به گزارش ایرنا، نهادینه سازی فرهنگ اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی در دو دهه گذشته در كشورمان از رشد چشمگیری برخوردار بوده است، اما تا رسیدن به وضعیت مطلوب هنوز فاصله زیادی وجود دارد.
به گفته دست اندركاران حوزه پیوند اعضا در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، سالانه سه تا پنج هزار نفر به علت ضربه مغزی ناشی از تصادف و یا بیماریهای مختلف در ایران دچار مرگ مغزی می شوند كه اهدای اعضای آنان می تواند زندگی را به بیماران دردمند زیادی هدیه كند، حال آنكه تنها حدود یك چهارم این مرگ ها منجر به پیوند عضو می شود.
علی رغم تلاش هایی كه برای افزایش آگاهی جامعه در این خصوص صورت گرفته و می گیرد، هنوز اعضای سالم زیادی از بیماران مرگ مغزی، به علت تصور اشتباه عامه مردم، كه گمان می كنند ممكن است معجزه ای شده و بیمار به زندگی برگردد، در زیر خاك مدفون می شود.
*بیمار مرگ مغزی هیچ بازگشتی ندارد
پزشك متخصص مغز و اعصاب و عضو تایید كننده مرگ مغزی واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشكی مشهد می گوید: شرایط بیمار مرگ مغزی با بیماری كه به كما رفته، متفاوت است، درحالی كه تصور عوام بر این است كه مرگ مغزی همان كما است.
دكتر سمیرا ذبیحیان می افزاید: به لحاظ علمی هر بیمار مرگ مغزی به كما رفته است ولی هر بیمار به كما رفته ای مرگ مغزی محسوب نمی شود، چراكه احتمال برگشت بیمار به كما رفته وجود دارد اما این فرضیه در مورد بیمار مرگ مغزی هرگز ممكن نیست.
وی خاطرنشان كرد: مرگ مغزی به وضعیتی اطلاق می شود كه تمام عملكرد و ساقه مغز بیمار به طور غیر قابل برگشتی از بین رفته باشد و تایید مرگ مغزی با دقت و وسواس خاصی توسط یك تیم متخصص اعلام می شود.
این پزشك متخصص از مهم ترین عللی را كه یك بیمار دچار مرگ مغزی می شود ضربه های ناشی از تصادفات، سكته های مغزی، تومورهای مغزی، تشنج و هر عاملی كه خون رسانی به مغز را مختل كند، عنوان می كند.
وی می افزاید: یك بیمار مرگ مغزی تا پایان فرآیند تایید مرگ مغزی هشت بار معاینه می شود به طوری كه یك بار توسط پزشك معالج و سپس توسط تیم تایید كننده مرگ مغزی متشكل از متخصصان مغز و اعصاب، نورولوژی، بیهوشی، داخلی و پزشكی قانونی ویزیت می شود.
دكتر ذبیحیان ادامه داد: در این مدت آزمایش های مختلف و نوار مغز از بیمار گرفته می شود تا یقین حاصل شود كه بیمار مرگ مغزی است و هیچ عملكردی در مغز بیمار دیده نمی شود.
عضو هیات علمی گروه جراحی مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشكی مشهد گفت: پزشكان متخصص تایید مرگ مغزی با حكم وزیر بهداشت انتخاب شده اند و این نشان دهنده اهمیت موضوع تایید مرگ مغزی است.
وی تاكید كرد: پزشكان تایید مرگ مغزی باید در معالجه بیمار نقشی نداشته باشند و همچنین با گیرنده و دهنده پیوند ارتباطی نداشته باشند و معاینه ها نیز جداگانه صورت می گیرد تا پزشكان پیش داوری و تاثیری بر نظر هم نداشته باشند.
وی در ادامه گفت: سلامت اعضای دریافتی از بیمار مرگ مغزی نقش مهمی در امر اهدا دارد و اعضای بیماران مرگ مغزی در هر سنی به شرط سلامت عضو می تواند اهدا و پیوند شود.
ذبیحیان افزود: این تصور غلط در بین مردم رایج است كه ممكن است بیمار مرگ مغزی به زندگی برگردد و به همین علت خانواده ها از اهدای عضو بیماران خود امتناع می كنند، در حالی كه پس از اعلام مرگ مغزی بیمار به طور معمول بین 48 تا 72 ساعت فوت می كند.
