ایده هایی كه سال 96 در آموزش و پرورش اجرایی شد

به گزارش خبرنگار حوزه آموزش ایرنا، وزارت آموزش و پرورش سال 96 را در حالی پشت سر گذاشت كه با مشكلات بسیاری روبرو بود هرچند برنامه ها و ایده های جدید را هم ارائه كرد تا بتواند افق روشنی را برای آینده فرزندان این سرزمین ترسیم كند.
شاید بتوان بخشی از چالش های دستگاه تعلیم و تربیت را به فقدان برنامه ریزی صحیح و كمبود بودجه نسبت داد اما در سال گذشته، بروز برخی وقایع و بازتاب گسترده آن در فضای مجازی ثابت كرد كه این فضا می تواند به مراتب تاثیرات مثبت و منفی بر روند امور این دستگاه داشته باشد.
برخی ایرادات به مطالب كتاب های درسی از جمله حذف و اضافه كردن موضوعات، مواردی بود كه تا مدت ها فعالیت های این وزارتخانه را تحت الشعاع قرار داد؛ ایراداتی كه بیشتر از آنكه كفه حساسیت های آموزشی و فرهنگی را سنگین كند، اغلب با اهداف سیاسی و نوعی كج سلیقی و با هدف ترسیم چهره ای متضاد با اهداف تربیتی از وزارت آموزش و پرورش صورت گرفت.
توقف سند 2030، انتخاب سید محمد بطحایی به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم، اجرای طرح هدایت تحصیلی با رضایت نسبی خانواده ها و دانش آموزان، حذف آزمون مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی و حذف پیك های نوروزی از جمله مهمترین اقدامات این وزارتخانه در سال 96 بود كه در ادامه به تشریح آنها می پردازیم.

** كنار گذاشتن سند 2030 و دنبال كردن سند تحول نظام آموزشی
وزارت آموزش و پرورش در ماه های اول سال 96 با چالشی جدی مواجه شد و آن انتقادهایی بود كه از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و بسیاری از دولتمردان به آغاز اجرای سند 2030 یونسكو وارد شد؛ سندی كه سال 95 در كشور رونمایی شده بود.
دستور كار مبانی توسعه پایدار 2030 شامل 17 هدف اصلی و 169 هدف فرعی در سپتامبر 2015 (شهریور 94) به منظور اقدام عملی همه كشورها برای تحقق حكومت یكپارچه در سازمان ملل ارایه شد.
ایران نیز از كشورهای شركت كننده در این اجلاس بود كه متعهد به اجرای این سند شد و پس از آن سند ملی آموزش 2030 جمهوری اسلامی ایران با مدیریت و برنامه‌ ریزی دفتر یونسكو در ایران با تشكیل 30 كارگروه تخصصی تدوین و آماده و در تاریخ بیستم آذر 95 رونمایی شد.
رهبران كشورهای عضو سازمان ملل، در سپتامبر 2015 در اجلاس عالی‌رتبه سازمان ملل تعهد كردند دستور كار جهانی توسعه پایدار 2030 را در سیاست گذاری‌های كلان خود در سطح ملی از اول ژانویه سال 2016 اجرایی كنند.
بر این ‌اساس در بخش اهداف آموزشی، موضوع آموزش و یادگیری مادام‌العمر با كیفیت، ‌برابر و فراگیر برای همه با محوریت یونسكو تعیین شده كه ایران نیز متعهد به اجرای آن و مولفه‌های كلیدی در برنامه آموزش 2030 شامل برابری و فراگیر بودن، دسترسی برابر، عادلانه و با كیفیت، برابری جنسیتی، كیفیت آموزش و یادگیری مادام العمر است.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش كه رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر اجرای آن در نظام تعلیم و تربیت تاكید دارند، آذرماه سال 1390 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
در مقدمه این سند آمده است: «در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش كوشش شده تا با الهام از اسناد بالادستی و بهره گیری از ارزش های بنیادین آنها و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و اهداف تعلیم و تربیت در افق 1404 هجری شمسی تبیین شود.
تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم ‌اندازی باشد كه در افق روشن 1404، ترسیم‌گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین‌المللی است».
سند تحول بنیادین كه قرار است زمینه ساز تحول در این دستگاه انسان‌ ساز باشد، دارای 131 راهكار در ذیل چند زیرنظام است كه گفته می‌شود تاكنون برنامه‌هایی ذیل بیش از 40 راهكار آن به اجرا درآمده و كلید واژه‌هایی چون حیات طیبه، توجه به ساحت‌های شش گانه تربیتی، تربیت دانش آموزانی با هویت مستقل اسلامی و ایرانی و برخورداری از مربیانی با فضایل اخلاقی و در تراز جمهوری اسلامی در آن مشاهده می شود.
به دنبال كش و قوس های فراوان درباره اجرا شدن یا اجرا نشدن سند 2030، سرانجام با تاكید رهبر معظم انقلاب و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، اجرای سند متوقف و برای همیشه پرونده آن بسته شد.

