سوغات رضوي، هديه نوروزي زائران امام رضا (ع)

به گزارش ايرنا، نبات و آب نبات، زرشك و زعفران، شكلات و شيريني، صنايع دستي، آجيل و خشكبار، تسبيح و جانماز، كيف و كفش چرم، انواع نمادهاي هنري از حضرت امام رضا (ع)، فردوسي و نادرشاه از جمله سوغات مشهد است كه در اطراف حرم مطهر رضوي و بازارهاي كوچك و بزرگ مجاور حرم مطهر به فروش مي رسد.
وجود بيش از هفت ميليون زائر نوروزي در مشهد و تمايل عمده زائران براي گرفتن سوغات به عنوان يادگاري از شهر امام رضا (ع)، براي بسياري از تجار وسوسه انگيز است تا اجناس غيرمشهدي و اغلب نامرغوب يا قاچاق را به اسم سوغات مشهد در بازارهاي اين شهر به فروش برسانند.
تحقيقات انجام شده گوياي هزينه بسيار زائران مشهدالرضا (ع) در بخش سوغات است به طوري كه براساس يك تحقيق انجام شده در سال 86، ميانگين هزينه خريد سوغات توسط هر خانوار زائر در مشهد 103 هزار و 276 ريال است.
تحقيق مزبور نشان مي دهد بيشترين خريد زائران در گروه هاي سني21 تا 30 سال و 41 تا 60 سال در بخش خريد سوغات بوده كه با فرض افزايش توان خريد و آثار تورمي در نرخ اقلام موجود در بازار و خريد زائران غيرايراني، هم اكنون ارزش بازار سوغات مشهد 37 هزار ميليارد ريال است.
اين رقم باعث شده ديگر كشورها نيز به اين بازار دست برده و اقدام به توليد اجناس نامرغوب مشابه سوغات مشهد نمايند و با فروش آنها به قيمت كمتر به اعتبار، اشتغال و مزيت هاي بخش توليد در اين بخش ضربه وارد كنند.
به همين منظور دست اندركاران براي نجات بازار سوغات مشهد از دست فرصت طلبان، از يك سال قبل شروع به ساماندهي اين بخش نمودند كه آثار اقدامات آنان نوروز امسال در اقصي نقاط شهر مشهد هويداست.

*بيش از 70 درصد بازار سوغات خراسان رضوي در اختيار كالاهاي خارجي است
استاندار خراسان رضوي در اين باره گفت: حجم گردش مالي بازار سوغات اين استان 37 هزار ميليارد ريال است كه بيش از 70 درصد آن در اختيار كالاهاي خارجي فاقد كيفيت مطلوب است.
عليرضا رشيديان افزود: اگر به درستي از اين ظرفيت بهره گرفته شود و در اختيار توليد كنندگان استان قرار گيرد، علاوه بر ايجاد اشتغال موجب مي شود بسياري از توليد كنندگان از بحران اقتصادي و ركود خارج شوند.
وي اظهار كرد: سوغات و صنايع دستي داخلي بايد جايگزين كالاهاي بي كيفيت خارجي شود زيرا حمايت از كالاي ايراني موجب كاهش سهم كالاي خارجي از بازار سوغات مي گردد.
وي با بيان اينكه هم اكنون تناسبي بين سهم ايران از بازار صنايع دستي دنيا با ظرفيت ها و داشته هاي اين كشور وجود ندارد، گفت: با توجه به بازار خوب بين المللي در اين حوزه بايد توجه جدي به حوزه صنايع دستي و توانمندي هاي مناطق مختلف بويژه روستاها شود.
رشيديان افزود: ايام نوروز و حضور مسافران نوروزي در مشهد، فرصت خوبي براي آشنايي بيشتر مردم با سوغات كشور است و در اين راستا برنامه ريزي گسترده اي با همكاري و مشاركت ساير استان ها در حوزه سوغات و صنايع دستي انجام شده كه اجراي برخي از برنامه ها در اين استان آغاز شده است.

