ارغوان درختی است با شكوفه‌های بنفش و برگ‌هایی به شكل قلب كه از همین روی به درخت عشق نیز معروف شده است. درخت ارغوان تا ارتفاعی بین سه تا 12 متر رشد می كند و ابتدا درختچه مملو از گلهای ازغوانی و زیبا می شود و برگها آن پس از باز شدن شكوفه های كامل گلها می رویند.
درختچه ارغوان از گونه های آندمیك و خودرو است. ارغوان دره را به نام جنگل ارغوان نیز می شناسند. گردشگران و طبیعت گردانی كه از این دره زیبا دیدن كرده اند آن را 'بهشت ارغوان' می نامند و بی دلیل نیست زیرا بی مانندترین رویشگاه طبیعی درختچه‌های ارغوان ایران را می‌توان در جنگل ارغوان طرقبه یافت.
گل گیاه ارغوان خوراكی است و مزه‌ای ترش دارد از این رو در برخی كشورها گل ارغوان را به همراه سالاد مصرف می كنند یا در برخی از غذاها به عنوان چاشنی استفاده می شود.
ارغوان در خاكهای آهكی پرقوت بهتر رشد می‌كند، در برابر خشكی بسیار مقاوم است و به تابش مستقیم نور خورشید نیاز دارد. ویژگی مهم ارغوان این است كه این درخت هر جا كه آب كم و خاك نامطلوب است سبز می‌شود و محیط زیست منطقه را حیات دوباره می بخشد.
تالاب فصلی زیبا در این دره نیز زیبایی مضاعفی را به دره داده است كه البته امسال به دلیل بارشهای كم در خراسان رضوی تالاب خشك است اما این امر چیزی از زیبایی گلهای ارغوان و استقبال گردشگران كم نكرده است.
* ارغوانبافی
در گذشته از شاخه های ارغوان به جهت ساخت و در واقع بافت سبد‌ها و ظروف خانگی استفاده می شد از همین روی نیز به آن ارغوانبافی می‌گویند. تولیدات حاصل از ارغوان استحكام زیادی دارند و به نسبت محصولات حصیری ماندگاری بیشتری دارند. به جهت آماده سازی شاخه‌های ارغوان ابتدا آنها را در آب خیسانده تا ارتجاعی شوند و سپس به ساخت محصولات می پردازند.
در هنگام برگشت از ارغوان دره مغازه‌های فروش بافه‌های ارغوانی در طرقبه به وفور مشاهده می شود و یكی از صنایع دستی ویژه و خاص این شهر است.
* میزبانی روزانه پنج هزار گردشگر
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بینالود به خبرنگار ایرنا گفت: زیبایی ارغوان دره تا بدان جاست كه شهرت معروفیت و جذابیت این دره به سراسر كشور رسیده است.
علی اكبر احمدزاده افزود: این دره بهشتی در شهرستان بینالود واقع شده است. برگزاری جشنواره ارغوان طی دو سال گذشته موجب شد تا این منطقه شهرت خاصی پیدا كند و بیش از گذشته در بین طبیعت دوستان و گردشگران شناخته شود بنابراین همین امر موجب استقبال فراوان گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه شده است.
وی ادامه داد: بازدید از ارغوان دره در ماههای فروردین و اردیبهشت بسیار جذابیت دارد زیرا مشاهده گلها در این دو زمان امكانپذیر است. البته امسال به دلیل گرمای مقطعی هوا در انتهای فروردین شكوفه دادن درختچه های ارغوان به اوج خود رسید.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: در ایام تعطیلات نوروز امسال 25 هزار گردشگرو طبیعت گرد در جنگل ارغوان حضور پیدا كردند و از زیباییهای بكر و طبیعی آن بهره بردند. تالاب فصلی در میان ارغوان دره به دلیل كاهش چشمگیر بارش امسال آبی نداشت اما چشمه های اطراف دره دارای آب هستند ولی میزان آب كمتری نسبت به گذشته دارند.
وی افزود: خوشبختانه این وضعیت چیزی از زیبایی ارغوان دره كم نكرده و همچنان زیبایی آن چشمگیر و جالب توجه است.
* رویش ارغوان در 130 هكتار
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بینالود نیز به خبرنگار ایرنا گفت: گل ارغوان جزو گونه های آندمیك و خودرو است و رویش این گلهای زیبا بر بالای درختچه ارغوان در وسعت 130 هكتار از این منطقه قابل مشاهده است.
مرتضی شیرزور زیباییهای این منطقه را مورد توجه طبیعت گردان حرفه ای و كوهنوردان ذكر و بیان كرد: هزاران كوهنورد و طبیعت گرد بازدید از این منطقه را در برنامه سالانه خود دارند كه در كنار گردشگران شمار سالانه بازدید كنندگان بسیار افزایش می یابد.
* پیشنهاد ثبت ملی به عنوان اثر طبیعی
وی بر ارزش طبیعی منطقه ارغوان دره تاكید و بیان كرد: چهار سال پیش پیشنهاد ثبت ملی این منطقه به عنوان اثر طبیعی ملی به داده شد. از مجموع محوطه 130 هكتاری رویش ارغوان 10 هكتار از تراكم بالای رویش برخوردار است كه ثبت این محدوده به عنوان اثر طبیعی ارائه شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بینالود افزود: هنوز ثبت ملی این منطقه میسر نشده است. مشكل مالكیت برخی زمینها میان اداره اوقاف و امور خیریه و نیز اداره منابع طبیعی شهرستان از عواملی است كه تاخیر در ثبت ملی این اثر را موجب شده است.
وی در خصوص گونه های جانوری این منطقه نیز گفت: گونه های مهم منطقه را معمولا جوندگان، پرندگان و خزندگان تشكیل می دهند اما جنبه و اهمیت ثبت ملی صرفا به واسطه وجود گل ارغوان درمنطقه مورد پیگیری است.
شیرزور افزود: در صورت ثبت ملی این اثر به عنوان اثر طبیعی ملی در كنار قلل بینالود، دریاچه بزنگان و چشمه گراب 'ارغوان دره' چهارمین اثر طبیعی خطه خراسان رضوی خواهد بود.
ارغوان دره در فاصله چهار كیلومتری طرقبه و مسیر طرقدر به روستای كلاته آهن قرار دارد. از انتهای محله طرقدر در طرقبه وارد مسیری می شوید كه شما را به روستای كلاته آهن می رساند. پیش از این روستای مسیری آسفالته به دره ای باز و پهن منتهی می شود كه همان 'دره ارغوان' در فاصله حدود 20 كیلومتری شمال غرب مشهد است.
7496/1858
مشهد- ایرنا- ارغوان دره، بهشت بكر ارغوانی و بی نظیرترین رویشگاه درختچه ارغوان در ایران است كه در فاصله چهار كیلومتری شهر طرقبه در مسیر طرقدر به روستای 'كلاته آهن در شمال غرب نزدیك مشهد قرار دارد.