** هدایت تحصیلی؛ بزرگترین طرح نظام آموزشی
همزمان با فرا رسیدن ایام تابستان سال 96 مساله داغ هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم برای ورود به پایه دهم در صدر برنامه ها و اخبار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت؛ موضوعی كه در سال تحصیلی 96- 95 با تنش های بسیاری همراه بود و باید در سال 97-96 با برنامه ریزی دقیق تری پیش می رفت تا خانواده ها و دانش آموزان از انتخاب رشته مورد علاقه خود راضی می شدند.
هدایت تحصیلی بعد از 22 سال، از پایه دهم به پایه نهم منتقل شد در حالیكه پیش از آن دانش‌ آموزان، پایه اول را در دوره متوسطه به طور مشترك طی كرده و در پایه دوم متوسطه به یكی از شاخه‌های نظری، فنی و حرفه‌ای و كاردانش رفته و در هر كدام از این شاخه‌ها‌، رشته‌های مورد نظر خود را انتخاب می‌كردند.
بر اساس سیاست جدید نظام آموزشی، این روند تغییر كرد و با تدوین و تصویب جدول دروس، گام بعدی در ادامه تحولات سیستم آموزشی 3 - 3- 6 كه همانا هدایت تحصیلی بود، آغاز شد.
برقراری توازن در رشته های تحصیلی و معطوف كردن توجه دانش آموزان به سمت رشته‌های كاردانش و فنی و حرفه ای و تبیین این مساله كه جامعه و بازار كار از رشته‌های نظری به ویژه علوم تجربی اشباع شده از جمله اهدافی بود كه این طرح دنبال می كرد.
در این میان، جلسات آموزشی برای مدیران و مشاوران مدارس تشكیل شد تا آنها با چگونگی و ضرورت هدایت تحصیلی و مساله سیاست توسعه متوازن رشته‌ها آشنا شوند.
همچنین در كتاب كار و فناوری پایه نهم، فصلی به هدایت تحصیلی اختصاص پیدا كرد كه بخشی از آن مربوط به هدایت تحصیلی و بخشی نیز یك فعالیت عملی با عنوان پروژه انتخاب رشته بود تا دانش آموزان با شاخه های تحصیلی و نحوه انتخاب رشته آشنا شوند تا مشكلات سال 96 - 95 تكرار نشود.
با واگذاری مدیریت هدایت تحصیلی به مناطق مختلف آموزش و پرورش، وضعیت ثبت نام و انتخاب رشته دانش آموزان برای سال تحصیلی 97 - 96 در شرایط بهتری قرار گرفت به این نحو كه در رشته هایی مانند شاخه كار دانش، فنی و حرفه ای، علوم انسانی و ریاضی فیزیك محدودیتی برای پذیرش وجود نداشت.
این در حالیست كه در رشته علوم تجربی با توجه به میزان بالای تقاضا، ابتدا دانش آموزان با اولویت های اول و دوم ثبت نام می كردند و در نهایت در این سال 996 هزار و 80 دانش آموز پایه نهم برای ورود به دوره متوسطه دوم، هدایت تحصیلی شدند.

** اخذ رای اعتماد بطحایی از مجلس برای احراز پست وزارت آموزش و پرورش
از دیگر وقایع مهم وزارت آموزش و پرورش در سال 96 ، انتخاب سید محمد بطحایی در 29مرداد ماه با 238 رای موافق، 35رای مخالف و 13 رای ممتنع از 288 نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم بود كه به دنبال آن تغییر و تحولات مدیریتی و برنامه ای آغاز شد.