*برنامه هاي حمايت از سوغات مشهد
مدير كل دفتر هماهنگي امور فرهنگي زائرين استانداري خراسان رضوي در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: حمايت از سوغات رضوي با اين هدف انجام گرفته كه هر زائر زماني كه سوغات مي خرد، با ديدن آن فضاي مشهد برايش تداعي شود.
سيد حميد موسوي افزود: هدف ديگر از عرضه سوغات رضوي، حفظ شرايط اقتصادي و درآمد مشهد از محل فروش سوغات، حمايت از توليدكنندگان و فروشندگان اين بخش و تحقق فرمايشات رهبر معظم انقلاب مبني بر 'حمايت از كالاي ايراني' است.
وي اظهار كرد: مشهدالرضا (ع) بايد يك نماد مشخص براي سوغات در اختيار گيرد تا هم يادبودي از مشهد و حضرت امام رضا (ع) و هم تلفيقي از سنت، مذهب و فرهنگ اين شهر باشد.
وي گفت: به همين منظور كارگروهي با عنوان كارگروه 'سوغات رضوي' در دفتر هماهنگي امور اقتصادي استانداري خراسان رضوي تشكيل شده است تا اهداف حمايتي از سوغات مشهد را محقق سازد.
موسوي افزود: يكي از مهمترين مشكلات فروشندگان سوغات در مشهد بويژه كالاهاي فرهنگي و صنايع دستي، عدم شناخت كافي مردم و زائرين از محصولات توليدكنندگان سوغات مشهد است.
وي اظهار كرد: توليدكنندگان سوغات مشهد به خاطر نبود خريدار مجبور به توقف توليد خود مي شوند و كالاهاي فراوان خارجي و ارزان در بازار جايي براي معرفي و عرضه توليدات آنان باقي نمي گذارد.
وي گفت: هدف حمايت از سوغات مشهد اين است كه زائران با توليدات واقعي و سوغات اين شهر آشنا شوند و اين توليدات خريدار پيدا كند لذا كارگروه تشكيل شده در استانداري تلاش كرد حلقه واسطه بين توليدكننده و خريدار باشد و محلي را براي معرفي اين سوغات بوجود آورد.
موسوي افزود: در اين راستا اواخر سال گذشته همزمان با سالروز ميلاد حضرت فاطمه زهرا (س)، نمايشگاه توانمندي هاي بانوان استان با همكاري شوراي مشاركت بانوان مجمع خيرين سلامت در خيابان احمدآباد مشهد برپا شد كه جنبه معرفي دستاوردهاي بانوان در حوزه پوشاك، صنايع دستي و محصولات غذايي به عنوان سوغات مشهد را داشت.
وي اظهار كرد: در اين نمايشگاه تلاش شد توليدكنندگان با معرفي محصولات خود به تدريج به بازاريابي براي آنها بپردازند و بتوانند هزينه هاي جانبي را تامين كنند.
وي گفت: نوروز امسال نيز نمايشگاه 'نوروزگاه ايرانيان' در مشهد با هدف حمايت از توليدكنندگان خرد و سوغات با محوريت عرضه و معرفي سوغات، هدايا، جاذبه هاي گردشگري و صنايع دستي در محل نمايشگاه بين المللي مشهد مدت يك هفته برپا شد.
وي افزود: نوروز هر سال مشهد مقدس ميزبان خيل زائران از اقصي نقاط كشور است و اين زمان بهترين فرصت براي توليدكنندگان صنايع دستي و سوغات مي باشد تا توليدات خود را در فضايي مناسب و با قيمت مطلوب به زائران عرضه كنند و نمايشگاه نوروزگاه ايرانيان اين فرصت را در اختيار توليدكنندگان قرار داد.
مدير كل دفتر هماهنگي امور فرهنگي زائرين استانداري خراسان رضوي اظهار كرد: براي امسال نيز به منظور حمايت از توليدكنندگان سوغات، برگزاري دست كم يك نمايشگاه سوغات پيش بيني شده است.
وي گفت: برپايي اين نمايشگاه ها آنقدر ادامه پيدا مي كند تا به نقطه مشترك در تعريف سوغات و حمايت از توليدكنندگان سوغات دست يابيم و از كارهاي پراكنده دستگاه هاي اجرايي در اين زمينه جلوگيري شود.
وي افزود: تلاش مي كنيم در حوزه سوغات مشهد به يك برند يا نشان تجاري دست پيدا كنيم و در اين راستا از مواد غذايي مانند خشكبار و آجيل مشهد گرفته تا سنگهاي قيمتي، فيروزه و جواهرات، آثار هنري، ظروف و صنايع دستي برندسازي و به عنوان سوغات حمايت مي كنيم.
موسوي اظهار كرد: اين تلاش تا جايي ادامه پيدا مي كند كه منجر به رونق اقتصادي براي بخش سوغات شود و كالاهاي خارجي مشابه در بازار سوغات مشهد به تدريج از رده خارج گردد.

