بهره وری آب با كشت گلخانه ای تا 12 برابر افزایش می یابد

به گزارش ایرنا، كمبود آب و بارش ها در سال های اخیر به یكی از مشكلات بخش كشاورزی و زنجیره تولید مواد غذایی در كشور تبدیل شده است زیرا به عقیده كارشناسان، بخش عمده ای از منابع آبی كشور به دلیل كشاورزی سنتی در بخش كشاورزی به هدر می رود.
به تازگی رضا راعی رئیس گنجینه كمیته ملی آب ایران، هدر رفت آب بخش كشاورزی را 60 و بهره وری آن را حدود 40 درصد عنوان كرده و گفته است: این میزان هدر رفت آب درحالیست كه با كمبود بارش ها، كمبود ذخایر آبی و بحران كم آبی، تبخیر ، نداشتن سیستم كشاورزی مدرن ، كشاورزی سنتی و پیر، نهاده ها و بذر غیركیفی روبرو هستیم.
یكی از رویكردهای دولت تدبیر و امید برای رفع این مشكل و ارتقای بهره وری آب در بخش كشاورزی، توسعه سطح زیر كشت گلخانه ها و انتقال كشت محصولات آب بر در فضای گلخانه ای است.
در این پیوند غلامرضا تقوی روز یكشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره وضعیت آب بخش كشاورزی و توسعه كشت گلخانه ای و تاثیر آن در افزایش بهره وری آب افزود: با توجه به بحران آب، دولت تدبیر و امید توسعه كشت گلخانه ای و انتقال برخی محصولات از جمله سبزی و صیفی از فضای آزاد به فضای گلخانه ای را به طور جدی در دستور كار خود قرار داد.
وی اظهار داشت: با اقدام های انجام شده در سالهای اخیر مجموع سطح زیركشت گلخانه های كشور به 12 هزار و 400 هكتار رسیده است كه تا سال 1404 خورشیدی، 48 هزار و 350 هكتار به كشت گلخانه ای كشور اضافه خواهد شد.
مدیر كل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی وزارت جهادكشاورزی اضافه كرد: قرار بود تا پایان سال 96 طبق برنامه 2200 هكتار توسعه كشت گلخانه ای داشته باشیم كه نزدیك 1610 هكتار آن یعنی معادل 78 درصد برنامه محقق شده است.
تقوی تصریح كرد: با توسعه كشت گلخانه ای بهره وری آب 10 تا 12 برابر نسبت به فضای باز افزایش می یابد

*گوجه فرنگی گلخانه ای یك پنجم فضای باز آب می خواهد
مدیر كل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی وزارت جهادكشاورزی گفت: اكنون در ایران برای تولید هر كیلوگرم گوجه فرنگی در فضای باز 350 لیتر و در فضای گلخانه ای 70 تا 75 لیتر آب مصرف می شود.
تقوی با یادآوری اینكه در كشورهای پیشرفته به ازای تولید هر كیلوگرم گوجه فرنگی تنها چهار لیتر آب در فضای گلخانه ای استفاده می شود، اظهار داشت: عمده گلخانه های كشور مربوط به استان های تهران، اصفهان، یزد و جنوب كرمان است.

** سهم 83 درصدی خیار از تولیدات سبزی و صیفی گلخانه ای
مدیر كل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی وزارت جهادكشاورزی درباره محصولات آب بر صیفی و ورود این محصولات به فضای گلخانه ای افزود: اكنون 83 درصد از تولیدات سبزی و صیفی گلخانه ای مربوط به كشت خیار است.
تقوی اظهار داشت: به تازگی كارگروه مشتركی برنامه انتقال كشت از فضای باز به درون گلخانه ها را نهایی كرد؛ در این برنامه پیش بینی شده چه حجمی از تولیدات فضای باز سال 97 باید به داخل گلخانه ها منتقل شود.
وی با بیان اینكه برای سال آینده برنامه توسعه گلخانه ها به 2700 هكتار در دستور كار است، گفت: برخی صیفی جات از جمله گوجه فرنگی، فلفل و بادمجان در اولویت برنامه انتقال از فضای باز به گلخانه قرار دارد.
مدیر كل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی وزارت جهادكشاوری یادآور شد: در سال های اخیر بخش عمده توت فرنگی مورد نیاز كشور در فضای گلخانه ای كشت می شود.