** شیوه نامه استخدامی آموزش و پرورش و بروز مسائل حاشیه ای
وزارت آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین دستگاه دولتی در سال 96 در بخشنامه استخدامی خود مواردی را ذكر كرد كه به مذاق برخی ها خوش نیامد و موجب بروز مسائل حاشیه ای شد.
بر اساس شیوه‌ نامه استخدامی، متقاضیان زن نباید بیماری‌هایی مانند «اختلالات زنانگی»، «موهای زاید صورت»، «بلوغ زودرس یا دیررس» و «سابقه جراحی بیماری‌های رحمی» داشته باشند.
همچنین نداشتن دید كمتر از ده دهم در یك چشم پس از اصلاح با عینك، «هر نوع نقص میدان بینایی در یك یا هر دو چشم» و «كمتر بودن تعداد دندان‌ها از 20 عدد»، كوتاهی یك پا بیش از 10 سانتیمتر از پای دیگر، انواع آكنه (جوش) «وقتی كه شدید باشند یا منظره صورت را تغییر دهند» و آسیب اعصاب صورت كه منجر به «اختلال عملكرد یا كراهت منظر» شود از دیگر ممنوعیت های مورد اشاره در این شیوه نامه بود.
ناباروری و موهای زاید صورت زنان، میگرن شدید، دیابت، گواتر، اعتیاد به سیگار، لهجه غلیظ و غیر قابل تغییری كه مانع تلفظ برخی حروف فارسی مثل چ، گ، ژ، ق ‌شود (برای معلمان دوره ابتدایی) از دیگر موارد منع در استخدام ذكر شده بود.
مفاد این بخشنامه وزارت آموزش و پرورش درباره ضوابط استخدام معلمان در این وزارتخانه مورد انتقاد برخی مسئولان و سبب واكنش های مختلفی شد و برخی آن را سختگیرانه و عده ای سلیقه ای خواندند.
این در حالیست كه وزیر آموزش و پرورش در خصوص شیوه‌نامه داوطلبان ورود به دانشگاه های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی اعلام كرد: هیچ محدودیت جنسیتی برای استخدام بانوان در آموزش و پرورش وجود ندارد و در این رابطه مصوبه ای نداشته ایم.
بطحائی اظهار داشت: در ارائه این شیوه نامه یك بد سلیقی شده و پیوست محورهای مصاحبه و معاینات پزشكی كه بخشی از آن مربوط به تشكیل پرونده پزشكی است، از سوی مركز برنامه ریزی و منابع نیروی انسانی وزارتخانه منتشر شده بود.
وی ادامه داد: كسانی كه در دستگاه های دولتی قصد دارند مشغول خدمت شوند، یك پرونده پزشكی خواهند داشت كه مشخصاتی از وضعیت پزشكی افراد در آن ثبت می شود و آن پیوست نباید ارایه می شد.
به دنبال اعتراضات به شیوه نامه یاد شده، برخی مفاد آن اصلاح شد.