*معرفي و تجاري سازي سوغات مشهد
معاون بازرسي و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوي نيز دراين باره به خبرنگار ايرنا گفت: تمايل ايرانيان به خريد سوغات از مشهد فرصتي ايجاد كرده كه حتي كشورهايي مانند چين به اين بازار چشم دوخته و اقدام به توليد سوغات مشهد از قبيل جانماز و چادر نماز، مهر و تسبيح، انگشتر و حتي نمادهاي فرهنگي مانند مجسمه فردوسي و نادرشاه كرده اند.
علي باخرد افزود: حضور هفت ميليون زائر طي ايام نوروز در مشهد همچنين فرصت خوبي براي فروش كالاهاي خارجي و قاچاق ايجاد كرده است.
وي اظهار كرد: حدود 2 سال است كه مبارزه به سوغات قاچاق در بازار خراسان رضوي بويژه مشهد مقدس آغاز شده و به توفيقات خوبي در اين زمينه به ويژه در بخش كيف و كفش دست يافته ايم.
وي گفت: با هدف حمايت از سوغات، معرفي و تجاري سازي سوغات در دستور كار مسئولان استان قرار گرفته است.
باخرد افزود: معرفي سوغات اصيل در قالب برگزاري نمايشگاه ها در حال انجام است و تجاري سازي سوغات از طريق توليد انبوه آن در واحدهاي توليدي بزرگ با نشان تجاري انجام مي گيرد.
وي مشكل توليدكنندگان صنايع دستي و سوغات را هزينه هاي بسيار براي اجاره مكان فروش محصولات دانست و اظهار كرد: در اين زمينه بايد شهرداري و اصناف با حمايت اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي، وارد عمل شوند و محلي را با قيمت كمتر يا رايگان در اختيار اين نوع فروشندگان قرار دهند.
وي گفت: ايجاد فروشگاه هاي ويژه سوغات رضوي پيرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) كار بسيار پسنديده اي است تا كالاهاي مرتبط با قيمت مناسب در دسترس گردشگران قرار گيرد.
باخرد افزود: توسعه مكان هاي ويژه عرضه سوغات پيرامون حرم مطهر رضوي، كار ضروري است كه به حمايت از سوغات مشهد و كوتاه كردن دست فرصت طلبان از بازار ميلياردي سوغات اين شهر مي انجامد.

*پروژه سوغات فرهنگي رضوي
مدير مركز رشد فناوري هاي فرهنگي و زيارت پارك علم و فناوري خراسان رضوي نيز در اين باره گفت: سوغات مي تواند مصداق بومي براي صنايع فرهنگي در ايران بويژه شهر مشهد باشد، از اين رو با هدف كمك به تعميق مفهوم زيارت مدل سوغات فرهنگي زائر رضوي در قالب طرح توسعه كمي و كيفي زيارت توسط اين نهاد طراحي و تدوين شده است.
عليرضا جاويد عربشاهي افزود: ادويه هفت قلم، زعفران و زرشك، انواع خشكبار و شيريني جات در زمره سوغاتي هاي خوراكي و انگشتر و زيورآلات فيروزه و عقيق، پرچم هاي مذهبي، جام چهل كليد، عباي روحاني و نمازي، خلعت آخرت، عطريات، سجاده، جانماز و مهر و تسبيح و صنايع دستي از سوغاتي هاي غيرخوراكي مشهد به شمار مي روند.
وي اظهار كرد: مطالعات انجام شده نشان مي دهد كمبود اطلاع از جانمايي بازارها در سطح شهر، نرخ گذاري نامناسب كالا، بي ثباتي قيمت ها، حمايت ناكافي از صنايع دستي در مشهد و كمبود مجتمع هاي ارائه انواع سوغات، عمده مشكلات خريد سوغات هستند.
وي گفت: مطالعه سوغات فرهنگي رضوي بخشي از طرح مطالعاتي بود كه در سال 1390 توسط پارك علم و فناوري انجام و راهبردها و راهكارهايي براي سوغات زائر در آن گنجانده شد.

* فروشگاه سوغات فرهنگي زائر رضوي
مديرعامل موسسه انتشارات آستان قدس رضوي (به نشر) نيز در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: فروشگاه سوغات فرهنگي زائر رضوي سال گذشته همزمان با سالروز شهادت حضرت امام رضا (ع) در نزديك بارگاه امام هشتم (ع) داير شد.
حسين سعيدي افزود: اين فروشگاه با مساحت بيش از سه هزار مترمربع در 30 غرفه به عرضه انواع سوغات فرهنگي در بخش ‌هاي مختلف شامل كتاب، محتواي ديجيتال، آرايه، وسايل عبادي، ديداري - شنيداري، لوازم كاربردي، سرگرمي و پوشاك مي پردازد.
وي اظهار كرد: راه‌ اندازي فروشگاه بزرگ رضوي بستري براي عرضه محصولات توليدي بيش از هزار و 200 توليد كننده داخلي را فراهم كرده و براي 25 نفر اشتغال مستقيم ايجاد نموده و كسب و كار بيش از 100 كارگاه توليدي در سراسر كشور را نيز رونق داده است.
وي گفت: پنج هزار عنوان كالاي فرهنگي در اين فروشگاه عرضه مي شود و غرفه ها با قيمت اندك به صاحبان كسب و كار اجاره داده مي شود تا به نيت واقف در اين زمينه عمل شود.
سعيدي اظهار اميدواري كرد نتيجه اين اقدامات افزايش سهم كالاهاي ايراني در سبد سوغات زائران و گردشگران باشد.
7489 / 6053