**راهكارهایی برای مدیریت مصرف آب بخش كشاورزی
مدیركل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت باغبانی وزارت جهادكشاورزی، انتقال برخی محصولات به كشت پاییزه، استفاده از ارقام كم آب بر، بهره گیری نوار تیپ، استفاده از سایبان برای كاهش تبخیر و یا بهره گیری از آبهای سطحی برخی مناطق را از راهكارهای كاهش مصرف عنوان كرد.
تقوی گفت: تلاش می كنیم برای سال آینده 30 تا 40 درصد افزایش بهره وری آب از طریق توسعه گلخانه ها را داشته باشیم.
وی اضافه كرد: ساخت و احداث سازه های گلخانه ای هزینه هایی را به كشاورزان و متقاضیان تحمیل می كند بنابراین با استفاده از شرایط اقلیمی بخشی از این هزینه ها را پوشش بدهیم.

** توجه ویژه دولت به اصلاح و بازسازی گلخانه ها
این مسئول در وزارت جهادكشاورزی قدمت كشت گلخانه ای را به بیش از 100 سال دانست و گفت: به طور جدی از حدود 30 سال پیش روش تولید گلخانه ای در ایران كلید خورد و در دولت تدبیر و امید كشت گلخانه ای توسعه و اصلاح و بازسازی با جدیت دنبال شد به شكلی كه در سال 96 اصلاح و بازسازی گلخانه ها 112 درصد رشد داشت.
تقوی با بیان اینكه ایران رتبه مناسبی در سطح زیركشت گلخانه ای جهان ندارد، افزود: در دنیا 3 میلیون هكتار گلخانه وجود دارد كه بخش زیادی از آن كشت زیر پلاستیكی را شامل می شود.
به گفته وی، كشورهای آمریكا، چین، اسپانیا، هلند و حتی تركیه در توسعه كشت گلخانه ای مدرن در دنیا رتبه های برتر را دارند، حتی تركیه از وضعیت مطلوبی در منطقه برخوردار است بنابراین ایران نیز باید به سمت الگوی تلفیقی كشت برود تا علاوه بر تامین محصولات مورد نیاز داخلی، صادرات هم داشته باشیم.
وی داشتن برنامه توسعه گلخانه ها، نظارت و فراهم سازی زیرساخت ها را از گام های حمایتی برشمرد و افزود: سازمان نظام مهندسی كشاورزی و منابع طبیعی در خصوص زیرساخت ها، آموزش و ترویج اقدامات خوبی داشته و موانع در حوزه ساخت و ساز، احداث، تسهیلات ویژه بانكی برطرف شده است.

**پنج هزار هكتار از گلخانه های سنتی بازسازی شد
مدیركل دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت امور باغبانی وزارت جهادكشاورزی اضافه كرد: توسعه كشت گلخانه ای در چابهار به میزان سه هزار هكتار و واگذاری شهرك های كشاورزی به سرمایه گذاران، منجر به توسعه قابل توجه كشت گلخانه ای در سالهای آینده می شوند.
تقوی درباره گلخانه های مدرن و زنجیره تولید تا مصرف محصولات گلخانه ای گفت: در سالهای گذشته حدود چهار تا پنج هزار هكتار از گلخانه های كشور سنتی بودند كه با اجرای طرح اصلاح و بازسازی طی یك برنامه پنج ساله از سنتی و چوبی به مدرن تبدیل شدند.
وی اضافه كرد: اكنون تنها پنج تا 10 درصد گلخانه های كشور ما در حوزه سبزی و صیفی و گل و گیاه مدرن هستند و امیدواریم در سالهای آینده به رقم استاندارد جهانی 25 تا 30 درصد دست پیدا كنیم.
وی با بیان این كه گلخانه های كشورهای توسعه یافته بخشی مدرن و مجهز و بقیه در محدوده مدرن و نیمه مدرن هستند، افزود: ایجاد زنجیره های اقتصادی تولید از سالهای گذشته مطرح بود كه در سال 96 قوت بیشتری گرفت به طوری كه گلخانه های مدرن و حرفه ای با كمك سرمایه گذاران خارجی و داخلی با تامین نهاده های كیفی و كنترل محصول تا زمان عرضه به بازار داخلی و صادراتی به شكل یكپارچه انجام می شود.
این مسئول در معاونت باغبانی وزارت جهادكشاورزی، سازه های گلخانه ای ارزان و محكم را در قیمت تمام شده محصولات موثر دانست و گفت: در كشور اسپانیا گلخانه های نیمه مدرن با سازه های ارزان قیمت قرار دارند و اكثر بهره برداران به دنبال آن هستند.
به گفته وی، سهم گلخانه های مدرن ایران بین 5 تا 10 درصد و گلخانه های نیمه مدرن حدود 70 درصد است و به نظر می رسد در سالهای آتی با مشاوره های خوبی كه دریافت می كنیم به استاندارد جهانی برسیم، زیرا وقتی سرمایه گذار داشته باشیم برای ورود تكنولوژی،دانش فنی و تجهیزات مدرن برنامه های جدی داریم به شرط این كه از تولیدات داخلی ما نیز بهره مند شوند.
اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام**9186*2025