** تصویب كلیات طرح تعیین تكلیف استخدامی حق التدریسی ها و آموزشیاران
سرانجام پس از كش و قوس میان مجلس شورای اسلامی و وزارت آموزش و پرورش، یازدهم مهرماه سال 96، نمایندگان به كلیات طرح الحاق یك ماده به قانون تعیین تكلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش رای مثبت دادند تا حدود 40 هزار معلم كه شاید سابقه تدریس برخی از آنها به 15 سال می رسد، تبدیل وضعیت شوند.
بر اساس كلیات این طرح، دولت مكلف است از تاریخ تصویب این قانون حداكثر ظرف یك سال، تمام نیروهای حق التدریسی مشمول قانون الحاق تبصره به ماده 17 قانون تعیین تكلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سواد آموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب 28 مرداد 1394 و قانون اصلاح تبصره 10 ماده 17 قانون تعیین تكلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سواد آموزی در وزارت آموزش و پرورش مصوب سوم شهریور 95 را همراه با طی دوره های آموزشی حداكثر شش ماه بنا به تشخیص وزارت آموزش و پرورش و بدون نیاز به شركت در آزمون، به استخدام آموزش و پرورش درآورد.
بر اساس این طرح، بار مالی ناشی از اجرای این قانون از محل حق الزحمه نیروهای حق التدریسی كه هم اكنون مشغول به كار هستند و نیز اضافه تدریس كاركنان رسمی و خروج بازنشستگان تامین می شود.
اما این مصوبه با واكنش مسئولان وزارت آموزش و پرورش مواجه شد، آنها اعلام كردند كه در 15 سال اخیر از مجموع 330 هزار نفر جذب شده، 270 هزار نفر بدون هرگونه آزمون و گذراندن دوره تربیت معلم به ویژه در مقطع ابتدایی به استخدام آموزش و پرورش درآمده اند كه افت كیفیت تعلیم و تربیت، تضییع حقوق جوانان تحصیلكرده و افزایش هزینه های ناشی از تناسب نداشتن نیروهای جذب شده با نیازهای كمی و كیفی را در پی داشته است.
رئیس مركز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش نیز در اظهار نظری اعلام كرد: در صورت تصویب نهایی این طرح در مجلس، آموزش و پرورش با وجود اینكه مطابق قانون، هیچ تعهدی به استخدام این افراد ندارد، ملزم به استخدام و به كارگیری 120 هزار نفر از آموزش دهندگان نهضت سوادآموزی و پیش دبستانی بدون آزمون خواهد بود.
اسفندیار چهاربند با اشاره به آثار زیانبار این نوع جذب نیرو بر اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش افزود: مراجع قانونی ذی صلاح كه شامل شورای عالی آموزش و پرورش، مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، اداره كل قوانین مجلس شورای اسلامی، هیات امنای دانشگاه فرهنگیان، سازمان امور اداری و استخدامی كشور و سازمان برنامه و بودجه می شود به دلیل فقدان پشتوانه كارشناسی، ایرادهای اساسی و تخصصی و مشكلات ناشی از تامین منابع مالی، مخالفت خود را با این طرح اعلام كرده‌اند.
با بالا گرفتن انتقادها و درخواست وزارت آموزش و پرورش برای تجدید نظر نمایندگان درباره این مصوبه، بار دیگر مساله در كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی مورد بررسی و بازنگری قرار گرفت كه جزئیات و نتایج بررسی ها هنوز مشخص نیست.
سخنگوی كمیسیون آموزش تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره آخرین تصمیمات این كمیسیون اینگونه اظهار كرد كه با ارجاع مصوبه مجلس به این كمیسیون، كلیات طرح الحاق یك ماده به قانون تعیین تكلیف استخدامی معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش بار دیگر مورد بررسی قرار گرفت و چارچوب هایی برای آن مشخص شد.
سید حمایت میرزاده افزود: بر اساس چارچوب های تعیین شده، سازمان سنجش آموزش كشور باید آزمون استخدامی برای معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی برگزار و حد نصاب نمره علمی این آزمون را نیز وزارت آموزش و پرورش مشخص كند.
وی تصریح كرد: همچنین تعداد نیروهایی كه در استان ها و شهرهای مختلف مورد نیاز است نیز توسط سازمان اداری استخدامی كشور اعلام خواهد شد و در نهایت آئین نامه اجرایی این آزمون باید در هیات دولت به تصویب برسد.
سخنگوی كمیسیون آموزش تحقیقات مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اكنون منتظر اعلام هیات رئیسه برای طرح آخرین تصمیمات در صحن علنی مجلس هستیم كه در صورت تصویب و نظر نهایی شورای نگهبان، دولت سه ماه فرصت دارد تا آئین نامه اجرایی آزمون استخدامی معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سواد آموزی را تهیه كند و برگزاری آزمون به سال 97 موكول خواهد شد.

** امضای تفاهمنامه همكاری ستاد كل نیروهای مسلح و آموزش و پرورش
اواخر سال 96 بود كه همزمان با برگزاری همایش «ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش» با حضور سردار سرلشكر پاسدار «محمد باقری» رئیس ستاد كل نیروهای مسلح و وزیر آموزش و پرورش تفاهمنامه همكاری های مشترك میان پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و وزارت آموزش پرورش با موضوع توسعه «علوم و معارف دفاع مقدس» به امضای طرفین رسید.
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و انتقال این فرهنگ به نسل جوان و تولید محتوا در حوزه دفاع مقدس از مفاد این تفاهمنامه است.
همچنین بر اساس تفاهمنامه مورد نظر قرار است، كمیته یا كارگروهی مشترك بین نیروهای مسلح، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و وزرات آموزش پرورش تشكیل شود تا مجموعه اقدامات و سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه ساماندهی شود.

