به گزارش ايرنا در اين گزارش مي خوانيم:
خراسان شمالي ظرفيت‌هاي بالقوه‌اي درزمينه‌هاي مختلف گردشگري، مذهبي، طبيعي، صنايع‌دستي، صنعت و معدن دارد كه بالفعل كردن هركدام از اين ظرفيت‌ها نيازمند رفع مشكلات زيرساختي آن‌ها است تا با جذب سرمايه‌گذار زمينه توسعه حوزه‌هاي مزبور و در نتيجه رشد و توسعه اين استان فراهم شود.
فرش دستباف يكي از مهم‌ترين صنايع‌دستي خراسان شمالي به شمار مي‌رود به‌گونه‌اي كه از ديرباز قاليبافي به‌صورت فصلي توسط زنان اين استان انجام مي‌شده و در دهه‌هاي اخير نيز صنعت فرش دستباف به‌عنوان يكي از صنايع فعال و درآمدزاي خراسان شمالي مطرح بود و اندك‌اندك داشت در سطح كشور براي خود جايي دست و پا مي‌كرد اما وجود مشكلات و كاستي‌هاي موجود مانع از تداوم اين روند رو به رشد شده است.
اكنون مشكلات متعددي بر تار و پود فرش استان گره‌خورده، گره‌هايي كه بافندگان و فعالان اين صنعت آن را به گره‌هايي كور تشبيه مي‌كنند اما به نظر مي‌رسد در صورت تكميل زيرساخت‌ها و سرمايه‌گذاري بر روي اين هنر اصيل، مي‌توان اين گره‌ها را گشود و گام‌هاي مهمي در راستاي توسعه اشتغال‌زايي و رونق اقتصادي استان برداشت.
حمايت از قاليبافان و صنعت فرش دستباف به‌عنوان يك كالاي صد درصد ايراني يكي از موارد لازم براي تحقق شعار امسال مبني بر حمايت از كالاي ايراني است.
فرش استان شامل پيشينه و تاريخچه بلندمدت، طرح‌ها، نقوش، نوع بافت و ساير ويژگي‌هاي خاص فرش دستباف است كه هم‌اكنون با دارا بودن هزاران دار قاليبافي و نزديك به 26 هزار بافنده با توجه به پراكندگي در مناطق مختلف شهري و روستايي و توليد و صادرات بيش از صدها هزار مترمربع يكي از مراكز گمنام امامهم توليدكننده فرش دستباف و ديگر دستبافته‌هاي داري در كشور است.
از مزيت‌هاي توليدات استان تنوع محصولات است به صورتي كه با توجه به سكونت و هم‌نشيني اقوام كرد، ترك، تركمن، بلوچ و تات و گوناگوني دست بافته‌هاي آنان، داراي مجموعه‌اي از محصولات با نوع تركيب‌بندي در طرح و نقش، توليد، مصالح و ابزار به شمار مي‌رود.
در اين رابطه محصولات استان به بافته‌هاي روستايي و عشايري محدود نبوده و با توجه به پتانسيل و توان استان درزمينهٔ‌هاي نيروي انساني ماهر و نيز مسلط به تكنيك توليد فرش‌هاي گوناگون، حائز اهميت است.
توليدات فرش دستباف استان شامل انواع قالي و قاليچه، كناره، جوال، خورجين، توبره، كيف، نمكدان و انواع تزئينات اصيل كردي، پشتي، قالي و قاليچه‌هاي اصيل تركمن تمام پشم، چله ابريشم، تمام ابريشم و انواع تزئينات، پرده‌اي و جانمازي و ... است.
مشكلاتي كه بافندگان با آن دست‌وپنجه نرم مي‌كنند
باوجود ظرفيت و توانمندي ويژه صنعت فرش دستباف در خراسان شمالي، متأسفانه كاستي‌هاي موجود و مشكلات بافندگان فرش سبب شده تا در سال‌هاي اخير توجه به صنعت فرش دستباف رنگ ببازد.
سارمي يكي از بافندگان فرش با گلايه از عدم وجود بنگاه‌هاي توليد نخ، رنگ ريزي در استان، مي‌گويد: مهم‌ترين مشكل حوزه فرش استان نبود مركز تهيه مواد اوليه است و ما هميشه براي تهيه مواد اوليه و خام براي توليدات دستباف با مشكل مواجه هستيم.
وي مي‌گويد: در اين حوزه براي فروش توليدات بيشتر واسطه گران و دلالان وجود دارند كه فروش باقيمت واقعي انجام نمي‌شود و اين امر بافنده را متضرر مي‌كند.
