برگزاری دو جشنواره استانی و فجر در شیراز و سه جشنواره در شهرستانهای جهرم، فیروزآباد و استهبان، سطح بندی آثار متقاضی اجرا و تعیین قیمتها براساس كیفیت اثر، منتقلكردن برخی اجراها به تالار استاد لایق تئاتر شهر و همچنین تغییر در رویه ورود گروههای تئاتر به جشنواره استانی كه در سال جدید عملاً اجرا خواهد شد از تغییراتی بوده است كه در تئاتر فارس رخ داده است.
هرچند هنرمندان همچنان از وضعیت سالنها و كمبود منابع مالی و زیرساختی ناراضیاند و سالهاست چشم به راه اقدامی برای ساخت تالار مركزی شیراز و جبران كمبودها هستند.
همچنین كم رونقی تئاتر به دلیل عدم سرمایهگذاری بر فرهنگ سازی، گروهها را از بسیاری امكانات محروم میكند بهعلاوه نبود زیرساختهای تبلیغاتی نیز جامعه تئاتر فارس را در سكوتی خبری نگاه داشته است و در این میان تلاشهای رسانهها و اندك كمكهای شهرداری برای اختصاص دادن تابلوهای تبلیغاتی كمك شایانی به وضعیت بیرونق و كم مخاطب تئاتر فارس نمیكند.
از سوی دیگر نداشتن سهمیه ای درخور در بخش رقابتی جشنواره فجر طی سالهای گذشته نشان از فاصله بسیار این هنر با شهرهای مطرح در هنر نمایش دارد.
معضلاتی همچون نبود پردیسهای تئاتری و عدم سرمایهگذاری بنیادین نهادهایی همچون شهرداری در هنر تئاتر، شیراز را از بسیاری امكانها برای پیشرفت بازداشته است اما همچنان هنرمندانی هستند كه با وجود مشغلههای بسیار و هیاهوی ناچیز تئاتر، دل در گرو این هنر دارند.
در همین رابطه رئیس انجمن نمایش استان فارس در گفتوگو با ایرنا فعالیتهای اخیر تئاتر فارس را در یك سال گذشته مثبت ارزیابی كرد و گفت: انجمن نمایش فارس تلاش كرد با برنامه ریزی منسجم و راهبردی فعالیت كند و موفق شدیم طی یكسال 40 درصد از برنامههای پیشبینی شده دوساله را با وجود مشكلات مالی موجود محقق كنیم.
حمید وامق میزان تولیدات تئاتری را در سال گذشته حدود 110 اثر برشمرد كه 60 اثر آن تنها برای ورود به جشنواره استانی با بكدیگر رقابت كردند و اغلب آنها نیز به اجرای همگانی درآمد و 50 اثر نمایشی نیز خارج از فضای جشنوارهای تولید شد كه برخی در سال 96 اجرا شدند و برخی دیگر نیز طی دو ماه آینده بر روی صحنه خواهد رفت.
وی همچنین عقد تفاهمنامههای گوناگون را با سازمانهای و نهادهای مختلف، گامی رو به جلو برای تئاتر فارس توصیف كرد و بیان داشت: تفاهمنامههایی با سازمان نظام مهندسی امضا شده است همچنین مقدمات امضای تفاهمنامه با اداره كل آموزش و پرورش فارس فراهم شده و در قدم بعدی ضروری است این روند با مراكزی همچون دانشگاهها و ادارات مختلف طی شود تا بتوان در زمینه اقتصاد تئاتر اقدامی شایسته صورت داد.
** كتابخانه تخصصی تئاتر
وامق در زمینه ایجاد زیرساختها به پیگیری ایجاد كتابخانه تخصصی تئاتر اشاره كرد و نوید راهاندازی آن را طی مدت زمانی كوتاه به هنردوستان داد و اضافه كرد: كتابخانه تخصصی تئاتر در تماشاخانه استاد هودی و با همت مدیر این تماشاخانه، ابوالفضل فرهادی و شخص استاد رحیم هودی تشكیل خواهد شد و شهرداری مكانی را جنب این تماشاخانه برای تبدیل به كتابخانه در اختیار گذاشته است.
وی همچنین درباره عدم آگاهی و مشكل اطلاع رسانی و تبلیغات كه اصلی مهم در معرفی هنر نمایش به شهروندان است، سخن گفت و عنوان كرد: معضل فقدان زیرساختهای تبلیغاتی باید هرچه سریعتر با همكاری شهرداری و ادارات دیگر استان و همچنین كانونهای تبلیغاتی پیگیری و حل شود همچنین تربیت دانشآموزان برای شناخت هنر نمایش و ظرفیتهای آن از آنان تماشاگرانی بالقوه خواهد ساخت كه میتوانند در آینده مخاطبان جدی تئاتر باشند، آنچه امروز در فضای هنری تئاتر كمتر به چشم میخورد.
