان گذراني و رساندن خود به بهاران را داشته باشند.
شراهي ادامه داد: باور ديگر گرم و زنده شدن زمين در اسفندماه است كه طبيعت سبز و بارور مي شود و بر بنيان اين باور چون زمين نماد باروري و زندگي است، در اين روز زنان جشن مي گيرند و در آئين هاي زنانه نظير پخت اش اسفندي شركت مي كنند.
رئيس گروه حفظ و احياي بناهاي تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي استان مركزي گفت: اين ايين كهن در دي ماه امسال در فهرست آثار ناملموس كشور به ثبت رسيد.
شهردار دليجان گفت: آيين پخت آش اسفندي براي چهارمين سال متوالي با حضور گسترده مردم اين شهرستان برگزارشد.
غلامحسين منصوري افزود: اين آيين با هدف احيا و بازآفريني سنن و معرفي آداب و رسوم، فرهنگ، باور و اعتقادات مردمي برگزار مي شود.
وي با بيان اينكه داشته هاي فرهنگي و سنتي مردم دليجان نشان از اصالت آن ها دارد، بيان كرد: اين داشته ها ابتدا بايد به خود دليجاني ها و سپس به ساير مناطق معرفي شود.
منصوري گفت: امسال به دليل اينكه بهمن ماه و اوايل اسفندماه مصادف با ايام فاطميه و شهادت حضرت فاطمه زهرا(س ) بود، اين آيين با تاخير برگزار شد.
وي، آش اسفندي را يكي از آداب و رسوم كهن مردم شهرستان دليجان دانست و ادامه داد:اين جشنواره در واقع جشن شكرگزاري كه با همكاري شوراي اسلامي شهر، فرمانداري، اداره آموزش و پرورش، جمعيت هلال احمر، شبكه بهداشت و درمان، بهزيستي، فرهنگ و ارشاد اسلامي برگزار شد.
نويسنده كتاب تاريخ و فرهنگ دليجان نيز معتقد است :مردم دليجان ماه اسفند را آغاز تحولات در طبيعت مي‌دانند و هر سال در نخستين روز از اسفند به منظور شكرگزاري سلامت و بارش نزولات آسماني اين آيين ديرين را برگزار مي‌كنند.
حسين صفري افزود: مردم از اين فرصت براي تحولات دروني نيز بهره مي‌گيرند، چراكه اين تحولات را سرآغاز سعادت مي‌دانند.
وي، در رابطه با پخت آش اسفندي و سابقه تاريخي آن در دليجان گفت: در ايران باستان در نخستين روز اسفند مردان به زنان هديه مي‌دادند و بانوان نيز به پاسداشت اين هديه آشي تدارك مي‌ديدند.
نويسنده كتاب زبان راجي بيان كرد: وجود اين همه محبت در اين ماه مي‌توان ماه اسفند را ماهي مملو از دوست داشتن، بردباري، فداكاري و فروتني دانست.
وي ادامه داد: نامگذاري آش اسفندي به اين دليل است كه در روزهايي كه برف سنگين و زمستان سخت بر مردم اين نواحي چيره مي‌شد بانوان، آشي مقوي براي افزايش نيروي بدني مي‌پختند تا در برابر سرما و بوران خانواده را حفظ كنند.
نويسنده كتاب داستان‌ها و زبانزدهاي دليجاني افزود: آش اسفندي با هفت نوع حبوبات طبخ مي‌شود كه اين مواد تركيبي از نخود، لوبياسفيد، لوبيا چشم‌بلبلي، لوبياچيتي يا قرمز، گندم، ماش، عدس است كه به همراه مواد ديگري مانند نخود سياه، مغز گردو، هسته زردآلو، كشمش، چغندر، زردك، سركه، شيره، نمك، زردچوبه، زيره و پياز داغ پخت مي‌شود.
شهرستان دليجان از توابع استان مركزي با 50 هزار نفر جمعيت در مركز كشور و در كمربندي راه ارتباطي استان هاي جنوبي و غربي به تهران و شمال كشور قرار دارد.
47 اثر تاريخي شهرستان دليجان شامل كاروانسرا و پل دودهك، مجموعه بازار نراق، امامزاده سليمان، امامزاده يحيي، امامزاده بي بي زبيده خاتون، غار شگفت انگيز نخجير، كاروانسرا و قلعه و غار كهك، بادگيرها و آب انبارها و منازل تاريخي نراق به ثبت ملي رسيده است.
7277/3075/
خمين - ايرنا - آيين كهن و جشنواره شكرگزاري با پخت آش اسفندي روز جمعه با حضور گسترده مردم و مسئولان محلي در سالن شهداي تربيت بدني دليجان برگزار شد.