صبري يكي ديگر از بافندگان فرش با بيان اينكه چندين سال است به بافندگي فرش مشغول هستم اما هنوز بيمه نشده‌ام، مي‌افزايد: من حتي چندين بار براي دريافت وام مراجعه كردم اما باوجود شرايط سخت بانك‌ها موفق نشدم.
وي همچنين پايين بودن دستمزدها و عايدي بافندگان فرش را يكي ديگر از مشكلات موجود در اين صنعت عنوان مي‌كند و مي‌گويد: با توجه به زحمات فراوان و اتمام يك قالي شش متري طي دو ماه، متأسفانه دستمزدها بسيار پايين بوده و پاسخگوي نياز ما نيست.
سعيدي هم از بافندگان فرش است كه در گفتگو با اتفاقيه اظهار مي‌كند: اگر مسئولان به رفع مشكلات قاليبافان استان توجه كنند به‌طور حتم رغبت ما براي توليد نيز بيشتر مي‌شود.
بافندگان فرش دستباف خراسان شمالي نياز به حمايت بيشتر دارند
رئيس اتحاديه صنفي قاليبافان بجنورد در اين خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به برخي مشكلات موجود در حوزه فرش در شهرستان بجنورد مي‌گويد: در حال حاضر مواد اوليه توليد فرش در استان وجود ندارد و از خارج از استان تأمين مي‌شود كه عرضه مواد اوليه فرش باقيمت‌هاي مختلف يكي از معضلات جدي در اين حوزه است كه بي‌ثبات بودن قيمت سبب مي‌شود تا بافندگان با ضرر مواجه شوند.
ابوالقاسم محمدي عدم پوشش بيمه قاليبافي برخي بافندگان فرش استان را يكي ديگر از معضلات جدي اين حوزه عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: متأسفانه چند سال اخير سهميه براي بيمه بافندگان به استان تعلق نگرفته است و در اين زمينه بسياري از قاليبافان با مشكل بيمه مواجه هستند.
محمدي با بيان اينكه در حال حاضر بيش از 23 هزار نفر بافنده در استان وجود دارد كه بيش از نيمي از اين افراد به‌صورت فعال به اين فعاليت مشغول هستند، مي‌افزايد: در بجنورد تنها دو هزار قاليباف بيمه هستند.
در خصوص وضعيت بازار فرش در شهرستان بجنورد و استان مي‌گويد: متأسفانه بازار در شرايط مناسبي نيست كه نياز است مسئولان به رونق اين هنر اصيل ايراني توجه ويژه‌اي داشته باشند.
رئيس اتحاديه صنفي قاليبافان بجنورد با بيان اينكه براي توسعه هنر قاليبافي نياز است تا حمايت‌هاي بيشتري از سوي دولت و مسئولان انجام شود، مي‌افزايد: قاليبافي يكي از هنرهاي اصيل استان است كه طي سال‌هاي گذشته بسياري از مردم اين خطه به آن مشغول بودند اما اكنون شمار بافندگان قالي كاهش‌يافته است كه بايد اقدامات مؤثري در راستاي بازاريابي فرش استان انجام شود تا رغبت بافندگان براي توليد اين محصول افزايش و رونق اقتصادي استان نيز از اين بخش تحقق يابد.
وي با بيان اينكه براي بازاريابي نياز است تا توليدات فرش دستباف استان متناسب با نياز روز بازار تهيه شود، تصريح مي‌كند: بعضي از توليدكنندگان براي آموزش‌هاي موردنياز در اين زمينه اقدام كرده و توليدات خود را به‌روز كرده‌اند اما بعضي از توليدكنندگان نيز به اين موضوع بي‌توجه هستند كه اين بر فروش آنان تأثيرگذار خواهد بود.
محمدي مي‌گويد: فروش توليدات با بافت‌ها و طرح و نقش‌هاي اصيل استان كه متناسب با نياز بازار و به‌روز توليدشده‌اند نسبت به ساير توليدات بهتر است.
وي با بيان اينكه در حال حاضر دستمزد قاليبافان در استان بسيار پايين و روزانه حدود 10 هزار تومان است، مي‌افزايد: اين دستمزد بسيار پايين و براي آنان صرفه اقتصادي ندارد.
رئيس اتحاديه صنفي قاليبافان بجنورد با اشاره به اينكه بافندگان درزمينهٔ دريافت تسهيلات نيز با مشكلاتي مواجه هستند، مي‌گويد: پرداخت تسهيلات به بافندگان رضايت‌بخش نيست و درخواست چندين ضامن از سوي بانك‌ها رأي روستائيان نيز دغدغه اين افراد است.