* رضایت 60 درصد خانواده های بیماران مرگ مغزی برای اهدای عضو
واحد پیوند عضو از بیماران مرگ مغزی دانشگاه علوم پزشكی مشهد كه شمال شرق كشور را زیر پوشش دارد، اكنون یكی از مراكز موفق به لحاظ شاخص اهدای عضو در سطح كشور است.
مسئول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشكی مشهد گفت: واحد پیوند اعضا از بیماران مرگ مغزی این دانشگاه كه خراسان رضوی و استان های همجوار را پوشش می دهد از سال 1380 فعالیت خود را آغاز كرده است.
دكتر ابراهیم خالقی افزود: با تلاش های انجام شده تاكنون 739 بیمار مرگ مغزی در واحد پیوند اعضای این دانشگاه تحت عمل جراحی پیوند عضو قرار گرفته اند و جان بیش از 2 هزار و 800 بیمار بدین طریق نجات یافته است.
وی بیان كرد: هم اكنون پیوندهای كلیه، كبد، ریه، قلب، پانكراس، قرنیه و پوست از بیماران مرگ مغزی در واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشكی مشهد انجام می شود و در حقیقت تمامی پیوندها در این واحد قابل انجام است.
وی خاطرنشان كرد: از سال گذشته تاكنون اعضای 93 بیمار مرگ مغزی در مشهد مورد جراحی پیوند عضو قرار گرفت كه نجات بخش 372 بیمار نیازمند عضو بوده است.
خالقی ادامه داد: در فرآیند تشخیص بیماری مرگ مغزی و اهدای عضو افزون بر 100 نفر متشكل از تیم تشخیص مرگ مغزی، تیم تایید مرگ مغزی، تیم نگهداری مرگ مغزی، تیم انتقال، تیم هماهنگ كننده، تیم اتاق عمل و تیم های پشتیبانی فعال هستند.
وی با اشاره به افزایش چشمگیر شاخص اهدای عضو در واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشكی مشهد افزود: شاخص اهدای عضو (پی.ام.پی) در این دانشگاه 21 اهدا به ازای یك میلیون نفر جمعیت است و حال آنكه میانگین این شاخص در كشور 11 اهدا است.
دكتر خالقی گفت: شاخص اهدای عضو دانشگاه علوم پزشكی مشهد در سال های پیشین 10 اهدا بود كه اكنون با رشدی بیش از 100 درصدی رو به رو شده است.
وی افزود: این شاخص در سال 1380 همگام با نخستین پیوند عضو از بیمار مغزی یك به ازای یك میلیون نفر جمعیت بود.
وی تاكید كرد: دانشگاه علوم پزشكی مشهد در كنار دانشگاههای شیراز و تهران یكی از سه دانشگاه علوم پزشكی كشور است كه بالاترین شاخص اهدای عضو كشور را به خود اختصاص داده است.
مسئول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشكی مشهد افزود: هم اكنون شاخص اهدای عضو در كشوری مانند اسپانیا 40 اهدا و در كشورهای آمریكایی و اروپایی حدود 25 اهدا به ازای یك میلیون نفر جمعیت است.
وی همچنین از رشد قابل توجه رضایت خانواده های بیماران مرگ مغزی در دو دهه گذشته خبر داد و افزود: هم اینك 60 درصد خانواده های بیماران مرگ مغزی رضایت به اهدا می دهند و تنها 40 درصد همچنان رضایت نمی دهند.
به گفته وی، هم اكنون 45 هزار نفر در استان خراسان رضوی داوطلب اهدای عضو شده و كارت اهدای عضو را دریافت كرده اند.
وی در ادامه بیان كرد: در گذشته نهادینه نشدن فرهنگ اهدای عضو در كشور مانع مهمی در رضایت خانواده ها برای اهدای اعضای عزیزانشان بود اما اكنون این باور اشتباه كه ممكن است بیمار مرگ مغزی به زندگی برگردد از مهم ترین علل عدم رضایت خانواده ها است.
وی بیشترین عضو پیوندی مورد نیاز بیماران در استان خراسان رضوی را كلیه عنوان كرد و افزود: هم اكنون بیش از 800 نفر در این استان در فهرست انتظار پیوند كلیه و 50 نفر در انتظار دریافت كبد پیوندی هستند.
3027/5132
مشهد - ایرنا - سالانه شمار زیادی از بیماران نیازمند پیوند در كشورمان به دلیل نبود عضو پیوندی جان می سپارند، در حالی كه اعضای سالم بسیاری از بیماران مرگ مغزی در همان بازه زمانی زیر خاك مدفون می شود.
