يك جنگل‌شناس: ترويج كاشت درخت پالونيا درشمال كشور بايد محتاطانه باشد

اخيرا برخي از مسئولان منابع طبيعي استانها و شهرستانهاي كشور اعلام كردند كه درخت پالونيا به جاي صنوبر در حاشيه جنگل ها و عرصه هاي طبيعي شمال و برخي از مناطق ديگر كشور كشت خواهد شد.
پالونيا (Paulownia elongata) درخت بسيار سريع الرشدي است و در مقايسه با ساير درختان، زمان بهره برداري سريعتري دارد و عملكرد توليد چوب آن در هكتار نيز از درختان ديگر بيشتر است. استحكام بالا، سبك بودن و كيفيت بالاي چوب درخت پالونيا آن را براي استفاده در توليد انواع مبلمان، در و پنجره منازل، ساخت جعبه، كانتينر هاي چوبي، تخته هاي چند لايه و در نهايت توليد خمير كاعذ مناسب نموده است.
يوسف گرجي بحري روز شنبه در واكنش به كشت اين نوع درخت در شمال كشور به خبرنگار ايرنا گفت : نبايد گونه‌هاي غير بومي را ناگهان وارد شمال كشور و بلكه هر جاي ديگر كرد زيرا تشخيص سازگار بودن يا نبودن گياهان با محيط جديد، فرايندي دقيق و زمان‌بر است.
وي اظهار داشت: درخت تُندرُشدِ پالونيا (Paulownia) بومي چين است و در ژاپن و لائوس و كره هم مي‌رويد و در چين، به صورت درخت زينتي در كنار خيابان كاشته مي‌شود.
اين پژوهشگر تأكيد كرد: نظر برخي مبني بر مقاوم بودن پالونيا در برابر آفات و بيماري‌ها هميشه صحيح نيست زيرا گونه‌هاي غير بومي نوئل و نَرّاد نيز در ابتدا آفت و بيماري نداشت ولي وقتي كاشت آن در شمال كشور رواج يافت، به‌تدريج دچار آفات و امراض شد.
گرجي بحري يادآور شد: در ابتدا بايد مشخص شود ما با چه هدفي مي‌خواهيم درخت غير بومي پالونيا را در شمال كشور كاشت كنيم و بعد بايد بررسي كنيم آيا داراي ويژگي‌هاي لازم براي تأمين خواست‌هايمان است يا نه.
وي ادامه داد: در ايران، صنوبرهاي بومي همچون سفيدپَلَت و سپيدار و تبريزي مي‌رويد و مردم نيز به طور سنتي آنها را مي‌كارند و گونه‌هاي وارداتي صنوبر، از جمله صنوبر دِلتوئيدِس و صنوبر اورآمريكان نيز در دهه‌هاي اخير رايج شده و مشكلي به وجود نياورده است.
اين جنگل شناس بيان كرد: ولي كاشت محدود پالونيا در حدود چهل سال پيش به‌خصوص در استان گلستان آغاز شد اما هيچ‌گاه كاشت آن جدي و فراگير نبوده است.
گرجي بحري يكي از دلايل گسترش كاشت صنوبر را در شمال كشور، وجود اراضي جنگلي جلگه‌اي و قطعات ده هكتاري برشمرد.
او توضيح داد: يكي از اهداف كاشت صنوبر، استفاده از چوب آن در صنايع چوب و كاغذ بود زيرا چوب صنوبر هم مصرف روستايي دارد و هم مي‌توان از آن روكش گرفت و هم به دليل داشتن الياف بلند، براي كاغذسازي مناسب است.
اين پژوهشگر تأكيد كرد: بنا بر تحقيقات انجام شده دربارهٔ درخت پالونيا و مقايسهٔ آن با صنوبر در محدودهٔ شركت چوب و كاغذ مازندران، اختلاف معني‌داري بين ميزان رشد صنوبر و پالونيا ديده نشد.
به گفتهٔ اين جنگل‌شناس، اگر تحقيقات آزمايشي نشان داد كه پالونيا گونهٔ مناسبي است، آنگاه بايد به صورت پيشاهنگ يعني در محدوده‌اي چند هكتاري كاشته و نتايج آن بررسي شود.
گرجي بحري افزود: فقط پس از مثبت بودن كاشت پيشاهنگ و صرف پنج تا 10 سال تحقيق مي‌توان گفت اين گونه براي كاشت وسيع‌تر مناسب است و از حالا نبايد به فكر جانشيني آن به جاي صنوبر باشيم.
وي تصريح كرد: پالونيا نيازمندي‌هاي خاصي دارد، ازجمله خاك زهكشي شده مي‌خواهد و رس موجود در خاك آن نبايد بيشتر از 25 درصد و هواي خاك هم نبايد كمتر از 50 درصد باشد.
جنگل‌هاي هيركاني در شمال ايران داراي 90 گونهٔ درختي و 211 گونهٔ درختچه‌اي است و در دهه‌هاي اخير تعدادي گونهٔ غير بومي، از جمله انواع كاج و سرو نيز در آن كاشته شده كه بسياري از آنان به دليل ناسازگاري، از بين رفته‌اند.
/1602/7517/1899