** تئاتر شهر مكان خوبی برای تمرین نه اجرا
رئیس انجمن نمایش فارس همچنین درباره وضعیت تئاتر شهر به ایرنا گفت: باید اذعان داشت تئاتر شهر مكان خوبی برای تمرین است نه برای اجرا زیرا این مكان ازنظر فرهنگی محیط مناسبی برای اجرای تئاتر نیست و همچنان نیازمند فرهنگسازی است و مخاطبان اندیشمند تئاتر ترجیح دهند تئاتر را در سالنهایی ببیند كه از نظر فرهنگی با مفهوم هنر تطابق بیشتری داشته باشد و از منظری دیگر، مشكل دیگر تئاتر شهر نبود پاركینگ است كه حضور مخاطبان را كمرنگ كرده و رغبت آنها را برای تماشای تئاتر در این مكان كم میكند.
وامق ادامه داد: با تمام این احوال، چه در جشنواره استانی و چه در جشنواره فجر از سالن لایق واقع در مجموعه تئاتر شهر، به بهترین نحو ممكن استفاده شد و هماكنون این سالن مكان خوبی برای هنرمندان فعال تئاتر خیابانی و هنرمندان فعال در حوزه تئاتر صحنهای است.
همچنین به نظر میرسد با ایجاد تغییراتی بتوان از ظرفیت این مكان برای رونقبخشی و رشد تئاتر دانشآموزی بهره برد و از تئاتر شهر مكانی برای آموزش تئاتر به نوجوانان ساخت و بدین وسیله این مجموعه را به كانون رشد هنر نمایش بدل كرد.
وامق آمار فروش تئاتر فارس را در سال گذشته، نامطلوب ارزیابی كرد و گفت: به دلیل ظرفیت كم سالنها و مشكلات جذب مخاطب، وضعیت فروش تئاتر همچنان مانند سالهای پیش مطلوب نیست زیرا از سویی هزینههای تولید بسیار زیاد است و از دیگر سو ظرفیت اندك سالنها كفاف مخارج آن را نمیدهد به همین دلیل حضور حامیان فرهنگی برای ساخت و احیای بخش اقتصادی تئاتر بسیار با اهمیت است.
رئیس انجمن نمایش فارس همچنین درخصوص وضعیت كیفی نمایشها در سال گذشته ابراز داشت: برخی نمایشها در سال گذشته نتوانستند انتظارات را برآورده كنند هرچند با درجه بندی آثار و سالنها گامی مهم در زمینه كیفیت بخشی به آثار برداشته شد كه بر قیمت بلیتها نیز تأثیرگذار بود و این امكان را برای مخاطب فراهم آورد تا بداند اثری كه برای تماشا برمیگزیند، در چه سطحی قرار دارد.
** رویه جشنواره استانی تئاتر فارس در سال جاری
وی از ایجاد برخی تغییرات در روند انتخاب آثار در جشنواره استانی همچون تلاش برای افزودن بخش جوان و بخش ویژه پیشكسوتان نیز سخن گفت و ادامه داد: همه آثاری كه در سال جاری به جشنواره استانی راه خواهند یافت باید از دل اجرای عمومی در آمده باشند همچنین بخش بازخوانی جشنواره استانی حذف شده و بهجای آن، بازبینی به دو بخش تقسیم شده است كه یك بازبینی با ارائه فیلم آثار صورت میگیرد و در مرحله دوم آثار گزینش شده به صورت حضوری بازبینی میشوند كه باید حتماً از اقبال مخاطبان در اجرا برخوردار شده باشند.
تئاتر در فارس با وجود تقویت برخی جنبهها طی یك سال گذشته هنری فراموش شده محسوب میشود كه نه تنها مسئولان با بیتوجهیهای مكرر و عدم تأمین نیازهای مالی جامعه نمایش آن را به حاشیه راندهاند كه مخاطبان نیز جایی برای این هنر در سبد فرهنگی خود تعریف نكردهاند یا اگر كردهاند آن را صرف نمایشهای میهمانی میكنند كه با ستارگان سینمایی و تلویزیونیاش گاه گاه به پایتخت فرهنگ و هنر میآید.
در این میان نباید این نكته را نادیده گرفت كه حتی ضعیفترین تئاتر تهران در شیراز بیش از بهترین نمایش فارس برای مخاطب ارزشمند است و این نكتهای است كه باید در دورههای بعدی این انجمن به آن توجه بیشتری كرد.
از سوی دیگر، هنرمندانی كه سالها در این زمینه فعالاند دیگر خود را ملزم به آموزشهای جدید و بهرهگیری از تجربههای تازه در هنر نمایش نمیدانند و كارگاههای تئاتر عمدتاً از وجود افراد باتجربه خالی است؛ درحالیكه تئاتر هنری ایستا نیست و بهصورت روزآمد به آموزش نیاز دارد و بیش از همه به دیدن.
ایجاد كانونهای تولید و مشاوره آثار هنری نیز در این زمینه راهگشای بسیاری از مشكلاتی است كه موجب شكست یك نمایش در گیشه میشود.
پیشرفت هنر نمایش در فارس به بسیجی همگانی نیازمند است و نباید از خاطر برد این بسیج همگانی سرمایهگذاری برای فرهنگ سازی و تربیت نسلی خواهد بود كه آموزههای صحیح و هنجارها و ارزشهای اجتماعی را بهتر از هر چیز از طریق هنر دریافت خواهد كرد.
7375 /1876
شیراز- ایرنا- تئاتر فارس در یك سال گذشته با رویكردی متفاوت در نحوه مدیریت منابع و فراهم آوردن برخی چارچوبها در نحوه اجرا وضعیت پیشین را اندكی بهبود بخشید.