همان‌طوركه از ابتدا تصور مي‌شد خيلي موفق نبود، زيرا موضع خود مركل نيز بر سر برجام با ايران موافق نبود؛ «برجام گام اول و مؤثري است اما كافي نيست» اين اظهارات آنگلا مركل، صدراعظم آلمان، در واشنگتن است.
دو رهبر در نشست خبري بعد از ملاقات كوتاه خود به سؤال‌ها درباره برجام اين‌گونه پاسخ دادند؛ ميهمان آلماني گفت: «از نظر آلمان برجام مؤثر بوده و امكان نظارت بيشتر بر ايران را فراهم كرده، اما كافي نيست و برنامه موشكي تهران و حضور نظامي‌اش در منطقه همچنان منبع نگراني است». ترامپ در اين نشست خبري بار ديگر فرصت را براي اتهام‌زني به جمهوري اسلامي ايران غنيمت شمرده و ادعاهايي مطرح كرد.
او مدعي شد كه جمهوري اسلامي «خشونت و خون‌ريزي و هرج‌‌ومرج در خاور نزديك» را ترويج مي‌كند. ترامپ در پاسخ به پرسشي مبني بر امكان حمله نظامي به ايران گفت: «من نمي‌خواهم در اين كنفرانس بگويم كه در مقابله با ايران خشونت نظامي به كار مي‌بريم يا نه، اما به شما قول مي‌دهم كه به ايران اجازه نمي‌دهيم به سلاح هسته‌اي دست يابد».
به گزارش رسانه‌هاي آلماني، مركل نيز در پاسخ به پرسشي درباره خروج آمريكا از برجام و در پي آن، امكان تلاش ايران براي ادامه برنامه هسته‌اي خود گفت: «موضع ما مشخص است. برجام كامل نيست، اما سند مهمي است كه مي‌تواند پايه محكمي براي گام‌هاي بعدي باشد. ما منتظريم كه ببينيم آمريكا چه تصميمي مي‌گيرد. ايران و تمام منطقه براي ما اروپايي‌ها خيلي مهم است و ما با دقت فعل‌وانفعالات آنجا را رصد مي‌كنيم».
صدراعظم آلمان در ادامه اضافه كرد: «ما آلماني‌ها هم معتقديم كه بايد در رابطه با برنامه موشكي ايران و نفوذ ايران در سوريه مذاكره كنيم. آلمان و آمريكا براي پايان‌‌دادن به خون‌ريزي در سوريه همكاري تنگاتنگي دارند». به نوشته «بي‌بي‌سي»، صدراعظم آلمان با اشاره به مجاورت جغرافيايي كشورش با خاورميانه، بحران در اين منطقه را به‌لحاظ ژئوپليتيك براي آلمان متفاوت‌تر از ايالات متحده خواند و گفت به همين علت علاوه بر پيداكردن راه‌حل براي سوريه «بايد براي كل خاورميانه راه‌حلي يافت».
صدراعظم آلمان مانند همتاي فرانسوي خودش گفت رايزني با واشنگتن بر سر برجام را ادامه خواهد داد و معتقد است توافق هسته‌اي فعلي كه سه سال پيش به امضاي شش قدرت جهاني و ايران رسيده، بايد گام اول و مؤثري تلقي شود كه مي‌تواند ستون خيمه مذاكرات تكميلي با تهران بر سر برنامه موشك‌هاي بالستيك اين كشور و نفوذ نظامي‌اش در منطقه قرار گيرد. آلمان به‌عنوان يكي از سه كشور اروپايي در مذاكرات هسته‌اي ايران، بعد از توافق قراردادهاي بزرگ اقتصادي با ايران امضا كرد و بخش گسترده‌اي از فعالان اقتصادي برلين براي حضور در بازارهاي ايران فعال شدند. حالا اروپا تمايل ندارد كه اين توافق را از دست بدهد، توافقي كه تلاش مي‌كند مناسبات اقتصادي ايران و اروپا را به دوران قبل از تحريم بازگرداند.
**مكرون هم نااميد برگشت
پيش‌تر امانوئل مكرون، رئيس‌جمهوري فرانسه، سفري سه‌روزه به واشنگتن داشت، سفري كه «نجات برجام» لقب گرفته بود، اما تقريبا او هم ناموفق از سفر بازگشت. مكرون هم بعد از سفر به واشنگتن گفت «تحليل منطقي همه اظهارنظرهاي ترامپ، مرا وادار نمي‌كند كه فكر كنم او هر كاري را براي نگاه‌داشتن توافق اتمي ايران انجام دهد». «وظيفه من بازگرداندن ترامپ از تعهدات دوران انتخاباتش نيست، من سيزيف يا زاخر- مازوخ نيستم».
سيزيف يك افسانه يوناني است كه به شكنجه خويش و پوچ‌بودن كارش آگاه است. همچنين لئوپولد فون زاخر-مازوخ كه واژه «مازوخيسم» از اسم او گرفته شده، نويسنده اتريشي قرن نوزدهم بود كه شخصيت رمان‌هايش از اينكه ديگران با آنان بدرفتاري كنند و بر آنها تسلط يابند، لذت مي‌بردند.
