مرثیه‌ای برای یوزهای یزد

حسن اكبری روز شنبه به مناسبت 12 اسفند، روز جهانی حیات وحش در گفت گو با خبرنگار ایرنا افزود: ای كاش در تمام محاسبات و بررسی ها اشتباه كرده باشیم وگرنه این می تواند تلخ ترین خبر برای دوستداران طبیعت و حیات وحش در این سرزمین باشد.
وی اظهار داشت: یوزپلنگ ایرانی، دومین گربه سان بزرگ استان یزد است كه در دهه 80 تلاش های گسترده ای برای بهبود وضعیت جمعیتی آن در استان انجام شد اما به دلیل گسترده بودن محدوده قلمرو این گونه و جابجایی های وسیع آن بقای این گونه تحت تاثیر سایر اشكال توسعه بخصوص جاده سازی، معدن كاری و تغییر كاربری قرار گرفته است.
به گفته این كارشناس محیط زیست، به دلیل پایین بودن پایه جمعیتی این گونه، امكان بهبود وضعیت آن مسیر نشد و بدیهی است در چنین شرایطی، بقای این گونه در طبیعت، تقریبا ناممكن شده و از این رو تكثیر نیمه طبیعی آن در اسارت الزامی است.
وی ادامه داد: مشاهدات یوزپلنگ در استان یزد در سال های اخیر بسیار كم شده و سال جاری فقط 2 قلاده یوز نر در پناهگاه حیات وحش دره انجیر مشاهده شده و تلاش برای تكثیر این گونه در شرایط نیمه طبیعی به دلیل محدودیت اعتبار مالی، مسكوت مانده و متاسفانه فقط نظاره گر نابودی تدریجی آن هستیم.
اكبری، علت بحرانی شدن وضعیت یوز را در وسیع بودن قلمروی این جانور دانست و افزود: جابجایی های گسترده، آن را با انواع خطرات نظیر تصادف جاده ای، كم غذایی، شكار شدن و دیگر عوامل، مواجه ساخته و تقریبا تمام زیستگاههای این گونه در استان دستكاری شده اند.
معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست استان یزد، 'گربه های بزرگ، شكارچیانی در معرض تهدید' را شعار جهانی روز حیات وحش اعلام كرد و یادآور شد: بی تردید، مهم ترین مصداق این شعار، یوزپلنگ ایران است.
وی گفت: بدون شك یوزپلنگ ایران، بحرانی ترین گربه سان دنیا از نظر تعداد و جمعیت و نزدیك ترین گربه سان به پرتگاه انقراض است.
به گفته وی گرچه یوزپلنگ، سریع ترین موجود زنده روی زمین و یكی از شگفت انگیزترین گوشتخواران دنیاست و نقش مهمی در چرخه های زیستی طبیعت به عنوان یك طعمه خوار بزرگ، بازی می كند اما ادامه حیات آن شاخصی از سلامتی محیط زیست است و انقراض آن زنگ خطری برای نابودی سایر گونه های جانوری و پیامد آن دشوار شدن شرایط برای زندگی انسان در این پهنه از سرزمین است.
اكبری افزود: هر شهروندی كه این زنگ خطر را بشنود و تصمیم بگیرد كمكی به حفظ حیات وحش این سرزمین مخصوصا یوز بكند حتما می تواند و حتما كاری از او ساخته است؛ خواه تصمیم گیر عرصه سیاست و یا مدیریت كشور باشد، خواه كارخانه دار و معدن كار و خواه كارمند یا مغازه دار، زیرا هر شهروندی می تواند با صرفه جویی در مصرف، تولید زباله كمتر، نریختن زباله در طبیعت و رعایت سرعت مجاز و پیشگیری از تصادف جاده ای حیات وحش، به حفظ زیستگاه های یوزپلنگ كمك كند.
این مسئول ادامه داد: گرچه چوب خلاصی به جمعیت یوزپلنگ آسیایی در استان را تخریب طبیعت به بهانه های مختلف نظیر معدن كاری گسترده در زیستگاه های بكر و تصادفات جاده ای زده است اما دست اندازی شكارچیان غیرمجاز به شكارگاهها در دهه های گذشته و كاهش جمعیت طعمه های یوز در زیستگاه های غیر حفاظت شده نیز در كاهش جمعیت این گربه سان بسیار موثر بوده است.
اكبری اضافه كرد: استان یزد، میزبان هفت عضو از 8 گربه سان وحشی ایران شامل پلنگ، یوزپلنگ، كاراكال، گربه جنگلی، گربه وحشی، گربه شنی و گربه پالاس است.
معاون فنی محیط زیست یزد، بهترین زیستگاه پلنگ در استان یزد را منطقه حفاظت شده كوه بافق دانست كه حداقل جمعیت 12 قلاده ای پلنگ را در خود جای داده است.
وی گفت: پلنگ، زیستگاههای كوهستانی را انتخاب می كند و جابجایی های گسترده ای ندارد و ماهیت صعب العبور بودن زیستگاههای كوهستانی به بقای این گونه كمك كرده است.
معاون فنی محیط زیست یزد در پایان اضافه كرد: امیدواریم امسال به بهانه روز جهانی حیات وحش و در آستانه نوروز 97، مردم این سرزمین در شیوه رفتار خود با طبیعت و زیستمندان آن، خانه تكانی اساسی داشته باشند وگرنه این فقط یوز نیست كه پرونده حیات آن بسته می شود بلكه بقیه گربه سانان و بلكه گونه های برجسته حیات وحش و شاید تمام موهبت های زیبای الهی كه از گذشتگان به ارث برده ایم را از دست داده و به خاطر امانت نداری مورد لعن و نفرین فرزندانمان قرار بگیریم.
60 نیروی محیط بان، یك میلیون و 270 هزار هكتار مناطق حفاظت شده استان یزد را محافظت می كنند.
6197