میراث طبیعی جنگل های هیركانی ایران در راه ثبت جهانی

به گزارش ایرنا از عرصه های جنگل های هیركانی كه در ساحل جنوبی خزر و به عبارتی در شمال ایران گسترده شده سهم استان مازندران 53 درصد، گیلان 26 درصد و گلستان 21 درصد است.
این جنگل ها از آستارا در گیلان تا گلیداغ در شرق گلستان به طول 800 كیلومتر و با عرض 20 تا 70 كیلومتر گسترده است و با توجه به ارزش طبیعی، قدمت و وسعت زیاد؛ ویژگی های ثبت به عنوان میراث طبیعی جهان را دارد.
گسترش عمومی جنگل های شمال از سطح دریا شروع و تا ارتفاع حداكثر 2هزار و 800متر ادامه دارد، جنگل های هیركانی متراكم ترین ناحیه جنگلی كشور است.
گفته می شود برای ثبت جهانی این جنگل های منحصربه فرد، 13 نقطه با وسعت 150 هزار هكتار با توجه به تنوع حیات وحش، حفاظت و پوشش گیاهی، تنوع زیستی و ارتفاع مناسب انتخاب شده است.
این نقاط شامل پارك ملی گلستان، جنگل افرا افراتخته، جهان نما، بولای دودانگه و چهاردانگه، جنگل الیمستان هراز در آمل، جنگل واز با درختان سرخدار، حوزه كجور، چهارباغ چالوس، جنگل خشك داران، گچ رودخان، سیاه رودبار و منطقه حفاظت شده لیسار است.
در اهمیت این جنگل ها، پروفسور 'هانس كناپ ' جنگل شناس آلمانی گفت: درختان پهن برگ جنگل های واقع در شمال ایران در جهان نمونه ندارد.
وی كه به نمایندگی از بنیاد سوكو آلمان یكی از شركای تدوین معرفی نامه ثبت جنگل های هیركانی ایران در فهرست میراث طبیعی جهان است، افزود: در اولین سركشی از جنگل های هیركانی در 19 سال پیش به این نتیجه رسیدم كه یكی از راههای حفظ این جنگل با ارزش جهان ؛ثبت آن در فهرست میراث طبیعی یونسكو است.
پروفسور كناپ اضافه كرد كه تلاش ها برای ثبت جهانی جنگل های هیركانی شمال ایران از سال 1395 آغاز شده است.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگیٍ ، صنایع دستی و گردشگری نیز دراین باره گفت: پرونده ثبت جهانی جنگل های هیركانی به مراحل خوبی رسیده و این مهم با همراهی استانهای گلستان، مازندران و گیلان در حال پیگیری است.
محمد حسن طالبیان اظهار امیدواری كرد كه یك صدا و یك دل این اقدام مهم در آینده نزدیك به نتیجه برسد.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در این پیوند به خبرنگار ایرنا گفت: در سال های اخیر با توجه به برنامه های احیا و توسعه؛ وسعت جنگل ها رو به افزایش بوده و مساحت جنگل های هیركانی شمال ایران از 1.9 میلیون هكتار به 2.1 میلیون هكتار افزایش یافته است.
ابوطالب قزلسفلو اظهار داشت : سهم گلستان از جنگل های هیركانی افزون بر 452 هزار هكتار بوده و در مقایسه با مازندران و گیلان از سطح كمتری برخوردار است.
وی اضافه كرد: از این سطح قریب به 65.7 درصد جنگل های تجاری، 15.79 درصد جنگل های مخروبه و 18.44درصد جنگل های حفاظتی به ویژه در شرق گلستان است.
به گفته وی؛ جنگل های گلستان به طول 260 كیلومتر از گلوگاه در شرق مازندران آغاز و تا منطقه گلیداغ شهرستان مراوه تپه در منتهی الیه شرق گلستان ادامه دارد.
قزلسفلو همچنین رویش سالانه جنگل های استان را حدود 2 هزار متر مكعب در هكتار عنوان كرد و افزود: این رویش از غرب به شرق گلستان كاهش دارد.
وی تنوع گیاهی در استان را مانند جنگل های دیگر مناطق شمال با 80 گونه درختی و 50 گونه درختچه ای بیان كرد و گفت: از ویژگی های جنگل های گلستان، آمیختگی تنوع گونه ها بوده و نیز وجود گونه های بومی سوزنی برگ شمال كشور و درختان سرخدار، زربین و سرونوش است.
به گفته وی؛ این درختان دارای رویشگاه غنی بوده و بیشترین و وسیع ترین رویشگاه سرخدار ایران در شمال كشور درعلی آباد از شهرستان های مركزی گلستان قرار دارد.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان ؛ بهترین وغنی ترین رویشگاه های 'بلوط بلندمازو' ایران و جهان را نیز در حوزه شهرستان گالیكش در شرق استان بیان كرد.
قزلسفلو به طرح های توسعه ای جنگل نیز اشاره كرد و افزود: از سال 1346 تاكنون حدود 75 هزار هكتار جنگل كاری در استان انجام شده است.
وی با بیان اینكه 197هزار هكتار از جنگل های استان دارای طرح مصوب جنگلداری تا سال 1396 بود، گفت: از سال جاری با تغییر نگرش سازمان جنگل ها به طرح های جنگلداری ،اولویت بر حفاظت، احیا، توسعه و پرورش جنگل است.
به گفته وی؛ در این راستا منابع طبیعی وآبخیزداری گلستان نیازمند اعتبار سالانه افزون بر 250 میلیارد ریال برای امور حفاظتی تا احیا، توسعه و پرورش جنگل است.
قزلسفلو همچنین وجود بیش از 2 میلیون هكتار جنگل هیركانی در ایران (حدود 20 هزار هكتار نیز در جمهوری آذربایجان است)، وجود بقایای جنگل های دوران سوم زمین شناسی، ثبت 6 نقطه این جنگل ها در فهرست آثار ملی و طبیعی ایران و از جمله شصت كلاته گرگان را از ویژگی های مطلوب و موثر برای ثبت در فهرست جهانی این میراث طبیعی بشر بیان كرد.
وی افزود: زیست بوم 296 گونه پرنده، 98 گونه پستاندار، یافت 150 گیاه بومی درختی و بوته ای (شمشاد، انجیلی، لرگ و ولیك)، وجود جنگل های پهن برگ خزان كننده باستانی در شمال ایران با وجود از بین رفتن این جنگل ها در همه دنیا؛ از دیگر ویژگی های ثبت جهانی جنگل های هیركانی ایران است.
هیركان نام گرگان به زبان یونانی است، گفته می شود نام وركان در كتیبه های به جا مانده از دوران هخامنشی نیز اشاره به جنگل های هیركانی داشته و اثباتی بر قدمت آن است.
به گزارش ایرنا، هشتمین نشست هماهنگی ثبت جهانی جنگل های هیركانی با حضور معاون میراث فرهنگی كشور، نماینده هیات مدیره بنیاد سوكو از كشور آلمان، مدیران كل منابع طبیعی و آبخیزداری وحفاظت محیط زیست گلستان، كارشناسان كشوری منابع طبیعی و استانهای گیلان و مازندران در گرگان در حال برگزاری است.
همچنین روز پنجشنبه شركت كنندگان در این نشست از سایت‌های جنگلی استان گلستان شامل پارك ملی گلستان، جهان‌نما، جنگل ابر و افراتخته دیدن می كنند.
6204/1648