**شانه‌هاي هم را نتكاندند
حضور مركل در واشنگتن بسيار كوتاه بود و به‌شدت تحت تأثير فضاي دوستانه ملاقات مكرون و ترامپ قرار داشت و در همه رسانه‌ها با اين ملاقات مقايسه شد. يك روزنامه چاپ زوريخ با اشاره به تفاوت ديدار مركل و مكرون با ترامپ عنوان «مركل و ترامپ متقابلا بر شانه‌هاي يكديگر نخواهند زد» را براي گزارش خود برگزيد. در اين گزارش آمده: «برخلاف سفر سه‌روزه امانوئل مكرون كه چهارشنبه پايان يافت، سفر مركل تنها يك ديدار كوتاه خواهد بود. اما موضوعاتي كه در اين ديدار مطرح مي‌شود، همان موضوعاتي است كه ميان مكرون و ترامپ بررسي شد».
مكرون نيز بعد از ملاقات با ترامپ در نشست خبري مشترك از ناكافي‌بودن برجام سخن گفت و اينكه بايد مسائل نظامي و موشكي ايران و البته عدم دسترسي ايران به توان هسته‌اي حتي بعد از سال 2025 نيز مورد بررسي قرار گيرد. آنها در تلاش هستند با اين سخنان آمريكا را متقاعد كنند تا در موعد پيش‌روي تمديد تعليق تحريم‌هاي هسته‌اي اين كار را انجام دهد، نه‌اينكه از برجام خارج شود. ازهمين‌رو ملاقات ترامپ و مكرون و مركل در واشنگتن برنامه‌ريزي‌شده است.
**از ليست بدهي‌ها خبري نبود
دونالد ترامپ پيش از آغاز گفت‌وگو با مركل به خبرنگاران گفت: «بسياري متوجه نيستند كه ما (آمريكا و آلمان) روابط بسيار خوبي داريم... و در حقيقت ما از ابتدا هم روابط خيلي خوبي با هم برقرار كرديم». اين دومين سفر مركل به واشنگتن بعد از رياست‌جمهوري ترامپ است. در نوبت پيشين سفرش، دونالد ترامپ ليستي مفصل از آنچه بدهي‌هاي آلمان به آمريكا مي‌خواند جلويش گذاشته بود و گفت كه آلمان به دليل عدم توازن معاملات تجاري خود با آمريكا اين رقم را به واشنگتن بدهكار است.
اين بار اما وقتي ترامپ گفت كه دو كشور رابطه بسيار خوبي با هم دارند صدراعظم آلمان لبخند زد و به نشانه تأييد سر تكان داد. گفت‌وگو بر سر تنش اقتصادي ميان دو كشور بر سر تعرفه‌هاي صادرات نيز جزء موضوعات اين ملاقات بود. خبرنگار بي‌بي‌سي در برلين اين سفر را اين‌گونه تحليل كرد: «از آنگلا مركل نبايد ديداري صميمانه و شخصي مانند آنچه مكرون داشت انتظار داشت، چراكه صدراعظم آلمان بيشتر عمل‌گرايانه گام برمي‌دارد و دقيقا به همين دليل هم كسي در برلين انتظار معجزه از اين ديدار ندارد». بااين‌حال «بايد رويكرد مكرون و مركل را يك سياست واحد ميان رهبران اروپا دانست كه هركدام به سبك متفاوتي به‌دنبال دستاوردي مشترك هستند».
ترامپ، دي‌ماه به اروپايي‌ها هشدار داده كه اگر آنچه نواقص برجام مي‌خواند رفع نشود، تعليق تحريم‌هاي هسته‌اي ايران را در موعد 12 مي تمديد نمي‌كند و اين يعني نقض برجام از سوي يكي از شركا. آنچه او نواقص برجام مي‌خواند، به موضوع موشكي ايران و البته نقش منطقه‌اي ايران مرتبط است كه مقامات مسئول ايراني آن را بي‌ارتباط با موضوع برجام مي‌دانند و اذعان مي‌كنند كه اين توافق تنها بر سر مسئله هسته‌اي و لغو تحريم‌هاي هسته‌اي ايران متمركز بوده؛ نكته‌اي كه فدريكا موگريني نيز بر آن تأكيد دارد و معتقد است اين توافق كه با هدف محدودسازي برنامه هسته‌اي ايران به دست آمده در حال كار است و نبايد اين توافق را لغو يا نقض كرد، اما اتحاديه اروپا نيز معتقد است بايد مسائل منطقه‌اي را با ايران به بحث گذاشت. اروپايي‌ها يك سر طيفي هستند كه قائل به حفظ برجام و انجام مذاكرات در مورد مسئله موشكي و منطقه‌اي با ايران به موازات برجام هستند.
*منبع: روزنامه شرق؛ 1397،2،9
**گروه اطلاع رساني**2059**2002
سه ساعت سرد، بين رهبران دو قدرت اقتصادي جهان، اگر براي اروپا ناني نداشت، براي ايران هم آبي نداشت. آنگلا مركل چند روز بعد از امانوئل مكرون راهي واشنگتن شد تا مثل همتاي جوانش، براي حفظ برجام و حل مسائل تجاري دو كشور تلاش كند.