عضويت نزديك به 26 هزار بافنده فرش در اتحاديه‌هاي صنفي استان
رئيس فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با بيان اينكه در حال حاضر نزديك به 26 هزار بافنده در اتحاديه‌هاي صنفي عضو هستند، مي‌گويد: سالانه چندين هزار مترمربع فرش دستباف در استان توليد و به نقاط مختلف جهان صادر مي‌شود.
ساناز عباس پور با اشاره به اينكه در خصوص صادرات فرش دستباف از استان منابع آماري دقيقي وجود ندارد، مي‌افزايد: به‌منظور جلوگيري از كپي‌برداري از نقوش استان در بخش صادرات، ثبت جهاني و ملي دو نشان جغرافيايي انجام‌شده است.
وي تصريح مي‌كند: ثبت ملي و جهاني دو نشان جغرافيايي براي فرش منطقه خراسان شمالي به نام كردي و فرش تركمن جرگلان انجام‌شده و پيگيري براي ثبت ملي نشان جغرافيايي فرش منطقه دويدوخ در حال انجام است.
عباس پور با بيان اينكه عدم وجود نمايشگاه دائمي فرش دستباف يكي از كمبودها در استان است، مي‌گويد: پيگيري جهت انعقاد تفاهم‌نامه سه‌جانبه با استانداري و مركز ملي فرش ايران جهت ايجاد نمايشگاه و موزه دائمي فرش دستباف در حال انجام است.
وي مي‌گويد: به‌منظور حمايت از قاليبافان اعطاي تسهيلات به كارفرمايان و بافندگان فرش انجام مي‌شود.
رئيس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالي نيز بيشترين مشكل بافندگان فرش استان را در حوزه بيمه تأمين اجتماعي عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: سهميه بيمه‌شدگان در كشور كاهش‌يافته و عدم وجود سهميه براي بيمه قاليبافان در خراسان شمالي از مشكلات عمده اين حوزه است.
رئيس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالي بالا بودن آمار توليدات پشم در استان، وجود رنگ زارهاي طبيعي جهت بهره‌برداري در حوزه رنگرزي نخ‌هاي قالي و بالا بودن آمار بافندگان با توجه به سطح پراكندگي در شهرستان‌ها را از ظرفيت‌هاي اين حوزه در استان عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: دوره هاي آموزشي تخصصي نيز براي اين افراد برگزار مي‌شود.
لزوم بازاريابي و توليد مبتني بر سلايق خريداران فرش
رئيس اتاق بازرگاني خراسان شمالي نيز در گفتگو با خبرنگار ما مي‌گويد: صنعت فرش دستباف يكي از بهترين فرصت‌هاي استان در راستاي توسعه و رونق اقتصادي است.
محمد صمدي با بيان اينكه امروز سليقه‌ها و خواسته‌هاي متقاضيان در هر عرصه‌اي تغيير يافته است، عنوان مي‌كند: متقاضيان فرش خواهان طرح‌هاي مدرن هستند كه بايد به اين مهم از سوي بافندگان توجه شود.
وي با تأكيد بر اينكه متقاضيان فرش خواهان طرح‌هاي مدرن هستند مي‌گويد: بايد با فراهم كردن زيرساخت‌هاي مربوطه، افزايش كيفيت توليدات و متناسب با سلايق مشتريان تأمين و همچنين كمبود نقدينگي حل شود.
صمدي با بيان اينكه كشور تاجيكستان درخواست آموزش بافت فرش، پشتي تركمن و ديگر دستباف‌ها از طريق ايران دارد، مي‌افزايد: در حال حاضر 6 كشور دنيا از قبيل ايران، تركمنستان، افغانستان، هندوستان و چين در رديف‌هاي اول فرش‌بافي قرار دارند.
وي با اشاره به ظرفيت فرش دورو ابريشم خراسان شمالي تصريح مي‌كند: در صنعت قاليبافي، فرش تركمن پديده ويژه‌اي است و قالي تركمن براي خود چهره‌اي مشخص دارد.
به گزارش اتفاقيه فرش دورو ابريشم يكي از فرش‌هاي اين خطه است كه به لحاظ نوع تكنيك، ظرافت، نقش و نگارها، تركيب‌بندي و رنگ، اثري هنري محسوب مي‌شود، اين فرش كه متعلق به شهرستان راز و جرگلان استان خراسان شمالي است،كه بايد موردتوجه قرار گيرد.
اخبار خراسان شمالي را در كانال تلگرامي اخبار ايرنا خراسان شمالي به نشاني 🆔 @IRNABOJNURD پيگيري كنيد.
ع/ 6042
بجنورد- ايرنا- روزنامه اتفاقيه پنجشنبه در شماره 1893خود در گزارشي با عنوان 'گره مشكلات بر تار و پود فرش دستباف' به بررسي مشكلات صنعت فرش در استان پرداخته است.