** بررسی طرح تغییر تقویم آموزشی
طرح تغییر تقویم آموزشی از موضوعاتی بود كه در سال 96 بارها از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مسئولان وزارت آموزش و پرورش مطرح شد و البته به نتیجه قطعی هم نرسید.
عیسی كلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، 13 دی ماه در حاشیه جلسه هیات دولت از بررسی پیشنهاد تعطیلی مدارس از نیمه آذر تا نیمه دی‌ ماه خبر داده و گفته بود: در كمیسیون زیربنایی دولت پیشنهاد كرده‌ایم كه مدارس در نیمه شمالی كشور و مناطق سردسیر از جمله تهران یك ماه زودتر آغاز شود و از 15 آذر تا 15 دی مدارس این مناطق تعطیل شوند تا دانش‌آموزان با هوای آلوده مواجه نشوند.
این اظهارات در شرایطی مطرح شد كه بطحایی 26 دی ماه در حاشیه نود و ششمین جلسه شورای اجتماعی كشور در وزارت كشور درباره این طرح اعلام كرد: تعطیلی میان فصل مدارس فقط برای آموزش و پرورش نیست، در واقع یك موضوع بین دستگاهی است و علاوه بر سازمان محیط زیست سایر سازمانها با این موضوع درگیر هستند.
وی افزود: وزارت آموزش و پرورش بر روی این موضوع حرف و این بحث به دلیل پیچیدگی هایی نیاز به بررسی بیشتر دارد بنابراین فعلا این موضوع به آینده موكول شده است.
بطحایی تاكید كرد: با یك ماه اصلا موافق نیستم ولی تعطیلات دو هفته ای بین دو فصل اتفاق بیفتد زیرا از حیث آثار تربیتی و آموزش، تاثیر مثبتی را در آموزش و یادگیری دانش آموزان دارد.
در نهایت هیچ یك از پیشنهادها به منظور تغییر تقویم آموزشی به دلیل دیدگاه های موافق و مخالف فراوانی كه در این سالها داشته، اجرایی نشده و باید منتظر تصمیم مسئولان در این باره در سال تحصیلی جدید ماند.

** عملكرد صندوق ذخیره زیر ذره بین فرهنگیان
وزارت آموزش و پرورش در بهمن ماه سال 96 شیوه نامه برگزاری انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئت امنای صندوق ذخیره را در سامانه entekhabat.medu.ir بارگذاری كرد تا فرهنگیان علاقه مند به نامزدی در این انتخابات ثبت نام كنند.
بر اساس این شیوه نامه، تمام فرهنگیان عضو صندوق ذخیره فرهنگیان (شاغل و بازنشسته) كه تا دی ماه سال جاری حق عضویت خود را به صندوق پرداخته بودند، می توانستند با استفاده از كد كاربری خود در پرتال «همگام» از طریق ورود به سامانه انتخابات در ایام مقرر رای گیری، به یك یا چند نفر از نامزدهای استان خود رای دهند.
بنا بر اساسنامه صندوق ذخیره، هیئت امنا وظیفه تعیین هیات مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان را به عهده دارند و اكنون پنج نفر عضو هیئت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان هستند كه با اختیارات وزیر آموزش و پرورش این تعداد به هفت نفر می رسد.
تاكنون فعالیت هیئت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان به صورت انتصابی بوده و اعضای كنونی منتخب وزیران پیشین آموزش و پرورش هستند، این اولین بار است كه اعضای هیئت امنا از میان فرهنگیان و در قالب برگزاری انتخابات تعیین می شوند.
انتخابات نمایندگان فرهنگیان در هیئت امنای صندوق ذخیره بنابر اعلام مسئولان وزارت آموزش و پرورش در راستای تحقق وعده این وزارتخانه مبنی بر افزایش شفافیت و توسعه نظارت فراگیر بر عملكرد یكی از پولدارترین صندوق های كشور صورت می گیرد كه چندی پیش قربانی اختلاس شد.
با پایان رای گیری، نتایج مرحله اول این انتخابات 30 بهمن سال 96 اعلام شد و از میان سه هزار و 557 نفر از فرهنگیان سراسر كشور كه نامزدی خود را اعلام و ثبت نام كرده بودند، 83 نفر انتخاب شدند تا این افراد در جلسه ای با حضور وزیر آموزش و پرورش به ارائه برنامه های خود بپردازند.
برگزاری این جلسه برای معرفی منتخبان و اعلام برنامه هایشان در سال 97 خواهد بود.
بر اساس اعلام رئیس ستاد راهبری انتخابات فرهنگیان، در مجموع 818 هزار نفر عضو صندوق ذخیره فرهنگیان هستند كه از این تعداد 750 هزار نفر شرایط شركت در این انتخابات را داشتند.
از ابتدای تاسیس صندوق ذخیره فرهنگیان از سال 74 تاكنون، یك میلیون و 530 هزار و 521 به عضویت این صندوق درآمده اند كه تعدادی از این اعضا یا از عضویت خارج و یا بازنشسته شده اند.

** حذف آزمون ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی
در اواخر سال 96، آنچه باعث شد وزارت آموزش و پرورش در صدر اخبار رسانه ها قرار گیرد، تصمیم مسئولان این وزارتخانه مبنی بر حذف آزمون ورودی مدارس تیزهوشان و نمونه مردمی بود؛ تصمیمی كه واكنش های منفی و مثبت بسیاری به همراه داشت.
نظام تعلیم و تربیت به 18 نوع مدرسه شامل «مدارس دولتی»، «غیر دولتی»، «تیزهوشان»، «نمونه دولتی»، «هیأت امنایی»، «تربیت بدنی»، «علوم و معارف اسلامی»، «قرآنی»، «ایثارگران»، «دانش‌آموزان استثنایی»، «بزرگسالان»، «مدارس وابسته به نهادهای مختلف»، «مدارس سماء وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی»، «مدارس شبانه روزی»، «از راه دور»، «ماندگار»، «مدارس هوشمند» و «شبانه»
تقسیم می شود.
تا پیش از این به دلیل محدودیت ظرفیت پذیرش در این مدارس، رقابت سنگینی در میان دانش آموزان شكل گرفته و اضطراب بسیاری به دانش آموزان وارد می شد اما وزیر آموزش و پرورش نیمه های بهمن ماه سال گذشته اعلام كرد كه امتحانات ورودی پایه هفتم برای مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی و مدارس خاص به منظور كاهش استرس و افزایش نشاط در مدارس با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش حذف شد.
بطحایی در روزهای پایانی سال 96 با حضور در نشست خبری بار دیگر از مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر حذف آزمون مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و غیردولتی حمایت كرد.
وی گفت: در معرض آزمون قرار دادن 250 تا 300 هزار دانش آموز برای انتخاب 10 تا 15 هزار نفر برای ورود به مدارس استعدادهای درخشان در پایه هفتم شرایط خوبی برای كودكان در سنین 8 تا 10 سالگی فراهم نمی كند اما این به معنای فراموش كردن دانش آموزان با استعداد نیست.

** حذف پیك نوروزی دانش آموزان دوره ابتدایی
در روزهای پایانی سال 96 كه دانش آموزان خود را به رسم هر ساله برای انجام تكالیف نوروزی آماده می كردند، وزارت آموزش و پرورش از حذف پیك نوروزی و جایگزین كردن داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی خبر داد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش هدف از حذف پیك نوروزی را چنین عنوان كرد: این اقدام در راستای لذت بردن دانش آموزان از تعطیلات عید نوروز است تا آنها در مسافرت با طبیعت آشنا شوند و وقت بیشتری برای پرداختن به فعالیت های جنبی در كنار خانواده داشته باشند.
رضوان حكیم زاده با بیان اینكه دانش آموزان می توانند یكی از سه قالب (داستان نویسی، داستان خوانی و داستان گویی) را برای تكالیف نوروزی خود انتخاب كنند، تاكید كرد: ادارات كل آموزش و پرورش و مدارس حق ندارند به صورت گروهی، كتاب خاصی را معرفی كرده و اولیا را وادار به تهیه كتاب كنند بلكه حق انتخاب با دانش آموزان است و در صورت نیاز خانواده ها و اولیای مدرسه می توانند با آنها همفكری داشته باشند.
وزارت آموزش و پرورش سال 96 را با وجود تمام مشكلات و تنگناها پشت سر گذاشت هر چند شرایط برای عملی شدن بسیاری از وعده ها و برنامه ها فراهم نشد اما مسئولان این وزارتخانه سعی كردند با ایده ها و اهداف جدید، سیستم آموزشی را همسو با نظام نوین تعلیم و تربیت به پیش برند.
اینك در سال جدید حدود 13 میلیون و 500 هزار دانش آموز و یك میلیون فرهنگی چشم به تصمیمات جدید مسئولان وزارت آموزش و پرورش دوخته اند تا وضعیت نظام آموزشی رو به بهبود رفته و به اهداف ترسیم شده بر اساس سند تحول بنیادین نزدیك شود.
فراهنگ**1883**1880